احساس طردشدگی در کودکان

احساس طردشدگی در کودکان | چرا کودک احساس طرد شدن می‌کند؟

47 0
سلامت روان

احساس طردشدگی در کودکان مشکلی رایج است. فرزندتان در هر مقطعی از زندگی ممکن است که با این احساس مواجه شود. گاهی کودک از شرکت در موقعیتی اجتماعی، تیم یا فعالیت ورزشی طرد می‌شود، گاهی نیز همسالانش او را طرد می‌کنند. حتی گاهی این طردشدگی در محیط خانه و ازسوی والدین و اعضای خانواده اتفاق می‌افتد. احساس طردشدگی در کودکان ممکن است اثرات مخربی بر روح و روان آنها بگذارد. گاهی این اثرات تا بزرگسالی نیز ادامه می‌یابند و بر زندگی و روابط کودک تأثیر منفی می‌گذارند. بنابراین باید با علائم این احساس آشنا شویم و برای کمک به کودک وارد عمل شویم. در ادامه با علائم و نشانه‌های احساس طردشدگی در کودکان و راه‌های کمک به آنها بیشتر آشنا می‌شویم.

کودک طردشده چه حسی دارد؟

اثرات طردشدن در دوران کودکی ممکن است در کوتاه‌مدت و بلندمدت آشکار شود و بر رشد شخصیت کودک تأثیر بگذارد. این اثرات می‌توانند منجر به درد جسمی و عاطفی شوند و اگر به آنها رسیدگی نشود، می‌توانند بر سلامت روان کودک تأثیر بگذارد.

به‌گفته جولیا سامتون (Julia Samton)، روانپزشک و متخصص مغز و اعصاب در نیویورک:

کودکان به‌شدت خودمحور هستند، نه از روی انتخاب بلکه صرفا به این دلیل که هیچ دیدگاهی ندارند. آنها بدون هیچ تجربه قابل‌توجهی در زندگی، هرگونه طردشدن را تقصیر خودشان می‌پندارند.

این سرزنش خود می‌تواند تأثیرات فوری یا بلندمدتی داشته باشد.

پیامدهای طرد فیزیکی و عاطفی

طرد فیزیکی و عاطفی هر دو بلافاصله ازنظر احساسی به کودک آسیب می‌رسانند. سامتون توضیح می‌دهد که این می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

  • درد عاطفی؛
  • افزایش حساسیت نسبت به احساسات منفی دیگران؛
  • فرسودگی ذهنی (mental exhaustion)؛
  • غم؛
  • سردرگمی؛
  • احساس تنهایی؛
  • گوشه‌گیری؛
  • کاهش عملکرد تحصیلی؛
  • برون‌ریزی (acting out).

در بعضی از کودکان طردشدن منجر به رفتارهای جلب توجه نیز می‌شود.

سامتون عقیده دارد که ممکن است طرد مداوم با گذشت زمان چالش‌های خاص‌تری را ایجاد کند. طرد فیزیکی، مانند دورکردن کودک از خود وقتی برای بغل‌شدن به فردی نزدیک می‌شود، می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

  • خودانزوایی (self-isolation)؛
  • افسردگی؛
  • اتکای افراطی به خود (self-reliance)؛
  • تعاملات محتاطانه؛
  • طرد محبت فیزیکی ازسوی دیگران؛
  • طغیان‌های خشم.

طرد عاطفی، مانند تحقیر و انتقاد مداوم، نیز می‌تواند موجب شود که کودک دچار موارد زیر شود:

  • سرکوب‌گری عاطفی (توانایی کم در بیان احساسات خود)؛
  • تمسخر یا بی‌ارزش دانستن آسیب‌پذیری در دیگران؛
  • رفتار نامهربانانه با کودکان دیگری که احساسات خود را بروز می‌دهند؛
  • علائم افسردگی دوران کودکی؛
  • احساس تنهایی؛
  • رفتارهای مهرطلبی (people-pleasing)؛
  • اجتناب هیجانی (emotional avoidance)؛
  • عزت‌نفس پایین؛
  • علائم اضطراب دوران کودکی؛
  • مشکل در تنظیم احساسات؛
  • رفتارهای توجه‌طلبانه (attention-seeking behaviors)؛
  • درماندگی آموخته‌شده (learned helplessness)؛
  • رفتارهای مقابله‌ای اجتنابی (مانند مصرف مواد، بازی‌های ویدیویی یا تماشای تلویزیون اجباری)؛
  • سبک دلبستگی ناایمن.

اثرات طرد فیزیکی و عاطفی در دوران کودکی اغلب هم‌پوشانی دارند. درحالی‌که طرد فیزیکی ممکن است منجر به رفتارهای خاصی درمورد تعاملات فیزیکی شود، می‌تواند تأثیر عاطفی نیز داشته باشد.

دکتر استفانی جان (Stephani Jahn)، مشاور سلامت روان در ارلتون، فلوریدا، می‌گوید:

کودکان طردشده اغلب در بزرگسالی روابط دشواری با خود دارند، ازجمله شک به خود (self-doubt)، بی‌توجهی به خود (self-neglect)، خودتخریبی (self-sabotage) و نفرت از خود. آنها ممکن است احساس بی‌ارزشی را حفظ کنند که نتیجه‌اش می‌شود اختلال در روابط، مدرسه، کار و حتی اوقات فراغت آنها.

