
عفونت قارچی واژن: علائم، علل و سریعترین روشهای درمان
عفونت قارچی واژن یکی از شایعترین عفونتهای زنان است که معمولا توسط نوعی مخمر به نام کاندیدیازیس واژن (vaginal candidiasis) ایجاد میشود. قارچ واژن علائمی مثل التهاب، ترشح و خارش واژن و فرج دارد. تشخیص و درمان زودهنگام بیماری میتواند به بهبودی سریعتر شما کمک کند و علائم را طی چند روز از بین ببرد؛ البته در موارد شدیدتر، ممکن است درمان بیماری بیشتر طول بکشد. در این مقاله بیشتر با عفونت قارچی واژن و روشهای تشخیص و درمان آن آشنا میشویم و به مهمترین سؤالات شما پاسخ میدهیم.
عفونت قارچی واژن چیست؟
واژن سالم محیط متعادلی از انواع باکتریها و سلولهای مخمری است. زمانی که تعادل باکتری و قارچ در بدن از بین برود، ممکن است تکثیر قارچها بیشتر شود. در این حالت قارچ به درون سلولهای بافت رحم نفوذ کرده و علائمی مثل خارش، ورم و التهاب را ایجاد میکند: چیزی که به آن عفونت قارچی واژن یا به این نوع از عفونت واژینیت قارچی گفته میشود.
عفونت قارچی واژن چقدر شایع است؟
عفونت قارچی واژن شایعترین عفونت قارچی ناحیه تناسلی است. بیشتر زنان در بازهای از زندگی خود دچار عفونت قارچی واژن میشوند و حتی بسیاری از زنان حداقل دو بار دچار این نوع از عفونت میشوند. ازآنجاکه افراد مجرد هم ممکن است به عفونت قارچی واژن مبتلا شوند، عفونت قارچی نوعی عفونت مقاربتی نیست، اما میتواند از طریق رابطه جنسی به فرد دیگر منتقل شود.
در واقع، داشتن رابطه جنسی خطر ابتلا به عفونت قارچی را افزایش میدهد؛ از طرف دیگر، بعضی از عفونتهای قارچی واژن با رابطه جنسی دهانی منتقل میشوند.
علت عفونت قارچی واژن در خانمها چیست؟
شایعترین عامل عفونت قارچی واژن، ابتلا به قارچ کاندیدا آلبیکنس است که به آن واژینیت کاندیدایی یا عفونت مخمری واژن گفته میشود.. در بیشتر مواقع، محیط واژن، تعادلی بین مخمری مثل کاندیدا و باکتری است. باکتری خاصی به نام لاکتوباسیلوس (lactobacillus) از رشد زیاد مخمر جلوگیری میکند. با این حال، بعضی شرایط میتواند در این تعادل اثر بگذارد. رشد بیشازحد قارچ کاندیدا به درون سلولهای واژن میتواند علائم عفونت قارچی را ایجاد کند.

عوامل افزایش احتمال ابتلا به عفونت قارچی واژن
عوامل مختلفی میتواند در افزایش عفونت قارچی نقش داشته باشد، از جمله:
- مصرف آنتیبیوتیک: بعضی از آنتیبیوتیکها میتوانند مقدار لاکتوباسیلوس واژن را کاهش دهند؛
- بارداری؛
- دیابتی که بهخوبی مدیریتنشده؛
- استرس؛
- مصرف قرصهای کنترل بارداری یا هورموندرمانی که میزان هورمون استروژن را بالا میبرند.
افراد در معرض خطر عفونت قارچی واژن
بعضی افراد بیشتر از دیگران در معرض عوارض عفونت قارچی واژن هستند، از جمله:
- افرادی با علائم شدید مثل قرمزی، ورم و خارشی که موجب پارگی، ترک یا سوزش واژن میشود.
- افرادی که طی یک سال بیشتر از ۴ بار به عفونت قارچی مبتلا میشوند.
- افرادی که به عفونتهای قارچی کمتر شایع مبتلا هستند.
- افراد دارای فعالیت جنسی. عفونت قارچی واژن بیماری مقاربتی نیست. این عفونت حتی در زنانی که هرگز فعالیت جنسی نداشتهاند نیز رخ میدهد اما در زنانی که به لحاظ جنسی فعالاند شایعتر است.
- افرادی که بهدلیل مصرف داروهای خاص یا ابتلا به بیماریهایی مثل عفونت اچ.آی.وی (HIV) سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
همان طور که گفته شد، کاندیدا آلبیکنس شایعترن عامل عفونت قارچی است. این عفونت بهسادگی قابلدرمان است اما در صورت ابتلا به انواع دیگر قارچهای کاندیدا، درمان عفونت سختتر است.
انواع عفونت قارچی واژن
عفونت مخمری واژن به دو دسته تقسیم میشود: ساده و پیچیده.
۱. عفونت قارچی واژن ساده
درصورتیکه تمام شرطهای زیر صادق باشند، عفونت مخمری واژن ساده در نظر گرفته میشود:
- عفونت بهندرت رخ دهد؛
- علائم خفیف تا متوسط باشند؛
- عفونت بر اثر کاندیدا آلبیکنس باشد؛
- فرد مشکلات ایمنی نداشته باشد.
۲. عفونت قارچی واژن پیچیده
در صورت وجود یکی از حالتهای زیر، عفونت پیچیده محسوب میشود:
- عفونت تکرارشونده باشد (بیش از ۳ بار در سال)؛
- علائم شدید باشد؛
- عفونت بر اثر قارچی بهجز کاندیدا آلبیکنس باشد؛
- فرد مبتلا به دیابت یا مشکلات ضعف یا نقص سیستم ایمنی مثل ویروس HIV باشد یا تحت درمان با داروهای تضعیفکننده سیستم ایمنی باشد.

