اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟ از نشانه‌ها تا زندگی در کنار افراد نارسیسیست
بسیاری از ما گاهی درمورد توانایی‌هایمان اغراق می‌کنیم و از جلب توجه دیگران به خود لذت می‌بریم. در اختلال شخصیت خودشیفته این علائم شدیدترند و در موقعیت‌ها و محیط‌های مختلفی رخ می‌دهند و روابط فرد با دیگران را دچار مشکل و حتی غیرممکن می‌کنند. اختلال شخصیت خودشیفته بیماری قابل‌تشخیصی است که موجب بروز ویژگی‌هایی مانند تکانشگری، بی‌ثباتی، جلب‌توجه و عدم همدلی با دیگران می‌شود. ازآنجایی‌که این بیماری می‌تواند منجر به مشکلاتی در روابط و سلامت فرد شود، شناخت علائم و روش‌های درمانی آن بسیار مهم است. در ادامه توضیح می‌دهیم که اختلال شخصیت خودشیفته چیست و چه علائمی دارد و با روش‌های درمانی آن آشنا می‌شویم.
اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) از بیماری‌های سلامت روان است که در آن الگوی رفتاری یا تجربه درونی فرد معمولاً شامل ویژگی‌های زیر است:
- نیاز به تحسین دیگران؛
- احساس خودبزرگ‌بینی یا خیلی مهم‌بودن؛
- احساس محق بودن؛
- تمرکز بیش‌ازحد روی افکار و احساسات خود؛
- عدم همدلی با دیگران.
شیوع این بیماری در مردان ۵۰ تا ۷۵ درصد بیشتر از زنان است و اغلب در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود. اختلال شخصیت خودشیفته بر تمام زمینه‌های زندگی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند به سلامت جسمی و روانی فرد آسیب برساند و منجر به مشکلاتی در روابط اجتماعی و کاری او شود. خطر خودکشی در بیماران مبتلا به NPD نیز بالاتر است.
تعریف نارسیسیسم از دید روانشناسی
در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، که انجمن روان‌پزشکی آمریکا منتشر کرده است، اختلال شخصیت خودشیفته به‌عنوان نوعی اختلال شخصیت طبقه‌بندی می‌شود و برای تشخیص آن ۹ معیار زیر فهرست می‌شود:
- حس خودبزرگ‌بینانه‌ای از مهم دانستن خود؛
- مشغولیت ذهنی با خیال‌پردازی درمورد موفقیت، قدرت، زیبایی یا عشق کامل؛
- اعتقاد به اینکه «خاص» هستند و فقط افراد خاص دیگر می‌توانند آنها را درک کنند؛
- نیاز به تحسین بیش‌ازحد؛
- احساس محق‌بودن مثل انتظار غیرمنطقی رفتار مطلوب ازسوی دیگران یا منطبق‌شدن دیگران با خواسته‌ها و انتظارات آنها؛
- رفتار استثمارگرانه و سوءاستفاده از دیگران برای رسیدن به اهداف خود؛
- عدم همدلی یا عدم تمایل به همذات‌پنداری با نیازهای دیگران؛
- تمایل به حسادت به دیگران یا اعتقاد به اینکه دیگران به آنها حسادت می‌کنند؛
- تکبر، رفتارها و نگرش‌های متکبرانه.
علت ایجاد اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
مشخص نیست که چه چیزی موجب اختلال شخصیت خودشیفته می‌شود. کارشناسان معتقدند که ترکیبی از سابقه خانوادگی NPD و همچنین برخی تجربیات اولیه زندگی می‌توانند عوامل مهمی باشند که موجب ابتلا به این بیماری می‌شوند.
اختلال شخصیت خودشیفته می‌تواند با موارد زیر مرتبط باشد:
- محیط: تحسین یا انتقاد بیش‌ازحد والدین که با تجربیات و دستاوردهای واقعی کودک مطابقت ندارد؛
- ژنتیک: ویژگی‌های ارثی مانند برخی ویژگی‌های شخصیتی؛
- نوروبیولوژی: ارتباط بین مغز و رفتار و تفکر.
بعضی از تجربیات دوران کودکی که تصور می‌شود در بروز اختلال شخصیت خودشیفته نقش دارند عبارت‌اند از:
- طردشدن؛
- تحسین بیش‌ازحد والدین یا مراقبان؛
- قضاوت بیش‌ازحد والدین یا مراقبان؛
- آسیب روحی یا سوءاستفاده.
