تبخال تناسلی در بارداری: آیا جنین در خطر است؟

تبخال تناسلی نوعی عفونت مقاربتی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HS1) یا نوع ۲ (HS2) ایجاد می‌شود. این بیماری مسری است و پس از ابتلا، ویروس در بدن فرد باقی می‌ماند. این بدان معناست که هر زمانی ممکن است این بیماری به دیگری انتقال یابد که حتی می‌تواند شامل نوزاد تازه‌متولدشده نیز باشد چون نوزاد در هنگام عبور از کانال زایمان ممکن است با ویروس فعال تماس پیدا کند. با‌توجه‌به خطرناک بودن تبخال تناسلی در بارداری و اینکه انتقال این بیماری به جنین ممکن است باعث مرگ نوزاد شود، در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا به بررسی خطرات تبخال تناسلی برای مادر و نوزاد پرداخته و از روش‌های درمان این بیماری خواهیم گفت.

علائم تبخال تناسلی در بارداری

برخی از زنان که به تبخال تناسلی در بارداری مبتلا می‌شوند ممکن است هیچ‌گونه علائم خاصی نداشته باشند اما در مقابل، برخی از زنان باردار ممکن است چند تاول در ناحیه تناسلی خود ببینند که درد خاصی نیز ندارد. لازم است بدانید که بیماری مقاربتی تبخال تناسلی معمولا به‌صورت خفیف عود می‌کند؛ بنابراین علائمی مانند احساس گزگز یکی از هشدارهایی خواهد بود که قبل از عود کردن تبخال‌ها رخ می‌دهد.

با این حال، برخی از زنان باردار ممکن است علائمی بسیار دردناک نیز داشته باشند. به‌ویژه اگر اولین‌ بار است که به تبخال تناسلی در بارداری مبتلا می‌شوید، احساس ناراحتی داشته و متوجه زخم‌هایی بسیار دردناک یا تاول‌های آبکی خواهید شد.

این علائم‌ ممکن است در مدت کوتاهی پس از تماس با فرد آلوده رخ دهند یا حتی ممکن است چندین هفته، چندین ماه یا حتی سال‌ها طول بکشد تا این علائم در برخی از افراد بروز کند.

به‌طور کلی می‌توان گفت علائم تبخال تناسلی در بارداری به شرح زیر هستند:

• احساس گزگز؛
• احساس ناراحتی در محل درگیر؛
• زخم‌های بسیار دردناک؛
• درد هنگام ادرار؛
• ترشحات غیرطبیعی واژن؛
• تاول‌های آبکی.

چگونه تبخال تناسلی در دوران بارداری تشخیص داده می‌شود؟

ساده‌ترین روش برای تشخیص تبخال تناسلی و اقدام در بارداری، آزمایش خون است. همان‌طور که اشاره شد، تبخال تناسلی نوعی بیماری مقاربتی است که از طریق انجام آزمایش خون قابل‌تشخیص خواهد بود. البته در برخی موارد که علائم تبخال تناسلی مانند زخم و تاول آبکی نمایان شده باشد، پزشک متخصص زنان تنها با یک معاینه ظاهری می‌تواند این بیماری را در زنان باردار تشخیص دهد.

لازم است بدانید که تشخیص تبخال تناسلی در بارداری کار پیچیده‌ای نیست و از طرفی نیازی به تست ادرار نخواهد بود. برای آزمایش خون هم نیاز نیست چندین ساعت ناشتا باشید و به آمادگی خاصی هم نیاز ندارد.

تأثیرات و خطرات تبخال تناسلی در بارداری

اگر مادر باردار در ۳ ماهه اول بارداری به تبخال تناسلی مبتلا شده باشد، کم‌خطرتر از زمانی خواهد بود که در ۳ ماهه آخر بارداری به این بیماری مبتلا شود. بنابراین ابتلا به تبخال تناسلی در ۳ ماهه دوم و سوم بارداری خطرات بیشتری برای مادر و جنین خواهد داشت. در ادامه، تأثیرات و خطرات تبخال تناسلی و بارداری برای مادران باردار و نوزاد بررسی خواهد شد.

تأثیرات و خطرات بر روی مادر

یکی از تأثیرات و خطرات تبخال تناسلی در بارداری برای مادر شامل عفونت‌های داخلی خواهد بود. از طرفی ممکن است مادر باردار پس از زایمان برای بهبودی به مدت‌زمان استراحت بیشتری نیاز داشته باشد.

