آشنایی با بیماری‌های مقاربتی (STD) همراه عکس: تهدیدی جدی برای سلامت شما

بیماری‌های مقاربتی (STDs) دسته‌ای از بیماری‌ها هستند که به‌دلیل ابتلا به عفونت مقاربتی (STI) ایجاد می‌شوند. براساس آمارها، سالانه میلیون‌ها موارد ابتلای جدید به انواع STD در سراسر جهان گزارش می‌شود که نشان‌دهنده شیوع بالای آنها است. این بیماری‌ها برخلاف نامشان، صرفا از طریق رابطه جنسی منتقل نمی‌شوند و امکان سرایت برخی از آنها حتی از طریق حوله و ملحفه، از مادر به جنین و از طریق شیر مادر وجود دارد. به همین دلیل، نه‌تنها برای سلامت فردی، بلکه برای سلامت عمومی جامعه تهدیدی جدی به شمار می‌روند. با شناخت انواع بیماری های مقاربتی در مردان و زنان و راه‌های انتقال آن‌ها می‌توان از ابتلا به این بیماری‌ها پیشگیری کرد. در این مقاله، با انواع بیماری های آمیزشی و علائم آنها در مردان و زنان آشنا می‌شویم و راه‌های پیشگیری و درمان آنها را بررسی می‌کنیم.

منظور از بیماری مقاربتی یا STD چیست؟

بیماری مقاربتی (Sexually Transmitted Disease) اصطلاحی است که بیماری‌های ناشی از عفونت مقاربتی (Sexually Transmitted Infection) را توصیف می‌کند. این نوع عفونت می‌تواند منشأ باکتریایی، ویروسی یا انگلی داشته باشد و بیشتر ناحیه تناسلی یا اعضای درگیر در رابطه جنسی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. رایج‌ترین روش انتقال آن رابطه جنسی محافظت‌نشده است اما در بسیاری از موارد از طریق بارداری، شیردهی، انتقال خون، سوزن یا سرنگ مشترک و حتی تماس با حوله، لباس و ملحفه فرد آلوده انتقال می‌یابد.

تفاوت بین عفونت مقاربتی و بیماری مقاربتی چیست؟

عفونت مقاربتی (STI) عامل ایجاد بیماری مقاربتی (STD) است؛ بنابراین بین آنها تفاوت وجود دارد. بااین‌حال، در بیشتر مواقع این دو اصطلاح را به‌جای یکدیگر به کار می‌برند.

آیا عفونت‌های مقاربتی مسری هستند؟

بله، مسری هستند. عامل عفونت مقاربتی ویروس، باکتری یا انگل است که مهم‌ترین ویژگی هرسه آنها مسری بودنشان است.

علائم بیماری مقاربتی

بسیاری از علائم بیماری های مقاربتی در مردان و زنان مشترک است. بااین‌حال، به‌دلیل تفاوت در آناتومی بدن آنها برخی از علائم در جزئیات با هم تفاوت دارند. بیایید آنها را بررسی کنیم:

علائم بیماری مقاربتی در زنان

• سوزش یا خارش در واژن؛
• ترشحات غیرمعمول یا بوی بد از واژن؛
• خون‌ریزی واژینال غیرطبیعی بین دو قاعدگی؛
• پریودهای سنگین؛
• درد در ناحیه اطراف لگن؛
• درد عمیق داخلی یا خون‌ریزی در حین رابطه جنسی یا بعد از آن؛
• زخم، برجستگی یا تاول در واژن، مقعد یا دهان؛
• رشد ضایعات گوشتی بدون درد در اطراف واژن، دهانه رحم یا مقعد؛
• نیاز مداوم برای دستشویی رفتن؛
• سوزش و درد هنگام دفع ادرار یا اجابت مزاج.

علائم بیماری مقاربتی در مردان

• سوزش یا خارش در آلت تناسلی؛
• چکه یا ترشحات سفید، آبکی یا کدر از آلت تناسلی؛
• درد اطراف لگن؛
• زخم، برجستگی یا تاول روی آلت تناسلی، مقعد یا دهان؛
• درد بیضه؛
• ناراحتی و ترشح از رکتوم؛
• نیاز مداوم برای دستشویی رفتن؛
• سوزش و درد هنگام دفع ادرار یا اجابت مزاج.

