قرص افزایش میل جنسی زنان | معرفی داروها، تأثیر و عوارض احتمالی

نوسانات میل جنسی در زنان یک پدیده طبیعی است و به عواملی ازجمله تغییر در روابط، استرس یا تحولات جسمی مثل بارداری و یائسگی وابسته است. بااین‌حال، گاهی اوقات کاهش میل جنسی به‌دلیل ابتلا به «اختلال میل جنسی کم‌کار» در زنان رخ می‌دهد. هرچند بسیاری از زنان مشکلی با این اختلال ندارند، برخی دیگر ممکن است به‌دنبال قرص افزایش میل جنسی زنان باشند. در این مطلب می‌خواهیم گزینه‌های دارویی موجود، میزان اثربخشی و عوارض احتمالی آنها را بررسی کنیم.

چه زنانی باید از داروهای افزایش میل جنسی استفاده کنند؟

پزشکان می‌گویند فقط زنانی بهتر است از داروهای افزایش میل جنسی استفاده کنند که اختلال میل جنسی کم‌کار (HSDD) در آنها تشخیص داده شده باشد و این موضوع آنها را ناراحت کند. بنابراین، اگر به HSDD مبتلا هستید و مشکلی با آن ندارید، نیازی نیست برای رفع آن کاری انجام دهید. به‌منظور تشخیص این اختلال باید پاسخ شما به چهار سؤال زیر مثبت باشد:

1. آیا قبلا از میزان میل جنسی خود راضی بوده‌اید؟
2. آیا میل جنسی شما کاهش یافته است (یعنی قبلا بیشتر بوده است)؟
3. آیا میل جنسی کم شما را آزار می‌دهد؟
4. آیا دوست دارید میل جنسی‌تان افزایش یابد؟

در چنین شرایطی پزشک می‌تواند گزینه‌های درمانی مختلف ازجمله داروهای افزایش میل جنسی را به شما توصیه کند.

چه زنانی نیاز به داروی افزایش میل جنسی ندارند؟

اگر کاهش میل جنسی شما به‌دلیل هریک از موارد زیر است، نیازی به مصرف دارو ندارید. برای بازگشت میل جنسی‌تان کافی است این مشکلات زمینه‌ای را برطرف کنید:

• بیماری‌های مزمن؛
• اختلالات روانی؛
• مشکلات عاطفی با همسر؛
• مصرف داروهای خاص؛
• جراحی؛
• استرس؛
• سوءمصرف موادمخدر؛
• کاهش سطح استروژن به‌دلیل یائسگی؛
• نوسانات هورمونی ناشی از بارداری و شیردهی.

نکته ۱: گاهی ممکن است فقط حال‌وحوصله رابطه جنسی را نداشته باشید. این برای یک خانم کاملا طبیعی است. بی‌دلیل قرص و دارو مصرف نکنید.

نکته ۲: اگر همسرتان را دوست ندارید و دلتان نمی‌خواهد با او رابطه داشته باشید، حتی با وجود مصرف دارو نمی‌توانید HSDD را درمان کنید.

میزان شیوع اختلال HSDD

میزان شیوع اختلال HSDD تقریبا ۹درصد از زنان بین ۱۸ تا ۴۴ سال، ۱۲درصد از زنان ۴۵ تا ۶۴ سال و ۷درصد از زنان بالای ۶۵ سال است.

داروهای تأییدشده برای افزایش میل جنسی زنان

چندین دارو برای افزایش میل جنسی زنان وجود دارد که هدف آنها درمان مشکل اختلال HSDD است. بااین‌حال، بسیاری از آنها تأثیرات محدود و عمدتا اثبات‌نشده‌ای دارند. در سال‌های اخیر، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) فقط دو داروی تجویزی را برای درمان این اختلال در زنان پیش از یائسگی تأیید کرده است. هیچ تحقیقی که این داروها را در زنان در دوران یائسگی یا بعد از آن آزمایش کرده باشد، وجود ندارد. این دو دارو شامل موارد زیر هستند:

فلیبانسرین

قرص فلیبانسرین (Flibanserin) که با نام تجاری آدی (Addyi) به فروش می‌رسد، برای زنان مبتلا به HSDD تجویز می‌شود. این دارو که اولین داروی تأییدشده برای اختلال میل جنسی کم‌کار است، در ابتدا برای درمان اختلال افسردگی شدید ساخته شده بود؛ اما آزمایش‌های بالینی آن نتایج موفقیت‌آمیزی نداشت. بااین‌حال، در خلال آزمایش‌ها پژوهشگران متوجه شدند میل جنسی خانم‌هایی که فلیبانسرین مصرف کرده‌اند، افزایش یافته است. بعد از تحقیقات بیشتر، این قرص در اوت ۲۰۱۵ برای درمان HSDD تأیید شد.