هشدار
ممکن است که ویژگی‌های خودشیفتگی در بعضی از کودکان مشاهده شود. معمولا این برای سن آنها عادی است و لزوما به این معنی نیست که به اختلال شخصیت خودشیفته مبتلا خواهند شد.
رفتارها و باورهای رایج در افراد خودشیفته
اختلال شخصیت خودشیفته از بیماری‌های سلامت روان است که در آن فرد به‌طور غیرمنطقی احساس می‌کند که فردی مهم است. این افراد به توجه بسیار زیاد نیاز دارند و انتظار دارند که دیگران آنها را تحسین کنند. بیماران مبتلا به این اختلال ممکن است توانایی درک‌کردن یا اهمیت‌دادن به احساسات دیگران را نداشته باشند ولی پشت این نقاب اعتمادبه‌نفس افراطی، از ارزشمندی خود مطمئن نیستند و با کوچک‌ترین انتقاد به‌راحتی ناراحت می‌شوند.
به‌طور خلاصه می‌توان گفت که بیماران مبتلا به این اختلال:
- احساس خودبزرگ‌بینی غیرمنطقی و زیاد و نیاز به تحسین مداوم و بیش‌ازحد دارند؛
- احساس می‌کنند که شایسته امتیازات و برخورد ویژه هستند؛
- انتظار دارند که حتی بدون دستاورد نیز به‌عنوان افرادی برتر از دیگران شناخته شوند؛
- دستاوردها و استعدادهایشان را بزرگ‌تر از آنچه هست جلوه می‌دهند؛
- درمورد موفقیت، قدرت، استعداد، زیبایی یا همسر ایدئال خود خیال‌پردازی می‌کنند؛
- باور دارند که از دیگران برترند و فقط می‌توانند با افرادی که به‌اندازه خودشان خاص هستند وقت بگذرانند یا فقط چنین افرادی می‌توانند آنها را درک کنند؛
- از افرادی که به‌نظرشان مهم نیستند، انتقاد می‌کنند و به آنها با دیده تحقیر نگاه می‌کنند؛
- انتظار لطف ویژه دارند و توقع دارند که دیگران بدون چون‌وچرا هر کاری را که آنها می‌خواهند انجام دهند؛
- برای رسیدن به خواسته‌هایشان از دیگران سوءاستفاده می‌کنند؛
- در تشخیص نیازها و احساسات دیگران ناتوان هستند یا تمایلی به این کار ندارند؛
- به دیگران حسادت می‌کنند و باور دارند که دیگران به آنها حسادت می‌کنند؛
- متکبرانه رفتار می‌کنند، زیاد لاف می‌زنند و ازخودراضی به نظر می‌رسند؛
- اصرار دارند که از هر چیزی بهترین آن را داشته باشند، مثلا بهترین اتومبیل یا دفترکار.
بیماران مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته در برخورد با هر چیزی که به‌عنوان انتقاد می‌بینند، مشکل دارند یعنی:
- وقتی مورد توجه یا برخورد ویژه قرار نمی‌گیرند، بی‌صبر یا عصبانی می‌شوند؛
- در تعامل با دیگران مشکلات اساسی دارند و به‌راحتی احساس می‌کنند که تحقیر شده‌اند؛
- با خشم یا تحقیر واکنش نشان می‌دهند و سعی می‌کنند دیگران را کوچک جلوه دهند تا خود را بالا ببرند؛
- در مدیریت احساسات و رفتار خود مشکل دارند؛
- در مواجهه با استرس و سازگاری با تغییر، مشکلات اساسی دارند؛
- از موقعیت‌هایی که ممکن است در آنها شکست بخورند، اجتناب می‌کنند؛
- به‌دلیل اینکه به کمال نمی‌رسند، احساس افسردگی و دمقی می‌کنند؛
- احساسات پنهانی ناامنی، شرم، تحقیر و ترس از دیده‌شدن به‌عنوان فردی شکست‌خورده را دارند.
اختلال شخصیت خودشیفته موجب بروز مشکلات در بسیاری از زمینه‌های زندگی مانند روابط، کار، تحصیل یا مسائل مالی می‌شود. وقتی افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته مورد لطف یا تحسین ویژه‌ای که فکر می‌کنند شایسته‌اش هستند، قرار نمی‌گیرند، ناراضی و ناامید می‌شوند. آنها ممکن است روابط خود را دچار مشکل و شکست‌خورده بدانند و دیگران نیز از بودن در کنار آنها لذت نمی‌برند.