به‌طورکلی، علائم بیماری مقاربتی در مردان مشهودتر از زنان است ولی عوارض عفونت در زنان می‌تواند جدی‌تر از مردان باشد. البته در بسیاری از موارد، بیماری‌های مقاربتی علائمی ایجاد نمی‌کنند؛ بنابراین ممکن است تا مدت‌ها از وجود این بیماری در خودتان اطلاع نداشته باشید. برای مثال، برآورد شده است که کلامیدیا در ۷۰درصد از زنان هیچ علامتی ندارد. این نشان می‌دهد شناخت علائم احتمالی این بیماری‌ها و مراجعه زودهنگام به پزشک برای اطمینان از وجود آنها بسیار مهم است.

علت عفونت مقاربتی چیست؟

عفونت مقاربتی می‌تواند منشأ باکتریایی، ویروسی و انگلی داشته باشد. برخی از مهم‌ترین علل آن عبارت‌اند از:

• باکتریایی: مثل ترپونما پالیدوم (سیفلیس)، تراکوماتیس (کلامیدیا)، نیسریا گونورآ (سوزاک)؛
• ویروسی: مثل ویروس پاپیلومای انسانی (زگیل تناسلی)، ویروس HBV (هپاتیت ب)، ویروس HIV (ایدز)؛
• انگلی: مثل تریکوموناس (تریکومونیازیس)، شپش عانه.

عوامل خطر بیماری‌های مقاربتی

هر فردی که از نظر جنسی فعالیت دارد می‌تواند در معرض خطر ابتلا به بیماری مقاربتی باشد یا آن را منتقل کند. برخی از عواملی که خطر ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:

• رابطه جنسی محافظت‌نشده: استفاده‌نکردن از کاندوم درصورتی‌که یکی از طرفین رابطه جنسی آلوده باشد، خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی را افزایش می‌دهد. کاندوم باید از جنس لاتکس یا پلی‌اورتان باشد زیرا کاندوم‌های ساخته‌شده از غشای طبیعی نمی‌تواند از انتقال بیماری جلوگیری کند. درباره رابطه جنسی دهانی، استفاده از دنتال دَم (کاندوم دهانی) که از جنس لاتکس یا سیلیکون است، می‌تواند مؤثر باشد.
• داشتن رابطه جنسی با چند نفر: داشتن رابطه جنسی با افراد متعدد خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی را افزایش می‌دهد.
• داشتن سابقه بیماری‌های مقاربتی: افرادی که سابقه ابتلا به یک عفونت مقاربتی را دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به انواع دیگر این بیماری‌ها قرار دارند.
• اعتیاد به الکل یا موادمخدر: سوءمصرف الکل یا موادمخدر می‌تواند افراد را در معرض رفتارهای پرخطر قرار دهد.
• تزریق با سرنگ مشترک: افرادی که موادمخدر را به‌شکل تزریقی مصرف می‌کنند، ممکن است در شرایطی مجبور به استفاده از سرنگ مشترک شوند. این رفتار آنها را در معرض خطر ابتلا به ایدز، هپاتیت B و هپاتیت C قرار می‌دهد.
• سن پایین: افراد ۱۵ تا ۲۴ساله به‌دلیل فعال‌تر بودن ازنظر جنسی، بیشتر از افراد مسن در معرض خطر بیماری‌های مقاربتی قرار دارند.

راه‌های انتقال بیماری‌های مقاربتی

برخلاف چیزی که تصور می‌شود، بیماری‌های مقاربتی صرفا از طریق رابطه جنسی منتقل نمی‌شوند. برخی از روش‌های انتقال این بیماری‌ها عبارت‌اند از:

• رابطه جنسی: همه بیماری‌های مقاربتی از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی منتقل می‌شوند؛
• تماس پوست به پوست: برخی از بیماری‌های مقاربتی مانند تبخال تناسلی، شپش عانه، گال و زگیل تناسلی از طریق تماس پوست به پوست یا لمس اندام‌های جنسی آلوده به عفونت منتقل می‌شوند؛
• از مادر به جنین: برخی بیماری‌های مقاربتی مانند سیفلیس، تبخال، کلامیدیا، سوزاک، ایدز و زگیل تناسلی ممکن است در دوران بارداری یا هنگام زایمان از مادر به جنین یا نوزاد منتقل شوند؛
• شیردهی: ویروس HIV یا ایدز می‌تواند از طریق شیردهی منتقل شود؛
• ابزارهای پزشکی آلوده: احتمال انتقال ایدز از آنها بالاست؛
• حوله، ملحفه و وسایل مشترک: بیماری‌هایی مانند شپش تناسلی ممکن است از این طریق منتقل شوند؛
• سرنگ یا سوزن مشترک: سرنگ یا سوزن مشترک برای تزریق یا خالکوبی می‌تواند ویروس ایدز یا هپاتیت ب را منتقل کند؛
• انتقال خون: انتقال خون آلوده می‌تواند بیماری‌های مقاربتی را منتقل کند.

