آزمایش INR چیست؟ مقدار نرمال و نحوه تفسیر تست INR

آزمایش inr یکی از آزمایش‌های مهم به‌ویژه برای افرادی است که داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین مصرف می‌کنند. این آزمایش سرعت لخته‌شدن خون را اندازه می‌گیرد تا پزشک از آن برای تنظیم دُز وارفارین یا بررسی اختلالات احتمالی در فرایند انعقاد خون استفاده کند. تکرار این آزمایش در بازه‌های زمانی منظم برای افراد مصرف‌کننده وارفارین اهمیت دارد. اگر می‌خواهید بیشتر درباره آزمایش inr و تفسیر آن بدانید، در این مقاله همه اطلاعات لازم را دراختیارتان قرار داده‌ایم.

آزمایش INR چیست؟

آزمایش inr که به آن آزمایش زمان پروترومبین (PT) هم می‌گویند، یک آزمایش خون است که سرعت لخته‌شدن نمونه خون شما را اندازه‌گیری می‌کند. جواب آزمایش معمولا به دو صورت محاسبه می‌شود که یکی براساس ثانیه است و یکی دیگر براساس INR که کوتاه‌شدهٔ عبارت نسبت نرمال‌شده بین‌المللی (International Normalised Ratio) است. ازآنجاکه این آزمایش خون فرایند بسیار ساده‌ای دارد، می‌توانید به‌راحتی آن را در منزل هم انجام دهید. سایت دکترساینا در خدمات آزمایش در محل خود، به شما امکان درخواست برای آزمایش inr را می‌دهد.

چرا آزمایش INR انجام می‌شود؟

لخته‌شدن سریع‌تر یا آهسته‌تر از حد نرمال خون ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد. به همین دلیل، ممکن است پزشک در شرایط زیر از شما بخواهد آزمایش inr انجام دهید:

• وجود علائمی در شما نشان می‌دهد خونتان سریع‌تر یا کندتر از حالت طبیعی لخته می‌شود؛
• پایش اثربخشی داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین؛
• برای تنظیم دوز مناسب وارفارین؛
• بررسی بیماری‌های احتمالی در کبد؛
• بررسی کمبود ویتامین K که از عوامل اصلی انعقاد خون است؛
• ارزیابی توانایی خون شما برای انعقاد درصورتی‌که جراحی در پیش دارید.

چه کسانی باید از آزمایش INR استفاده کنند؟

به‌طور کلی، آزمایش inr بیشتر برای افرادی تجویز می‌شود که به‌شکل منظم وارفارین مصرف می‌کنند و می‌خواهند مطمئن شوند که دُز آن‌ها مناسب است یا نه. اگر وارفارین مصرف نمی‌کنید، معمولاً نیازی به انجام تست inr ندارید مگر آنکه علائمی در شما وجود داشته باشد که پزشک به اختلال خونریزی و یا مشکل انعقاد در خون شک کند. به‌طور معمول، هریک از شرایط زیر را دارید ممکن است پزشک برایتان این آزمایش را تجویز کند:

• وارفارین مصرف می‌کنید؛
• علائمی از اختلال خون‌ریزی دارید، ازجمله:
  • قاعدگی‌های غیرمعمول سنگین؛
  • خونریزی شدید بی‌دلیل از بینی؛
  • کبودی‌های بی‌دلیل در برخی از قسمت‌های بدن؛
  • خونریزی شدید غیرقابل‌توضیح که به‌آسانی بند نمی‌آید.
• علائمی از لخته‌شدن غیرمعمول خون دارید، ازجمله:
  • درد، حساسیت یا تورم در پاها؛
  • قرمزی یا تیره‌شدن پوست پاها؛
  • احساس گرما از پوست؛
  • مشکل در تنفس، سرفه، تنفس سریع؛
  • درد قفسه سینه؛
  • ضربان قلب سریع.
• اگر جراحی دارید و پزشک نگران است در حین جراحی با مشکل انعقاد خون مواجه شوید.

شرایط انجام آزمایش inr چیست؟

معمولاً پزشک چنین توضیحاتی به شما می‌دهد تا بدانید شرایط انجام تست inr چیست و چگونه باید آماده شوید:

۱. احتمالا لازم است از مصرف برخی داروها خودداری کنید. برای مثال، بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند نتیجه آزمایش inr را بالا نشان دهند. برخی دیگر ازجمله قرص‌های ضدبارداری خوراکی و درمان‌های جایگزینی هورمونی، ممکن است نتیجه را پایین نشان دهند. بااین‌حال، هرگز مصرف داروهای تجویزی را تا زمانی که پزشک نگفته است، قطع نکنید.