آیا خودشیفتگی قابل درمان است؟
اختلال شخصیت خودشیفته قابل‌درمان است، ولی درمان قطعی ندارد زیرا یکی از بیماری‌های مزمن است. ولی با درمان می‌توانید یاد بگیرید که علائم خود را مدیریت کنید و تغییرات مثبتی در رفتارتان ایجاد کنید. هیچ دارویی به‌طور خاص برای درمان این اختلال وجود ندارد ولی با روان‌درمانی می‌توان علائم و نشانه‌های نارسیسیسم را مدیریت کرد و توانایی خود برای داشتن عملکرد بهتر در روابط و زندگی روزمره را افزایش داد.
تمایلات خودشیفتگی بعضی از افراد با درمان بهبود می‌یابد و روابط یک‌طرفه کمتری خواهند داشت. ولی این اغلب به زمان، تلاش و صبر نیاز دارد.
رویکردهای درمانی و مشاوره‌ای برای نارسیسیسم
درمان اختلال شخصیت خودشیفته معمولا شامل روان‌درمانی (گفتاردرمانی) توسط متخصص سلامت روان است. این نوع درمان ممکن است به‌صورت انفرادی یا با شریک زندگی یا خانواده انجام شود و می‌تواند به فرد کمک کند تا با دیگران ارتباط بهتری برقرار کند.
روان‌درمانی
درمان اختلال شخصیت خودشیفته بیشتر بر روان‌درمانی متمرکز است. روان‌درمانی می‌تواند به شما کمک کند که:
- یاد بگیرید با دیگران بهتر ارتباط برقرار کنید تا روابطی صمیمی‌تر، لذت‌بخش‌تر و ارزشمندتر داشته باشید؛
- علت احساسات خود و آنچه شما را به رقابت، بی‌اعتمادی و بی‌علاقگی به دیگران و احتمالا خودتان سوق می‌دهد، درک کنید.
تمرکز روان‌درمانی بر کمک به فرد در پذیرش مسئولیت و یادگیری موارد زیر است:
- پذیرش و حفظ روابط شخصی واقعی و کارکردن با همکاران؛
- تشخیص و پذیرش توانایی‌ها، مهارت‌ها و پتانسیل‌های واقعی خود تا بتوانید انتقاد یا شکست را تحمل کنید؛
- افزایش توانایی درک‌کردن و مدیریت احساسات خود؛
- درک و یادگیری نحوه برخورد با مسائل مربوط به عزت‌نفس خود؛
- یادگیری نحوه تعیین و پذیرش اهدافی که می‌توانید به آنها برسید به‌جای خواستن چیزهایی که واقع‌بینانه نیستند.
در دکترساینا امکان دریافت مشاوره آنلاین با روان‌شناس فراهم است تا بدون نیاز به مراجعه حضوری، بتوانید از خدمات تخصصی بهترین روان‌شناسان بهره‌مند شوید و روند درمان خود را به‌صورت مستمر پیگیری کنید.
دارودرمانی
سازمان غذا و داروی آمریکا هیچ دارویی را برای درمان NPD تأیید نکرده است ولی اگر هم‌زمان مبتلا به اختلالات روانی دیگری مانند اضطراب، افسردگی و سایر اختلالات خلقی باشید، بعضی از داروها مانند داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب، تثبیت‌کننده‌های خلق و داروهای ضدروان‌پریشی می‌توانند مفید باشند.
چگونه با افراد نارسیسیست رفتار کنیم؟
زندگی با افراد خودشیفته کار ساده‌ای نیست ولی با رعایت نکات و توصیه‌های زیر می‌توانیم از بروز بعضی از مشکلات جلوگیری کنیم و با آنها رابطه بهتری برقرار کنیم.
۱. اطلاعات خود را درمورد افراد خودشیفته افزایش دهید
بیشتر مردم افراد خودشیفته را جذاب و دوست‌داشتنی می‌دانند. این می‌تواند موجب شود که بعضی از رفتارهای مضر آنها را نادیده بگیرند. آشنایی با علائم NPD موجب می‌شود که تشخیص این رفتارها برایتان آسان‌تر شود. همچنین به شما کمک می‌کند که نقاط قوت و ضعف این افراد را بهتر درک کنید تا برای عبور از هرگونه چالشی آماده باشید. به‌علاوه، می‌تواند اولین قدم در پذیرش آنها به همان شکلی که هستند و تعیین انتظارات واقع‌بینانه‌تر درمورد رابطه‌تان باشد.