انواع بیماری‌‌های مقاربتی با عکس

بیماری های مقاربتی انواع مختلفی دارند و همه آنها بین مردان و زنان مشترک هستند. بااین‌حال، برخی از آنها در مردان و برخی دیگر در زنان شایع‌تر است. برای مثال، سوزاک یا اچ‌آی‌وی به‌دلیل بالاتر بودن احتمال رفتارهای پرخطر در مردان آنها را بیشتر درگیر می‌کند درحالی‌که تریکومونیازیس بیشتر زنان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. بیایید با برخی از بیماری‌های مقاربتی آشنا شویم.

۱. کلامیدیا

کلامیدیا (Chlamydia) عفونت ناشی از باکتری تراکوماتیس است. این عفونت بسیار شایع است و می‌تواند از طریق رابطه واژینال، مقعدی و دهانی انتقال یابد. معمولا علامتی ایجاد نمی‌کند اما اگر علائم آن ظاهر شوند، ۷ تا ۲۱ روز بعد از ابتلای بیمار اتفاق می‌افتد. برخی از این علائم عبارت‌اند از:

شپش تناسلی

شپش تناسلی (Pubic Lice) یا شپش عانه، نوعی انگل است که به موهای ناحیه تناسلی و گاهی موهای زیربغل، سبیل، ریش، مژه‌ها یا ابروها می‌چسبد. این شپش‌ها بسیار کوچک هستند و به‌سختی دیده می‌شوند اما خارش شدیدی در ناحیه ایجاد می‌کنند. این نوع شپش با تماس جنسی، فیزیکی و حتی از طریق حوله و ملحفه مشترک منتقل می‌شود. صندلی توالت‌فرنگی عامل انتقال این شپش نیست.

تبخال تناسلی

تبخال تناسلی (Genital herpes) از ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود و اغلب پوست، دهانه رحم و اندام تناسلی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. HSV-1 اغلب در ناحیه دهان است و از طریق بزاق یا رابطه جنسی دهانی به ناحیه تناسلی راه می‌یابد. HSV-2 مربوط به ناحیه تناسلی است و می‌تواند از طریق رابطه جنسی واژینال و مقعدی و دهانی منتقل شود. اگر تبخال را لمس کنید و سپس بدن خودتان را لمس کنید، به شما سرایت می‌کند؛ اما نمی‌تواند از طریق صندلی توالت، استخر، صابون یا ملافه پخش شود. تبخال در بسیاری از افراد غیرفعال می‌ماند و علائمی نشان نمی‌دهد.

هپاتیت ب

ویروس هپاتیت ب باعث عفونت طولانی‌مدت کبد و آسیب به آن می‌شود. این ویروس در مایع منی، خون و سایر مایعات بدن فرد آلوده وجود دارد و می‌تواند از طریق رابطه جنسی، تزریق با تجهیزات غیراستریل، ایجاد هرگونه سوراخ در پوست با جسم تیز آلوده به ویروس و حتی از مادر به جنین در دوران بارداری یا هنگام زایمان منتقل شود. به‌گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، تازمانی‌که نوک سینه مادر سالم است و زخم یا خراش در آن دیده نمی‌شود، احتمال انتقال ویروس هپاتیت ب از طریق شیر ناچیز است.

تریکومونیازیس یا تک‌تارچه‌زدگی

تریکومونیازیس که تریک یا تریچ هم نامیده می‌شود، یکی از انواع بیماری های مقاربتی است که در آن مهبل یا واژن عفونت می‌کند. عامل این بیماری یک انگل تک‌سلولی به‌نام تریکوموناس است و بیشتر در زنان شایع است اما می‌تواند مجاری ادراری مردان را هم درگیر کند. معمولا در مردان علامتی ندارد.

ایدز (HIV)

ویروس اچ‌آی‌وی (HIV) به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند و از طریق رابطه جنسی، تماس با زخم پوست فرد مبتلا، استفاده از سوزن یا سرنگ مشترک، زایمان و شیردهی به دیگران منتقل می‌شود. افراد آلوده به این ویروس، به‌دلیل ضعف سیستم ایمنی بدنشان به‌راحتی درمعرض سایر عفونت‌ها قرار می‌گیرند.

