برای دیسک کمر زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین

حدود نیمی از زنان باردار، کمردرد را تجربه می‌کنند اما به‌صورت‌ کلی، ابتلا به دیسک کمر در بارداری ممکن است مورد نادری باشد. بارداری حتی می‌تواند فتق دیسک را دردناک‌تر کند اما این وضعیت به‌دلیل افزایش فشاری است که روی ستون فقرات در طول بارداری وارد می‌شود. لازم است بدانید، گاهی دیسک کمر در زنان باردار علائم جدی ایجاد نمی‌کند اما در برخی دیگر ممکن است با رشد جنین، دردها شدیدتر شده و این سؤال برای زنان باردار به وجود آید که آیا برای دیسک کمر زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین؟ باتوجه‌به میزان شیوع کمردرد میان زنان باردار، در این مقاله از بلاگ دکترساینا به بررسی این موضوع می‌پردازیم که آیا با وجود دیسک کمر می‌توان زایمان طبیعی انجام داد یا پزشک متخصص زنان سزارین را پیشنهاد می‌کند.

دیسک کمر چیست و چگونه بر زایمان تأثیر می‌گذارد؟

دیسک کمر شامل دردهای ادامه‌داری است که ممکن است با علائم زیر همراه باشد.

• سوزن‌سوزن شدن کمر؛
• بی‌حسی موضعی؛
• ضعف شدید اندام‌ها؛
• درد شدید در ناحیه لگن؛
• عدم تحمل وزن؛
• سخت‌شدن نشستن و ایستادن؛
• شروع درد از پشت باسن تا انتهای ساق پا.

فتق دیسک کمر به‌صورت معمول ناشی از باردار شدن زنان نیست. در بسیاری موارد پزشکان معتقدند که بعید است فردی به‌دلیل بارداری به دیسک کمر مبتلا شود مگر اینکه پوکی استخوان داشته یا آسیبی به قسمت پایین کمر او وارد شده باشد.

LBP مخفف «Low Back Pain» در بارداری بسیار شایع است و تقریبا نیمی از زنان باردار از آن رنج می‌برند. برخی از پزشکان متخصص زنان و ارتوپدی معتقدند که تغییرات هورمونی‌ای که مفاصل لگن زنان باردار را در دوران بارداری تحت تأثیر قرار می‌دهد، ممکن است عامل اصلی تغییراتی در دیسک‌های بین‌‌مهره‌ای و رباط طولی خلفی باشند. این تغییرات می‌تواند منجر به بیرون‌زدگی دیسک کمر شود که خود منجر به LBP خواهد شد.

لازم است بدانید طبق داده‌های موجود تنها ۱۵% از فتق‌های دیسک کمر باعث نقص شدید عصبی می‌شوند. به‌همین‌دلیل ممکن است این ۱۵% به زایمان اورژانسی نیاز داشته باشند.

زایمان طبیعی برای افراد مبتلا به دیسک کمر

زایمان طبیعی برای افراد مبتلا به دیسک کمر می‌تواند مشکل‌ساز، دردناک و چالش‌برانگیز باشد چون زایمان طبیعی برای کسانی که مبتلا به دیسک کمر هستند، نه‌تنها سخت که در برخی موارد غیرممکن است.

شرایط بارداری از یک طرف و فشارهای وارده به ستون فقرات حین زایمان طبیعی از طرف دیگر می‌تواند باعث ایجاد کمردرد و حتی در برخی موارد دیسک کمر بعد از زایمان شود. بنابراین علت اصلی کمردرد زنان پس از زایمان، دیسک کمر یا مشکلات مشابه آن خواهد بود که در ادامه بررسی می‌شوند.

لازم است بدانید که از نظر بسیاری از پزشکان متخصص زنان و ارتوپدی، زایمان طبیعی مشکلی برای دیسک کمر مادر باردار ایجاد نمی‌کند اما در شرایطی که فرد نتواند فشارهای وارده ناشی از انقباضات رحمی و فشار وارده حین زایمان به کمر را تحمل کند، زایمان طبیعی توصیه نمی‌شود.