۲. عزت‌نفس خود را افزایش دهید
داشتن عزت‌نفس می‌تواند مدیریت و کنارآمدن با بعضی از رفتارهای بالقوه مضری را که ممکن است در افراد خوشیفته مشاهده کنید، بسیار آسان‌تر کند. گفتگوهای درونی مثبت، مراقبت از خود و یافتن سیستم حمایتی سالم می‌تواند در افزایش انعطاف‌پذیری و تقویت عزت‌نفس شما مؤثر باشد. عزت‌نفس بالاتر همچنین می‌تواند تعیین مرزهای مشخص، قاطعیت و دفاع از خود را آسان‌تر کند؛ همه اینها کلید حفظ رابطه با فرد مبتلا به NPD هستند.
۳. از خودتان دفاع کنید
گاهی نادیده‌گرفتن چیزی یا صرفا اهمیت‌ندادن واکنش مناسبی است ولی خیلی چیزها به رابطه بستگی دارد؛ مثلا برخورد با رئیس، والدین یا همسر نیازمند استراتژی متفاوتی نسبت به برخورد با همکار، خواهر و برادر یا فرزندان است.
اگر احساس می‌کنید که فرد خودشیفته مرزهایتان را زیر پا گذاشته است سعی کنید واکنش نشان ندهید، دستپاچه نشوید یا ناراحتی خود را بروز ندهید. اگر فرد خودشیفته کسی است که می‌خواهید در زندگی‌تان به او نزدیک باشید، وظیفه شماست که صحبت کنید. سعی کنید این کار را با آرامش و ملایمت انجام دهید.
به او بگویید که کلمات و رفتارش چگونه بر زندگی شما تأثیر می‌گذارد. درمورد آنچه غیرقابل قبول است و اینکه انتظار دارید با شما چطور رفتار کند دقیق و مشخص صحبت کنید ولی خودتان را برای این واقعیت آماده کنید که ممکن است درک یا همدلی با احساسات شما برای او سخت باشد.
۴. مرزهای واضح و ثابتی را اعمال کنید
به‌جای تلاش برای تغییر فرد خودشیفته بهتر است درمورد رفتارهایی که برایتان غیرقابل قبول است، مرزهایی تعیین کنید و این مرزها را به‌صراحت با او در میان بگذارید. همچنین باید به‌جای تهدیدهای بیهوده یا اولتیماتوم دادن برای اطمینان از جدی گرفته‌شدن، این مرزها را اجرا کنید.
مثلا اگر همکارتان اتومبیلش را طوری پارک می‌کند که خارج‌شدن از محل پارک برای شما سخت می‌شود با قاطعیت از او بخواهید که برای شما فضای کافی بگذارد؛ سپس عواقب عدم رعایت خواسته‌تان را بیان کنید؛ مثلا بگویید که اگر نتوانید بدون مشکل اتومبیل خود را از محل پارک خارج کنید، با بکسل‌کردن اتومبیل او را جابه‌جا خواهید کرد. نکته مهم این است که دفعه بعد که این کار را انجام داد، به حرف خودتان عمل کنید و با شرکت یدک‌کش تماس بگیرید.
۵. مهارت‌های حفظ آرامش را تمرین کنید
تمرین مهارت‌هایی مانند تنفس عمیق، یوگا یا مدیتیشن می‌تواند حفظ آرامش و اجتناب از واکنش نشان‌دادن در هنگام تعامل با افراد خودشیفته را آسان‌تر کند. واضح بیان‌کردن قصد و نیت خود یا تمرین‌کردن آنچه که می‌خواهید بگویید نیز می‌تواند مفید باشد. با این کار می‌توانید پیش‌بینی کنید که او چگونه ممکن است به مکالمات چالش‌برانگیز واکنش نشان دهد و می‌توانید واکنش مناسبی نشان دهید.
۶. سیستم حمایتی پیدا کنید
اگر نمی‌توانید از فرد خودشیفته دوری کنید، سعی کنید روابط سالم و شبکه حمایتی خود را بسازید. دوستی‌های قدیمی را دوباره برقرار کنید، سعی کنید دوستان جدیدی پیدا کنید و بیشتر با خانواده وقت بگذرانید. اگر حلقه اجتماعی شما کوچک‌تر از چیزی است که می‌خواهید، می‌توانید برای کشف سرگرمی جدید در کلاسی شرکت کنید. فعالیت اجتماعی خود را افزایش دهید یا داوطلبانه در مؤسسه‌های خیریه فعالیت کنید. کارهایی را انجام دهید که موجب می‌شوند با افراد بیشتری ارتباط داشته باشید.