ویروس HIV در همه مایعات بدن از خون و منی و شیر مادر گرفته تا ترشحات واژن و رکتوم وجود دارد. این مایعات از هر طریقی وارد بدن دیگران شوند آنها را مبتلا می‌کنند. برای درمان این بیماری، باید میزان ویروس در خون را آن‌قدر کاهش داد که آزمایش خون نتواند آن را تشخیص دهد. در این صورت است که ویروس قدرت انتقال خود به دیگران را از دست می‌دهد. به همین دلیل است که فرد تحت‌درمان باید برنامه درمانی خود را طبق دستور پزشک ادامه دهد تا سطح ویروس را همیشه پایین نگه دارد.

بیماری‌های ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

یکی از شایع‌ترین بیماری های مقاربتی عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی است. این ویروس پوست و غشاهای مخاطی مانند گلو، دهانه رحم، مقعد و دهان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. برخی از سویه‌های آن خطرناک و برخی دیگر بی‌خطر هستند. تقریبا همه افرادی که رابطه جنسی متعدد برقرار می‌کنند در مقطعی از زندگی خود ممکن است به این ویروس مبتلا شوند مگر آنکه از قبل واکسن دریافت کرده باشند.

سویه‌های کم‌خطر این ویروس سبب بیماری‌هایی مانند زگیل تناسلی می‌شوند. برخی افراد هرگز علائم این عفونت را تجربه نمی‌کنند اما این بدان معنا نیست که نمی‌توانند ناقل باشند. برخی سویه‌های پرخطر این ویروس می‌توانند بیماری‌های مرگبار از جمله سرطان دهانه رحم و سرطان گلو را ایجاد کنند.

برخی از راه‌های انتقال این ویروس عبارت‌اند از:

• رابطه جنسی واژینال و مقعدی و دهانی؛
• تماس ناحیه تناسلی به ناحیه تناسلی فرد دیگر؛
• از زن باردار به جنین (البته نادر است).

در ادامه برخی از علائم یکی از انواع کم‌خطر بیماری‌های مربوط به عفونت HPV یعنی زگیل تناسلی را بررسی می‌کنیم.

مولوسکوم تناسلی یا زگیل آبکی

مولوسکوم کنتاژیوزوم (Molluscum Contagiosum) یک عفونت ویروسی مسری پوستی است که اغلب خوش‌خیم است. این بیماری هم بزرگ‌سالان و هم خردسالان را درگیر می‌کند. در بزرگ‌سالان اغلب به‌دلیل تماس با ضایعات پوست در حین رابطه جنسی رخ می‌دهد اما در کودکان با تماس پوست به پوست انتقال می‌یابد.

علائم این بیماری شامل برآمدگی‌های کوچک و گرد یا فرورفتگی‌هایی روی پوست است. اغلب بدون درمان علائم آن بهبود می‌یابند اما تازمانی‌که قابل‌مشاهده هستند، احتمال سرایت آنها به دیگران وجود دارد.

گال

گال (Scabies) یک بیماری مسری پوستی است که به‌دلیل نوعی کنه در بدن ایجاد می‌شود. این بیماری شامل بثورات جوش‌مانند روی پوست نقاط مختلف بدن است. اولین باری که فرد به گال مبتلا می‌شود، ممکن است بعد از ۲ تا ۶ هفته بعد از آلوده‌شدن علائمی را مشاهده کند اما در صورت ابتلای مجدد به گال، علائمش اغلب ۱ تا ۴ روز بعد از آلوده‌شدن ظاهر می‌شوند. این بیماری حتی قبل از بروز علائم می‌تواند به دیگران سرایت کند. بعد از درمان کامل، فرد باید تمام لباس‌ها و ملافه‌ها و وسایل خود را ضدعفونی کند.

از روش‌های انتقال گال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• رابطه جنسی؛
• استفاده از حوله و ملافه مشترک؛
• تماس پوست به پوست.

سیفلیس

عامل ایجاد سیفلیس (Syphilis) نوعی باکتری موسوم به ترپونما پالیدوم (Treponema pallidum) است. این عفونت یکی از جدی‌ترین بیماری های مقاربتی است و درمان زودهنگام آن برای جلوگیری از آسیب دائمی و عوارض طولانی‌مدت ضروری است. در مراحل اولیه این بیماری ممکن است متوجه یک زخم گرد سفت در محل عفونت اغلب در اطراف اندام‌های تناسلی، مقعد، راست‌روده یا دهان شوید. اگر درون واژن پنهان باشد، اغلب بدون درد است و به همین دلیل به‌راحتی متوجه آن نخواهید شد. این باکتری می‌تواند در دوران بارداری به جنین منتقل شود.

