آزمایش Free T3 چیست؟ تفسیر نتایج و میزان نرمال این تست
آزمایش Free T3 سطح هورمون T3 آزاد خون را که یکی از هورمون‌های اصلی تیروئید است اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش برای ارزیابی سلامت تیروئید بسیاری مهم است. بنابراین، اگر هرگونه مشکلی در تیروئیدتان دارید، باید به‌شکل دوره‌ای سطح Free T3 را چک کنید. اگر می‌خواهید بیشتر درباره جزئیات آزمایش Free T3 بدانید، در این مقاله همه اطلاعات موردنیازتان را خواهید یافت.
آزمایش Free T3 چیست؟
تری‌یدوتیرونین (T3) یکی از دو هورمون اصلی غده تیروئید است که بر بسیاری از عملکردهای مهم بدن ازجمله متابولیسم، ضربان قلب، فشارخون و دمای بدن تأثیر می‌گذارد. این هورمون به دو شکل در خون وجود دارد: T3 متصل به پروتئین‌های خون و T3 آزاد که Free T3 نامیده می‌شود. تقریبا ۹۹٫۷درصد از هورمون T3 را T3 متصل تشکیل می‌دهد و مابقی آن آزاد است. آزمایش Free T3 سطح T3 آزاد را اندازه‌گیری می‌کند.
ازآنجاکه Free T3 به پروتئین‌ها متصل نیست، می‌تواند آزادانه در خون گردش کند و مستقیما وارد سلول‌ها شود. این شکل از هورمون کاملا فعال است و به همین دلیل، آزمایش Free T3 بهتر از آزمایش T3 کل می‌تواند وضعیت عملکرد تیروئید را نشان دهد.
چرا آزمایش Free T3 تجویز می‌شود؟
آزمایش Free T3 می‌تواند نشان دهد که آیا تیروئید به‌درستی کار می‌کند یا نه. برای تشخیص پرکاری تیروئید، T3 مفیدتر است زیرا اغلب زودتر از T4 از سطح نرمال خود خارج می‌شود و دیرتر از آن هم به حالت عادی بازمی‌گردد. یکی دیگر از دلایل توصیه این آزمایش، پایش بیمارانی است که تحت درمان با T3 هستند. در این صورت متخصص تیروئید می‌تواند متوجه شود که آیا درمان بیماران با T3 پیشرفتی دارد یا نه.
هشدار
معمولا Free T3 برای تشخیص کم‌کاری تیروئید مفید نیست.
چه کسانی باید از آزمایش Free T3 استفاده کنند؟
معمولا پزشک برای بررسی عملکرد تیروئید شما، از هورمون محرک تیروئید (TSH) شروع می‌کند. اگر نتیجه این آزمایش غیرطبیعی باشد، آنگاه پزشک از شما می‌خواهد که آزمایش Free T3 را هم انجام دهید. البته بیشتر مواقع درکنار این آزمایش، پزشک به سطح Free T4 هم نیاز دارد. دلیلش این است که هورمون T3 فقط ۱۰درصد از هورمون‌های تیروئید را تشکیل می‌دهد و هرچند به‌اندازه ۴برابر قوی‌تر از T4 است، ممکن است برای اختلالاتی ازجمله کم‌کاری تیروئید مفید نباشد. بااین‌حال، بیشتر اوقات برای پایش وضعیت افراد دارای تیروئید پرکار، به سطح Free T3 نیاز است.
شرایط انجام آزمایش Free T3 چیست؟
برای آزمایش Free T3 به‌صورت تکی، آمادگی خاصی نیاز ندارید و لازم نیست ناشتا باشید؛ مگر آنکه پزشک آزمایش‌های دیگری را هم از شما درخواست کرده باشد. اگر از خدمات آزمایش در منزل دکترساینا استفاده می‌کنید، پزشکان ما قبل از نسخه‌نویسی و هنگام مشاوره به شما می‌گویند که چه دستورالعمل‌هایی را قبل از انجام آزمایش خود باید رعایت کنید.
آزمایش Free T3 چگونه انجام می‌شود؟
آزمایش Free T3 روی نمونه خون شما انجام می‌شود. متخصص خونگیری از شما می‌خواهد روی صندلی بنشینید و سپس با الکل قسمت داخلی آرنج یا بازوی شما را تمیز و ضدعفونی می‌کند. سپس با یک نوار الاستیک بالای آن ناحیه را می‌بندد تا خون راحت‌تر جریان یابد. باید دست‌تان را مشت کنید تا نمونه‌گیر سرنگ را در رگ فرو کند. بعد از اینکه نوار الاستیک را باز کرد می‌توانید مشت‌تان را باز کنید. مقداری از خون شما را در ویال مخصوص جمع‌آوری می‌کند تا در آزمایشگاه آن را بررسی کنند.
نتایج و تفسیر آزمایش Free T3 چگونه است؟
محدوده نرمال آزمایش Free T3 به‌صورت زیر است:
| تست | محدوده نرمال |
| Free T3 | ۳٫۸ تا ۶٫۰ پیکومول بر لیتر (pmol/L) یا۰٫۲ تا ۰٫۵ نانوگرم بر دسی‌لیتر (ng/dl) |
ممکن است محدوده‌های ارائه‌شده در جواب آزمایش شما کمی متفاوت باشد، به این دلیل که آزمایشگاه‌های مختلف از واحدهای اندازه‌گیری متفاوتی استفاده می‌کنند؛ بنابراین اگر نتیجه را به‌صورت ۱٫۷ تا ۳٫۷ پیکوگرم بر میلی‌لیتر (pg/mL) یا ۱۳۰ تا ۴۵۰ پیکوگرم در دسی‌لیتر (pg/dL) دیدید، تعجب نکنید. سطح نتایج به‌دست‌آمده از نمونه خون باید با مرجعی که در کنار آن ارائه شده است مقایسه شود.