بنابراین در پاسخ به این سؤال که آیا با وجود دیسک کمر میتوان زایمان طبیعی انجام داد باید گفت که لازم است قبل از هر اقدامی به پزشک متخصص ارتوپدی یا متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا او با بررسی وضعیت شما و نتیجه MRI کمرتان شرایط را ارزیابی و پاسخ سؤال را ارائه کند.

اگر پزشک متخصص مغز و اعصاب یا ارتوپد، انجام زایمان طبیعی را برای شما خطرناک بداند، با دریافت تأییدیه می‌توانید سزارین انجام دهید.

مزایای زایمان طبیعی برای افراد مبتلا به دیسک کمر

• بهبودی سریع‌تر؛
• بدون نیاز به جراحی و تزریق دارو به نخاع؛
• کاهش عوارض بیهوشی.

معایب زایمان طبیعی برای افراد مبتلا به دیسک کمر

• درد زیاد در حین زایمان؛
• امکان تشدید فشار بر ستون فقرات؛
• افزایش احتمال بیرون‌زدگی دیسک.

سزارین برای افراد مبتلا به دیسک کمر

همان‌طور که در بالا اشاره شد، اگر پزشک متخصص مغز و اعصاب و یا ارتوپدی خطرناک بودن زایمان طبیعی برای دیسک کمر زن باردار را تشخیص دهند، زایمان سزارین انجام خواهد شد چون ممکن است فشارهای ناشی از انقباضات رحمی و زور زدن مادر باردار برای تولد نوزاد، باعث وخیم‌تر شدن وضعیت دیسک کمر مادر شود.

در این شرایط، پزشکان معمولا سزارین را گزینه بهتری در مقایسه با زایمان طبیعی می‌دانند چون زنانی که دچار فتق دیسک کمر هستند، پس از زایمان سزارین درگیر عوارض شدیدی نخواهند شد چراکه فشار زیادی به کمر حین زایمان وارد نمی‌شود.

مزایای سزارین برای افراد مبتلا به دیسک کمر

• نبود فشار مستقیم بر ستون فقرات؛
• تحمل درد کمتر در حین زایمان؛
• جلوگیری از بیرون‌زدگی دیسک؛
• مناسب برای زنان باردار مبتلا به دیسک‌های شدید.

معایب سزارین برای افراد مبتلا به دیسک کمر

• زمان بهبودی طولانی‌تر؛
• خطرات جراحی مثل عفونت؛
• تشدید درد کمر پس از زایمان به‌دلیل تزریق دارو به نخاع؛
• مشکلات احتمالی در طولانی‌مدت روی عضلات و ستون فقرات.

نظر پزشکان: کدام روش زایمان برای دیسک کمر بهتر است؟

برای رسیدن به پاسخ این سؤال که برای دیسک کمر زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین باید نظر پزشکان مختلف را بررسی کرد. در ادامه چکیده‌ای از نظر پزشک متخصص زنان و زایمان و پزشک متخصص ارتوپدی آمده است.

نظر متخصصان زنان و زایمان

پزشک متخصص زنان و زایمان شرایط بارداری‌های قبلی و شرایط بارداری فعلی را بررسی خواهد کرد. اگر مادر دوره بارداری سالم را سپری کرده و تمامی نکات مربوط به مراقبت‌های بهداشتی را انجام داده باشد، شاید بتوان با وجود دیسک کمر، زایمان طبیعی نیز انجام داد. جالب است بدانید که در برخی مواقع حتی زایمان طبیعی برای زنانی که مبتلا به دیسک کمر هستند گزینه‌ ایمن‌تری نیز خواهد بود.

متخصصان زنان و زایمان معتقدند که بهترین روش زایمان برای دیسک کمر وجود ندارد و شرایط هر فرد باید به‌صورت جداگانه بررسی شود.

بنابراین در اولین مرحله، پزشک متخصص زنان از شما می‌خواهد تا به پزشک متخصص ارتوپدی یا متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا شرایط ستون فقرات شما را با روش‌های مختلفی مانند MRI بررسی کنند.

اگر پزشک متخصص ارتوپد یا مغز و اعصاب، تأییدیه خطرناک بودن زایمان طبیعی را برای مادر باردار صادر کند، پزشک متخصص زنان روش سزارین را پیشنهاد خواهد کرد.