بثورات سیفلیس در مرحله بعدی شامل لکه‌های قهوه‌ای یا قرمز در کف دست یا پاست و خارش ندارد. ممکن است ضایعاتی در غشاهای مخاطی مانند دهان، واژن یا مقعد هم ایجاد شود. از سایر علائم آن در این مرحله می‌توان به غدد لنفاوی متورم، ریزش مو، سردرد، کاهش وزن، دردهای عضلانی، خستگی و تب اشاره کرد. در مراحل بعدی، سیفلیس عوارض مرگباری روی مغز، سیستم عصبی، چشم، قلب و چند اندام دیگر دیگر می‌گذارد. به همین دلیل است که این بیماری از انواع بسیار خطرناک بیماری‌های مقاربتی است.

سوزاک

سوزاک (Gonorrhea) یک عفونت شایع است که در اثر باکتری نیسریا گونورآ (Neisseria gonorrhoeae) ایجاد می‌شود. این بیماری بسیار مسری است و اگر آن را بدون درمان رها کنید، ممکن است عوارض مرگباری داشته باشد. سوزاک بیشتر قسمت‌های گرم و مرطوب بدن از جمله واژن، آلت تناسلی، دهان، راست روده و چشم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

یکی از روش‌های انتقال عفونت سوزاک از طریق رابطه جنسی دهانی، واژینال یا مقعدی است. بااین‌حال، می‌تواند در حین زایمان از مادر به نوزاد منتقل شود. همچنین، اگر فردی بعد از لمس ناحیه مبتلا به سوزاک چشم خود را لمس کند، ممکن است به ورم ملتحمه یا چشم صورتی مبتلا شود.

سوزاک بیشتر در مردان شایع است. معمولا مردان ۲ تا ۵ روز بعد از آلوده‌شدن علائم را تجربه می‌کنند ولی زنان اغلب هیچ علامتی از سوزاک را مشاهده نمی‌کنند. بااین‌حال، علائم آن در زنان ممکن است ۱۰ روز بعد از آلوده‌شدن آنها ظاهر شود. اغلب بیماران مبتلا به سوزاک علائمی ندارند.

زخم تناسلی یا شانکروئید

شانکروئید یک عفونت باکتریایی نادر است که فقط از طریق تماس جنسی انتقال می‌یابد. این بیماری سبب ایجاد زخم‌های دردناک در ناحیه تناسلی می‌شود. شانکروئید می‌تواند شانس ابتلا به HIV را افزایش دهد و درمان آن را سخت‌تر کند. درمان این بیماری std با آنتی‌بیوتیک امکان‌پذیر است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

ازآنجاکه بسیاری از بیماری های مقاربتی علائمی ایجاد نمی‌کنند، بیشتر افراد تصور می‌کنند باید منتظر ظاهرشدن علائم بمانند و بعد به پزشک مراجعه کنند. این کاملا اشتباه است زیرا بسیاری از بیماری‌های مقاربتی را باید در همان ابتدای آلوده‌شدن درمان کرد. بنابراین، اگر حتی تردید دارید که درمعرض عفونت مقاربتی قرار گرفته‌اید یا نه، باید با پزشک درباره آن صحبت کنید. او می‌تواند با انجام آزمایش‌های STI تشخیص دهد که آیا به عفونت آلوده شده‌اید یا نه.

بیماری‌های مقاربتی

ویزیت آنلاین

از متخصصان این حوزه بپرسید

دریافت ویزیت آنلاین

تشخیص بیماری‌های مقاربتی 

برای تشخیص بیماری های مقاربتی، پزشک از روش معاینه فیزیکی و آزمایش استفاده می‌کند. او ابتدا از شما سؤالاتی درباره علائم، سابقه پزشکی و رفتارهای جنسی شما می‌پرسد. اگر صادقانه پاسخ دهید به خودتان و همسرتان کمک کرده‌اید. در صورت تشخیص مثبت STI باید به همسر خود اطلاع دهید تا او هم معاینه و آزمایش انجام دهد. شاید این کمی ناراحت‌کننده باشد اما باید از گسترش عفونت جلوگیری کنید.

تست std چیست و چگونه انجام می‌شود؟

تست std یا تست STI آزمایشی است که برای تشخیص عفونت‌های مقاربتی در مراجعه‌کننده به کار می‌رود. بسته به نوع بیماری مقاربتی تست‌های مختلفی وجود دارند که عبارت‌اند از:

• آزمایش ادرار؛
• آزمایش خون؛
• نمونه‌گیری از مایع نشت‌کننده از زخم‌های پوستی؛
• تست سواب گونه (Cheek swab) یا سواب دهانی؛
• جمع‌آوری ترشح یا نمونه سلولی از واژن، مجرای ادرار، دهانه رحم، آلت تناسلی، مقعد یا گلو.

