درمان خانگی عفونت واژن | ۱۱ روش مؤثر برای رفع فوری قارچ، ترشحات پنیری و التهاب واژن در خانه

با یک جست‌وجوی ساده در اینترنت می‌توان به صدها مطلب مختلف علمی و غیرعلمی درباره درمان خانگی عفونت واژن رسید. اما آیا همه انواع عفونت واژن در خانه قابل‌درمان هستند؟ آیا درمان‌های خانگی و گیاهی مثل استفاده از سرکه سیب، جوش‌شیرین، اسید بوریک و سیر واقعاً می‌توانند عفونت واژن را درمان کنند؟ در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا قصد داریم شما را با انواع درمان‌های خانگی عفونت واژن آشنا کرده و روش‌های علمی و غیرعلمی درمان را معرفی کنیم.

پستی یافت نشد

آیا درمان عفونت واژن در خانه امکان‌پذیر است؟

برای اینکه به این سوال پاسخ دهیم ابتدا باید با انواع عفونت‌های واژن بیشتر آشنا شویم. این عفونت‌ها به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. عفونت‌های قارچی واژن؛
2. عفونت‌های باکتریایی واژن؛
3. عفونت‌های مقاربتی.

منشأ ایجاد هرکدام از این عفونت‌ها متفاوت است؛ برای مثال عفونت‌های مقاربتی چند نوع مختلف هستند که ممکن است عامل ایجاد آن‌ها ویروس، انگل یا باکتری باشد. به‌همین‌دلیل درمان هر عفونت نیز با دیگری متفاوت است.

عفونت قارچی تنها عفونت واژنی است که درمان آن در خانه امکان‌پذیر است (آن هم تحت شرایط خاصی)؛ سایر عفونت‌ها (به‌خصوص عفونت‌های مقاربتی) خطرناک‌ترند و درمان خانگی آن‌ها نه‌تنها بی‌تاثیر است، بلکه می‌تواند باعث بدتر شدن بیماری شود.

عفونت قارچی واژن معمولاً با این علائم قابل تشخیص است:

• ترشحات پنیری‌شکل واژن یا ترشحات سفید واژن خیلی غلیظ (معمولاً بدون بو)؛
• خارش واژن و حساس‌شدن واژن و فرج؛
• احساس سوزش حین دفع ادرار یا دخول جنسی؛
• قرمزی و تورم فرج؛
• شکننده شدن پوست اطراف ناحیه تناسلی و ترک‌خوردن آن؛

به گفته وب‌سایت Healthline:

اگر قبلاً به عفونت قارچی وا‌ژن مبتلا نشده‌اید، بهتر است برای تشخیص درست بیماری خود به پزشک مراجعه کنید. پزشک درباره سابقه بیماری و علائم شما سوالاتی می‌پرسد و برای بررسی دهانه رحم، دیواره واژن و علائم عفونت، معاینه لگن انجام می‌دهد. در صورت تشخیص عفونت، داروهایی را برای درمان آن تجویز می‌کند. اگر قبلاً عفونت قارچی داشته‌اید و فکر می‌کنید دوباره به آن مبتلا شده‌اید، می‌توانید از درمان‌های خانگی عفونت واژن استفاده کنید.

درمان خانگی عفونت واژن

وقتی از درمان‌های خانگی عفونت قارچی واژن صحبت می‌کنیم، ممکن است اولین راه‌حلی که به ذهنتان خطور کند روش‌های گیاهی باشد. اما بهتر است بدانید که تنها روش موثر درمان خانگی عفونت واژن (آن هم عفونت قارچی) شیاف‌ها و پمادهای واژینال ضدقارچی هستند که بدون نیاز به نسخه پزشک می‌توانید آن‌ها را تهیه کنید.

پماد‌های بدون نیاز به نسخه

داروهای ضدقارچ بدون نیاز به تجویز پزشک، در قالب شیاف واژینال یا پماد در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند. این داروها معمولاً دوره مصرف یک‌روزه، سه‌روزه یا هفت‌روزه دارند. از جمله این داروها می‌توان به:

• کلوتریمازول؛
• میکونازول؛
• تیوکونازول.

اشاره کرد.

مزایا:

• از نظر پزشکی ثابت شده است.
• در دسترس و ارزان است. 

معایب:

• در عفونت‌های مکرر و شدید کاربرد ندارد.
• احتمال موثر نبودن در درمان (در صورت مصرف خودسرانه و تشخیص اشتباه نوع عفونت).
• عدم درمان عفونت مقاربتی و باکتریایی.