تأثیرات و خطرات بر روی جنین

اگر مادر باردار مبتلا به تبخال تناسلی حین زایمان واژینال، ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) در کانال زایمان خود داشته باشد، می‌تواند به نوزاد سرایت کرده و باعث تبخال نوزادی شود که نوعی بیماری جدی و گاهی کشنده است.

تبخال نوزادی باعث عفونت شدید می‌شود که عامل اصلی آسیب دائمی به سیستم عصبی مرکزی نوزاد است و می‌تواند منجر به عقب‌ماندگی ذهنی یا حتی مرگ نوزاد شود. اگر داروی مناسب به‌موقع به نوزاد داده شود، ممکن است از این بیماری پیشگیری کرده یا شدت آسیب‌های آن را کاهش دهد. اما لازم است بدانید حتی با تجویز و مصرف داروهای ضدویروسی، بازهم این عفونت مقاربتی عواقبی جدی برای اکثر نوزادان آلوده به همراه دارد.

تبخال نوزادی نوعی بیماری جدی اما بسیار نادر است و طبق آمار کمتر از یک‌دهمِ درصد از نوزادانی که در کشورهای تحت مطالعه (ایالات متحده) متولد شده‌اند هر سال به این بیماری مبتلا می‌شوند. این در حالی است که حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از زنان باردار در این کشور به تبخال تناسلی مبتلا هستند. این بدان معناست که اکثر زنان مبتلا به تبخال تناسلی در دوران بارداری، نوزادی سالم به‌دنیا می‌آورند.

تبخال تناسلی در بارداری و خطر برای نوزاد

اگر مادر باردار در اواخر دوره بارداری به تبخال تناسلی مبتلا شود، نوزاد بیشتر در معرض ابتلا به تبخال نوزادی قرار دارد. دلیل این امر این است که مادر بارداری که تازه به این بیماری مقاربتی مبتلا شده، آنتی‌بادی علیه ویروس ندارد؛ بنابراین هیچ محافظت طبیعی برای نوزاد در هنگام تولد نیز وجود نخواهد داشت. علاوه‌براین، تبخال تناسلی در بارداری نوعی عفونت فعال است؛ بنابراین احتمال اینکه تعداد ویروس‌ها در کانال زایمان افزایش پیدا کرده و خطر ابتلا به تبخال نوزادی را بیشتر کنند نیز وجود دارد.

تبخال تناسلی قبل از بارداری و خطر برای نوزاد

زنانی که قبل از باردار شدن به تبخال تناسلی مبتلا شده‌اند، خطر بسیار پایین‌تری برای انتقال ویروس تبخال تناسلی در بارداری به نوزادان خود دارند چون سیستم ایمنی بدن آن‌ها آنتی‌بادی‌هایی می‌سازد که به‌صورت موقت از طریق جفت به نوزاد منتقل خواهند شد. بنابراین حتی اگر تبخال تناسلی در کانال زایمان مادر باردار قرار داشته و حین زایمان فعال باشد، آنتی‌بادی‌ها از نوزاد محافظت خواهند کرد.

پیشگیری از ابتلای نوزاد به تبخال تناسلی در بارداری

همان‌طور که اشاره شد در مواردی که مادر در دوران بارداری به تبخال تناسلی مبتلا شده باشد، ریسک ابتلای نوزاد به تبخال نوزادی نیز افزایش پیدا خواهد کرد. از طرفی چون ممکن است تبخال تناسلی در صورت لمس تبخال و سپس لمس نوزاد نیز به او سرایت کند، بنابراین نوزاد ممکن است در ۸ هفته اول پس از تولد نیز به تبخال نوزادی مبتلا شود. چنین عفونت‌هایی تقریبا در بیشتر مواقع براثر بوسه بزرگ‌سالان مبتلا ایجاد خواهند شد. بنابراین برای محافظت از نوزاد در برابر تبخال تناسلی راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:

• پزشک متخصص زنان ممکن است پس از تشخیص ابتلای مادر باردار به تبخال تناسلی برای جلوگیری از ابتلای نوزاد به تبخال نوزادی، به‌جای زایمان واژینال، زایمان سزارین را پیشنهاد دهد تا نوزاد در معرض تماس با تبخال تناسلی فعال در دهانه رحم قرار نگیرد.
• پزشک متخصص ممکن است برای محافظت از نوزاد در برابر این ویروس، کیسه آب اطراف جنین را پاره نکند (مگر در مواردی که لازم باشد)، چون کیسه آب به محافظت از نوزاد در برابر هر ویروسی در کانال زایمان کمک خواهد کرد.
• برای محافظت از نوزادان خود در برابر تبخال نوزادی، اجازه ندهید بزرگ‌سالان مبتلا به سرماخوردگی یا تبخال تناسلی آن‌ها را لمس کرده یا ببوسند.
• اگر به تبخال تناسلی مبتلا هستید، قبل از دست زدن به نوزادان حتما دستان خود را بشویید.