این آزمایش‌ها معمولا درد خاصی ندارند. شاید فقط موقع لمس زخم هنگام نمونه‌برداری، حس گزنده خفیفی داشته باشید.

نکته: سعی کنید تست std را سالانه انجام دهید (افرادی که بیشتر از یک شریک جنسی دارند، ۳ یا ۶ ماه یک‌ بار). البته پزشکان پیشنهاد می‌کنند همه افرادی که تازه وارد رابطه عاطفی شده‌اند، قبل از شروع رابطه جنسی بهتر است آزمایش std را انجام دهند تا خیال هر دو طرف راحت شود. ممکن است حتی خودتان ندانید که مبتلا هستید؛ بنابراین، با آزمایش‌های منظم به تشخیص زودهنگام و درمان بیماری‌های مقاربتی کمک می‌کنید.

غربالگری std

افرادی که هیچ علائمی از بیماری های مقاربتی ندارند باید غربالگری شوند. بیشتر برای کسانی توصیه می‌شود که به هر دلیلی در معرض خطر ابتلا به عفونت مقاربتی قرار دارند. برای مثال، می‌توان به افرادی که بیش از یک شریک جنسی دارند یا زنان باردار اشاره کرد. تمام زنان باردار برای ۴ عفونت کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس و ایدز باید غربالگری شوند.

درمان عفونت‌های مقاربتی

برای درمان عفونت‌های مقاربتی روش‌های مختلفی وجود دارد که برخی از آنها عبارت‌اند از:

درمان آنتی‌بیوتیکی

آن‌دسته از بیماری‌های مقاربتی که عامل باکتریایی دارند، با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند. البته درمان برخی از آنها ازجمله سوزاک که دربرابر آنتی‌بیوتیک تا حدودی مقاوم است سخت‌تر به نظر می‌رسد.

در صورت درمان با آنتی‌بیوتیک، حتما دوره مصرف آن را تکمیل کنید. حتی اگر علائم متوقف شده‌اند، به درمان ادامه دهید زیرا اگر زودتر از موعد آن را قطع کنید، باکتری‌های ضعیف‌شده یا باقی‌مانده دوباره رشد می‌کنند و علائم مجددا ظاهر می‌شوند. در صورت عود بیماری، درمان آن سخت‌تر خواهد شد.

درمان با داروهای ضدویروسی

درصورتی‌که عامل عفونت مقاربتی ویروس باشد، باید با داروهای ضدویروسی درمان شود زیرا آنتی‌بیوتیک برای ازبین‌بردن ویروس کارایی ندارد. هرچند برخی از گونه‌های جدید ویروس هم به داروهای موجود مقاوم شده‌اند و درمان را دشوارتر می‌کنند. برای مثال، تبخال تناسلی و ایدز، اغلب تا آخر عمر باقی می‌مانند و فقط می‌توان با داروهای ضدویروسی آنها را کنترل کرد.

واکسن‌ها

البته واکسن روش درمانی نیست و برای پیشگیری به کار می‌رود. برای ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و هپاتیت B واکسن‌های مؤثری ساخته شده است. تا پایان سال ۲۰۲۳، واکسن HPV در بیش از ۱۴۰ کشور جهان برای ایمن‌سازی عمومی تزریق شد. تحقیقاتی هم برای تولید واکسن تبخال تناسلی صورت گرفته است و چندین واکسن در مراحل اولیه توسعه بالینی هستند. علاوه بر آن، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد واکسن پیشگیری از مننژیت (MenB) می‌تواند دربرابر ابتلا به سوزاک از فرد محافظت کند. درباره واکسن کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس و تریکومونیازیس هنوز به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.

پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی

از قدیم گفته‌اند بهترین درمان، پیشگیری است. همان‌طور که اشاره کردیم، بسیاری از ویروس‌ها و باکتری‌های جدید عامل بیماری های مقاربتی، نسبت به درمان‌های موجود مقاوم شده‌اند که باعث شده است درمان این بیماری‌ها سخت و در برخی موارد ناموفق باشد. بنابراین، اگر از ابتلا به این نوع عفونت‌ها پیشگیری کنیم بهتر است تا اینکه بعدا به‌دنبال درمان آنها باشیم.