به نظر می‌رسد قرص آدی گیرنده‌های سروتونین در مغز را تغییر می‌دهد و به‌طور غیرمستقیم بر میزان دوپامین تأثیر می‌گذارد. درنتیجه، اگر میل جنسی کم با سطح سروتونین و دوپامین در مغز مرتبط باشد، آدی می‌تواند آن را برطرف کند. اثر آدی حدود ۱۱ ساعت باقی می‌ماند. برای افراد مبتلا به مشکل کبدی خفیف، ممکن است ۲۶ ساعت طول بکشد تا از بدن دفع شود.

نحوه مصرف فلیبانسرین

قرص فلیبانسرین را فقط پزشکتان می‌تواند تجویز کند. باید هر شب آن را مصرف کنید، حتی اگر قرار نیست رابطه جنسی داشته باشید. مصرف دارو همراه با غذا جذب آن را در بدن افزایش می‌دهد.

ممکن است تا ۸ هفته طول بکشد تا تأثیر این دارو را بر افزایش میل جنسی خود مشاهده کنید. البته برخی افراد اثرات آن را خیلی زودتر تجربه می‌کنند.

عوارض جانبی فلیبانسرین

برخی از عوارض جانبی قرص فلیبانسرین عبارت‌اند از:

• حالت تهوع؛
• خواب‌آلودگی یا مشکل در به‌خواب‌رفتن؛
• سرگیجه؛
• خستگی؛
• یبوست؛
• خشکی دهان.

درصورت تداوم عوارض حتما با پزشک صحبت کنید. درصورت بروز کهیر، تورم صورت، گرفتگی صدا یا خوابیدن بیش‌ازحد، فورا با اورژانس تماس بگیرید.

موارد منع مصرف فلیبانسرین

افراد زیر باید از مصرف آدی خودداری کنند:

• افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی؛
• افرادی که داروهای ضدبارداری خوراکی مصرف می‌کنند؛
• کسانی که مهارکننده‌های CYP3A4 مصرف می‌کنند؛
• خانم‌هایی که در دوران شیردهی قرار دارند؛
• افرادی که کمتر از ۲ ساعت است الکل مصرف کرده‌اند.

نکته ۱: این دارو می‌تواند باعث افت شدید فشارخون و غش در افرادی شود که آن را همراه با الکل مصرف می‌کنند یا بیماری‌های کبدی دارند.

نکته ۲: درصورتی‌که داروهای دیگری به‌ویژه داروهای ضد افسردگی مثل فلوکستین مصرف می‌کنید، به پزشک اطلاع دهید زیرا ممکن است با فلیبانسرین تداخل ایجاد کنند.

برملانوتید

آمپول برملانوتید (Bremelanotide) که با نام تجاری ویلیزی (Vyleesi) شناخته می‌شود، یکی دیگر از داروهای تأییدشدهٔ FDA برای افزایش میل جنسی زنان است. این دارو از یک سو، گیرنده‌های ملانوکورتین را هدف قرار می‌دهد که با عملکرد جنسی مرتبط هستند و از سوی دیگر، مسیرهای عصبی درگیر در پاسخ جنسی را فعال می‌کند.

اثر ویلیزی حدود ۲٫۷ ساعت طول می‌کشد و میانگین زمان لازم برای دفع آن از بدن ۶٫۵ ساعت است. ممکن است به‌دلیل ایجاد اختلال در روند تخلیه معده، اثربخشی داروهای خوراکی را کاهش دهد.

نحوه مصرف برملانوتید

برای مصرف آمپول ویلیزی، باید ۴۵ دقیقه قبل از شروع رابطه جنسی آن را در شکم یا ران خود تزریق کنید. یک آمپول در عرض ۲۴ ساعت کافی است و بیشتر از آن ممنوع است. همچنین، در یک‌ماه بیشتر از ۸ آمپول مجاز نیستید استفاده کنید. برملانوتید را فقط پزشک می‌تواند تجویز کند.

عوارض جانبی برملانوتید

عوارض جانبی برملانوتید عبارت‌اند از:

• حالت تهوع و استفراغ به‌ویژه بعد از اولین استفاده؛
• سردرد؛
• گرگرفتگی؛
• خستگی؛
• سرگیجه؛
• سوزن‌سوزن‌شدن؛
• علائمی شبیه آنفلوانزا ازجمله سرفه و گرفتگی بینی؛
• فشارخون بالا؛
• کاهش ضربان قلب؛
• سوزش یا بثورات پوستی در محل تزریق؛
• تیره‌شدن پوست یا هایپرپیگمانتاسیون روی لثه‌ها، صورت و سینه‌ها.