درمان تبخال تناسلی در دوران بارداری

برای درمان تبخال تناسلی در بارداری باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک معاینه ظاهری را انجام داده و آزمایش خون تجویز می‌کند. پس از بررسی نتیجه آزمایش و اطمینان از اینکه به ویروس هرپس سیمپلکس مبتلا شده‌اید، داروی ضدویروسی و کرم موضعی را تجویز خواهد کرد. دُز مصرفی این داروهای ضدویروسی توسط پزشک تعیین خواهند شد.

مصرف روزانه این نوع داروهای ضدویروسی در ماه آخر بارداری از شدت گرفتن بیماری جلوگیری کرده و در نتیجه ممکن است مطابق با تشخیص پزشک دیگر نیازی به سزارین برای محافظت از نوزاد در برابر این ویروس نباشد. لازم است بدانید این داروهای ضدویروسی بهترین راه درمان تبخال تناسلی در بارداری هستند.

علاوه‌بر مصرف داروها و کرم‌های موضعی لازم است محل درگیر با تبخال تناسلی را تمیز نگه دارید. بنابراین بهتر است لباس‌های آزاد و نخی پوشیده و از تماس مکرر دست با زخم‌های تبخال تناسلی خودداری کنید.

راه‌هایی برای جلوگیری از ابتلا به تبخال در دوران بارداری

زنانی که مبتلا به این ویروس مقاربتی نیستند باید در سه‌ماهه سوم بارداری خود بیشتر مراقبت رابطه جنسی باشند، مگر اینکه مطمئن باشند شریک جنسی‌شان به این بیماری مبتلا نیست. در غیر این صورت در طول سه‌ماهه سوم بارداری باید از رابطه جنسی خودداری کنند. از طرفی اگر شریک جنسی‌شان در طول این مدت به تبخال دهانی مبتلا شده باشد، نباید رابطه جنسی دهانی داشته باشند.

کلام آخر دکترساینا

تبخال تناسلی در بارداری می‌تواند مشکلاتی را برای مادر باردار و به‌ویژه نوزادتازه‌متولد شده ایجاد کند. نوزاد هنگام عبور از کانال زایمان ممکن است با زخم‌های فعال این بیماری ویروسی تماس داشته باشد که همین تماس برای ابتلای او به تبخال نوزادی کافی است. این بیماری خطرات زیادی را برای جنین به همراه دارد که ممکن است شامل آسیب به سیستم عصبی، عقب‌ماندگی ذهنی و حتی مرگ باشد. بنابراین لازم است در سه‌ماهه سوم بارداری یعنی درست زمانی که به زایمان نزدیک هستید و بدن فرصت کافی برای تشکیل آنتی‌بادی ویروس هرپس سیمپلکس را ندارد، از رابطه جنسی با افراد مشکوک به تبخال تناسلی یا بیماری‌های مقاربتی دیگر خودداری کنید. تنها در این شرایط است که می‌توانید از نوزاد خود در برابر این ویروس محافظت کنید. اگر علائمی مانند گزگز و درد یا زخم در ناحیه تناسلی دارید و مطمئن نیستید که تبخال تناسلی باشد، بهتر است برای کسب اطلاعات دقیق‌تر از پزشکان دکترساینا مشاوره دریافت کنید.

سؤالات متداول

1. تبخال تناسلی در بارداری خطرناک است؟ بله، تبخال تناسلی در بارداری خطراتی برای مادر و نوزاد دارد که شامل ابتلا به عفونت، زایمان زودرس، عقب‌ماندگی ذهنی نوزاد و مرگ او خواهد بود.
2. آیا تبخال تناسلی در دوران بارداری نوعی عفونت مقاربتی است؟ بله، تبخال تناسلی نوعی عفونت مقاربتی است که براثر تماس با پوست فرد آلوده به این بیماری در طول رابطه جنسی منتقل خواهد شد.
3. درمان سریع تبخال تناسلی در بارداری چیست؟ روش درمانی سریعی برای تبخال تناسلی در بارداری وجود ندارد و پزشک فقط می‌تواند برخی از داروهای ضدویروسی و کرم‌های موضعی را تجویز کند تا روزانه مصرف کنید.

منابع

rcog

Webmd

Nct

Herpes