خون در ادرار کودکان و نوزادان: از تشخیص تا درمان (راهنمای جامع ۱۴۰۴)

خون در ادرار کودکان و نوزادان یکی از مشکلاتی است که می‌تواند والدین را به‌شدت نگران کند. این وضعیت که به آن «هماچوری» گفته می‌شود، ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. در بسیاری از موارد، این عارضه مشکلی جدی نیست، اما در برخی دیگر می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های پیچیده‌تری مانند عفونت‌های ادراری، سنگ‌های کلیه یا مشکلات کلیوی باشد. در این مقاله از مجله سلامت دکترساینا، به بررسی علت‌های خون در ادرار کودکان، علائم و روش‌های تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت.

منظور از خون در ادرار کودکان (هماچوری) چیست؟

هماچوری به وضعیتی گفته می‌شود که در آن خون در ادرار کودکان دیده می‌شود. این مشکل می‌تواند به شکل تغییر رنگ ادرار (قرمز، قهوه‌ای یا صورتی) یا تنها از طریق آزمایش ادرار مشخص شود. وجود خون در ادرار ممکن است ناشی از عفونت، سنگ کلیه، آسیب‌دیدگی دستگاه ادراری یا مشکلات جدی‌تر کلیوی باشد. تشخیص زودهنگام این وضعیت بسیار مهم است. البته به یاد داشته باشید که در موارد زیر نیز ممکن است ادرار کودک تغییر رنگ دهد و جای نگرانی نیست:

• مصرف برخی غذاها (مثل چغندر، توت‌فرنگی و شاه‌توت)؛
• مصرف برخی داروها (مثل فنازوپیریدین یا برخی آنتی‌بیوتیک‌ها)؛
• وجود رنگدانه‌های خاص در ادرار.

وجود خون در ادرار کودک همیشه به معنی یک بیماری خطرناک نیست، اما نباید آن را نادیده گرفت. در مواردی که هماچوری به‌همراه علائمی مانند درد، تب، تکرر ادرار، ورم، فشار خون بالا یا کاهش اشتها مشاهده شد، مراجعه به پزشک ضروری است. تشخیص دقیق با آزمایش‌های ادرار، تصویربرداری و بررسی‌های بالینی انجام می‌شود تا علت دقیق این مشکل مشخص شود و درمان مناسب آغاز گردد.

انواع خون در ادرار کودکان

خون در ادرار کودکان (هماچوری) می‌تواند به دو دسته اصلی تقسیم شود: هماچوری ماکروسکوپیک (قابل‌مشاهده) و هماچوری میکروسکوپیک (غیرقابل‌مشاهده). نوع هماچوری و میزان شدت آن می‌تواند اطلاعات مهمی درباره علت ایجاد این مشکل ارائه دهد. در برخی موارد، خون در ادرار ممکن است فقط یک نشانه گذرا باشد و بدون درمان خاصی برطرف شود، اما در برخی دیگر می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تر در سیستم ادراری باشد. درک انواع هماچوری به والدین کمک می‌کند تا بدانند چه زمانی نیاز به اقدام فوری پزشکی دارند.

هماچوری ماکروسکوپیک (خون قابل‌مشاهده در ادرار)

در این نوع، ادرار کودک به رنگ قرمز، صورتی یا قهوه‌ای تغییر می‌کند که می‌تواند با چشم غیرمسلح دیده شود. این نوع از هماچوری معمولاً والدین را نگران می‌کند، زیرا تغییر رنگ ادرار به وضوح قابل تشخیص است. دلایل رایج هماچوری ماکروسکوپیک را می‌توان به موارد زیر مرتبط دانست:

• عفونت‌های دستگاه ادراری (UTI): باعث التهاب مثانه و کلیه شده و می‌تواند منجر به خون‌ریزی در ادرار شود؛
• سنگ کلیه یا مثانه: این سنگ‌ها می‌توانند باعث تحریک و زخم در دیواره‌های داخلی دستگاه ادراری شوند؛
• آسیب یا ضربه: صدمات فیزیکی به کلیه‌ها یا مجاری ادراری (مثلاً در هنگام ورزش یا تصادفات) ممکن است باعث خونریزی شود؛
• اختلالات انعقادی: برخی بیماری‌های خونی که باعث لخته شدن غیرطبیعی خون می‌شوند، ممکن است موجب خونریزی در ادرار گردند؛
• عوارض جانبی برخی داروها: مصرف برخی داروهای رقیق‌کننده خون یا ضدالتهابی می‌تواند به هماچوری منجر شود؛
• ورزش‌های شدید: برخی کودکان پس از انجام ورزش‌های سنگین ممکن است درگیر خون در ادرار شوند که معمولاً موقتی است.

هماچوری میکروسکوپیک (خون غیرقابل‌مشاهده در ادرار)

در این نوع، خون در ادرار با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود و فقط از طریق آزمایش ادرار (Urinalysis) قابل‌تشخیص است. این نوع از هماچوری معمولاً بدون علامت است و والدین تنها زمانی از وجود آن مطلع می‌شوند که پزشک به دلایل دیگری آزمایش ادرار تجویز کرده باشد. دلایل رایج هماچوری میکروسکوپیک عبارت‌اند از:

• گلومرولونفریت (التهاب کلیه‌ها): یکی از بیماری‌های کلیوی که باعث التهاب و آسیب به فیلترهای کلیه می‌شود؛
• نقایص مادرزادی دستگاه ادراری: مانند ناهنجاری‌های ساختاری کلیه‌ها و مجاری ادراری که از بدو تولد وجود دارند؛
• سابقه خانوادگی: برخی موارد هماچوری بدون علت مشخص ممکن است ژنتیکی باشد و در چندین عضو خانواده دیده شود؛
• سطوح بالای کلسیم در ادرار: این وضعیت می‌تواند به تشکیل سنگ کلیه و در نتیجه دفع خون در ادرار منجر شود؛
• بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس: این بیماری‌ها می‌توانند کلیه‌ها را تحت تأثیر قرار داده و باعث خونریزی شوند؛
• عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی: برخی از عفونت‌ها می‌توانند باعث التهاب و تحریک مجاری ادراری شده و هماچوری ایجاد کنند.

هماچوری در کودکان، چه ماکروسکوپیک و چه میکروسکوپیک، همیشه نشانه یک مشکل جدی نیست، اما نیاز به بررسی دقیق دارد. خون قابل مشاهده در ادرار معمولاً والدین را بیشتر نگران می‌کند، اما نوع میکروسکوپیک آن نیز می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های کلیوی باشد. بهترین اقدام، مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های لازم است تا علت مشخص شده و در صورت نیاز، درمان مناسب انجام شود.

چطور خون وارد ادرار کودک می‌شود؟

خون در ادرار کودکان زمانی ظاهر می‌شود که گلبول‌های قرمز خون به هر دلیلی از طریق کلیه‌ها یا مجاری ادراری وارد ادرار شوند. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می‌دهد که بخشی از دستگاه ادراری، شامل کلیه‌ها، حالب‌ها (لوله‌های اتصال‌دهنده کلیه به مثانه)، مثانه یا مجرای ادراری، دچار آسیب، التهاب یا عفونت شود. بیماری‌هایی مانند عفونت ادراری، سنگ کلیه، آسیب‌های فیزیکی، اختلالات انعقادی یا بیماری‌های خودایمنی می‌توانند باعث نشت خون از دیواره‌های داخلی این ارگان‌ها به ادرار شوند. در برخی موارد، مشکلات ژنتیکی یا ناهنجاری‌های مادرزادی نیز می‌توانند به ضعف ساختاری کلیه‌ها و مجاری ادراری منجر شوند و باعث دفع خون در ادرار گردند.