علائم عفونت قارچی واژن چیست؟
عفونت قارچی واژن علائم مختلف خفیف تا متوسطی دارد، از جمله:
- خارش و التهاب در واژن و بافت ورودی واژن به نام فرج؛
- احساس سوزش، معمولا حین رابطه جنسی یا هنگام ادرارکردن؛
- قرمزی و ورم فرج: ممکن است قرمزی در پوست سیاه و قهوهای سختتر از پوست سفید دیده شود؛
- درد و سوزش واژن؛
- ترشحات سفید رنگ و ضخیمِ بیبو یا با بوی کم از واژن: این ترشحات حاوی مایع و سلول و شبیه پنیر کاتیج هستند. همچنین گاهیاوقات، ممکن است ترشحات آبکی باشند.
مشکلات و عوارض عفونت قارچی واژن
قارچ واژن مثل هر مشکل دیگری، عوارض خاص خودش را دارد. در ادامه شما را با عوارض عفونت قارچی واژن آشنا میکنیم:
۱. التهاب واژن بر اثر عفونت قارچی
عفونت مخمری واژن باعث ایجاد التهاب در بافت واژن میشود. اگر این عفونت درمان نشود، التهاب تشدید شده و منجربه بروز مشکلات مختلفی شود:
- خونریزی و ایجاد زخمهای باز؛
- عفونیشدن زخمها.

۲. مشکلات باروری
کاندیدیازیس میتواند پوست ناحیه واژن و دهانه رحم و ترشحات آن را طوری تغییر دهد که اسپرمها نتوانند خود را به لولههای فالوپ برسانند، بهخصوص اگر عفونت شما عودکننده باشد. این مشکل اغلب با درمان رفع میشود.
۳. انتقال به شریک جنسی
قارچ کاندیدا عفونت مقاربتی یا حتی مسری (به شکلی که ویروسها هستند) نیست اما امکان انتقال آن به شریک جنسی هست. البته انتقال قارچ کاندیدا به شریک جنسی بهمعنای ابتلای او به بیماری نیست اما اگر شریک جنسی شما مستعد بروز عفونت باشد (مثلاً ابتلا به دیابت، ضعف سیستم ایمنی، عدم رعایت بهداشت)، میتواند عفونت را از شما بگیرد.
۴. عفونت قارچی در بارداری
ازآنجاییکه تغییرات هورمونی دوران بارداری میتواند تعادل اسیدی محیط واژن را بر هم بزند، احتمال ابتلا به عفونت مخمری واژن در دوران بارداری بیشتر است.
برخی پژوهشها نشان میدهند عفونت قارچی واژن گاهی میتواند در بارداری مشکلاتی ایجاد کند. زنان بارداری که به عفونت قارچی واژن مبتلا هستند بیشتر در معرض زایمان زودرس، پارگی زودرس کیسه آب و دیگر مشکلات هستند. بااینحال، تحقیقات در این زمینه جامع نیست.
از طرفی مصرف داروهای خوراکی ضدقارچ در دوران بارداری چندان توصیه نمیشوند؛ بنابراین خیلی وقتها پزشکان ترجیح میدهند به درمان با پمادها اکتفا کنند.
۵. عفونت قارچی و پریود
بهدلیل نوسانات هورمونی طی چرخه قاعدگی، ابتلا به عفونت قارچی واژن در حدود زمان پریود بسیار رایج است. روشهای درمانی در این دوره تفاوت خاصی با درمان عفونت قارچی در روزهای دیگر چرخه قاعدگی ندارد، با این تفاوت که مصرف پمادهای واژینال در این دوران ممکن است دشوار باشد. بهتر است در این دوران برای درمان عفونتِ خود از پزشک کمک بگیرید تا قرص خوراکی برایتان تجویز کند.
۶. قارچ واژن و عفونتهای تکرارشونده
بزرگترین مشکل ناشی از عفونت قارچی واژن، احتمال عود یا ابتلای دوباره به این عفونت است. پژوهشها تخمین میزنند که حدود یکپنجم از زنانی که یکبار به عفونت قارچی واژن مبتلا شدهاند، در عرض یک سال دوباره به این عفونت دچار میشوند و حدود ۹% از زنانی که به قارچ واژن مبتلا شدهاند دچار عفونتهای تکرارشونده بیش از ۴ بار میشوند.
عفونت قارچی واژن تکرارشونده میتواند بر حال عمومی فرد و احساس فرد نسبت به خود و بدنش تأثیر منفی بگذارد. همچنین اگر این عفونت فعالیت جنسی را تحت تأثیر قرار دهد، میتواند منجر به مشکلاتی در رابطه شود.
چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟
در بعضی شرایط باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید، از جمله:
- اولین باری است که علائم عفونت قارچی دارید؛
- مطمئن نیستید که به عفونت قارچی مبتلا شدهاید یا نه؛
- علائم شما با استفاده از کرمها یا شیافهای واژنی ضدقارچ برطرف نمیشوند؛
- با شروع درمان، علائم تشدید شده است؛
- علائم غیرطبیعی مثل تب، لرز، بوی بد واژن و خونریزی غیرطبیعی دارید یا ترشحات به رنگ دیگری بهجز سفید یا بیرنگ درآمدهاند؛
- علائم دیگری دارید.