روش‌های خانگی برای کمک به درمان عفونت واژن

سایر درمان‌های غیردارویی که این روزها در فضای مجازی به‌عنوان درمان خانگی عفونت واژن معرفی می‌شوند چند دسته هستند:

• درمان‌های غیردارویی مکمل: این درمان‌ها از نظر علمی بررسی شده‌اند و می‌توانند در کنار درمان دارویی به کاهش علائم و بهبود سریع‌تر بیماری کمک کنند.
• درمان‌های غیردارویی تست‌نشده: این درمان‌های خانگی اثر ضدقارچ دارند، اما هنوز روی انسان‌ها آزمایش نشده‌اند. به همین دلیل استفاده از آن‌ها توصیه نمی‌شود.
• درمان‌های غیردارویی حساسیت‌زا: این درمان‌ها باوجوداینکه اثر ضدقارچ دارند، اما می‌توانند در افراد مختلف حساسیت ایجاد کنند.
• درمان‌های غیردارویی نامعتبر: این درمان‌ها که توسط افراد غیرمتخصص معرفی می‌شوند، هیچ‌گونه پشتوانه علمی ندارند.

در این بخش به بررسی درمان‌های خانگی عفونت واژن از نظر علمی می‌پردازیم:

۱. مکمل‌های پروبیوتیک

نتیجه پژوهش‌ها نشان داده است که داروهای مکمل پروبیوتیکی که در انواع خوراکی و شیاف‌ها واژینال فروخته می‌شوند، می‌توانند در درمان خانگی عفونت واژن مفید باشند. برای مثال نتیجه پژوهشی که در سال ۲۰۱۲ انجام شده است نشان داد ۸۷ درصد از خانم‌های مبتلا به عفونت قارچی که از شیاف واژینال پروبیوتیک استفاده کرده بودند، درمان شدند. همچنین پژوهش دیگری نشان داده است که مصرف پروبیوتیکی به نام «لاکتوباسیل» می‌تواند تاثیر داروهای ضدقارچ را افزایش دهد.

مزایا:

• بهبود عفونت قارچی واژن؛
• کمک به اثرگذاری بیشتر داروهای ضدقارچ؛

معایب:

• کمیاب؛
• عدم درمان عفونت مقاربتی و باکتریایی.

۲. ماست طبیعی

ماست طبیعی حاوی لاکتوباسیل است که می‌تواند عفونت‌های واژن را از بین ببرد. همچنین مصرف موضعی ماست سرد طبیعی می‌تواند خارش و سوزش واژن را تسکین ببخشد.

البته توجه کنید که تحقیقات انجام‌شده درباره درمان خانگی عفونت واژن با ماست، روی ماست‌های کاملاً طبیعی و در محیط آزمایشگاهی انجام شده‌اند. اگر ماست حاوی موادی نظیر شیرین‌کننده باشد نه‌تنها درمان مؤثری نیست؛ بلکه قند موجود در ماست سبب تولیدمثل و گسترش قارچ واژن خواهد شد. متأسفانه اکثر ماست‌های صنعتی و بسیاری از ماست‌های سنتی موجود در بازار حاوی قند هستند.

مزایا:

• تاثیر مثبت لاکتوباسیل موجود در ماست طبیعی در ازبین‌بردن عفونت واژن؛
• کمک به تنظیم باکتری‌های مفید واژن در صورت مصرف خوراکی؛
• بهبود سوزش و خارش واژن (مصرف موضعی ماست سرد).

معایب:

• اکثر ماست‌های موجود در بازار دارای قند هستند و مصرف موضعی آن‌ها باعث بدتر شدن قارچ می‌شوند.
• تحقیقات کافی روی تاثیر آن بر انسان انجام نشده است.
• عدم درمان عفونت مقاربتی و باکتریایی

استفاده موضعی از بسیاری از ماست‌های موجود در بازار، به دلیل داشتن قند، برای درمان عفونت واژن نه‌تنها موثر نیست، بلکه باعث بدتر شدن بیماری می‌شود.

۳. ویتامین C

ویتامین C علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، خواص ضدقارچ و ضدمیکروبی نیز دارد و مصرف خوراکی آن می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های قارچی موثر باشد. ویتامین C هم از طریق مکمل‌های دارویی و هم از طریق مواد غذایی مثل سبزی‌های برگ‌دار سبزرنگ و مرکبات تامین می‌شود.

مزایا:

• تقویت سیستم ایمنی؛
• خواص ضدقارچ و ضدمیکروب؛
• دسترسی بالا (مکمل‌های دارویی، سبزی‌ها و مرکبات).

معایب:

• فقط نقش پیشگیرانه دارند.

۴. ویتامین E

نتیجه برخی پژوهش‌هایی که در محیط آزمایشگاه انجام شده‌اند، نشان داده است که مصرف ویتامین E در درمان برخی انواع التهاب‌های واژن موثر است. همچنین برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مکمل‌های ویتامین E به بهبود آتروفی واژن (نازک‌شدن دیواره واژن به دلیل کمبود استروژن که خطر ابتلا به عفونت‌های قارچی و باکتریایی را افزایش می‌دهد) کمک می‌کنند.

البته تحقیقات بیشتری برای ثابت‌شدن تاثیر این نوع ویتامین در بهبود عفونت واژن باید انجام شود.

مزایا:

• کمک به درمان التهاب واژن؛
• کمک به بهبود آتروفی واژن و کاهش خطر ابتلا به عفونت قارچی و باکتریایی.

