آیا ویروس اچ پی وی از بدن خارج می‌شود؟ | بررسی علمی

ویروس پاپیلوم انسانی یا اچ پی وی (HPV) یکی از شایع‌ترین عفونت‌های ویروسی مسری است که در پوست و غشای مخاطی رشد می‌کند. HPV عموما ازطریق رابطه جنسی منتقل می‌شود. بیشتر از ۱۰۰ نوع ویروس HPV وجود دارد که بعضی از انواع آن می‌تواند باعث ایجاد زگیل شده و بعضی دیگر می‌تواند موجب سرطان شود. در مقاله زگیل تناسلی چیست با جزئیات بیشتری در مورد ویروس HPV صحبت کردیم. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که آیا ویروس اچ پی وی از بدن خارج میشود یا نه.

ایمنی طبیعی بدن در مقابل HPV

ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) نوعی ویروس شایع است که در نقاط مختلف بدن اثر می‌گذارد. بیش از ۱۰۰ نوع ویروس HPV وجود دارد که به‌صورت سویه‌های کم‌خطر و پرخطر ویروس HPV دسته‌بندی می‌شوند. بعضی از سویه‌های ویروس می‌تواند موجب زگیل دست، پا، صورت و سایر بخش‌های بدن شود. از طرفی، حدود ۳۰ سویه ویروس HPV در ناحیه تناسلی مثل فرج، واژن، دهانه رحم، پنیس (آلت تناسلی مردان)، اسکروتوم، رکتوم و مقعد اثر می‌گذارد که بعضی از آنها شیوع بیشتری دارند. این ویروس‌ها نوعی عفونت مقاربتی (STI) هستند که ازطریق تماس پوست با پوست منتقل می‌شوند.

بسیاری از مردم از فکر بیماری‌های مقاربتی به هم می‌ریزند، اما بیشتر اچ پی وی‌های ناحیه تناسلی بی‌ضررند که شامل HPV مربوط به زگیل تناسلی هم می‌شود. با این حال، بعضی از انواع ویروس HPV پرخطر هستند و می‌توانند موجب سرطان‌هایی مثل سرطان دهانه رحم شوند اما تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند از ایجاد سرطان جلوگیری کند. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با انواع پرخطر و کم‌خطر HPV و تأثیر آن‌ها بر بدن به مقاله زگیل تناسلی کم‌خطر و پرخطر مراجعه کنید.

با توجه به نوع ویروس، HPV می‌تواند تا سال‌ها در بدن شما باقی بماند. در بیشتر موارد، بدن شما علیه ویروس آنتی‌بادی تولید می‌کند و در ۹۰ درصد موارد ویروس به‌صورت خودبه‌خود طی ۲ سال از بدن شما دفع می‌شود. خوشبختانه، بیشتر سویه‌های HPV بدون درمان برای همیشه از بین می‌روند. به همین دلیل، ممکن است بدون اینکه متوجه حضور ویروس شوید، به‌کمک سیستم ایمنی‌تان از بدن شما خارج شود یا به عبارتی از بین برود.

پس تا اینجا پاسخ سؤال ایا ویروس اچ پی وی از بدن خارج می‌شود مثبت است! اما آیا بروز داده نشدن علائم به‌معنای آن است که ویروس از بین رفته یا ممکن است در بدن شما نهفته شده باشد؟

مفهوم نهفته شدن ویروس

هرچند سیستم ایمنی راه دفاعی محکمی برای مقابله و ازبین‌بردن ویروس HPV است و کمک می‌کند تا ویروس طی ۲ سال از بدن خارج شود، اما زگیل‌ها می‌توانند دوباره ظاهر شوند. همچنین با وجود سیستم ایمنی، ممکن است ویروس در بدن شما به‌صورت غیرفعال یا نهفته باقی بماند و به‌طور کامل از بدن‌تان خارج نشود.

تحقیقات انجام‌شده در دانشکده پزشکی آلبرت انیشتین و دانشگاه واشنگتن نشان می‌دهد افرادی که سیستم ایمنی‌شان عملکرد بهینه‌ای دارد ممکن است در نهایت از شر HPV خلاص شوند اما در بعضی افراد ویروس به‌صورت نهفته باقی می‌ماند تا زمانی که سیستم ایمنی فرد ضعیف شود و علائم بیماری بروز کند؛ به همین دلیل، امکان برگشت زگیل تناسلی یا ایجاد سلول‌های سرطانی وجود دارد اما این موضوع برای همه صادق نیست.

عود بیماری تا حد زیادی به سیستم ایمنی بیمار بستگی دارد. به‌عنوان مثال اگر به استرس مزمن یا شدید دچار شوید، بدن شما دربرابر عود بیماری و فعال‌شدن مجدد ویروس آسیب‌پذیرتر است.