با ویزیت آنلاین زنان و زایمان در دکتر ساینا میتوانید بدون نیاز به حضور در مطب، با پزشک متخصص مشورت کرده و راهنمایی سریع و امن برای علائم خود دریافت کنید.
عفونت قارچی واژن توسط پزشک چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص عفونت قارچی ساده است. پزشک در مورد سابقه پزشکی شما ازجمله ابتلای قبلی به عفونت قارچی واژن یا عفونت مقاربتی سؤال میکند. قدم بعدی معاینه لگن است. ممکن است پزشک دیواره واژن یا گردن رحم را معاینه کند. همچنین برای بررسی علائم خارجی عفونت به نواحی اطراف نگاه میکند و مواردی مثل ترشح، قرمزی و ورم را بررسی میکند.
با توجه به مشاهدات، ممکن است پزشک در قدم بعدی آزمایش مایع واژن تجویز کند یعنی مقداری از سلولهای واژن را جمعآوری میکند و یا با کمک سواب مقداری از ترشحات واژن را برمیدارد. این نمونهها برای بررسی به آزمایشگاه ارسال میشوند.
نمونهبرداری معمولا برای افرادی انجام میشود که بهطور مرتب به عفونت قارچی مبتلا میشوند یا عفونت قارچی آنها از بین نمیرود.
با تشخیص عفونت قارچی، پزشک بهترین روش درمان را برای شما تجویز میکند.

روشهای درمان عفونت قارچی واژن چیست؟
گزینههای درمانی بدون نسخه ممکن است طی چند روز علائم را کم کنند. در موارد شدید، ممکن است برای ازبینبردن عفونت به داروهای تجویزی نیاز باشد. هر عفونت قارچی متفاوت است؛ بنابراین پزشک با توجه به شرایط شما، بهترین درمان را پیشنهاد میدهد. درمان عفونت قارچی واژن معمولا براساس شدت علائم تعیین میشود.
درمان عفونت قارچی ساده
معمولا پزشک برای عفونتهای قارچی ساده یک دوره ۱ تا ۶ روزه کرم، پماد، قرص یا شیاف آنتیبیوتیک پیشنهاد میکند. این داروها بهصورت داروهای تجویزی یا بدون نسخه در دسترساند، از جمله:
- بوتوکونازول (ژینازول)؛
- کلوتریمازول (لوتریمین)؛
- میکونازول (مونیستات)؛
- ترکونازول (تراوزل)؛
- فلوکونازول (دیفلوکان).
اگر از نوع عفونت خود مطمئنید، میتوانید پماد واژینال را از داروخانه و بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه کنید. پمادهای واژینال را بیش از ۷ روز استفاده نکنید و در صورت عدم بهبود علائم پس از ۷ روز یا بازگشت علائم، از پزشک کمک بگیرید. برای اطمینان از علمکرد دارو باید تحت نظر پزشک باشید. همچنین اگر علائم طی دو ماه برگشتند، باید به پزشک مراجعه کنید.

عفونتهای قارچی پیچیده
پزشک میتواند عفونتهای شدید و پیچیده شما را درمان کند. درمانهای احتمالی مختلفی برای این موضوع وجود دارد، از جمله:
- مصرف ۱۴ روز کرم، پماد، قرص یا شیاف درمان عفونت؛
- ۲ یا ۳ دُز فلوکنوزول؛
- مصرف طولانیمدت فلوکونازول یک بار در هفته بهمدت ۶ هفته یا مصرف طولانیمدت داروی ضدقارچ موضعی؛
- درمان مقاوم به آزول: ممکن است پزشک از شما بخواهد کپسول اسید بوریک را بهصورت شیاف داخل واژن استفاده کنید. دقت کنید که مصرف خوراکی این دارو میتواند کشنده باشد. این دارو تنها برای قارچهایی تجویز میشود که به درمانهای روتین پاسخ نمیدهند.
اگر رابطه جنسی دارید و عفونت شما برمیگردد، شریک جنسی شما هم باید از نظر ابتلا به عفونت قارچی مورد بررسی قرار بگیرد. در این شرایط، رابطه جنسی میتواند موجب برگشت یا پیشرفت عفونت شود. بنابراین، اگر به عفونت قارچی مشکوک هستید، از انجام رابطه جنسی خودداری کنید یا از روشهای پیشگیری مثل کاندوم استفاده کنید.
علت درمان نشدن عفونت قارچی واژن چیست؟
عفونت قارچی واژن قابلدرمان است اما هرچه درمان به تأخیر بیفتد، عوارض جانبی بیماری مثل قرمزی، سوزش یا آسیب پوستی بیشتر است ولی البته درمان این بیماری غیرممکن نیست. سازمان غذا و داروی آمریکا بهتازگی دو دارو برای درمان عفونت قارچی واژن تأیید کرده است، از جمله:
- اوتسکونازول خوراکی: این دارو فقط برای افراد غیرباردار و افرادی با عفونتهای برگشتی است؛
- ایبرکسافونگرپ خوراکی: این دارو فقط برای آن دسته از عفونتهای قارچی واژن است که به سایر درمانها پاسخ نمیدهد.
درمان خانگی عفونت قارچی واژن چگونه است؟
اگر نمیخواهید از داروهای تجویزی استاده کنید، میتوانید با درمان های طبیعی عفونت قارچی را درمان کنید. با این حال این روشها به اندازه داروهای تجویزی مؤثر یا قابلاعتماد نیستند.