نظر متخصصان ارتوپدی

متخصصان ارتوپدی و نیز مغز و اعصاب معتقدند که در درجه اول باید شدت و علت ابتلا به دیسک کمر در زن باردار بررسی شود. آیا دیسک کمر به شرایط بارداری مربوط شده یا بنا‌ به‌ دلایل دیگری مانند مشکلات زمینه‌ای و پوکی استخوان، قبل از بارداری، دیسک کمر بوجود آمده است.

پزشک متخصص ارتوپدی تنها با بررسی نتیجه MRI می‌تواند درباره امکان انجام سزارین یا زایمان طبیعی نظر دهد.

همان‌طور که اشاره شد، پزشک پس از بررسی وضعیت ستون فقرات و دیسک‌های مادر باردار، در صورت امکان بروز آسیب بر اثر فشارهای زایمان طبیعی، تأییدیه خطرناک بودن زایمان طبیعی را صادر می‌کند. در این شرایط می‌توانید از پزشک خود تأییدیه زایمان سزارین را دریافت کنید.

چند پیشنهاد برای مادران نزدیک به زایمان با دیسک کمر

پزشک متخصص ممکن است بر اساس شرایط بیمار یکی از زایمان‌های طبیعی یا سزارین را پیشنهاد دهد. در هر صورت، مادر باردار باید از تشدید دیسک کمر یا ابتلا به آن پس از زایمان پیشگیری کند.

۱. تمرینات ساده ورزشی در دوران بارداری و فیزیوتراپی

تمرینات حمایتی ساده ورزشی در دوران بارداری می‌تواند آسیب به کمر را به حداقل رسانده و بدن زنان را برای زایمان آماده کند. بهتر است برای مشخص‌شدن نوع ورزش‌ها به پزشک متخصص ارتوپد یا متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. آن‌ها مطابق با شرایط فعلی شما، ورزش‌های سبک پیشنهاد داده یا چندین جلسه فیزیوتراپی را تجویز خواهند کرد.

در جلسات فیزیوتراپی، پزشک متخصص ورزش‌هایی را به شما آموزش خواهد داد که درد دیسک کمر در طول بارداری را کاهش داده و از طرفی بدن و لگن شما را برای زایمان طبیعی احتمالی آماده می‌کند.

۲. کنترل وزن

یکی از اصلی‌ترین عواملی که درد دیسک کمر را تشدید می‌کند، وزن گرفتن نوزاد است. حال تصور کنید در این بین، با افزایش وزن نوزاد، خود شما نیز افزایش وزن داشته باشید. در این شرایط، دردهای کمر تشدید خواهند شد. بنابراین پزشک متخصص زنان به مادران بارداری که دیسک کمر دارند پیشنهاد می‌کند که وزن خود را با رژیم غذایی مناسب و ورزش‌های سبک کنترل کنند.

۳. احتیاط در فعالیت‌های روزانه

مشکل اصلی اینجاست که اکنون کمر مادر باردار تحت فشارهای زیادی قرار دارد. در این شرایط لازم است فعالیت‌های روزانه خود را محدود کرده و ترجیحا با احتیاط کامل آن‌ها را انجام دهد. پزشک متخصص پیشنهاد خواهد کرد که از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کرده و در صورت نیاز با خم کردن زانوها و صاف نگه‌داشتن پشت و کمر، وسایل را بلند کنید.

۴. مصرف داروهای مسکن

در برخی موارد که درد خیلی زیاد می‌شود، ممکن است پزشک متخصص مغز و اعصاب برخی از داروهای بی‌خطر مسکن را برای مادر باردار تجویز کند تا فشار کمتری را روی کمر خود حس کند.

۵. استفاده از تجهیزات طبی برای بارداری

گن بارداری یکی از تجهیزات متداولی است که زنان باردار در ماه‌های آخر بارداری می‌توانند از آن استفاده کنند. این گن‌ها از شکم و کمر حمایت کرده و به‌عبارتی فشار به ستون فقرات و کمر مادر به‌دلیل افزایش وزن جنین در ماه‌های آخر را کاهش می‌دهند.

سؤالات متداول