بهترین پمادهای درمان خشکی واژن | راه‌حل‌های موثر و بی‌خطر برای تسکین فوری

خشکی واژن یکی از مشکلاتی است که هر زنی ممکن است آن را تجربه کند. استروژن هورمونی است که به حفظ روانی واژن کمک می‌کند. کاهش طبیعی سطح هورمون استروژن به‌دلیل شیردهی، افزایش سن، مصرف سیگار یا اختلالات سیستم ایمنی می‌تواند موجب نازک‌شدن پوشش داخل و اطراف واژن یا کاهش انعطاف‌پذیری بافت واژن شود. با این حال، عوامل دیگری مثل کاهش رطوبت بدن یا مصرف بعضی داروها می‌توانند موجب خشکی واژن شوند. در این مقاله با بهترین پماد درمان خشکی واژن و بایدها و نبایدهای مصرف آنها آشنا می‌شویم. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

خشکی واژن چطور درمان می‌شود؟

خشکی واژن از جمله مشکلات شایعی است که هر خانمی ممکن است در طول زندگی خود تجربه کند. انجام کارهایی مثل مصرف آب کافی، داشتن رابطه جنسی منظم و ورزش از انواع روش های درمان خشکی واژن به صورت خانگی است که می‌تواند به مرطوب‌شدن بافت واژن و رفع خشکی واژن کمک کند. علاوه‌براین، روش‌های مختلفی برای درمان خشکی واژن و رابطه جنسی دردناک ناشی‌ از خشکی واژن وجود دارد، ازجمله استفاده از پمادها و همچنین درمان‌هایی که زیر نظر پزشک انجام می‌شوند.

یکی از کاربردی‌ترین روش‌ها استفاده از پماد درمان خشکی واژن است. در ادامه، انواع پماد برای خشکی واژن را به شما معرفی می‌کنیم.

برای خشکی واژن از چه پمادی استفاده کنیم؟

استفاده از انواع پماد برای خشکی واژن یکی از راه‌های اولیه برای درمان خشکی واژن است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به پمادهای مرطوب‌کننده، لوبریکانت واژینال و انواع ویتامین‌ها اشاره کرد.

۱. مرطوب‌کننده‌های مخصوص واژن

چند گزینه غیرهورمونی برای درمان خشکی واژن وجود دارد. مرطوب‌کننده‌های واژن درمان‌های بدون نسخه‌ای هستند که می‌توانند به‌راحتی استفاده شوند. شما می‌توانید از مرطوب‌کننده‌ها‌ی واژینال برای رفع ناراحتی و درد هنگام رابطه جنسی نیز استفاده کنید. مرطوب‌کننده‌های واژن میل جنسی را افزایش نمی‌دهند، اما استفاده از آنها در کوتاه‌مدت می‌تواند خارش و سوزش را کاهش دهد. همچنین، استفاده مرتب از مرطوب‌کننده به بهبود یکپارچگی بافت واژن کمک و به بافت خشک آن آب‌رسانی می‌کند. مرطوب‌کننده‌های واژن جذب بافت می‌شوند و شبیه ترشحات طبیعی واژن هستند؛ در نتیجه با حفظ انعطاف‌پذیری واژن از خشکی و پارگی آن جلوگیری می‌کنند.

مرطوب‌کننده‌های واژن می‌توانند هر زمانی استفاده شوند و برای استفاده طولانی‌مدت و مداوم به کار می‌روند. بعضی از مرطوب‌کننده‌های واژن برای مرطوب‌کردن فرج هم مناسب‌اند. (واژن کانال داخلی اندام تناسلی است و فرج ناحیه خارجی آن.)

انواع مرطوب‌کننده‌های واژن

مرطوب‌کننده‌های واژن انواع مختلفی دارند، از جمله:

• کرم و ژل مرطوب‌کننده واژینال: این موارد معمولا با کمک انگشت به‌صورت مستقیم به درون واژن زده می‌شوند؛
• شیاف‌ها: قرص و کپسول‌هایی هستند که درون واژن قرار می‌گیرند؛
• روغن‌های طبیعی: گاهی‌اوقات روغن‌ها به شکل کپسول مثل کپسول‌های مایع ویتامین ای (E) هستند. روغن نارگیل یا روغن بادام درختی هم گزینه‌هایی کاربردی هستند. قبل از مصرف این موارد با پزشک مشورت کنید.