درمانهای خانگی مختلفی برای عفونت قارچی واژن وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
۱. ماست یونانی
پروبیوتیکها می توانند برای مقابله با کاندیدا آلبیکانس مؤثر باشند. از طرفی ماست یک منبع پروبیوتیک حاوی باکتریهای زنده مثل لاکتوباسیلوس است. این باکتری به تقویت محیط سالم واژن کمک میکند و از رشد زیاد مخمرها و عدم تعادل محیطی جلوگیری میکند.

یک مطالعه بالینی در سال ۲۰۱۵ نشان داد که کرم واژینال حاوی ترکیب ماست و عسل میتواند در کاهش برخی علائم عفونت قارچی واژن، حتی نسبت به کرم ضدقارچ رایج مؤثرتر باشد. همچنین خوردن ماست ساده حاوی باکتریهای پروبیوتیک میتواند به تقویت میکروبیوم روده و کنترل رشد مخمر در بدن کمک کند، هرچند معمولاً بهتنهایی کافی نیست و بیشتر بهعنوان روش مکمل استفاده میشود.
اگر میخواهید از ماست برای این منظور استفاده کنید، بهتر است ماست یونانی ساده و بدون شکر یا افزودنی انتخاب کنید، چون قند اضافه میتواند رشد قارچها را تشدید کند. ماست را میتوان بهصورت خوراکی مصرف کرد، روی ناحیه واژن مالید یا با استفاده از انگشت یا وسیلهای تمیز داخل واژن قرار داد.
البته این روشها مکمل درمانهای استاندارد هستند و جایگزین آنها محسوب نمیشوند.
۲. اسید بوریک
اسید بوریک نوعی ضدعفونیکننده قدرتمند است. بعضی افراد ادعا میکنند که این ماده میتواند عفونت قارچی مقاوم به سایر درمانها را از بین ببرد. برای درمان قارچ واژن میتوانید از شیاف واژینال اسید بوریک همراه با سایر درمانها استفاده کنید.
با این حال، اسید بوریک در مقادیر بالا سمی است و میتواند آسیبهایی به همراه داشته باشد، از جمله:
- آسیب به کلیه؛
- نارسایی حاد سیستم گردش خون؛
- مرگ ناشی از جذب بالای اسید بوریک.
بنابراین قبل از مصرف اسید بوریک چند نکته را رعایت کنید، از جمله:
- هیچ وقت اسید بوریک را روی پوست آسیبدیده یا بهصورت خوراکی استفاده نکنید؛
- اگر باردار هستید، از هیچ کدام از اشکال اسید بوریک استفاده نکنید؛
- اگر پوست حساسی دارید، در مورد استفاده از سایر درمانها مشورت بگیرید؛
- اگر متوجه ناراحتی شدید، مصرف اسید بوریک را متوقف کنید.
۳. عصاره روغنی پونه کوهی
عصاره روغن پونه کوهی شبیه پونه کوهیآی که معمولا در عطاریها پیدا میکنید نیست. اگر میخواهید عفونت قارچی را برطرف کنید، باید از روغن پونه کوهی وحشی یا پونه کوهی ولگاری (Origanum vulgare) استفاده کنید. براساس مطالعات احتمالا این روغن میتواند از رشد کاندیدا جلوگیری کند.
برای استفاده ۳ تا ۵ قطره از عصاره روغنی را با یک روغن حامل مثل روغن زیتون یا روغن بادام شیرین ترکیب کنید. سپس، روغن را با ماساژ به پوست پشت گردن، مچ دست یا پشت گوش بمالید یا با بخور یا عود استنشاق کنید.
این روغن را نزدیک واژن نزنید یا آن را به صورت خوراکی مصرف نکنید.

۴. شیافها و مکملهای پروبیوتیک
پروبیوتیکها میتوانند تعادل باکتریایی- قارچ را در سراسر بدن حفظ کنند. مصرف مکملهای پروبیوتیک حاوی گونههای باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس میتواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد. بهعنوان مثال، این مکملها میتوانند به تنظیم مجدد دستگاه گوارش و محیط واژن کمک کنند. اثربخشی کامل مکملهای خوراکی ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد؛ بنابراین برخی از افراد از شیاف واژینال پروبیوتیکها استفاده میکنند تا سریعتر نتیجه بگیرند. شواهد نشان میدهد که مصرف مکملهای پروبیوتیک میتوانند به درمان عفونت باکتریایی هم کمک کنند.
۵. روغن نارگیل
روغن نارگیل نوعی روغن چرب است که از نارگیل تازه گرفته میشود. این روغن فواید زیادی برای سلامتی دارد که مهمترین آنها خاصیت ضدقارچی است. براساس مطالعات، روغن نارگیل برای مقابله با قارچ کاندیدا آلبیکانس مؤثر است.
برای درمان عفونت قارچی واژن با استفاده از روغن نارگیل، مطمئن شوید که از روغن خالص ارگانیک استفاده میکنید. در این صورت میتوانید روغن را بهصورت مستقیم به ناحیه مورد نظر بزنید.

۶. عصاره روغنی درخت چای
روغن درخت چای نوعی روغن طبیعی است که میتواند به کشتن قارچ، باکتری و ویروس کمک کند. در واقع، مطالعات علمی خواص ضدقارچ روغن درخت چای را تأیید میکنند. مطالعهای در سال ۲۰۱۶ نشان داد که ترکیب پروبیوتیکها و شیافهای واژنی حاوی روغن درخت چای ممکن است به درمان عفونت واژنی کمک کند. مطالعات بیشتر برای تأیید ویژگیهای ضدباکتریایی روغن درخت چای در حال انجام است.