معایب:

• نیاز به تحقیق بیشتر برای ثابت‌شدن نقش آن در بهبود بیماری‌ها.

۵. اسید بوریک

اسید بوریک یک ماده‌ی پودری با خواص ضدقارچی است که با متعادل‌کردن باکتری‌های موجود در واژن، عفونت مخمری را درمان می‌کند. نتیجه اولیه آزمایش‌ها درباره تاثیر مثبت اسید بوریک در معالجه‌ی عفونت‌های مخمری امیدوارکننده است.

البته طبق توصیه‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) افراد باید از اسید بوریک به‌عنوان یک درمان ثانویه استفاده کنند؛ یعنی در شرایطی که داروهای ضدقارچ یا پمادهای دیگر قادر به درمان عفونت مخمر نباشند یا عفونت مکرر باشد می‌توان طبق دستورالعملی که پزشک توصیه می‌کند از این روش استفاده کرد.

نتیجه یک پژوهش علمی نشان داده است که استفاده موضعی از بوریک اسید در کنار مصرف داروی «فلوسیتوزین» می‌تواند ۷۰ درصد افراد مبتلا به عفونت قارچی را درمان کند.

آخرین مشاهدات نشان می‌دهند مصرف به‌اندازه‌ی بوریک اسید تحت‌نظر پزشک عوارض جانبی شدیدی ندارد؛ ولی مانند هر داروی دیگری بوریک اسید نیز عوارض جانبی احتمالی دارد، از جمله:

• احساس ناراحتی در واژن؛
• احساس سوزش خفیف بلافاصله پس از مصرف شیاف؛
• ترشحات آبکی واژن؛
• کهیر.

اگر شرایط زیر را دارید از مصرف بوریک اسید اکیداً بپرهیزید:

• حالت تهوع؛
• خونریزی از واژن؛
• بیماری التهابی لگن؛
• بیماری‌های مقاربتی؛
• بیماری قلبی؛
• اختلال عروق خونی؛
• تب.

اگر شرایط زیر را دارید از مصرف بوریک اسید اکیداً بپرهیزید:

• باردار هستید. (بوریک اسید ازجمله موادی است که برای جنین سمی محسوب می‌شوند).
• در واژن خود زخم باز دارید.

مزایا:

• تاثیر بالا در درمان عفونت قارچی.

معایب:

• درمان کمکی داروهای ضدقارچ؛
• احتمال ایجاد کهیر و سوزش خفیف؛
• احتمال ایجاد ترشحات آبکی واژن؛
• احتمال احساس ناراحتی در واژن؛
• منع مصرف در برخی شرایط خاص (بارداری، خونریزی واژن، داشتن زخم باز، بیماری مقاربتی، بیماری قلبی، اختلال عروق خونی، بیماری التهابی لگن، تب و حالت تهوع)؛
• عدم درمان عفونت مقاربتی و باکتریایی.

مصرف اسید بوریک به‌صورت خوراکی می‌تواند کشنده باشد؛ پس حتماً فقط به‌صورت شیاف واژینال از آن استفاده کنید.

۶. روغن درخت چای

روغن درخت چای یک روغن طبیعی است که خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی دارد و صدها سال است که از آن در درمان عفونت‌های پوستی و بهبود زخم‌ها استفاده می‌شود. برخی از زنان از شیاف‌های واژینال روغن درخت چای به‌عنوان درمان خانگی عفونت مخمری واژن استفاده می‌کنند.

تحقیقات زیادی در زمینه تاثیر روغن درخت چای روی عفونت‌های قارچی واژن انجام شده است. برای مثال محققان در یک مطالعه که در سال ۲۰۰۳ انجام شد، روغن درخت چای را به‌عنوان درمانی برای ۱۴ نوع قارچ کاندیدا (به‌خصوص انواع مقاوم به درمان) مورد بررسی قرار دادند. نتیجه آزمایش‌ها نشان داد که این روغن در ازبین‌بردن تمام این ۱۴ نوع قارچ موثر است.

بااین‌حال، تحقیقات جدید نتایج متفاوتی داشته‌اند و نشان داده‌اند که روغن درخت چای ممکن است فقط در برابر برخی از گونه‌ها در غلظت‌های خاص یا در ترکیب با داروهای معمول مؤثر باشد. به دلیل وجود این تناقض‌ها، برای اینکه بتوان این ماده را به‌عنوان روش درمانی موثر برای عفونت واژن معرفی کرد، نیاز به آزمایش‌های بیشتری وجود دارد.

اگرچه بسیاری از افراد بدون هیچ مشکلی قادر به استفاده از روغن درخت چای برای درمان خانگی عفونت واژن هستند؛ اما ممکن است عوارض جانبی جزئی دیده شود. این عوارض عبارت‌اند از:

• خارش در محل استعمال؛
• ترشحات آبکی؛
• قرمزی در ناحیه واژن.