اگر این عوارض از بین نمی‌روند یا تشدید می‌شوند، با پزشک صحبت کنید. همچنین، درصورت بروز علائم واکنش آلرژیک مثل آنافیلاکسی یا افزایش فشارخون، به‌سرعت با اورژانس تماس بگیرید.

موارد منع مصرف برملانوتید

این دارو می‌تواند تأثیر داروهای حاوی نالترکسون را که برای درمان اعتیاد به الکل و مواد افیونی استفاده می‌شوند، کاهش دهد. بنابراین، اگر داروی حاوی نالترکسون مصرف می‌کنید باید از تزریق این آمپول خودداری کنید.

داروهای تأییدنشده رسمی برای افزایش میل جنسی در زنان

برخی داروها در موارد خاصی برای بهبود میل جنسی تجویز می‌شوند ولی به‌طور رسمی برای درمان HSDD تأیید نشده‌اند. این داروها شامل موارد زیر هستند:

استراتست (Estratest)

داروی ترکیبی حاوی استروژن و متیل تستوسترون که عمدتا برای مدیریت علائم یائسگی ازجمله گرگرفتگی تجویز می‌شود. تستوسترون موجود در استراتست می‌تواند در برخی زنان یائسه میل جنسی را بهبود بخشد، اما شواهد علمی محدودی دارد و به‌صورت رسمی برای درمان HSDD تأیید نشده است.

نحوه مصرف استراتست

این دارو هورمونی است و باید با پایش دقیق پزشک مصرف شود.

عوارض جانبی استراتست

عوارض جانبی استراتست شامل موارد زیر است:

• افزایش موهای زائد؛
• آکنه؛
• زمخت‌شدن صدا؛
• تغییرات خلقی؛
• افزایش ریسک بیماری‌های قلبی‌عروقی.

موارد منع مصرف استراتست

افراد زیر از مصرف این دارو خودداری کنند:

• زنان باردار یا شیرده؛
• افراد با سابقه بیماری‌های قلبی یا کبدی؛
• افرادی که قبلا سرطان سینه داشته‌اند؛
• زنانی که در دوره پیش از یائسگی هستند.

ولبوترین

ولبوترین (Wellbutrin) یا بوپروپیون در اصل یک داروی ضد افسردگی است که با افزایش دوپامین و برخی هورمون‌های دیگر، به‌شکل غیرمستقیم میل جنسی را در زنان افزایش می‌دهد. این دارو هم برای درمان HSDD تأیید نشده است. بیشتر برای زنانی مفید است که کاهش میل جنسی آنان به‌خاطر افسردگی است یا عارضه‌ای از مصرف داروهای مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین است.

نحوه مصرف ولبوترین

مانند همه داروهای افسردگی، ولبوترین را هم فقط روان‌پزشک یا روان‌درمانگر می‌تواند آن را تجویز کند. خود او دوز دارو را باتوجه‌به شرایط شما تنظیم خواهد کرد.

عوارض جانبی ولبوترین

برخی از عوارض جانبی ولبوترین شامل موارد زیر هستند:

• سردرد؛
• خشکی دهان؛
• بی‌خوابی؛
• در موارد نادر، تشنج.

مکمل‌های گیاهی و دارویی

مکمل‌های گیاهی و دارویی متعددی وجود دارند که به‌شکل غیرمستقیم ممکن است کاهش میل جنسی را بهبود بخشند؛ اما هیچ شواهدی اثبات‌شده‌ای درباره آنها در دسترس نیست. بسته به نظر پزشک، ممکن است این مکمل‌ها برخی از عوامل زمینه‌ای کاهش میل جنسی را در شما بهتر کند. در ادامه آنها را بررسی کرده‌ایم:

آرژین مکس

این مکمل شامل ال-آرژنین است که به افزایش ارگاسم و روان‌کاری واژن کمک می‌کند. هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ال-آرژنین به‌تنهایی می‌تواند HSDD را بهبود بخشد. عوارض جانبی این دارو درصورتی‌که کمتر از ۳۰ گرم در روز مصرف شود خفیف است ولی ممکن است با داروهای فشارخون و دیابت تداخل ایجاد کند.

عوارض جانبی آرژین مکس

برخی از عوارض جانبی احتمالی آرژین مکس عبارت‌اند از:

• افزایش سطح اوره و کراتینین خون و مشکلات کلیوی؛
• حالت تهوع؛
• اسهال؛
• گرگرفتگی؛
• افزایش فشار خون.