روغن درخت چای یک روغن فوقالعاده قدرتمند است؛ بنابراین همیشه باید آن را با یک روغن حامل مثل روغن جوجوبا یا روغن نارگیل رقیق کنید. هیچ وقت نباید روغن درخت چای رقیقنشده را به پوستتان بزنید. همچنین این اسانسهای روغنی نباید بهصورت خوراکی مصرف شوند. استفاده از شیاف واژینال روغن درخت چای ایمنترین گزینه است.
۷. سرکه سیب
یکی از درمانهای محبوب برای عفونت قارچی، حمام سرکه سیب است. سرکه سیب فواید درمانی زیادی دارد که بیشتر آنها پشتوانه علمی دارند. اگر نصف لیوان سرکه سیب را به وان آب ولرم اضافه کنید و ۲۰ دقیقه در آن بمانید، ترکیبات اسیدی سرکه میتواند بسیاری از میکروارگانیسمهای مضر مثل قارچ را از بین ببرد. قبل از تماس سرکه با پوست آن را با آب رقیق کنید. علاوه براین، میتوانید سرکه سیب را به رژیم غذاییتان اضافه کنید.
حمام سرکه سیب مثل دوش واژینال همه باکتریهای واژن (شامل باکتری های خوب و بد) را خارج نمیکند. دوش واژینال احتمال برگشت عفونت قارچی را بیشتر میکند. بنابراین از دوش واژنی با سرکه سیب یا هر ماده دیگری خودداری کنید.
۸. سیر
براساس تحقیقات، سیر ممکن است به کشتن قارچ کاندیدا کمک کند. هرچند مطالعات بیشتری نیاز است، اما مطالعهای در سال ۲۰۱۷ اثر محلول سیر بر زخمهای دهانی را بررسی کرد و نشان داد که سیر بهطور مؤثری رشد کاندیدا را مهار میکند. با این حال، اثر سیر کمتر از نیستاتین (نوعی داروی ضد قارچ) است.
اگر میخواهید از سیر برای درمان عفونت قارچی استفاده کنید، بهتر است سیر بیشتری به رژیم غذاییتان اضافه کنید.
هشدار
بعضی از سایتها پیشنهاد میکنند که سیر را به درون واژن بزنید ولی ما این کار را پیشنهاد نمیکنیم زیرا مواد فعال درون سیر در تماس با پوست و مخاط میتواند موجب سوزش و درد شود. مخاط یا غشای مخاطی نوعی بافت نرم است که دهان و دیواره واژن را میپوشاند.

۹. آب اکسیژنه
هیدروژن پروکساید یا آب اکسیژنه نوعی ضدعفونیکننده است که میتواند باکتری و قارچ را بکشد. باکتری لاکتوباسیلوس درون واژن بهعنوان بخشی از فعالیت زیستی طبیعی خود، پروکسید هیدروژن تولید میکند.
بعضی افراد در زمان ابتلا به عفونت قارچی بهصورت موضعی از آب اکسیژنه استفاده میکنند. اضافهکردن هیدروژن پروکساید به وان حمام یا رقیقکردن آن با آب قبل از مالیدن به پوست، ممکن است از رشد قارچ در ناحیه تناسلی جلوگیری کند.
به یاد داشته باشید که هیدروژن پروکساید ممکن است برای همه گونههای قارچ عمل نکند و اسناد محکمی نیز برای تأیید مصرف هیدروژن پروکساید برای درمان عفونتهای واژینال وجود ندارد. همچنین از هیدروژن پروکساید برای دورههای طولانی استفاده نکنید و از وارد کردن آن به درون واژن خودداری کنید.
۱۰. ویتامین سی (C)
ویتامین سی نوعی تقویتکننده سیستم ایمنی است که در سلامت پوست هم نقش دارد. سیستم ایمنی قوی به بدن اجازه میدهد تا خودش تعادل خود را حفظ کند. ویتامین سی یا اسید آسکوربیک نوعی ترکیب ضدمیکربی است. بعضی افراد برای درمان کاندیدا این ویتامین را به رژیم غذاییشان اضافه میکنند. شما هم میتوانید برای تقویت توانایی بدنتان برای مبارزه با عفونت قارچی، مصرف ویتامین سی را افزایش دهید. البته ویتامین سی اسیدی را به بافت حساس واژن نزنید.
۱۱. ویتامین ای (E)
بعضی پزشکان برای درمان انواع خاصی از التهابات واژنی ویتامین ای تجویز میکنند. مطالعات آزمایشگاهی نشان میدهد که ویتامین ای میتواند به التهاب ناشی از کاندیدا آلبیکانس کمک کند. همچنین مطالعات نشان میدهد که شیاف ویتامین E میتواند به درمان آتروفی واژنی کمک کند. در این بیماری، دیواره واژن با کمبود استروژن نازک میشود. آتروفی واژن موجب تغییراتی در محیط اسیدی واژن میشود و خطر عفونتهای باکتریایی و قارچی را افزایش میدهد.
شما میتوانید شیافهای ویتامین E را برای مصرف واژنی استفاده کنید یا روغن ویتامین ای را به فرج یا واژن بزنید. ویتامین E ممکن است به کاهش خارش، سوزش و التهاب کمک کند.
۱۲. استفاده از پماد واژینال بدون نیاز به نسخه
یکی از روشهای درمان خانگی عفونت واژن، استفاده از پمادهای ضد قارچ واژینال است. پمادهای ضدقارچ واژینال در داروخانهها بدون نیاز به نسخه پزشک ارائه میشوند.