۲. ممکن است پزشک به شما بگوید آخرین دوز وارفارین قبل از انجام تست inr را نخورید.

۳. بهتر است قبل از آزمایش مصرف ویتامین K را کاهش دهید. اگر مکمل ویتامین K یا غذاهای سرشار از این ویتامین ازجمله چای سبز، مارچوبه یا کلم‌بروکلی می‌خورید، روز قبل از آزمایش بهتر است از مصرف آن‌ها خودداری کنید.

آزمایش INR چگونه انجام می‌شود؟

آزمایش inr یک آزمایش خون ساده است که روی نمونه خون از ورید یا نوک انگشت انجام می‌شود. مسئول خون‌گیری ابتدا با الکل پوست شما را در ناحیه داخلی آرنج تمیز می‌کند و یک نوار الاستیک بالای آن می‌بندد. سپس از شما می‌خواهد دستتان را مشت کنید تا جریان خون راحت‌تر شود. مقداری از خون ورید شما را می‌گیرد و در ویال جمع‌آوری می‌کند. در نهایت نمونه خون را به آزمایشگاه می‌فرستد تا تجزیه‌وتحلیل سرعت لخته‌شدن آن انجام شود.

برای اندازه‌گیری inr می‌توانید از کیت‌های خانگی هم استفاده کنید. کافی است خون نوک انگشت‌تان را بگیرید و با استفاده از دستگاه مخصوص آن، مقدار inr را مشخص کنید و به پزشکتان اطلاع دهید.

اگر به‌شکل منظم وارفارین مصرف می‌کنید، می‌دانید که بررسی مرتب میزان نرمال inr خون برای شما ضروری است. این به‌معنای آن است که باید به‌صورت مکرر به آزمایشگاه مراجعه کنید و می‌دانیم که برای افراد پرمشغله چه در محل کار یا خانه این کار واقعا دشوار است. از سوی دیگر، کیت‌های خانگی هم ممکن است نتیجه آزمایش را به‌شکل دقیق نشان ندهند. نگران نباشید، راه‌حل ساده‌تری هم وجود دارد!

کافی است از خدمات آزمایش در منزل دکترساینا استفاده کنید. این کار با چند کلیک ساده انجام می‌شود. اگر نسخه دارید، آن را در سایت دکترساینا بارگذاری کنید و اگر نسخه ندارید، گزینه بدون نسخه را انتخاب کنید. پزشکان ما بعد از ویزیت آنلاین، برای شما نسخه صادر می‌کنند. متخصصان نمونه‌گیری ما در ساعتی که خودتان تعیین کرده‌اید به منزل شما می‌آیند و نمونه خون شما را می‌گیرند و به آزمایشگاه می‌برند. با این کار هم در وقت و هم در هزینه‌هایتان صرفه‌جویی خواهید کرد.

نتایج و تفسیر آزمایش INR چگونه است؟

آزمایشگاه‌ها زمان پروترومبین را براساس مدت‌زمانی که طول می‌کشد تا خون شما لخته شود اندازه‌گیری می‌کنند. وقتی جواب آزمایش آماده شد، پزشک آن را برایتان تفسیر می‌کند و درصورت نیاز، دُز وارفارین شما را تنظیم خواهد کرد.

مقدار نرمال INR خون چقدر است؟

در آزمایشگاه نتیجه آزمایش inr را به دو صورت ارائه می‌کنند:

برحسب ثانیه (Second)

در این صورت مقدار نرمال inr خون برای لخته‌شدن خون عبارت است از:

۱۰ تا ۱۳ ثانیه (بین ۱۱ تا ۱۳٫۵ هم قابل‌قبول است). عدد بالاتر از این محدوده به‌معنای آن است که خون شما آهسته‌تر از حد معمول لخته می‌شود. عدد پایین‌تر از حد نرمال به‌معنای آن است که لخته‌شدن خون سریع‌تر از آنچه باید، اتفاق می‌افتد.

برحسب inr

در افرادی که بیماری خاصی ندارند، inr زمانی نرمال است که بین ۰٫۸ تا ۱٫۱ باشد. در افرادی که برای بیماری خاصی مثل فیبریلاسیون دهلیزی یا لخته‌شدن خون در پاها یا ریه وارفارین مصرف می‌کنند، inr زمانی نرمال است که به ۲٫۰ تا ۳٫۰ برسد. برای کسانی که دریچه قلبی مصنوعی دارند، ممکن است inr کمی بالاتر از این عدد هم نرمال در نظر گرفته شود.