این دارو برای افرادی که در گذشته یا به‌تازگی حمله قلبی داشته‌اند توصیه نمی‌شود.

مکمل جنسینگ

ریشه گیاه جنسینگ آسیایی حاوی مواد فعالی به نام جنسنوزیدها است که در طب سنتی برای تقویت ایمنی، تنظیم قند خون و بهبود قدرت بدنی کاربرد دارد. هرچند یک مطالعه روی ۶۲ نفر از زنان نشان داد افرادی که مکمل حاوی جنسینگ و ویتامین E مصرف کرده بودند، افزایش میل جنسی را در خود گزارش دادند، شواهد بسیار محدود است و نمی‌توان گفت برای درمان HSDD مؤثر است. در همان مطالعه، مکمل جنسینگ هیچ تأثیری در زنان قبل از یائسگی نشان نداد.

عوارض جانبی جنسینگ

عوارض جانبی این مکمل گیاهی خفیف است و شامل موارد زیر می‌شود:

• خشکی دهان؛
• سردرد؛
• تهوع؛
• اسهال؛
• بی‌خوابی؛
• عصبی‌بودن؛
• تپش قلب.

توجه: جنسینگ ممکن است با سایر محصولات گیاهی و داروها، از جمله رقیق‌کننده‌های خون، انسولین و آسپرین، تداخل ایجاد کند.

موارد منع مصرف جنسینگ

هریک از شرایط زیر را دارید، حتما به پزشک خود درباره مصرف جنسینگ اطلاع دهید:

• مکمل یا داروی دیگری مصرف می‌کنید؛
• در دوران بارداری یا شیردهی قرار دارید؛
• به بیماری‌های خودایمنی مثل لوپوس مبتلا بوده‌اید؛
• سابقه سرطان پستان، رحم یا تخمدان داشته‌اید؛
• اختلال خونریزی دارید؛
• به بیماری قلبی مبتلا هستید.

مکمل خارخاسک

این مکمل حاوی گیاه خارخاسک است که ممکن است سطح اکسید نیتریک و هورمون‌های جنسی را افزایش دهد. بیشتر برای تقویت عملکرد جنسی مردان توصیه می‌شود و مطالعات کمی وجود دارد که پتانسیل آن را برای افزایش میل جنسی در زنان بررسی کرده باشند.

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این گیاه، میل جنسی را در زنان مبتلا به اختلال میل جنسی کم‌کار افزایش می‌دهد اما مطالعات دیگر بی‌نتیجه بوده‌اند. همچنین، تحقیقات موجود درباره اثرات طولانی‌مدت مصرف این مکمل نامشخص است.

عوارض جانبی خارخاسک

خارخاسک ممکن است با عوارض جانبی زیر همراه باشد:

• درد شکم؛
• گرفتگی عضلات؛
• حالت تهوع و استفراغ؛
• مشکلات گوارشی مثل اسهال یا یبوست.

مکمل ماکا

ماکا از گیاهان خانواده کلم است و حاوی مواد فعالی است که ممکن است با تقلید هورمون استروژن، عملکرد جنسی را بهبود بخشد. بااین‌حال، هنوز مطالعات چندانی برای اثبات اثربخشی آن بر افزایش میل جنسی زنان وجود ندارد. زنانی که سابقه سرطان سینه یا هرگونه سرطان حساس به هورمون‌ها را دارند، باید قبل از مصرف این مکمل با پزشک خود مشورت کنند.

سخنی درباره وایاگرا

وایاگرا (Viagra) نام تجاری بسیار معروفی برای داروی سیلدنافیل است. این دارو عمدتا برای درمان اختلال نعوظ در مردان تجویز می‌شود و کاری با سطح میل جنسی آنها ندارد! تفاوت این دو بسیار مهم است: مردانی که وایاگرا مصرف می‌کنند میل جنسی‌شان کم نیست، فقط نمی‌توانند زمانی که برای رابطه جنسی آماده‌اند، بدن خود را وادار به واکنش فیزیکی کنند. وایاگرا عضلات آلت تناسلی را شل می‌کند و جریان خون در آن ناحیه را افزایش می‌دهد. به این ترتیب، مرد می‌تواند نعوظی را که برای برقراری رابطه جنسی است به دست آورد.

این موضوع نشان می‌دهد وایاگرا نمی‌تواند برای کاهش میل جنسی زنان تأثیر خاصی داشته باشد. سیستم میل جنسی زنان فرایند بسیار پیچیده‌تری را طی می‌کند. برای درک تفاوت این دو، دکتر جودیت وُلکار توضیح جالبی ارائه داده است:

میل جنسی مردان شبیه به کلید برق و میل جنسی زنان به کابین خلبان در هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ شبیه است!