در برخی شرایط، ورود خون به ادرار ممکن است موقتی و گذرا باشد؛ مثلا پس از ورزش‌های شدید، مصرف برخی داروها یا عفونت‌های جزئی به‌طور خودبه‌خود برطرف شود اما در مواردی که این مشکل به دفعات تکرار شود یا با علائمی مانند درد، سوزش، تب، کاهش حجم ادرار یا تورم بدن همراه باشد، می‌تواند نشان‌دهنده یک بیماری جدی‌تر مانند التهاب کلیه (گلومرولونفریت)، سندرم آلپورت، بیماری‌های انعقادی یا مشکلات مزمن کلیوی باشد که نیاز به بررسی دقیق پزشکی دارد.

علت خون در ادرار کودکان و نوزادان چیست؟

خون در ادرار کودکان یا هماچوری می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که برخی از آن‌ها بی‌خطر و گذرا هستند، اما برخی دیگر نیاز به بررسی و درمان فوری دارند. این مشکل ممکن است ناشی از عفونت‌ها، مشکلات کلیوی، ضربه به دستگاه ادراری یا بیماری‌های خونی باشد. تشخیص علت دقیق آن بسیار مهم است زیرا برخی از این مشکلات در صورت عدم درمان می‌توانند باعث آسیب‌های کلیوی شوند. به طور کلی، علل رایج خون در ادرار کودکان را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• عفونت‌های ادراری (UTI): یکی از شایع‌ترین علل خون در ادرار، عفونت مثانه یا کلیه است که ممکن است با تب، درد هنگام ادرار کردن و بوی بد ادرار همراه باشد؛
• سنگ کلیه و مثانه: وجود سنگ در کلیه یا مثانه می‌تواند باعث تحریک مجاری ادراری و در نتیجه ورود خون به ادرار شود. این حالت معمولاً با درد شکم یا پهلو، تکرر ادرار و تهوع همراه است؛
• آسیب‌های فیزیکی: زمین خوردن، ضربه به شکم یا ناحیه کلیه (مانند هنگام ورزش) می‌تواند باعث نشت خون به داخل ادرار شود؛
• بیماری‌های کلیوی: برخی بیماری‌ها مانند گلومرولونفریت، سندرم آلپورت و بیماری کلیه پلی‌کیستیک می‌توانند عملکرد کلیه را مختل کرده و منجر به خونریزی در ادرار شوند؛
• مشکلات ژنتیکی و خانوادگی: بیماری‌های ارثی مانند کم‌خونی داسی‌شکل یا برخی ناهنجاری‌های مادرزادی کلیه، احتمال بروز خون در ادرار را افزایش می‌دهند؛
• عدم تعادل مواد معدنی در ادرار: سطح بالای کلسیم یا اگزالات در ادرار می‌تواند باعث تحریک کلیه و مجاری ادراری شود و منجر به دفع خون شود؛
• مصرف برخی داروها: داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، ضدالتهاب‌ها (NSAIDs) یا داروهای شیمی‌درمانی ممکن است موجب التهاب یا تحریک کلیه‌ها و دفع خون شوند؛
• اختلالات خونی: مشکلات انعقادی مانند هموفیلی یا ترومبوسیتوپنی می‌توانند باعث خونریزی در بخش‌های مختلف بدن از جمله ادرار شوند؛
• ورزش شدید: ورزش‌هایی مانند دویدن طولانی‌مدت یا تمرینات سنگین می‌توانند باعث نشت موقتی خون به ادرار شوند، به‌خصوص اگر کودک به میزان کافی مایعات دریافت نکند؛
• عوامل تغذیه‌ای و رنگی: برخی مواد غذایی مانند چغندر، تمشک یا برخی داروها می‌توانند باعث تغییر رنگ ادرار شوند که ممکن است به‌اشتباه به‌عنوان خون در ادرار تشخیص داده شود.

مشاهده خون در ادرار کودک همیشه نشانه یک بیماری جدی نیست، اما در صورتی که این مشکل مکرراً تکرار شود، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد. تشخیص علت اصلی نیاز به بررسی‌های دقیق مانند آزمایش ادرار، سونوگرافی کلیه و آزمایش خون دارد تا بهترین روش درمانی انتخاب شود.