هشدار مهم برای درمانهای خانگی
قبل از انجام درمانهای خانگی چند نکته را رعایت کنید، از جمله:
- قبل از زدن کرم یا روغن به واژن از تمیز بودن دستهایتان مطمئن شوید.
- قبل از استفاده از درمانهای طبیعی با پزشک مشورت کنید. اگر عفونت شما به دلایل دیگری غیر از یک عفونت قارچی ساده باشد، پزشک میتواند به شما کمک کند.
- اگر از داروهای تجویزی یا بدون نسخه استفاده میکنید، در مورد مصرف داروهای گیاهی با پزشک مشورت کنید. بعضی از محصولات گیاهی میتوانند با داروها تداخل داشته باشند و عوارض جانبی ناخواستهای ایجاد کنند.
نحوه استفاده از قرص و پماد برای عفونت قارچی واژن
میکونازول ازجمله داروهایی است که برای درمان عفونت قارچی واژن استفاده میشود. میکونازول سوزش، خارش و ترشحات غیرطبیعی واژن را کاهش میدهد. این دارو یک ضدقارچ آزول است که با توقف رشد قارچ مخمر عمل میکند. این دارو به دو شکل پماد واژینال و قرص در دسترس است. برخی محصولات در قالب کرم پوستی هم تولید میشوند تا در ناحیه اطراف و بیرون واژن استفاده شوند.

نکات مهم
- حتماً از پماد مخصوص داخل واژن و نه از پماد پوستی استفاده کنید.
- این دارو تنها برای عفونت قارچی واژن کاربرد دارد و اگر دچار عفونت دیگری (مثل عفونت باکتریایی) شدهاید، نیاز به درمان دیگری دارید.
- اگر اولین بار است که به قارچ واژن مبتلا میشوید، حتماً پیش از خوددرمانی با پزشک زنان مشورت کنید.
- اگر سابقه حساسیت به دارو یا ماده غذایی خاصی را دارید، با پزشک مشورت کنید.
- اگر در طول یک ماه برای دومین بار دچار عفونت قارچی واژن شدهاید یا در طول یک سال برای چهارمین بار این عفونت را تجربه میکنید، با پزشک مشورت کنید.
- در صورت بارداری، شیردهی، ابتلا به دیابت یا ضعف سیستم ایمنی، حتماً با پزشک مشورت کنید.
نکات استفاده از پماد قارچ واژن
اگر میخواهید با استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه اقدام به خوددرمانی کنید، پیش از مصرف حتماً توضیحات داخل بسته را کامل بخوانید. اگر سؤالی دارید، از داروخانه بپرسید. اگر پزشک دارو را تجویز کرده است، دقیقاً مطابق تجویز پزشک مصرف کنید.
این محصول تنها برای استفاده واژینال است. پیش از استفاده دستهای خود را بشویید. از تماس این محصول با چشمها خودداری کنید. اگر تصادفاً پماد قارچ واژن به چشمهایتان برخورد کرد، بلافاصله چشمهایتان را با آب فراوان بشویید. اگر تحریکشدگی چشمانتان ادامه پیدا کرد، حتماً با پزشک مشورت کنید.
نحوه استفاده از کرم یا پماد واژینال
- دستورات داخل بسته را درباره نحوه استفاده از اپلیکاتور کامل بخوانید؛
- دستهای خود را بشویید؛
- اپلیکاتور را پر کنید؛
- به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را بهسمت سینه بیاورید؛
- اپلیکاتور پرشده با پماد را درون واژن قرار داده و آن را تا جای که بهراحتی پیش میرود داخل کنید؛
- بهآرامی پیستون اپلیکاتور را فشار دهید تا پماد خارج شود.
دُز و دوره مصرف
- پماد را بیش از ۷ روز استفاده نکنید و در صورت عدم بهبودی پس از این زمان با پزشک مشورت کنید.
- در طول دوره درمان، از تامپونها، دوشهای واژینال، اسپرمکشها یا دیگر محصولات واژینال استفاده نکنید.
- اگر دچار تب، لرز، علائم شبه سرماخوردگی، درد معده یا شکم یا ترشحات بدبوی واژن شدهاید، از این دارو استفاده نکنید و بلافاصله با پزشک مشورت کنید.
اهمیت تکمیل دوره درمان
حتی اگر علائم عفونت قارچی واژن پس از چند روز برطرف شد یا اگر عادت ماهیانه شما آغاز شد، بازهم مصرف دارو را تا مدتزمان تجویزشده ادامه دهید. اگر درمان را پیش از زمان تجویزشده قطع کنید، ممکن است عفونت قارچی دوباره بازگردد.
چگونه از بازگشت عفونت قارچی جلوگیری کنیم؟
حتی اگر علت دقیق بیماری را بدانید، بهتر است با رعایت بعضی نکات از بازگشت عفونت جلوگیری کنید، از جمله:
- رژیم غذایی سالم داشته باشید؛
- ماست بخورید یا از مکملهای حاوی لاکتوباسیلوس استفاده کنید؛
- لباس زیرتان را با آب داغ بشویید؛
- برای کاهش خطر عفونت قارچی واژن بهتر است از لباس زیر پنیهای استفاده کنید.
علاوه براین، توجه به بعضی نکات میتواند از جلوگیری از ابتلا به عفونت قارچی کمک کند، از جمله:
- جوراب شلواری، لباس زیر یا شلوار تنگ نپوشید.