روغن‌های طبیعی می‌توانند به‌طور مستقل یا درون کرم‌ها و ژل‌ها به کار روند. مرطوب‌کننده‌ها ممکن است حاوی هیالورونیک‌اسید و نوعی مواد طبیعی به نام چسب زیستی باشند. این مواد جاذب آب درون سلولی را حفظ می‌کنند و pH  واژن را کاهش می‌دهند. درنتیجه به واژن اجازه می‌دهند تا باکتری‌های خوب بیشتری را برای محیطی سالم‌تر جذب کند.

۲. ژل لوبریکانت

روان‌کننده یا لوبریکات واژن از جمله داروهای بدون نسخه‌ای است که می‌تواند برای درمان خشکی واژن استفاده شود. لوبریکانت‌ها بلافاصله قبل یا حین رابطه جنسی استفاده می‌شوند و نوعی تسکین سریع و کوتاه‌مدت برای درد و ناراحتی مربوط به رابطه جنسی هستند. ژل لوبریکانت می‌تواند اصطکاک ایجادشده در بافت نازک و خشک واژن را کاهش دهد. می‌توانید مقداری روان‌کننده را به آلت تناسلی مرد هم بزنید.

لوبریکانت‌ها می‌توانند بر پایه آب، سیلیکون یا چربی (روغن) باشند. لوبریکانت‌های بر پایه چربی می‌توانند به کاندوم‌های لاتکس آسیب بزنند؛ بنابراین اگر در سن باروری هستید، از روان‌کننده بر پایه آب استفاده کنید. کاندوم‌های پلی‌اورتان می‌توانند با محصولات بر پایه چربی استفاده شوند.

۳. پمادهای ویتامین

ویتامین‌های مختلفی مثل E و A و D و C و B برای خشکی واژن مفیدند. دو پماد ویتامین E و ویتامین A را پس از مشورت با پزشک می‌توانید برای خشکی واژن استفاده کنید.

ویتامین E

ویتامین E نوعی ویتامین محلول در چربی است که برای سلامت چشم، مغز و پوست مفید است.این ویتامین می‌تواند به روان‌کاری و کاهش خشکی واژن کمک کند. براساس تحقیقات، استفاده از شیاف ویتامین E به‌مدت ۱۲ هفته موجب افزایش سلامت دیواره‌های واژن می‌شود. سایر مطالعات نشان می‌دهند که استفاده از شیاف ویتامین E و سایر مکمل‌های حاوی ویتامین D و A علائم آتروفی واژن را در بیماران سرطانی کاهش می‌دهد.

ویتامین A

ویتامین آ (A) در ساخت غشاهای مخاطی پوشش واژن نقش کلیدی دارد. درنتیجه پماد ویتامین آ برای خشکی واژن مناسب است و به حفظ رطوبت واژن کمک می‌کند.

بایدها و نبایدهای پمادهای خشکی واژن

هرچند علائم خشکی واژن خیلی زود برطرف می‌شود، با این حال حدود ۱۲ هفته زمان می‌برد تا بافت و شرایط واژن به حالت قبل برگردد. همچنین در زمان استفاده‌ از پماد‌های درمان خشکی به چند نکته توجه کنید، از جمله:

• از عوارض احتمالی لوبریکانت و مرطوب‌کننده واژن می‌توان به احساس سوزش و التهاب بعد از استفاده اشاره کرد.
• از لوبریکانت‌های گرمازا استفاده نکنید. این روان‌کننده‌ها حاوی موادی هستند که می‌توانند خشکی واژن را بدتر کنند.
• هیچ‌وقت از وازلین به‌عنوان لوبریکانت استفاده نکنید. وازلین می‌تواند خطر عفونت واژن را افزایش دهد.
• برای شست‌وشوی واژن از صابون‌های ساده و غیرمعطر یا از ژل‌های مخصوص بانوان استفاده کنید.
• از مصرف دوش واژینال یا صابون‌های عطری برای واژن پرهیز کنید.
• نباید از مرطوب‌کننده دست و صورت برای واژن استفاده کنید.
• تنها زمانی می‌توانید از پمادهای هورمونی استفاده کنید که حاوی دُز پایین استروژن باشد. حتی مقدار کم استروژن وارد جریان خون می‌شود و مصرف مداوم آن می‌تواند موجب لخته‌شدن خون، سرطان سینه و حمله قلبی شود.