علت خون در ادرار کودکان دختر و پسر تفاوت دارد؟

علت خون در ادرار کودکان می‌تواند بسته به جنسیت کودک متفاوت باشد. در دختران و پسران، عوامل مختلفی می‌توانند باعث خون در ادرار شوند که برخی از این عوامل در هر جنس به طور خاص شایع‌تر است. این تفاوت‌ها می‌تواند به ساختار آناتومیک و ویژگی‌های فیزیولوژیکی هر جنس مرتبط باشد. در ادامه به بررسی دلایل خون در ادرار دختران و پسران پرداخته‌ایم.

علت خون در ادرار دختران

مجرای ادراری دختران به طور طبیعی کوتاه‌تر از پسران است و این امر باعث می‌شود که آن‌ها بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های ادراری شوند که می‌تواند باعث خون‌ریزی در ادرار گردد. از دیگر دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسیب به مجاری ادراری یا مثانه: در برخی موارد، جراحت یا ضربه به ناحیه تناسلی یا مجرای ادراری دختران می‌تواند باعث خون در ادرار شود؛
• شروع قاعدگی: در دختران بالای ۱۰ سال که به سن بلوغ رسیده‌اند، ممکن است خون در ادرار به‌اشتباه با خون‌ریزی‌های قاعدگی مرتبط باشد؛
• اختلالات دستگاه ادراری: برخی بیماری‌ها مانند عفونت‌های مثانه، سنگ کلیه یا مشکلات مادرزادی در دستگاه ادراری می‌تواند عامل خون در ادرار باشد.

علت خون در ادرار کودکان پسر

در پسران، بالانیت یا التهاب سر آلت تناسلی می‌تواند به خون‌ریزی و مشاهده خون در ادرار منجر شود. از دیگر دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تنگی مجرای ادرار: در موارد نادر، پسران ممکن است به تنگی مجرای ادرار مبتلا شوند که این مشکل می‌تواند باعث خون‌ریزی در هنگام دفع ادرار شود؛
• عفونت‌های ادراری (UTI): مانند دختران، پسران نیز ممکن است دچار عفونت‌های ادراری شوند که یکی از نشانه‌های آن خون در ادرار است؛
• خودارضایی: در سنین پایین، خودارضایی در پسران می‌تواند منجر به تحریک و خونریزی در ناحیه تناسلی و در نهایت خون در ادرار شود؛
• بیماری‌های ژنتیکی: برخی بیماری‌های ژنتیکی مانند سندرم آلپورت و بیماری کلیه پلی‌کیستیک که در پسران بیشتر مشاهده می‌شود، می‌تواند عامل خون در ادرار باشد.

در حالی که علت خون در ادرار در هر دو جنس می‌تواند مشابه باشد، عوامل آناتومیکی و فیزیولوژیکی خاص هر جنسیت بر نوع و علت خون‌ریزی تاثیرگذار است. برای تشخیص دقیق علت و درمان صحیح، مراجعه به پزشک متخصص و انجام آزمایش‌ها لازم ضروری است.

علائم و نشانه‌های هماچوری در کودکان و نوزادان چیست؟

علائم این عارضه بسته به علت زمینه‌ای می‌تواند متفاوت باشد. برخی از کودکان ممکن است هیچ نشانه‌ای نداشته باشند و وجود خون در ادرار آنها فقط در یک آزمایش تصادفی مشخص شود، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم قابل‌توجهی را تجربه کنند. به طور کلی، علائم و نشانه‌های هماچوری در کودکان و نوزادان عبارت‌اند از:

• تغییر رنگ ادرار: ادرار ممکن است صورتی، قرمز، قهوه‌ای یا به رنگ چای دربیاید که نشان‌دهنده وجود خون در آن است؛
• درد یا سوزش هنگام ادرار: در صورتی که هماچوری ناشی از عفونت ادراری یا سنگ کلیه باشد، کودک ممکن است هنگام دفع ادرار احساس سوزش یا درد داشته باشد؛
• تکرر ادرار: کودک ممکن است بیش‌ازحد معمول نیاز به ادرار کردن داشته باشد، به‌ویژه در موارد عفونت ادراری؛
• احساس فشار یا درد در ناحیه شکم یا پهلو: در صورتی که مشکل از کلیه‌ها باشد، ممکن است کودک در ناحیه پشت، پهلو یا پایین شکم احساس درد کند؛
• تب و لرز: در صورت همراه بودن هماچوری با عفونت مجاری ادراری یا کلیه، کودک ممکن است دچار تب، لرز و ضعف عمومی شود؛
• وجود لخته‌های خونی در ادرار: در برخی موارد، خون ممکن است به صورت لخته‌های کوچک یا رگه‌های خون در ادرار دیده شود؛
• تورم دور چشم یا دست و پا: در برخی بیماری‌های کلیوی مانند گلومرونفریت، ممکن است کودک دچار تورم در صورت، مخصوصاً اطراف چشم، و همچنین دست‌ها و پاها شود؛
• افزایش فشار خون: برخی بیماری‌های کلیوی که باعث خون در ادرار می‌شوند، می‌توانند با افزایش فشار خون همراه باشند؛
• کاهش اشتها و خستگی مفرط: در صورت ابتلا به بیماری‌های کلیوی مزمن، کودک ممکن است کاهش انرژی، ضعف عمومی و کم‌اشتهایی را تجربه کند؛
• بی‌قراری و گریه مداوم در نوزادان: در نوزادان، بی‌قراری، گریه بیش‌ازحد و ناآرامی هنگام ادرار کردن می‌تواند نشان‌دهنده وجود خون در ادرار باشد.

وجود خون در ادرار کودکان و نوزادان به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای است. برخی از موارد ممکن است بی‌ضرر باشند، اما در برخی دیگر می‌توانند نشانه یک بیماری جدی مانند عفونت ادراری، سنگ کلیه یا مشکلات کلیوی مزمن باشند. اگر کودک شما هر یک از علائم ذکرشده را دارد، مراجعه به پزشک متخصص جهت بررسی و تشخیص دقیق الزامی است.

چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟

وجود خون در ادرار کودکان همیشه به معنای یک بیماری جدی نیست، اما در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل مهم باشد که نیاز به بررسی دقیق پزشک دارد. اگر خون در ادرار کودک شما تکرار شد، همراه با علائم دیگر بود، یا بدون دلیل مشخصی ادامه پیدا کرد، حتماً باید از پزشک متخصص کودکان کمک بگیرید. گاهی هماچوری می‌تواند نشانه عفونت ادراری، سنگ کلیه یا بیماری‌های کلیوی باشد که نیاز به درمان سریع دارند. زمان‌هایی که باید به پزشک مراجعه کنید عبارتند از:

• اگر رنگ ادرار کودک قرمز، قهوه‌ای یا صورتی باشد و این وضعیت تداوم داشته باشد؛
• وجود لخته‌های خون در ادرار که ممکن است نشان‌دهنده خونریزی بیشتر در دستگاه ادراری باشد؛
• ادرار کردن با درد، سوزش یا احساس ناراحتی که ممکن است نشانه عفونت ادراری یا سنگ کلیه باشد؛
• تکرر ادرار یا کاهش دفعات ادرار که نشان‌دهنده مشکلاتی در عملکرد کلیه‌ها یا مثانه است؛
• وجود تورم در دست‌ها، پاها یا دور چشم کودک که ممکن است نشانه‌ای از بیماری کلیوی باشد؛
• تب، لرز، حالت تهوع یا استفراغ همراه با خون در ادرار که می‌تواند نشان‌دهنده عفونت کلیه یا سیستم ادراری باشد؛
• وجود سابقه خانوادگی بیماری‌های کلیوی یا اختلالات خونی که می‌تواند احتمال بیماری‌های ارثی را افزایش دهد؛
• افزایش فشار خون یا تغییر در اشتها و سطح انرژی کودک که ممکن است به مشکلات کلیوی یا متابولیک مرتبط باشد؛
• اگر کودک بعد از ورزش شدید یا آسیب به ناحیه شکم و پهلو دچار خون در ادرار شود، باید بررسی شود که کلیه‌ها و مثانه آسیب ندیده باشند؛
• وجود خون در ادرار نوزادان یا کودکان زیر یک سال که باید به‌سرعت بررسی شود.