آیا زنان می‌توانند ویاگرا مصرف کنند؟

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) داروی ویاگرا را برای استفاده زنان تأیید نکرده است. بنابراین، پزشک شما آن را به‌شکل غیررسمی برایتان تجویز می‌کند.

نکته: داروهای آدی و ویلیزی را که به‌عنوان «وایاگرای زنانه» معروف‌اند با این وایاگرا اشتباه نگیرید. آن داروها نه ازنظر عملکرد شباهتی به وایاگرا دارند و نه حاوی ماده مؤثره سیلدنافیل هستند.

اگر زنان ویاگرا مصرف کنند چه اتفاقی می‌افتد؟

مردان زمانی مشکل نعوظ پیدا می‌کنند که یک آنزیم بسیار مهم به نام PDE5 (فسفودی‌استراز نوع ۵) در بدن آنها تجزیه می‌شود و بر جریان خون تأثیر می‌گذارد. کاری که وایاگرا انجام می‌دهد، این است که با مهار این آنزیم و گشادکردن رگ‌های خونی، جریان خون به‌سمت آلت تناسلی مردان را افزایش می‌دهد.

ممکن است همین فرایند برای زنان هم اتفاق بیفتد اما نتایج مطالعات درباره اثربخشی آن متفاوت است. برای مثال، یک تحقیق روی زنانی که میل جنسی آنها به‌دلیل داروهای ضد افسردگی به‌ویژه مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SNRIs) سرکوب شده بود، نشانه‌هایی از بهبودی با وایاگرا یافت. این در حالی است که در مطالعات دیگری، داده‌های به‌دست‌آمده متناقض بود. یک مطالعه هم در سال ۲۰۲۴ نشان داد که کرم موضعی سیلدنافیل ممکن است در بهبودی اختلال برانگیختگی و میل جنسی زنانه (FSIAD) مؤثر باشد.

باتوجه‌به نتایجی که تاکنون به دست آمده‌اند، برای درک کامل اینکه آیا زنان می‌توانند از مزایای داروی سیلدنافیل یا به‌طور خاص، برند وایاگرا بهره‌مند شوند یا نه، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

عوارض جانبی وایاگرا

مانند همه داروها، ویاگرا می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند. برای مثال می‌توان به عوارض زیر اشاره کرد:

• سردرد؛
• احتقان بینی؛
• گرگرفتگی؛
• اختلالات بینایی؛
• سوء هاضمه؛
• تپش قلب؛
• افت فشارخون درعرض چندساعت پس از مصرف.

بنابراین، اگر به‌طور کلی فشارخونتان پایین است یا داروهای فشارخون می‌خورید، باید با پزشکتان مشورت کنید. همچنین، وایاگرا می‌تواند با سایر داروها تداخل ایجاد کند. حتما درباره هر دارویی که مصرف می‌کنید، به پزشک اطلاع دهید.

دوز وایاگرا برای زنان چقدر است؟

وایاگرا در دوزهای ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی‌گرمی عرضه می‌شود. مردان باید با کمترین دوز شروع کنند و تنها درصورتی‌که مؤثر نبود، آن را افزایش دهند. درحالی‌که مطالعات انجام‌شده روی زنان دوزهای مؤثر متغیری از ۱۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم را نشان داده‌اند. ازآنجاکه این دارو مردانه است، اصلا روی برچسب آن اطلاعاتی درباره دوز مناسب برای زنان پیدا نمی‌کنید!

آیا داروهای افزایش میل جنسی برای همه ایمن هستند؟

پاسخ منفی است. فقط دو دارو برای افزایش میل جنسی زنان تأیید شده‌اند و درباره تأثیرگذاری همان دو دارو هم شواهد کافی وجود ندارد. برخی از این داروها ممکن است عوارض جانبی خطرناکی به‌ویژه برای زنان مبتلا به بیماری‌های کبدی و قلبی‌عروقی ایجاد کنند. افرادی هم که داروی HIV، هپاتیت C یا فشار خون بالا مصرف می‌کنند، درصورت تمایل برای مصرف داروهای افزایش میل جنسی باید تحت پایش دقیق پزشک قرار بگیرند.

مشکل دیگر، تداخل دارویی است. بسیاری از زنان ممکن است داروهایی مثل فلوکونازول (دیفلوکان) که یک داروی عفونت قارچی است یا بعضی آنتی‌بیوتیک‌ها را مصرف کنند. این داروها احتمال دارد با داروهای افزایش میل جنسی تداخل داشته باشند که خطرناک است.

سؤالات متداول