- از دوش واژینال استفاده نکنید. دوش واژینال بعضی از میکربهای خوبی را از بین میبرد که از واژن در برابر عفونت محافظت میکنند.
- از محصولات معطر مثل صابون، نوار بهداشتی و تامپون معطر در ناحیه واژن استفاده نکنید.
- از وام آب داغ یا حمام آب داغ استفاده نکنید.
- از آنتیبیوتیکهایی که نیاز ندارید استفاده نکنید؛ به عنوان مثال، برای سرماخوردگی یا سایر عفونتهای ویروسی از آنتیبیوتیک استفاده نکنید؛
- لباس خیس نپوشید. بهعنوان مثال مایو و لباس ورزشی خیس را بهمدت طولانی نپوشید.
کلام آخر دکترساینا
عفونت قارچی واژن یکی از شایعترین بیماریهای زنان است. درمان بهموقع میتواند طی چند روز به کاهش علائم ناراحتکننده کمک کند. همچنین با شناسایی علائم خطر میتوانید از ابتلا به عفونتهای بعدی جلوگیری کنید. اگر عفونت قارچی مکرر دارید، حتما با پزشک صحبت کنید. اگر به هر دلیلی توضیحات پزشک برایتان کافی نبود، توصیه میکنیم با بهترین متخصصان و پزشکان دکترساینا در ارتباط باشید. شما میتوانید در هر ساعت از شبانهروز بهصورت آنلاین یا تلفنی با این متخصصان صحبت کنید.
سؤالات رایج
۱. اگر عفونت قارچی واژن درمان نشود چه میشود؟
عفونت قارچی درماننشده به احتمال زیاد بدتر میشود و خارش، قرمزی و التهاب ناحیه اطراف واژن را به همراه دارد. ترک خوردن ناحیه ملتهب یا خاراندن مداوم آن ممکن است موجب عفونت پوستی شود.
۲. آیا عفونت قارچی واژن خطرناک است؟
این عفونت معمولا در مراحل اولیه خطرناک نیست اما اگر این عفونت درمان نشود، علائمی مثل خارش، قرمزی و التهاب ناحیه اطراف واژن ادامه پیدا میکند و ممکن است موجب عفونت پوستی شود.
۳. آیا عفونت قارچی واژن باعث سرطان میشود؟
بله، مطالعات جدید نشان میدهد که عفونت قارچی ناشی از کاندیدا میتواند خطر ابتلا به انواع سرطان را افزایش دهد.
۴. آیا عفونت قارچی واگیردار است؟
خیر، هرچند عفونت قارچی میتواند به فرد دیگر منتقل شود، اما سرایت آن شبیه به سایر عفونتها نیست. این عفونت از طریق هوا یا مثلا استفاده از وان وارد بدن شما نمیشود.
۵. آیا عفونت قارچی نوعی عفونت مقاربتی است؟
خیر، هرچند رابطه جنسی میتواند خطر عفونت را بیشتر کند، اما بهطور مستقیم موجب عفونت قارچی نمیشود؛ به همین دلیل، عفونت قارچی جزو عفونتهای مقاربتی در نظر گرفته نمیشود؛ با این حال، بعضی عوامل میتوانند خطر عفونت قارچی واژن را بیشتر کنند که از جمله آنها میتوان به رابطه جنسی دهانی، رابطه با انگشت و استفاده از ابزارهای جنسی اشاره کرد. همچنین تماس ناحیه تناسلی با ناحیه تناسلی فرد مبتلا به عفونت قارچی، میتواند عفونت را به شما منتقل کند.
۶. آیا میتوان همزمان با عفونت قارچی رابطه جنسی داشت؟
بله، با این حال برای جلوگیری از انتقال عفونت بهتر است از رابطه جنسی محافظتشده و وسایلی مثل کاندوم استفاده کرد.
۷. قویترین داروی ضد قارچ واژن چیست؟
قویترین داروهای ضد قارچ فلوکونازول، نیستاتین و کلوتریمازول هستند.
۸. آیا عفونت قارچی واژن در دختر بچه ها رخ میدهد؟
بله، دخترانی که هنوز به سن بلوغ نرسیدهاند کمتر به عفونتهای قارچی مبتلا میشوند؛ با این حال ممکن است به این عفونت مبتلا شوند.
۹. آیا آلت تناسلی مردان دچار عفونت قارچی میشود؟
بله، نهتنها بدن خانمها بلکه همه افراد در تمام بدنشان کاندیدا را دارند. زمانی که یک قارچ رشد زیادی داشته باشد میتواند عفونت قارچی ایجاد کند؛ با این حال، ناحیه تناسلی، بهدلیل داشتن پوست چینخورده و مرطوب، مستعد رشد کاندیدا است. معمولا علت اصلی عفونت قارچی پنیس یا آلت تناسلی مردان رابطه جنسی محافظتنشده با یک فرد مبتلا به عفونت قارچی است.
علائم عفونت قارچی ممکن است در مردان واضح نباشد. ممکن است لکههای سفید یا قرمزی در طول ناحیه تناسلی دیده شود یا حس سوزش یا خارش را تجربه کنید. اگر به عفونت قارچی مشکوک هستید، به پزشک مراجعه کنید.
۱۰. آیا نوزادان به عفونت قارچی مبتلا میشوند؟
بله، شایعترین عفونت قارچی در نوزادان راش پوشک است. با این حال همه انواع راش پوشک بهدلیل رشد بیش از حد قارچ نیست. اگر پوست نوزاد قرمز باشد و با وجود استفاده از کرم راش پوشک در ناحیه تناسلی لکه داشته باشد، میتوانید به عفونت قارچی مشکوک شوید. عفونتهای قارچی میتوانند در سایر چینهای پوستی مثل زیر بغل هم ایجاد شوند.