در بسیاری از موارد، خون در ادرار کودکان ممکن است موقتی و بدون خطر باشد، اما تداوم، تکرار و همراهی آن با سایر علائم می‌تواند نشانه یک مشکل جدی باشد. بنابراین، اگر در ادرار کودک خود خون مشاهده کردید و هر یک از علائم بالا را تجربه کرد، بهتر است برای بررسی‌های بیشتر با پزشک متخصص اطفال یا متخصص نفرولوژی مشورت کنید. تشخیص به‌موقع می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر در آینده جلوگیری کند.

تشخیص خون در ادرار کودکان چگونه است؟

خون در ادرار کودکان (هماچوری) می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و پزشک برای تشخیص علت اصلی، آزمایش‌ها و معاینات دقیقی انجام می‌دهد. فرآیند تشخیص شامل بررسی علائم بالینی، تاریخچه پزشکی، انجام آزمایش‌های ادرار و در برخی موارد، تصویربرداری و بررسی‌های تخصصی‌تر است. پزشک ابتدا میزان و نوع خون در ادرار را مشخص می‌کند و سپس به دنبال علت آن می‌گردد. روش‌های تشخیص خون در ادرار کودکان در موارد زیر خلاصه می‌شود:

• معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی: سوال درباره تاریخچه خانوادگی بیماری‌های کلیوی، سابقه عفونت‌های ادراری، مصرف داروها و وجود علائم همراه؛
• آزمایش ادرار (Urinalysis): بررسی نمونه ادرار برای تشخیص وجود خون، پروتئین، باکتری، مواد معدنی یا سلول‌های غیرعادی؛
• کشت ادرار (Urine Culture): تشخیص عفونت‌های ادراری و بررسی وجود باکتری‌ها؛
• آزمایش خون (Blood Test): بررسی عملکرد کلیه‌ها، سطح کراتینین، اوره و میزان گلبول‌های قرمز برای تشخیص بیماری‌های کلیوی یا متابولیک؛
• آزمایش کلسیم و کراتینین ادرار: بررسی وجود سطح بالای کلسیم یا سایر مواد معدنی؛
• آزمایش سیلندرهای ادراری (Urine Casts Test): بررسی وجود پروتئین یا سلول‌های خونی در کلیه‌ها؛
• سونوگرافی کلیه و مثانه (Ultrasound): تصویربرداری غیرتهاجمی برای تشخیص سنگ کلیه، کیست، تومور یا سایر ناهنجاری‌های ساختاری؛
• سی تی اسکن یا ام آر آی (CT Scan / MRI): در موارد پیچیده، برای بررسی دقیق‌تر مشکلات مجاری ادراری و ساختار کلیه‌ها؛
• سیستوسکوپی (Cystoscopy): یک روش تخصصی با وارد کردن یک لوله باریک دارای دوربین در مجرای ادرار برای بررسی مثانه و مجرای ادرار از داخل؛
• نمونه‌برداری از کلیه (Kidney Biopsy): در موارد نادر، در صورت احتمال ابتلای بیمار به بیماری‌های کلیوی مزمن یا بیماری‌های خودایمنی.

تشخیص علت خون در ادرار کودکان یک فرایند چندمرحله‌ای است که به کمک آزمایش‌های ادرار، خون و تصویربرداری انجام می‌شود. بیشتر موارد هماچوری خوش‌خیم و موقتی است، اما در برخی موارد می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی کلیوی یا ادراری باشد. تشخیص زودهنگام و دقیق، کلید درمان موفق و جلوگیری از مشکلات جدی‌تر در آینده است. بنابراین، در صورت مشاهده خون در ادرار کودک، مراجعه سریع به پزشک اهمیت زیادی دارد.