همچنین این شیاف‌ها برای برخی افراد در عرض چند روز به رفع علائم كمك می‌کند؛ اما در برخی دیگر رفع علائم یك هفته یا بیشتر طول كشیده یا بی‌تاثیر بوده است.

مزایا:

• درمان عفونت پوستی و بهبود زخم؛
• خواص ضدباکتریایی و ضدقارچ؛
• تاثیر مناسب روی قارچ‌های مقاوم به درمان.

معایب:

• نیاز به انجام آزمایش‌های علمی بیشتر؛
• احتمال بروز حساسیت و خارش؛
• ترشح آبکی؛
• قرمزی واژن؛
• احتمال تاخیر در تاثیرگذاری یا بی‌تاثیربودن؛
• عدم درمان عفونت مقاربتی و باکتریایی.

۷. روغن نارگیل

روغن نارگیل دارای خواص ضدباکتری و ضدقارچی است و ازاین‌روی ممکن است بتوان روغن نارگیل را به‌عنوان درمان خانگی عفونت‌های مخمری واژن در نظر گرفت. طبق تحقیقات انجام‌شده مصرف طولانی‌مدت روغن نارگیل خالص می‌تواند عفونت ناشی از قارچ را درمان کند. البته درباره عوارض کوتاه یا بلندمدت استفاده از این درمان هنوز تحقیق کافی انجام نشده است.

اگر در فکر استفاده از روغن نارگیل برای درمان خانگی عفونت واژن هستید، مسئله‌ی بسیار مهم انتخاب روغنی است که صددرصد خالص و ارگانیک باشد. اغلب روغن‌های موجود در بازار یا ترکیبی از روغن نارگیل با دیگر روغن‌های گیاهی یا شامل مواد شیمیایی مانند پارافین هستند. روغن نارگیل خالص معمولاً بوی شدید نارگیل نمی‌دهد.

روغن نارگیل غالباً حساسیت یا عارضه‌ی جانبی ایجاد نمی‌کند؛ ولی بهتر است محض احتیاط در موارد زیر از این درمان صرف‌نظر کنید:

• اگر از عامل عفونت خود مطمئن نیستید؛ ممکن است عفونت باکتریایی باشد.
• اگر تحت درمان توسط داروی دیگری هستید.
• اولین ابتلای شما به عفونت نیست و عفونت تکرارشونده دارید.
• اگر به نارگیل حساسیت دارید.

مزایا:

• تاثیر مثبت در درمان عفونت قارچی.

معایب:

• کمبود مطالعات علمی درباره عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت مصرف؛
• نبود روغن‌های صددرصد خالص و ارگانیک در بازار؛
• احتمال حساسیت به نارگیل؛
• عدم تاثیر در درمان عفونت‌های شدید یا تکرارشونده؛
• عدم درمان عفونت مقاربتی و باکتریایی.

۸. روغن اورگانو

اکثر روغن‌های ارگانویی که در بازار موجودند، از اورگانوی معمولی تهیه شده‌اند که خاصیتی ندارد. اما یک پژوهش علمی نشان داده است که روغن‌های اورگانویی که از اورگانوی وحشی ساخته شده باشند، می‌توانند در پیشگیری از رشد قارچ‌های کاندیدا آلبیکانس موثر باشند. البته باید توجه داشت که این پژوهش تاثیر روغن اورگانو در بهبود عفونت را در شرایط آزمایشگاهی بررسی کرده است. به‌همین‌دلیل برای استفاده از این روغن در درمان خانگی عفونت واژن باید پژوهش‌های بیشتری انجام شود.

مزایا:

• پیشگیری از رشد قارچ.

معایب:

• فقط اورگانوی وحشی خواص ضدقارچ دارد.
• تحقیقات انجام‌شده فقط در محیط آزمایشگاهی بوده‌اند.

تاثیر مثبت استفاده از روغن‌های طبیعی گیاهی مثل روغن نارگیل، ارگانو و چای در درمان عفونت واژن کاملاً مشخص نشده است. همچنین این روغن‌ها می‌توانند علائم حساسیت را نیز در افراد ایجاد کنند. قبل از استفاده از این روغن‌ها یا داروهایی که حاوی آن‌ها هستند، با پزشک مشورت کنید.

۹. سیر

مطالعات در مورد این‌که آیا سیر، قرص سیر یا عصاره‌ی سیر می‌تواند یکی از روش‌های درمان خانگی عفونت‌های مخمری باشد بی‌نتیجه بوده‌اند. بااین‌حال مشخص شده است که استفاده موضعی از کرم‌های حاوی سیر و گنجاندن سیر در رژیم غذایی به جلوگیری از رشد قارچ کاندیدا (مسئول عفونت‌های مخمری) کمک می‌کند.

البته درحالی‌که بعضی از بانوان نتایج موفقیت‌آمیزی از درمان خانگی عفونت واژن با سیر گرفته‌اند، این درمان برای برخی دیگر از زنان نتایج خوبی نداشته است. مصرف سیر به‌صورت خوراکی دارای عوارضی است؛ از جمله:

• بوی بد دهان؛
• تعریق بد بو؛
• مشکلات گوارشی؛
• سوزش سر معده؛
• تداخل دارویی.