روش‌های مختلفی برای پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی وجود دارد. برای مثال، رایج‌ترین آنها استفاده از کاندوم است. بااین‌حال، باید توجه داشت که کاندوم هرچند برای جلوگیری از ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند ایدز مؤثر است، از انتقال عفونت‌هایی که در نتیجهٔ تماس پوست به پوست منتشر می‌شوند، جلوگیری نمی‌کند. همچنین، کاندوم نمی‌تواند برای جلوگیری از سرایت بیماری‌هایی مانند سیفلیس یا تبخال تناسلی که زخم‌های آنها ممکن است در خارج از واژن یا مقعد ظاهر شوند، مؤثر باشد. به‌طور کلی، برخی از روش‌های پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی عبارت‌اند از:

• استفاده از کاندوم و کاندوم دهانی در حین رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی؛
• کاهش تعداد شرکای جنسی یا تک‌همسری؛
• واکسیناسیون برای بیماری‌هایی که واکسن آنها ساخته شده است؛
• ختنه (می‌تواند باعث کاهش شیوع اچ‌آی‌وی در مردان شود)؛
• تشخیص و درمان سریع عفونت مقاربتی (برای پیشگیری از سرایت به دیگران)؛
• انجام آزمایش‌های سالانه برای بیماری‌های مقاربتی؛
• احتیاط در مصرف الکل و موادمخدر که می‌توانند احتمال رفتارهای جنسی پرخطر را افزایش دهند.

عوارض بیماری‌های مقاربتی 

اگر بیماری های مقاربتی به‌موقع درمان نشوند، برخی از ارگانیسم‌های ایجادکننده آنها می‌توانند از طریق جریان خون پخش شوند و اندام‌های دیگر را آلوده کنند. در این صورت ممکن است فرد به برخی عوارض جدی و خطرناک مبتلا شود. برخی از عوارض مشترک بیماری‌های مقاربتی در زنان و مردان عبارت‌اند از:

• عفونت‌های قلبی‌عروقی (قلب و رگ‌های خونی) و عفونت مغز ناشی از سیفلیس؛
• تورم مداوم بافت‌های تناسلی؛
• دردهای لگنی؛
• عوارض بارداری و ناباروری؛
• آرتریت؛
• عفونت مجرای ادرار یا راست‌روده (پروکتیت)؛
• عفونت‌های شدید و سرطان‌های نادر به‌دلیل نقص سیستم ایمنی بدن در افراد مبتلا به ایدز؛
• برخی از انواع سرطان مرتبط با HPV ازجمله سرطان دهانه رحم، رکتوم و گلو.

عوارض خاص std در زنان

در بیماری های مقاربتی زنان، برخی از ارگانیسم‌هایی که وارد واژن می‌شوند، می‌توانند سایر اندام‌های تناسلی را آلوده کنند. برای مثال، می‌توانند به دهانه رحم که قسمت پایینی رحم است و انتهای واژن را تشکیل می‌دهد راه یابند، از آنجا وارد رحم شوند و به لوله‌های فالوپ و احتمالا به تخمدان‌ها برسند. این مشکل سبب حاملگی خارج از رحم می‌شود.

از سوی دیگر، عفونت مقاربتی ممکن است به غشای پوشاننده حفره شکمی که صفاق نامیده می‌شود راه یابد و باعث پریتونیت یا التهاب صفاق شود. همه انواع این عفونت‌ها را بیماری التهابی لگن در زنان می‌نامند.

عوارض خاص std در مردان

در بیماریهای مقاربتی مردانه ارگانیسم‌هایی که از طریق آلت تناسلی وارد می‌شوند، ممکن است لوله حمل‌کننده ادرار از مثانه از طریق آلت تناسلی را آلوده کنند. اگر این عفونت درمان نشود و حالت مزمن به خود بگیرد، ممکن است باعث مشکلات متعددی شود. برای مثال، سفت‌شدن پوست ختنه‌گاه به‌طوری‌که نتوان آن را روی سر آلت تناسلی کشید، باریک‌شدن مجرای ادرار یا انسداد جریان ادرار، ایجاد یک کانال یا فیستول بین مجرای ادرار و پوست آلت تناسلی برخی از این عوارض هستند.

گاهی اوقات این ارگانیسم‌ها ممکن است در مجرای ادرار پخش شوند و از طریق لوله حامل اسپرم از بیضه (یعنی مجرای انزال و مجرای دفران) حرکت کنند تا به اپیدیدیم (Epididymis) یا لوله بالای هر بیضه برسند و آن را آلوده کنند.