عوامل خاصی هم می‌توانند خطر ازبین‌نرفتن ویروس HPV و عود بیماری را افزایش دهند، از جمله:

• رابطه جنسی محافظت‌نشده؛
• تماس با سایر عفونت‌های مقاربتی؛
• مصرف الکل؛
• مصرف تنباکو و سیگار؛
• سرکوب سیستم ایمنی به‌وسیله دارو یا بیماری.

به یاد داشته باشید که بعضی افراد ممکن است به ویروس HPV مبتلا شوند و علائمی نداشته باشند. علائم بیماری می‌تواند سال‌ها بعد از عفونت اولیه ایجاد شود. از طرفی، ابتلا به عفونت HPV خطر عفونت بعدی با سویه‌های مشابه را افزایش می‌دهد.

تفاوت بین انواع HPV در خروج از بدن

ویروس HPV در سلول‌های پهن نازک به نام سلول‌های اپیتلیالی موجود در سطح واژن، مقعد، فرج، گردن رحم، سر پنیس و همچنین در داخل دهان و گلو زندگی می‌کند و به انواع زگیل تناسلی کم خطر و پرخطر دسته‌بندی می‌شود. سویه‌های کم‌خطر و پرخطر اچ پی وی رفتارهای متفاوتی دارند و درنتیجه، خروج آنها از بدن و ازبین‌رفتن‌شان هم تفاوت دارد.

سویه‌های کم‌خطر HPV می‌توانند در ناحیه دست، پا، صورت و سایر بخش‌های بدن زگیل ایجاد کنند یا حتی موجب زگیل تناسلی شوند. سویه‌های کم‌خطر HPV مثل HPV6 و HPV11 در موارد نادر می‌توانند موجب سرطان شوند. این سویه‌ها معمولا طی دو سال خودبه‌خود از بین می‌روند. در این مدت ممکن است ویروس هیچ علامتی نداشته باشد یا علائم آن ظاهر و ناپدید شود. علائم بیماری می‌تواند هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد از ابتلای فرد به ویروس بروز کند. همچنین ازآنجاکه زگیل مسری است، ممکن است بیمار، ندانسته، ویروس را به دیگران منتقل کند.

سویه‌های پرخطر HPV مثل HPV16 و HPV18 (شایع‌ترین سویه‌های پرخطر ویروس اچ پی وی) رفتارهای پیچیده‌تری دارند و ممکن است نه‌تنها خارج نشوند بلکه عواقب شدیدی هم به دنبال داشته باشند. اگر سیستم ایمنی به هر دلیل نتواند با ویروس مقابله کند، این ویروس می‌تواند با ایجاد تغییر در ساختار سلولی، بیماری‌های پیشرفته‌تری مثل سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد، پنیس، واژن، فرج و پشت گلو (اوروفارنکس) را به همراه داشته باشد.

نقش واکسن در پیشگیری از HPV

واکسن HPV یک روش ایمن و مؤثر برای محافظت شما دربرابر عفونت‌های HPV عامل سرطان و زگیل تناسلی است. واکسن می‌تواند از بسیاری از سرطان‌های با عامل HPV از جمله سرطان دهانه رحم، واژن، گلو، مقعد و پنیس (آلت تناسلی مردان) جلوگیری کند.

واکسن زمانی بهترین عملکرد را دارد که قبل از قرارگیری فرد در معرض ویروس، تزریق شود. اگر شما به ویروس HPV مبتلا باشید، واکسن در ازبین‌بردن آن نقشی نخواهد اشت. به همین دلیل توصیه می‌شود که کودکان قبل از رسیدن به سن شروع فعالیت جنسی، واکسن بزنند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا (CDC) پیشنهاد می‌کند که کودکان بین ۱۱ تا ۱۲ سال، ۲ نوبت واکسن را به فاصله ۶ تا ۱۲ ماه دریافت کنند. با این حال، واکسن می‌تواند در ۹سالگی هم تزریق شود. در مورد زمان تزریق واکسن HPV به کودک‌‌تان با پزشک مشورت کنید.

نوجوانان و جوانانی که اولین واکسن را بین ۱۵ تا ۲۶سالگی تزریق می‌کنند، لازم است ۳ دُز واکسن دریافت کنند. اگر بالای ۲۶ سال دارید و هنوز واکسن نزده‌اید، در مورد فواید احتمالی واکسن با پزشک صحبت کنید.

واکسن گارداسیل ۹ظرفیتی مهم‌ترین واکسن HPV است که می‌تواند در مقابل ۹ سویه مهم ویروس HPV شامل سویه‌های ۶، ۱۱، ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸ محافظت ایجاد کند. واکسن‌های ۴ظرفیتی و ۲ظرفیتی HPV هم وجود دارند که در مقابلِ سویه‌های کمتری مقاومت ایجاد می‌کنند.