همچنین مصرف موضعی سیر و داروهای گیاهی حاوی آن نیز عوارضی مثل:

• خارش؛
• ترشحات واژن؛
• سردرد؛
• حالت تهوع و استفراغ.

به همراه دارد. به‌همین‌دلیل بهتر است اگر به روش‌های درمان عفونت واژن در خانه تمایل دارید، حتماً از پزشک خود در مورد درمان با داروهای حاوی سیر اطلاعات بیشتری بگیرید.

مزایا:

• کمک به پیشگیری از عفونت قارچی.

معایب:

• تعریق بدبو؛
• بوی بد دهان؛
• مشکل گوارشی؛
• احتمال بروز حساسیت (خارش و کهیر)؛
• ترشحات واژن.

۱۰. سرکه سیب

تاکنون مطالعات متعددی دررابطه‌با اثر سرکه سیب بر عفونت‌های ناشی از قارچ کاندیدا انجام شده که متأسفانه همه‌ی آن‌ها در محیط آزمایشگاهی بوده است.

سرکه‌ سیب خالص و رقیق‌نشده شامل ترکیباتی است که می‌تواند عفونت مخمری را از بین ببرد؛ ولی در موجودات زنده استفاده از سرکه سیب می‌تواند به سوختگی پوست و جراحت بینجامد و ازاین‌روی مصرف آن اصلاً توصیه نمی‌شود.

مزایا:

• کمک به بهبود عفونت مخمری.

معایب:

• مطالعات انجام‌شده فقط در محیط آزمایشگاه بوده‌اند.
• احتمال ایجاد جراحت و سوختگی پوست.

۱۱. پراکسید هیدروژن

پراکسید هیدروژن ماده‌ای است که باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین می‌برد و به‌صورت طبیعی توسط باکتری «لاکتوباسیل» در واژن تولید می‌شود. برخی افراد معتقد هستند با استفاده از پراکسید هیدروژن به‌صورت موضعی یا ترکیب آن با آب و شستن واژن، می‌توان عفونت قارچی را درمان کرد؛ اما باید گفت شواهد علمی معتبری درباره تاثیر مثبت این ماده در درمان عفونت واژن وجود ندارد.

علاوه‌براین، این ماده در درمان همه انواع عفونت‌های قارچی تاثیر ندارد؛ بنابراین در کل نباید به آن به‌عنوان خط اول درمان عفونت نگاه کرد.

مزایا:

• کمک به ازبین‌بردن باکتری‌ها و قارچ‌هادرمان کمکی در کنار سایر داروها (با تجویز پزشک).

معایب:

• عدم درمان همه انواع عفونت قارچی؛
• نبود شواهد علمی کافی.

ممنوعیت درمان خانگی: چه زمانی درمان خانگی برای عفونت واژن مجاز نیست؟

اگرچه عفونت‌های قارچی را در خانه می‌توان درمان کرد، اما حتی در صورت ابتلا به این عفونت‌ها نیز تحت شرایط خاصی باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. در ادامه توصیح می‌دهیم در چه شرایطی کمک گرفتن از پزشک ضروری است.

۱. درمان خانگی عفونت‌های باکتریایی یا مقاربتی

همان‌طورکه گفتیم عفونت‌های قارچی تنها عفونت‌های قابل‌درمان در خانه هستند و درصورت ابتلا به عفونت‌های باکتریایی و مقاربتی باید از پزشک کمک بگیرید.

اگر علائم زیر را دارید احتمالاً به عفونت باکتریایی یا مقاربتی مبتلا هستید و باید حتماً برای درمان عفونت خود از پزشک کمک بگیرید:

• ترشح سبز واژن، زرد یا خاکستری؛
• بوی بد واژن (شبیه بوی ماهی)؛
• تغییر غلظت و شکل ترشحات؛
• سوزش ادرار؛
• تکرر ادرار؛
• مشاهده خون در ادرار؛
• تورم یا خارش واژن؛
• رشد زگیل، جوش یا زخم اطراف ناحیه تناسلی؛
• خونریزی غیرعادی واژن (خارج از دوره پریود)؛
• درد حین رابطه جنسی.

عفونت‌های قارچی تنها عفونت‌های واژنی هستند که تحت شرایط خاصی در خانه قابل‌درمان‌اند.

۲. درمان خانگی عفونت قارچی واژن برای اولین بار

بعضی از علائم عفونت‌های قارچی خیلی شبیه به علائم سایر عفونت‌ها است و می‌تواند شما را گمراه کند. به‌همین‌دلیل اگر اولین بار است که علائمی شبیه علائم عفونت قارچی را تجربه می‌کنید، باید از درمان‌های خانگی و خودسرانه پرهیز کنید و برای تشخیص دقیق نوع عفونت خود از پزشک کمک بگیرید.