تفسیر آزمایش Free T3 مانند بسیاری از آزمایش‌های دیگر به تخصص پزشک نیاز دارد. او می‌تواند با توجه به شرایط شما از نظر سن و جنس و بیماری‌های زمینه‌ای نتیجه آزمایش شما را به‌دقت تفسیر کند. بااین‌حال، به‌طور کلی:
- اگر سطح Free T3 بالاتر از حد نرمال باشد، ممکن است نشان‌دهنده پرکاری تیروئید یا هایپرتیروئیدیسم باشد؛
- اگر سطح Free T3 خیلی پایین باشد، ممکن است نشان‌دهنده کم‌کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم باشد.
بیماری‌های پیش‌زمینه‌ای تاثیرگذار در نتیجه آزمایش free T3
برخی اختلالات تیروئید ازجمله پرکاری تیروئید و برخی بیماری‌های کبدی ممکن است در نتیجه آزمایش Free T3 تأثیر داشته باشند.
در دوره بارداری، امکان افزایش سطوح T3 و T4 کل وجود دارد اما معمولا سطح Free T3 تغییر خاصی نمی‌کند. ممکن است به‌دلیل تفاوت در تکنیک‌های آزمایشگاهی برخی از مراکز محدوده‌های طبیعی متفاوتی را برای سطح Free T3 در دوران بارداری در نظر بگیرند.
داروهای تأثیرگذار بر نتیجه آزمایش Free T3
برخی داروها ممکن است با هورمون free t3 تداخل داشته باشند و نتیجه آزمایش را بالاتر یا پایین‌تر از چیزی که واقعا هست نشان دهند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- داروهای ضدآریتمی قلب مثل آمیودارون؛
- داروهای تیروئید ازجمله متیمازول یا پروپیل‌تیوراسیل؛
- مسدودکننده‌های بتا ازجمله پروپرانولول؛
- قرص‌های ضد بارداری؛
- استروئیدهایی ازجمله پردنیزون؛
- برخی از داروهای ضدتشنج مانند کاربامازپین یا فنی‌توئین.
پیش از آزمایش حتما به پزشک بگویید که آیا هیچ‌یک از داروهای بالا را مصرف می‌کنید یا نه.
تست‌های مربوط با آزمایش free T3 چیست؟
معمولا پزشک برای تشخیص دقیق‌تر همراه با آزمایش Free T3، آزمایش Free T4 یا T3 کل را هم توصیه می‌کند. البته اغلب اوقات قبل از این دو آزمایش یا همزمان با آنها، میزان سطح TSH خون هم باید بررسی شود.
آزمایش free T3 در منزل با دکترساینا!
هورمون free t3 یکی از هورمون‌های مهم تیروئید است که اگر سطح آن در خون نرمال نباشد، باید تقریبا هر سه‌ماه یک‌بار آزمایش آن را تکرار کنید. شاید برایتان سخت باشد که به‌شکل منظم برای انجام این آزمایش خون ساده تا آزمایشگاه بروید و ساعت‌ها در آنجا منتظر بمانید تا نوبت‌تان شود، به‌ویژه اگر آدم پرمشغله‌ای باشید. ما اینجا راهکار بهتری با عنوان سرویس آزمایش در منزل دکترساینا برایتان داریم. این سرویس آزمایش‌دادن را مانند آب‌خوردن برایتان آسان می‌کند. متخصصان نمونه‌گیری دکترساینا بعد از اینکه در سایت درخواست دادید، در موعد مشخص‌شده به منزل شما می‌آیند و پس از اینکه نمونه خون شما را گرفتند، آن را به آزمایشگاه ارسال می‌کنند. آزمایشگاه‌هایی که با دکترساینا قرارداد دارند، از مراکز مجهز به دستگاه‌های تجزیه‌وتحلیل پیشرفته و به‌روز آزمایشگاهی هستند و نتایج آزمایش Free T3 شما را به‌دقت تعیین می‌کنند. با این راهکار هم در وقت و هزینه‌تان صرفه‌جویی می‌کنید و هم اینکه آزمایشتان را به‌تعویق نمی‌اندازید. از هرطرف به آن نگاه کنید، خدمات آزمایش در منزل دکترساینا به‌فکر سلامت شماست!
سؤالات متداول
۱. چه نوع نمونه‌ای برای آزمایش Free T3 مورد نیاز است؟
برای آزمایش free t3 از نمونه خون ورید استفاده می‌شود.
۲. آمادگی قبل از انجام آزمایش Free T3 چگونه است؟
معمولا نیازی به آمادگی خاصی نیست مگر آنکه پزشک دستور خاصی بدهد یا آزمایشتان شامل فاکتورهای دیگری هم باشد.
۳. بالا بودن free t3 نشانه چیست؟
بالا بودن هورمون free t3 در خون اغلب نشانه پرکاری تیروئید است.
اطلاعات این مقاله صرفاً برای افزایش آگاهی شماست. به‌هیچ‌عنوان بدون مشورت با پزشک اقدام به خوددرمانی نکنید.