روش درمان خون در ادرار کودکان چیست؟

درمان خون در ادرار کودکان (هماچوری) به علت اصلی آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد، هماچوری خوش‌خیم است و به درمان خاصی نیاز ندارد. اما اگر عفونت، سنگ کلیه، بیماری‌های کلیوی یا اختلالات خونی عامل ایجاد آن باشد، پزشک بر اساس تشخیص، درمان مناسب را توصیه می‌کند. برخی از موارد نیاز به درمان دارویی دارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است با تغییر سبک زندگی یا جراحی برطرف شوند. در جدول زیر، روش درمانی بر اساس علت بیماری آورده شده است:

جدول درمان خون در ادرار کودکان بر اساس علت بیماری

درمان خون در ادرار کودکان بسته به علت اصلی آن متفاوت است. در بسیاری از موارد، با مصرف مایعات کافی، استراحت و اصلاح رژیم غذایی مشکل برطرف می‌شود. اما در مواردی که بیماری‌های کلیوی، عفونت‌ها یا اختلالات خونی عامل آن باشند، پزشک از داروها، مداخلات پزشکی یا جراحی برای درمان استفاده می‌کند. تشخیص زودهنگام و پیگیری درمان توسط پزشک متخصص، کلید اصلی برای جلوگیری از عوارض جدی‌تر است.

آیا پیشگیری از خون در ادرار کودکان امکان دارد؟

پیشگیری از خون در ادرار کودکان (هماچوری) کاملاً به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. برخی از عوامل ژنتیکی یا بیماری‌های خاص کلیوی قابل پیشگیری نیستند اما بسیاری از علل رایج مانند عفونت‌های ادراری، سنگ کلیه، کم‌آبی بدن و ضربات فیزیکی با رعایت نکات بهداشتی و تغییر سبک زندگی قابل‌کنترل و کاهش هستند. در ادامه راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از بروز این مشکل آورده شده است:

• افزایش مصرف مایعات: نوشیدن آب کافی در طول روز برای حفظ سلامت کلیه‌ها و جلوگیری از تشکیل سنگ‌های کلیوی؛
• رعایت بهداشت دستگاه ادراری: شستن مرتب دست‌ها و ناحیه تناسلی، به‌ویژه بعد از دستشویی، برای کاهش خطر عفونت‌های ادراری؛
• پرهیز از نگه‌داشتن ادرار: تخلیه منظم مثانه برای جلوگیری از عفونت ادراری و تحریک مثانه؛
• مصرف متعادل نمک و پروتئین: کاهش مصرف نمک و غذاهای فرآوری‌شده برای جلوگیری از افزایش کلسیم و اگزالات در ادرار؛
• کنترل فعالیت‌های بدنی سنگین: اجتناب از ورزش‌های سنگین و پرتحرک؛
• جلوگیری از کم‌آبی بدن: مصرف منظم آب و مایعات در صورت داشتن تحرک بیش‌ازحد؛
• بررسی داروهای مصرفی: مشورت با پزشک درباره داروهایی با احتمال تحریک کلیه‌ها؛
• رعایت رژیم غذایی سالم: مصرف میوه‌ها و سبزیجات سرشار از فیبر جهت سلامت کلیه‌ها و جلوگیری از یبوست؛
• پیگیری منظم وضعیت سلامت کودک: بررسی دوره‌ای عملکرد کلیه‌ها، به‌خصوص در کودکان با سابقه خانوادگی بیماری‌های کلیوی.

پیشگیری از خون در ادرار کودکان کاملاً امکان‌پذیر است، به‌ویژه در مواردی که علت آن به سبک زندگی، تغذیه و بهداشت مربوط می‌شود. مصرف آب کافی، رعایت بهداشت فردی، داشتن رژیم غذایی مناسب و کنترل فعالیت‌های بدنی می‌توانند به میزان قابل‌توجهی خطر بروز هماچوری را کاهش دهد. در صورت مشاهده علائم مشکوک، مراجعه به پزشک و بررسی علت اصلی ضروری است تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.

سؤالات متداول