۳. درمان خانگی عفونت قارچی واژن در بارداری

مصرف برخی داروهای ضدقارچ در بارداری (به‌خصوص در سه‌ماهه اول) به دلیل ضرری که برای جنین دارند ممنوع است. همچنین روش‌های خانگی و گیاهی درمان عفونت نیز ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مثل حساسیت شود.

در نهایت ممکن است تشخیص شما از عفونت واژن اشتباه باشد و اصلاً به عفونت قارچی مبتلا نشده باشید. در این شرایط ممکن است استفاده از درمان خانگی باعث بدتر شدن شرایط بیماری و آسیب به جنین شود. به‌همین‌دلیل توصیه می‌شود برای درمان عفونت قارچی در بارداری ابتدا با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.

مصرف داروی فلوکونازول (دیفلوکان) در دوران بارداری (به‌خصوص سه‌ماهه اول) به جنین آسیب می‌زند. اگر قبلاً از این دارو برای درمان قارچ استفاده کرده‌اید، از مصرف دوباره آن در بارداری پرهیز کنید و از پزشک کمک بگیرید.

۳. درمان خانگی عفونت‌های قارچی واژن مکرر

گاهی عفونت قارچی مزمن می‌شود و با وجود مصرف دارو و استفاده از درمان‌های خانگی رایج، دوباره برمی‌گردد. اگر بیشتر از یک بار در ماه یا ۳ بار در سال به عفونت قارچی مبتلا می‌شوید، احتمالاً نیاز به درمان بلندمدت دارید و درمان‌های خانگی جوابگو نیستند.

۴. درمان خانگی عفونت‌های قارچی واژن در بیماران خاص

افراد مبتلا به بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند (مثلاً ایدز و HIV) و افرادی که داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند، بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به عفونت قارچی واژن هستند.

درمان عفونت قارچی در این بیماران با سایر افراد کاملاً متفاوت است؛ بنابراین اگر به چنین بیماری‌هایی مبتلا هستید برای درمان عفونت قارچی خود نباید به درمان‌های خانگی اکتفا کنید.

۵. درمان خانگی عفونت‌های قارچی واژن در بیماران دیابتی

وجود قند اضافی در بدن بیماران دیابتی و همچنین ضعف سیستم ایمنی بدن (به‌خصوص در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱) باعث می‌شود این افراد بیشتر از بقیه دچار عفونت قارچی مزمن و شدید شوند. درمان عفونت در این افراد نیازمند کنترل بیماری زمینه‌ای است؛ به‌همین‌دلیل اگر به دیابت مبتلا هستید، نمی‌توانید برای درمان عفونت قارچی خود فقط به درمان خانگی تکیه کنید.

۶. درمان خانگی عفونت قارچی شدید

گاهی عفونت قارچی آن‌قدر شدید است که باعث قرمزی، تورم، خارش شدید و در نهایت ترک‌خوردن و پارگی بافت‌های واژن می‌شود. همچنین ممکن است علی‌رغم درمان، هیچ بهبودی در علائم بیماری ایجاد نشود.

در این شرایط ممکن است عاملی که باعث ایجاد عفونت شده است، یک نوع قارچ نادر باشد که به درمان‌های معمول خانگی جواب نمی‌دهد. همچنین این احتمال وجود دارد که عامل ایجاد علائم بیماری، اصلاً عفونت قارچی نبوده و درمان اشتباه انجام شده باشد.

در صورت ابتلا به دیابت، ایدز، مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، بارداری، عفونت‌های مکرر یا شدید و ابتلا به عفونت برای اولین بار، درمان خانگی عفونت واژن مجاز نیست و باید به پزشک مراجعه کنید.

۷. درمان خانگی ترشحات پنیری و قارچی واژن

درمان ترشحات پنیری و قارچی واژن در وهله اول به داروهای تجویزی توسط پزشک نیاز دارد. این داروها می‌توانند شامل قرص و پماد باشند. اما با انجام برخی اقدامات در خانه می‌توانید به درمان خانگی ترشحات پنیری و قارچی واژن کمک کنید.

برای درمان خانگی ترشحات پنیری و قارچی واژن از توصیه‌های بخش «درمان خانگی عفونت واژن» در ابتدای همین مقاله کمک بگیرید.

۸. درمان خانگی خارش، سوزش و التهاب واژن

خارش، سوزش و التهاب واژن می‌تواند نشانه‌ ابتلا به بیماری‌های زیر باشد.

• خشکی واژن؛
• قرار گرفتن در معرض مواد تحریک‌کننده شیمیایی موجود در شوینده‌ها و صابون‌های معطر؛
• عفونت قارچی به‌دلیل کاندیدا؛
• واژینوز باکتریایی؛
• عفونت‌های مقاربتی (STI) مانند کلامیدیا، زگیل تناسلی، تبخال تناسلی، شپش ناحیه تناسلی، سوزاک و تریکومونا؛
• برخی از بیماری‌های پوستی مانند اگزما، درماتیت، گال و پسوریازیس؛
• سطح پایین استروژن.