به‌جز پماد برای خشکی واژن چه راهکارهایی وجود دارد؟

در کنار پمادها، بعضی از روش‌های درمان هورمونی مثل ژل‌های هورمونی نیز می‌توانند به درمان خشکی واژن کمک کنند. داروهای هورمونی بر پایه استروژن از جمله روش‌های قوی مربوط به درمان خشکی واژن است که با تجویز پزشک استفاده می‌شوند. این داروها به‌صورت حلقه، قرص یا کرم استروژن واژن به فروش می‌رسند.

• کرم استروژن واژن: به‌صورت مستقیم با یک وسیله به واژن زده می‌شوند. کرم استروژن برای پوشاندن بافت واژن مفید است. بیشتر این داروها برای استفاده روزانه تجویز می‌شوند تا زمانی که مشکل شما برطرف شود. معمولا پماد استروژن واژینال هر روز به‌مدت دو هفته استفاده می‌شود و بعد از آن دو بار در هفته مصرف می‌شود.
• حلقه استروژن:‌ حلقه حاوی استروژن تا ۳ ماه درون واژن قرار می‌گیرد و بعد جایگزین می‌شود. این حلقه نوعی لاستیک منعطف است که تمام مدت درون واژن را می‌پوشاند. همچنین نیازی نیست در زمان رابطه جنسی یا حمام‌کردن حلقه را خارج کنید. حلقه های استروژنی مربوط به خشکی واژن، حاوی مقدار کمی استروژن هستند و نباید با سایر حلقه‌های حاوی دُز بالای استروژن اشتباه گرفته شوند. حلقه‌های حاوی دُز بالای استروژن برای جلوگیری از گرگرفتگی استفاده می‌شوند و استروژن آن وارد جریان خون می‌شود.
• قرص خوراکی:‌ داروی دیگری به نام اسپمیفن نوعی تعدیل‌کننده انتخابی استروژن است که به صورت خوراکی استفاده می‌شود. این دارو به درمان رابطه جنسی دردناک مربوط به آتروفی واژن کمک می‌کند.
• شیاف استروژن:‌ قرص یا کپسول‌های استروژنی مثل دهیدرواپی‌آندروسترون داروی دیگری است که شبیه استروژن عمل می‌کند و به‌صورت شیاف واژنی استفاده می‌شود. این دارو به کاهش درد مربوط به رابطه جنسی در افراد یائسه کمک می‌کند. این قرص هر روز به‌مدت دو هفته استفاده می‌شود و بعد از آن دو بار در هفته مصرف می‌شود.

در مورد فواید و مضرات داروهای حاوی استروژن و مواد شبه استروژن با پزشک مشورت کنید. ممکن است استروژن برای افراد مبتلا به سرطان سینه یا در معرض سرطان سینه مناسب نباشد. همچنین استفاده از این مواد در بعضی شرایط توصیه نمی‌شود، از جمله:

• بارداری و شیردهی؛
• سابقه سرطان اندومتر؛
• خون‌ریزی واژنی بدون دلیل.

عوارض درمان‌های هورمونی

هرچند هورمون درمانی یکی از شناخته‌شده‌ترین روش‌ها برای رفع مشکلات ناشی از تغییرات هورمونی است؛ اما می‌تواند عوارض جانبی متعددی نیز به همراه داشته باشد.

درصورت تجربه عوارض زیر به‌طور شدید یا مداوم، با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید:

• حساسیت یا درد سینه‌ها؛
• حالت تهوع و استفراغ؛
• گیجی؛
• سوءهاضمه؛
• افسردگی؛
• تغییرات میل جنسی؛
• ریزش یا رویش غیرعادی مو؛
• تیره شدن لکه‌ای پوست؛
• درد، سوزش یا قرمزی واژن؛
• علائم مشابه سرماخوردگی یا آنفولانزا؛
• احساس درد هنگام دفع ادرار؛
• ترشحات واژن.

بعضی از عوارض هورمون‌درمانی می‌توانند جدی‌تر باشند. درصورت داشتن علائم زیر در اولین فرصت با پزشک خود صحبت کنید:

• درد، ورم یا حساسیت شکم؛
• ضعف؛
• زرد شدن پوست یا چشم‌ها؛
• درد مفاصل؛
• داشتن حرکاتی که کنترل آن‌ها برایتان دشوار باشد؛
• جوش یا تاول؛
• تورم صورت، زبان، چشم‌ها، مچ دست‌ها یا پاها؛
• گرفتگی و بم شدن صدا؛
• دشواری در تنفس یا بلع.

سؤالات متداول