پیگیری‌های منظم و معاینات پزشکی

ویروس HPV درمان ندارد، اما علائم بیماری قابل‌درمان است. از طرفی، ویروس اچ پی وی همیشه با علائم همراه نیست؛ به همین دلیل، تنها راه برای اطمینان از وضعیت شما، انجام آزمایش‌های منظم پزشکی است. ارزیابی HPV مخصوص مردان وجود ندارد، اما زنان با توجه به سن و سابقه انجام پاپ‌اسمیر می‌توانند در مورد روش‌های غربالگری HPV با پزشک مشورت کنند.

به‌گزارش سازمان بهداشت جهانی، سرطان دهانه رحم چهارمین سرطان شایع در خانم‌ها است  که می‌تواند پوست دهان، گلو و ناحیه تناسلی را درگیر کند. سالانه حدود ۶۶۰ هزار نفر در جهان به این بیماری مبتلا می‌شوند و ۳۵۰ هزار نفر براثر ابتلا به آن می‌میرند. سرطان دهانه رحم در کشورهایی با اقتصاد متوسط تا ضعیف، به‌دلیلِ نبودِ دسترسی مناسب به واکسن HPV، شایع‌تر است. واکسیناسیون پیشگیرانه علیه HPV و غربالگری و درمان ضایعات پیش‌سرطانی، راهکارهای مؤثری برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم هستند و بسیار مقرون‌به‌صرفه‌اند. سرطان دهانه رحم با تشخیص و درمان زودهنگام قابل‌درمان است.

با چه علائمی پیگیری کنیم؟

دو سویه پرخطر HPV (۱۶ و ۱۸) به‌تنهایی عامل ۷۰ درصد موارد سرطان دهانه رحم هستند. آشنایی اولیه با علائم سرطان دهانه رحم می‌تواند به تشخیص زودهنگام بیماری کمک کند. بنابراین زنان در صورت مشاهده چنین علائمی بهتر است پیگیری‌های لازم را انجام دهند:

• خون‌ریزی غیرمعمول بین پریودها، بعد از یائسگی یا بعد از رابطه جنسی؛
• افزایش ترشحات واژنی یا بوی بد آن؛
• علائمی مثل درد مداوم در کمر، پاها یا لگن؛
• افزایش وزن، خستگی و کاهش اشتها؛
• ناراحتی در واژن؛
• ورم پاها.

چه کسانی غربالگری انجام دهند؟

به یاد داشته باشید که تشخیص به‌موقع بیماری به تعیین روش‌های درمان زگیل تناسلی کمک می‌کند. آزمایش‌های برپایه DNA مثل تست HPV بیشتر از سایر روش‌های رایج می‌تواند به تشخیص زودهنگام بیماری کمک کند. سازمان بهداشت جهانی غربالگری DNA را دو گروه عمده از زنان پیشنهاد می‌کند، از جمله:

• به‌عنوان غربالگری اولیه برای شناسایی DNA اچ پی وی به‌صورت عمومی در بین همه زنان: این ارزیابی از ۳۰سالگی شروع و به‌طور منظم هر ۵ تا ۱۰ سال تکرار می‌شود.
• تشخیص DNA اچ پی وی برای زنان مبتلا به HIV: این ارزیابی از ۲۵سالگی شروع و هر ۳ تا ۵ سال تکرار می‌شود.

انجام آزمایش HPV فقط برای تأیید بیماری نیست. اگر عفونت پرخطر مربوط به سرطان دهانه رحم دارید، نیاز است تعداد دفعات بیشتری آزمایش HPV، که ممکن است به نام آزمایش زگیل تناسلی هم شناخته شود، انجام دهید.

در چه شرایطی بیشتر درمعرض خطریم؟

در بعضی شرایط خطر بیماری برای شما بیشتر است، از جمله:

• داشتن سیستم ایمنی ضعیف؛
• ابتلا به سرطان دهانه رحم؛
• نتیجه غیرطبیعی بیوپسی دهانه رحم و پاپ‌اسمیر؛
• داشتن سرطان اوروفارنکس؛
• زنان بالای ۳۰ سال (بین ۳۰ تا ۶۵ سال)؛
• داشتن شریک جنسی مبتلا به HPV؛
• تماس با داروی دی اتیل استیل بیسترول یا دی ای اس (DES) قبل از تولد.

همچنین افرادی که علیه HPV واکسینه شده‌اند، همچنان باید دستورالعمل‌های آزمایش HPV را با توجه به گروه سنی خود انجام دهند. هرچند زگیل ممکن است خودبه‌خود از بین برود، با این حال باید با مراجعه به پزشک بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.

بیماری‌های مقاربتی

ویزیت آنلاین

از متخصصان این حوزه بپرسید

دریافت ویزیت آنلاین