۷. بر اقدام فوری اصرار کنید، نه وعده‌و‌وعید
بسیاری از افراد خودشیفته در وعده‌دادن مهارت دارند. ممکن است قول دهند کاری را که شما می‌خواهید انجام دهند، کاری را که از آن متنفرید انجام ندهند یا رفتارشان را بهتر کنند. بیشتر اوقات به این وعده‌ها عمل می‌کنند ولی در بعضی موارد این وعده‌ها صرفا وسیله‌ای برای رسیدن به اهدافشان هستند.
گرچه رویارویی مستقیم توصیه نمی‌شود، بهتر است که درمورد آنچه می‌خواهید، نیاز دارید یا انتظار دارید، صریح باشید و با آرامش و ملایمت حرف خود را بزنید. به او بگویید که فقط پس از اینکه او درخواست‌های شما را برآورده کرد درخواست‌هایش را انجام خواهید داد. همچنین باید ثابت‌قدم باشید و به حرف خود عمل کنید تا نشان دهید که انتظارات خود را جدی می‌گیرید.
۸. فراموش نکنید که فرد خودشیفته ممکن است به کمک حرفهای نیاز داشته باشد
بعضی از افراد بدون اینکه به اختلال شخصیت خودشیفته مبتلا باشند ویژگی‌های خاصی مانند توهم خودبزرگ‌بینی یا احساس استحقاق بیشتر نسبت به دیگران را دارند. تنها راه برای تشخیص ویژگی‌های تصادفی از اختلالات واقعی، ارزیابی فرد توسط متخصص سلامت روان است. البته کسانی که صرفا ویژگی‌های خودشیفتگی را دارند نیز می‌توانند از کمک متخصص سلامت روان بهره‌مند شوند. به یاد داشته باشید که گرچه NPD از بیماری‌های سلامت روان است، رفتارهای آسیب‌رسان یا توهین‌آمیز را توجیه نمی‌کند.
۹. تشخیص دهید چه زمانی به کمک نیاز دارید
گذراندن زمان زیاد در رابطه‌ای ناکارآمد با فردی خودشیفته می‌تواند شما را ازنظر عاطفی تخلیه کند. اگر علائم اضطراب، افسردگی یا بیماری‌های جسمی غیرقابل‌توضیح دارید، مشورت با پزشک یا سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند به شما کمک کند.
۱۰. بدانید که چه زمانی باید رابطه را پایان دهید
در شرایط زیر بهتر است که به رابطه خود را فرد خودشیفته پایان دهید:
- سلامت روانی یا جسمی شما آسیب دیده است؛
- از شما سوءاستفاده می‌شود، کنترل می‌شوید یا منزوی شده‌اید؛
- مورد آزار کلامی یا عاطفی قرار می‌گیرید؛
- مورد آزار جسمی قرار می‌گیرید یا احساس تهدید می‌کنید.
سوءاستفاده کلامی و عاطفی می‌تواند به‌صورت زیر باشد:
- سرزنش شما برای هر مشکلی که ایجاد می‌شود؛
- اسم و لقب بد گذاشتن روی شما یا توهین به شما؛
- انکار چیزهایی که برای شما واضح است یا تلاش برای زیرسؤال‌بردن نظرات شما؛
- زیرنظرگرفتن حرکات شما یا تلاش برای منزوی کردن شما؛
- نسبت‌دادن مکرر کاستی‌های خودشان به شما؛
- گفتن این به شما که واقعا چه احساسی دارید یا باید داشته باشید؛
- بی‌اهمیت جلوه‌دادن نظرات و نیازهای شما.
سوءاستفاده فیزیکی می‌تواند به‌صورت زیر باشد:
- شکستن یا پرتاب‌کردن اشیا؛
- کنترل‌کردن اینکه چه می‌خورید، کِی می‌خورید و چقدر می‌خورید؛
- پنهان‌کردن داروهایتان؛
- کتک‌زدن، هل‌دادن و سایر آسیب‌های جسمی؛
- راه‌ندادن شما به خانه وقتی که ناراحت است؛
- تعرض جنسی.