درحالی‌که روش‌های درمان خانگی عفونت واژن معرفی شده‌اند اما برای تسکین خارش واژن نیاز به مطالعات بیشتری وجود دارد تا میزان اثربخشی آن‌ها تایید شود. لازم است بدانید که درمان خانگی عفونت قارچی واژن مقاوم برای رها شدن از سوزش و خارش و التهاب، جایگزین مناسبی برای درمان پزشکی نیست.

درمان خانگی خارش، سوزش و التهاب واژن به شرح زیر است.

حمام جوش‌شیرین

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲ نشان داد که جوش‌شیرین اثرات ضدقارچی دارد. مطالعه‌ دیگری در سال ۲۰۱۴ نیز نشان داد که جوش‌شیرین می‌تواند سلول‌های کاندیدا که همان سلول‌های عامل عفونت‌های قارچی هستند را از بین ببرد. برای این روش درمان عفونت واژن در خانه اقدامات زیر را انجام دهید.

• یک‌چهارم فنجان تا ۲ فنجان جوش‌شیرین را به وان حمام خود اضافه کنید.
• اجازه دهید جوش‌شیرین کاملا در آب حل شود.
• به‌مدت ۱۰ تا ۴۰ دقیقه در وان حمام بنشینید.

البته می‌توانید جوش‌شیرین را با مقدار کمی آب مخلوط کرده به‌طوری که شکل خمیری به‌خود بگیرد. در نهایت نیز مخلوط خمیری را به ناحیه تناسلی بمالید.

ماست یونانی

ماست یونانی روش درمان خانگی عفونت واژن و خارش ناشی از عفونت‌های قارچی است. اکثر ماست‌ها حاوی پروبیوتیک، لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس هستند که ممکن است به بهبود عفونت‌های قارچی واژن کمک کنند.

ماست پروبیوتیک، رشد باکتری‌های خوب واژن را تقویت می‌کند. این باکتری‌ها می‌توانند مقداری از مخمرها را از بین برده و سلامت واژن را تضمین کنند. جالب است بدانید که ترکیب ماست و عسل در درمان عفونت‌های قارچی موثر است که به داروهای ضدقارچ مقاوم هستند. با درمان عفونت قارچی، خارش و سوزش واژن نیز برطرف خواهد شد.

• روش اول: مقداری ماست یونانی بدون طعم‌دهنده و بدون شکر را مستقیما به واژن خود بزنید.
• روش دوم: تامپون را به ماست یونانی آغشته کرده و آن را داخل واژن خود قرار دهید.

در هر دو روش از پد بهداشتی استفاده کنید تا ماست روی لباس‌زیر شما نریزد.

مکمل‌های پروبیوتیک

باکتری‌ها برای سلامت واژن ضروری هستند و پروبیوتیک‌ها می‌توانند تعداد باکتری‌های خوب واژن را افزایش دهند. می‌توانید برای کمک به درمان فوری عفونت واژن و خارش و سوزش آن، مکمل‌های پروبیوتیک (به‌شکل قرص و کپسول) را از داروخانه خریداری کرده و روزانه مصرف کنید. این مکمل‌ها رشد باکتری‌های سالم و مفید در واژن و روده را افزایش می‌دهند.

نکته مهم اینکه، مکمل‌های پروبیوتیک به‌عنوان اقدامات پیشگیرانه برای عفونت قارچی و سوزش و التهاب واژن نیز کاربرد دارند.

روغن نارگیل

تحقیقات نشان داده، روغن نارگیل می‌تواند کاندیدا آلبیکنس را که باعث عفونت‌های قارچی می‌شود، از بین ببرد. اما در زمان استفاده از این ماده باید احتیاط کنید چون عوارض جانبی خواهد داشت.

• روغن نارگیل ممکن است به کاندوم‌های لاتکسی آسیب بزند.
• روغن نارگیل ممکن است منجر به مخمر و سایر عفونت‌های واژن شود.
• روغن نارگیل ممکن است باعث سوزش پوست برخی خانم‌ها شود.

کرم ضدقارچ

اگر عفونت قارچی باعث خارش، التهاب و سوزش شدید شده‌ است می‌توانید از کرم‌های ضدقارچ بدون نسخه استفاده کنید. این کرم‌ها، مخمر عامل عفونت را از بین برده و همچنین خارش و سوزش واژن را تسکین می‌دهند. بهتر است بعد استفاده از این کرم‌های ضدقارچ، از پد بهداشتی استفاده کنید تا لباس‌زیر شما کثیف نشود.

کرم کورتیزون

اگر بعد از اصلاح موهای ناحیه تناسلی دچار خارش و سوزش می‌شوید، کرم کورتیزون می‌تواند بهترین روش درمان خانگی سوزش و خارش واژن باشد. از این کرم می‌توان برای درمان اگزما، بیماری‌های آلرژیک پوستی و برخی بثورات پوستی استفاده کرد چون خارش را کاهش داده و سوزش را تسکین می‌دهد.