به یاد داشته باشید، اگر مادر بارداری عفونت قارچی داشته باشد، نوزاد در حال تولد ممکن است به راش قارچی مبتلا شود. همچنین اگر رشد بیش از حد کاندیدا در ناحیه سینه مادر اتفاق افتاده باشد، با شیردهی عفونت میتواند به دهان نوزاد وارد شود. هرچند عفونت قارچی در کودکان معمولا بیخطر است، اگر بدون درمان رها شود، ممکن است عفونتهای جدیتری را ایجاد کند. بنابراین در این شرایط حتما به پزشک مراجعه کنید. ممکن است پزشک اطفال برای درمان عفونت قارچی پوست، کرم ضدقارچ موضعی تجویز کند. همچنین اگر کودک برفک دهان داشته باشد، ممکن است داروی خوراکی تجویز شود.
۱۱. آیا عفونت قارچی واژن در دوران بارداری ممکن است؟
بله، عفونت قارچی در دوران بارداری ناشی از نوسانات هورمونی شایع است. اگر باردار هستید و به عفونت قارچی مشکوک شدید، به پزشک مراجعه کنید. در این دوران بهدلیل احتمال ایجاد نقایص تولد نمیتوانید از داروهای ضدقارچ خوراکی استفاده کنید اما استفاده از ضدقارچهای موضعی در این دوران ایمن است. همچنین باید هرچه سریعتر عفونت قارچی را درمان کنید تا از عوارض جانبی آن جلوگیری کنید.
۱۲. تفاوت بین عفونت قارچی واژن و عفونت مجرای ادراری چیست؟
هر چند ممکن است به یکی یا هر دو نوع عفونت مبتلا شوید، اما عفونت قارچی و عفونت مجرای تناسلی باهم فرق دارند. عفونت مجرای ادراری عفونت باکتریایی است که در سیستم ادراری اثر میگذارد. این سیستم پیچیده شامل مجرای ادرار، مثانه و کلیههاست. فعالیت جنسی، عفونت مقاربتی و نارسایی ادراری همگی میتوانند در ایجاد عفونت مجرای ادراری نقش داشته باشند.
از طرف دیگر، عفونت مجرای ادراری با عفونت قارچی متفاوت است. در این شرایط هیچ ترشح قابلتوجهی وجود ندارد، اما ممکن است مقداری خون در ادرار مشاهده کنید. عفونت مجرای ادراری میتواند موجب تکرر ادرار همراه با درد لگن و شکم شود. عفونت ادراری درماننشده میتواند عوارض شدیدتری برای کلیه ایجاد کند و بهتر است با مشورت پزشک درمان آنتیبیوتیکی را شروع کنید.
۱۳. تفاوت بین عفونت قارچی و عفونت باکتریایی واژن چیست؟
عفونت باکتریایی شایعترین عفونت واژنی بین افراد ۱۵ تا ۴۴ سال است. علت اولیه آن عدم تعادل باکتریایی ناشیاز استحمام یا فعالیت جنسی است. عفونت باکتریایی بوی تند ماهی میدهد اما علائم دیگر آن مثل عفونت قارچی شامل ترشح، سوزش و خارش است که موجب میشود تمایز بین این دو عفونت سخت باشد.
با اینحال، عفونت قارچی واژن عوارض طولانیمدت ندارد، درحالی که عفونت باکتریایی درماننشده میتواند خطر عوارض طولانیمدت مثل عفونتهای مقاربتی، زایمان زودرس و ناباروری را افزایش دهد. از طرفی، برای درمان عفونت باکتریایی به آنتیبیوتیک نیاز دارید.
۱۴. آیا ارتباطی بین عفونت قارچی واژن و پریود وجود دارد؟
بله، همزمانی عفونت قارچی واژن و پریود می تواند فشار مضاعفی ایجاد کند اما این موضوع متداول نیست. عفونتهای قارچی معمولا در روزهای انتهایی نزدیک به قاعدگی ایجاد میشود. نوسانات هورمونی با برهمزدن تعادل باکتریایی واژن میتوانند موجب عفونت قارچی قبل از پریود شوند.
اگر هفته قبل از پریود ترشحات سفید یا زرد رنگ مشاهده میکنید، بهتنهایی نشاندهنده عفونت قارچی نیست، مگر اینکه علائم مشخص دیگری مثل قرمزی، سوزش و خارش داشته باشید. هرچند این موضوع آزاردهنده است، اما درمان زودهنگام میتواند به از بینبردن عفونت قارچی قبل از شروع پریود کمک کند. اگر علائم شما بعد از پایان پریود از بین نرفت یا ابتلا به عفونت قارچی قبل از پریود ادامه داشت، با پزشک مشورت کنید.
۱۵. آیا عفونت قارچی واژن خود به خود از بین میرود؟
خیر، عفونت قارچی بهندرت خودبهخود از بین میرود و اغلب نیاز به درمان دارد؛ البته درمان این عفونت معمولاً ساده است و با مصرف ۳ تا ۷ روز پماد واژینال یا مصرف تک دُز قرص ضدقارچ درمان میشود.
اطلاعات این مقاله صرفاً برای افزایش آگاهی شماست. بههیچعنوان بدون مشورت با پزشک اقدام به خوددرمانی نکنید.