کلام آخر دکترساینا
خودشیفتگی ویژگی اخلاقی بدی است که دیگران را از ما دور می‌کند و می‌تواند موجب انزوای ما شود. داشتن انتظارات غیرواقع‌بینانه از دیگران و برآورده‌نشدن آنها می‌تواند موجب سرخوردگی و ناراحتی شود. وقتی بدانیم اختلال شخصیت خودشیفته چیست و چه علائمی دارد می‌توانیم برای دریافت کمک به متخصصان سلامت روان مراجعه کنیم و برای کاهش علائم و بهبود روابطمان با دیگران اقدام کنیم.
اگر فکر می‌کنید که ممکن است خودتان یا یکی از عزیزانتان به این اختلال مبتلا باشید، می‌توانید به‌راحتی از روان‌شناسان و روان‌پزشکان دکترساینا کمک بگیرید. دکترساینا همیشه در کنار شماست تا امکان ارتباطی سریع و راحت را با بهترین متخصصان کشور فراهم کند.
سؤالات متداول
چطور تشخیص دهیم کسی اختلال خودشیفتگی دارد؟
برای تشخیص NPD باید الگوی ثابتی از خودبزرگ‌بینی، نیاز به تحسین و فقدان همدلی را همراه با سایر ویژگی‌های این اختلال مشاهده کنیم. متخصص سلامت روان از مصاحبه‌ای ساختاریافته برای ارزیابی این ویژگی‌ها استفاده می‌کند و به‌دنبال مشاهده دست‌کم ۵ مورد از ۹ معیار تعریف‌شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) است. این معیارها عبارت‌اند از:
– حس خودبزرگ‌بینی؛
– مشغولیت ذهنی با خیال‌پردازی درمورد موفقیت؛
– اعتقاد به خاص‌بودن خود؛
– نیاز به تحسین بیش‌ازحد؛
– احساس محق‌بودن؛
– رفتار استثمارگرانه؛
– فقدان همدلی؛
– حسادت؛
– رفتارهای متکبرانه.
آیا رابطه عاطفی با فرد خودشیفته ممکن است؟
زندگی با افراد خودشیفته آسان نیست. ولی تا زمانی که فرد خودشیفته ازنظر فیزیکی شما را آزار ندهد، به‌طرز خطرناکی کنترل نکند یا به‌شدت از شما سوءاستفاده نکند، تلاش برای داشتن رابطه سالم عاشقانه یا صرفا کاری به شما و صلاحدید خودتان بستگی دارد.
چگونه مرز سالم با افراد خودشیفته تعیین کنیم؟
تعیین مرز با فرد خودشیفته می‌تواند کار سختی باشد ولی برای محافظت از سلامت عاطفی و حفظ کنترل زندگی‌تان باید این کار را انجام دهید. برای تعیین مرز با افراد خودشیفته توصیه‌های زیر را اجرا کنید:
– الگوهای رفتاری مضر و خودشیفته او را بشناسید. این افراد ممکن است دارای اعتمادبه‌نفس و جذاب به نظر برسند ولی وقتی بدانید که ویژگی‌های اختلال شخصیت خودشیفته چیست می‌توانید الگوهای رفتاری مضر او را شناسایی کنید. وقتی متوجه شدید که رفتارهای شخص خودشیفته چگونه بر زندگی شما تأثیر منفی می‌گذارد، می‌توانید براساس نیازها و سطح راحتی خود درمورد روابط خود با او تصمیم بگیرید.
– به او بفهمانید که شکستن مرزهای شما عواقبی خواهد داشت. مثلا اگر درمورد بی‌ادبی و توهین مرزی تعیین می‌کنید باید عواقب شکستن آن را هم مشخص کنید. مثلا بگویید «اگر به من توهین کنی یا احساساتم را نادیده بگیری دیگر با تو حرف نمی‌زنم».
– انتظارات واقع‌بینانه‌ای داشته باشید. بعید است که بتوانید فردی خودشیفته را ترغیب کنید که رفتارش را اصلاح کند. در واقع مرزهایی که تعیین می‌کنید بیشتر برای کنترل اعمال خودتان است تا بتوانید در برابر رفتارهای او از خودتان محافظت کنید و به نیازها و احساسات خودتان اولویت دهید.
– اگر رابطه‌تان با فرد خودشیفته آزاردهنده یا غیرقابل‌کنترل شده است از متخصصان سلامت روان کمک بگیرید. درمانگران می‌توانند به حرفهای شما گوش دهند و برای مدیریت سلامت روان و رفاه شما راهکارهای مقابله‌ای بیشتری را ارائه دهند.
اطلاعات این مقاله صرفاً برای افزایش آگاهی شماست. به‌هیچ‌عنوان بدون مشورت با پزشک اقدام به خوددرمانی نکنید.