از کرم کورتیزون هرگز نباید داخل واژن استفاده کنید. بنابراین مقداری از کرم را به‌آرامی روی پوست خارجی واژن یعنی جایی که موهای ناحیه تناسلی رشد می‌کنند، بمالید.

غذاهای پروبیوتیک

مانند مصرف مکمل‌های پروبیوتیک، خوردن غذاهای حاوی پروبیوتیک نیز می‌تواند رشد باکتری‌های سالم در واژن و روده را افزایش دهد. این کار به سلامت کلی واژن کمک خواهد کرد. از جمله غذاهای پروبیوتیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• ماست؛
• کامبوجا؛
• کیمچی؛
• کلم‌ترش.

اگر عفونت قارچی باعث خارش، سوزش و التهاب واژن شده است، خوردن غذاهای پروبیوتیک می‌تواند به بدن شما برای مقابله با عفونت کمک کند.

رعایت بهداشت

درباره رعایت بهداشت واژن به نکات زیر توجه کنید تا خارش و سوزش و التهاب سریع‌تر برطرف شود.

• واژن همواره خودش را تمیز می‌کند، بنابراین نیازی نیست هر روز از شوینده‌ها یا ژل‌های بهداشتی واژن استفاده کنید.
• از صابون‌، ژل یا پاک‌کننده‌های معطر استفاده نکنید.
• دوش واژینال انجام ندهید (مگر در مواردی که پزشک متخصص زنان تجویز کرده باشد).
• شست‌وشوی بیش‌ازحد واژن باعث خارش، سوزش و التهاب خواهد شد.
• همواره ناحیه تناسلی و فرج را از جلو به عقب بشویید. میکروب‌های موجود در مدفوع می‌توانند باعث عفونت، خارش و سوزش واژن شوند.

 آیا درمان خانگی برای عفونت‌های مقاوم و مزمن جواب می‌دهد؟

درمان خانگی ممکن است باعث تسکین موقت عوارض عفونت‌های قارچی واژن شده و گاهی به درمان اصلی با دارو و پماد کمک کنند. اما این روش‌ها معمولا برای درمان عفونت‌های مقاوم یا مزمن واژن موثر نیستند. چون این شکل از عفونت‌ها برای درمان اصولی به داروهای تجویزی و روش‌های پزشکی دیگر نیاز دارند. بنابراین تکیه بر استفاده از درمان خانگی برای عفونت‌های مقاوم و مزمن واژن می‌تواند بروز علائم را طولانی‌تر کرده و حتی منجر به ایجاد عوارض دیگری نیز شود.

توصیه‌هایی برای پیشگیری از عفونت واژن

• پوشیدن لباس زیر و شلوارهای نخی قابل‌تنفس؛
• خشک‌کردن واژن بعد از حمام و توالت (برای پیشگیری از انتقال باکتری از مقعد، از جلو به عقب خشک کنید)؛
• اجتناب از دوش واژینال؛
• نپوشیدن شلوار و جوراب‌شلواری تنگ؛
• تعویض سریع لباس‌های خیس (بعد از شنا یا ورزش)؛
• عدم استفاده از محصولات بهداشتی معطر در ناحیه تناسلی (نوار بهداشتی، عطر بیکینی، صابون و شامپو بدن، دستمال، کوکتل حمام و غیره)؛
• کنترل قند خون (در صورت ابتلا به دیابت)؛
• مصرف محصولات پروبیوتیک؛
• استفاده از لوبریکانت‌های بر پایه آب در رابطه جنسی؛
• عدم استفاده از لوبریکانت یا اسپرم‌کش‌های حساسیت‌زا؛
• رعایت بهداشت جنسی (استفاده از کاندوم، تزریق واکسن HPV، عدم برقراری رابطه با شرکای جنسی متعدد و انجام آزمایش‌های روتین زنان)؛
• تعویض مداوم نواربهداشتی؛
• عدم مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها؛
• عدم استفاده از آب داغ در حمام و وان.

بهترین راه پیشگیری از عفونت‌های واژن، رعایت بهداشت فردی و جنسی، اجتناب از دوش واژینال، عدم مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک و انجام منظم آزمایش‌های زنان برای کم‌کردن احتمال ابتلا به آن‌ها است.

چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟

اگر پس از درمان خانگی عفونت واژن با علائم زیر مواجه شده‌اید، در اولین فرصت با پزشک مشورت کنید:

• عدم بهبود یا شدیدتر شدن علائم؛
• برگشت علائم بعد از دو ماه؛
• ابتلا به عفونت بیشتر از ۴ بار در سال؛
• حساسیت به درمان‌های خانگی؛
• اضافه‌شدن علائم جدید به علائم قبلی.

زنان و زایمان

ویزیت آنلاین

از متخصصان این حوزه بپرسید

درمان قطعی عفونت واژن با ویزیت آنلاین

سوالات متداول