جدول محدوده نرمال inr برای افراد مختلف:

دلایل بالا بودن INR در آزمایش خون

وقتی inr بالاست یعنی مدت‌زمان زیادی طول می‌کشد تا خون لخته شود. درنتیجه، وقتی جایی از بدنتان آسیب می‌بیند، خون به‌آسانی بند نمی‌آید. این وضعیت می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• مصرف داروهای رقیق‌کننده خون؛
• بیماری‌های کبدی؛
• کافی‌نبودن پروتئین‌هایی که سبب لخته‌شدن خون می‌شوند؛
• کافی‌نبودن ویتامین K در بدن؛
• وجود موادی در خون که عملکرد فاکتورهای انعقاد خون را مختل می‌کنند.

دلایل پایین بودن INR در آزمایش خون

اگر inr زیاد پایین باشد به‌معنای آن است که خون شما در رگ‌هایتان سریع لخته می‌شود که خطر ایجاد لخته‌های خون خطرناک در شریان‌ها یا وریدها را به همراه دارد. وجود لخته‌های خون مسیر جریان خون را مسدود می‌کنند که می‌تواند به سکته مغزی، حمله قلبی یا مرگ منجر شود. البته همیشه پایین‌بودن inr در آزمایش نشانه بیماری نیست و گاهی می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• مصرف زیاد مکمل‌های حاوی ویتامین K؛
• مصرف زیاد غذاهای حاوی ویتامین K ازجمله جگر، کلم‌بروکلی، نخود، چای‌سبز، کلم‌پیچ، شلغم و محصولات حاوی سویا؛
• مصرف داروهای حاوی استروژن ازجمله قرص‌های ضدبارداری و درمان جایگزینی با هورمون.

نتایج غیرنرمال برای افراد مصرف‌کننده وارفارین

درصورتی‌که وارفارین مصرف می‌کنید و سطح inr شما غیرطبیعی است، ممکن است برخی از دلایل زیر روی نتیجه تأثیر گذاشته باشند:

• دوز مناسب وارفارین را مصرف نکرده‌اید؛
• از داروهای بدون نسخه مثل داروهای سرماخوردگی یا مکمل‌های ویتامین که با وارفارین تداخل دارند استفاده کرده‌اید؛
• غذاها یا نوشیدنی‌هایی خورده‌اید که با وارفارین تداخل دارند مثل کلم‌پیچ، اسفناج، آب کرنبری (توت خرس) یا الکل؛
• پزشک دارویی برایتان تجویز کرده است که بر میزان inr تأثیر می‌گذارد.

در چنین شرایطی، پزشک تشخیص می‌دهد که چه مشکلی باعث نتایج غیرطبیعی inr شما شده است و اقدامات لازم را توصیه می‌کند. ممکن است با یک تنظیم دُز وارفارین مشکل برطرف شود، شاید هم نیاز به آزمایش‌های تکمیلی داشته باشید.

تست‌های مربوط با آزمایش INR چیست؟

درصورتی‌که پزشک به اطلاعات بیشتری درباره زمان لخته‌شدن خون در بدن شما نیاز داشته باشد و به وجود بیماری خاصی مشکوک شود، ممکن است برای اطمینان بیشتر از شما بخواهد آزمایش‌های تکمیلی انجام دهید. برخی از آزمایش‌های مرتبط با تست inr شامل موارد زیر هستند:

• شمارش کامل خون: برای بررسی کم‌خونی یا تعداد کم پلاکت‌ها؛
• آزمایش فاکتور V: برای اندازه‌گیری فاکتور V که در لخته‌شدن خون نقش مهمی دارد؛
• آزمایش فیبرینوژن: برای اندازه‌گیری سطح پروتئین فیبرینوژن که کبد آن را می‌سازد و در انعقاد خون نقش دارد؛
• تست زمان ترومبوپلاستین جزئی فعال (aPTT): برای ارزیابی میزان توانایی خون برای لخته‌شدن بعد از فعال‌کردن برخی فاکتورهای انعقادی.   

برخی از این آزمایش‌ها را دکترساینا در خدمات آزمایش در منزل خود ارائه می‌دهد که می‌توانید درصورت تجویز پزشکان ما، آن‌ها را از سایت درخواست کنید.

سؤالات متداول