تأثیر بیماری‌های مقاربتی بر روابط عاطفی

بیماری‌های مقاربتی تأثیر بسیار عمیقی بر روابط عاطفی و زندگی خانوادگی افراد می‌گذارند. تحقیقات نشان داده‌اند که آگاهی از ابتلا به یکی از انواع بیماری های مقاربتی، بار روانی و عاطفی شدیدی را به فرد مبتلا و بالطبع شریک عاطفی او، تحمیل می‌کند. بسیاری از روابط عاطفی به‌محض افشای ابتلا به عفونت مقاربتی به پایان رسیده‌اند. برخی ممکن است شریک‌ زندگی خود را متهم به رابطه با دیگران کنند و برخی دیگر ممکن است از ترس اینکه خودشان هم مبتلا شوند، پایان رابطه را ترجیح دهند. به همین دلیل است که بیشتر افراد سعی می‌کنند ابتلا به عفونت مقاربتی را پنهان کنند و درباره آن حرفی نزنند.

چگونه با شریک زندگی‌تان درباره بیماری‌های مقاربتی صحبت کنید؟

اولین نکته‌ای که باید بدانید این است که هیچ دلیلی نباید باعث شود از صحبت‌کردن درباره بیماری های مقاربتی خودداری کنید. خواه سالم هستید یا مبتلا، باید درباره این موضوع با کسی که قرار است شریک جنسی شما باشد صحبت کنید. به یاد داشته باشید شما تنها نیستید، بسیاری از زنان و مردان از روی ترس، شرم یا نگرانی از قضاوت‌شدن، از گفت‌وگو در این باره طفره می‌روند.

قبل از اینکه با شریک زندگی آینده‌تان درباره این بیماری‌ها صحبت کنید، ابتدا خودتان آزمایش بدهید. دو حالت پیش می‌آید: یا سالم هستید یا مبتلا شده‌اید.

حالت اول: سالم هستید

در حالت اول، باید به شریک عاطفی خود بگویید که سالم هستید و در صورت لزوم نتایج آزمایش را نشان بدهید. سپس از او بخواهید که آزمایش بدهد و اگر به‌تازگی این کار را انجام داده است نتیجه را به شما نشان دهد. نیازی نیست خشک و رسمی رفتار کنید. موضوع را پیچیده نکنید. خیلی ساده و مستقیم بگویید که چرا به صحبت‌کردن درباره بیماری‌های مقاربتی اهمیت می‌دهید و چقدر سلامت هر دو نفر برایتان مهم است.

درصورتی‌که شریک‌زندگی‌تان راز خود را فاش کرد و گفت به بیماری مقاربتی مبتلا است، وحشت نکنید و سعی کنید رفتار همدلانه داشته باشید. به این فکر کنید که چون به سلامتی شما اهمیت می‌دهد این موضوع را گفته است. در نتیجه باید به او احترام بگذارید و حس شرم و ناراحتی را از او دور کنید. به او بگویید که با کمک و همراهی یکدیگر سعی می‌کنید بهترین راه‌حل را پیدا کنید.

حالت دوم: مبتلا هستید

اگر در حال حاضر مبتلا هستید، چه می‌دانستید و چه تازه متوجه شده‌اید، باید شریک‌زندگی‌تان را از این موضوع آگاه کنید. درست است که سخت است، ولی باید بگویید. هیچ دلیلی نباید مانع از افشای حقیقت شود. به این فکر کنید اگر شریک‌زندگی شما یکی از انواع بیماری های مقاربتی را داشت و به شما نمی‌گفت خوشحال می‌شدید؟ در چنین شرایطی مسئولیت اخلاقی و انسانی حکم می‌کند که به او اطلاع دهید.

• بعد از اینکه گفتید، برای پاسخ‌دادن به هر سؤالی که ممکن است بپرسد آماده باشید؛
• آرامش خود را حفظ کنید و حالت تدافعی به خود نگیرید؛
• به او حق بدهید که دچار سردرگمی و وحشت شود؛
• اگر به زمان نیاز دارد، به او احترام بگذارید و اجازه دهید خوب فکر کند؛
• درباره خود او هم صحبت کنید. شاید خودش هم به بیماری مقاربتی مبتلاست که نمی‌توانسته به شما بگوید.

نکته بسیار مهم: ابتلا به بیماری های مقاربتی بدان معنا نیست که فرد بی‌بندوبار است، خیانت کرده یا شخص نامحترمی است. رابطه جنسی تنها راه انتقال این بیماری‌ها نیست؛ بنابراین به دیگران برچسب یا انگ نزنید و همدل باشید. این بیماری‌ها واقعا شیوع بالایی دارند و میلیون‌ها نفر سالانه در جهان به آنها مبتلا می‌شوند. بهترین کار آن است که با پزشکتان مشورت کنید و ببینید چه راهی برای هردو شما بهتر است. پزشک به شما خواهد گفت که شریک سالم چطور از خودش محافظت کند، هر چند وقت یک‌ بار آزمایش بدهید و شریک مبتلا چطور بیماری را درمان یا مدیریت کند.

سؤالات متداول