احساس طردشدگی در کودکان چه اثراتی بر آنها می‌گذارد

دلایل شکل‌گیری حس طرد در کودکان

طردشدن‌های بزرگ و مهم نه به‌طور تصادفی و اتفاقی، بلکه به‌دلیل تکرار رویدادهای عمدی یا سهل‌انگارانه رخ می‌دهند. بدون شک طردشدن از‌سوی همسالان بسیار دردناک است، ولی آیا می‌دانستید کسانی که در خانه خود طرد می‌شوند، به احتمال زیاد در سایر عرصه‌های زندگی نیز طرد خواهند شد؟

طردشدن در خانه صرفا به این معنی نیست که یکی از والدین بگوید که فرزندش را دوست ندارد. طردشدن می‌تواند به اشکال ظریف بسیاری رخ دهد و اگر به آن رسیدگی نشود، می‌تواند به روان کودک آسیب برساند. نمونه‌هایی از طردشدن کودک در خانواده عبارت‌اند از:

  • ترجیح‌دادن یک فرزند به فرزند دیگر؛
  • نبود عدالت در اعطای امتیازات؛
  • برخورداری بعضی از خواهر و برادرها از آزادی‌های خاصی که دیگران ندارند (به‌جز فعالیت‌های متناسب با سن)؛
  • والدینی که بخش زیادی از زمان خود را صرف کارکردن با اینترنت می‌کنند؛
  • ترک‌کردن خانه توسط یکی از والدین و عمل‌نکردن او به تعهداتش؛
  • نداشتن وقت باکیفیت با یکدیگر؛
  • مسخره‌کردن کودک؛
  • قطع‌کردن حرف کودک یا اجازه‌ندادن به او برای صحبت‌کردن؛
  • نشان‌ندادن علاقه به آنچه برای فرزندتان جالب است؛
  • کنایه‌های نیش‌دار به کودک؛
  • خودداری از تعریف و تمجید؛
  • شرکت‌نکردن در رویدادها و مناسبت‌های مربوط به فرزندتان.

بعضی از کودکان به این دلیل که نورودایورجنت (neurodivergent) هستند، در مقابله با طردشدن مشکل دارند. نورودایورجنت به کسانی گفته می‌شود که عملکرد مغز و سیستم عصبی‌شان با آنچه «معمول» در نظر گرفته می‌شود متفاوت است. این ویژگی ممکن است به دلایل زیر باشد:

حتما بخوانید

اختلال بیش‌فعالی (ADHD): از شناخت تا درمان‌های نوین

بیشتر کودکان سالم در برهه‌ای از زمان، بی‌توجه، بیش‌فعال یا تکانشی هستند. طبیعی است که کودکان پیش‌دبستانی گاهی دامنه توجه کوتاهی داشته و نتوانند فعالیتی خاص را مدتی طولانی انجام دهند. اما زمانی‌که این بی‌توجهی‌ها، داشتن انرژی بیش‌ازحد و موارد مشابه در طول زمان تکرار شوند، والدین نگران ابتلای فرزندان…

اگر فکر می‌کنید که این موضوع دلیل ناراحتی فرزندتان است، صحبت با مشاور یا پزشک عمومی می‌تواند اولین قدم باشد.

نشانه‌های کودک طردشده در خانه یا مدرسه

نباید گریه‌های کودک برای جلب توجه یا نشانه‌های آشکار طردشدن را نادیده بگیریم. اگر کودک می‌گوید «تو خواهرم را بیشتر دوست داری» یا «هیچ‌وقت نمی‌خواهی با من بازی کنی»، باید آن را جدی بگیریم.

اگر والدین به یکی از فرزندانشان بیشتر علاقه داشته باشند، در خانه صرفا حضور فیزیکی داشته باشند یا بیش‌ازحد کار کنند، کودک احساس طردشدن خواهد کرد. مثلا کودکان نمی‌فهمند که پدر باید برای پرداخت هزینه‌های زندگی کار کند. آنها فقط به پدر نیاز دارند.

به‌طور کلی نشانه‌های احساس طردشدگی در کودکان عبارت‌اند از:

  • تغییرات رفتاری مانند گوشه‌گیری، پرخاشگری یا افزایش دمدمی مزاجی؛
  • نشانه‌های اجتماعی مانند انزوای شخصی یا مشکل در دوست‌یابی؛
  • نشانه‌های عاطفی مانند افسردگی، اضطراب یا نداشتن اعتماد‌به‌نفس؛
  • نشانه‌های جسمی مانند تغییر در عادات غذاخوردن یا خوابیدن یا سردردهای بی‌دلیل.
نشانه‌های احساس طردشدگی در کودکان

چگونه احساس تعلق و ارزش را در کودک بازگردانیم؟

برای کمک به کودک برای رهایی از احساس طردشدگی می‌توانیم کارهای زیر را انجام دهیم.

۱. به انواع مختلف طردشدن واکنش مناسبی نشان دهید

طردشدن می‌تواند در زمینه‌های مختلفی رخ دهد: از روابط دوستی گرفته تا درس و فعالیت‌های گروهی. در ادامه به چند نوع رایج طرد و نحوه واکنش درست به آن‌ها می‌پردازیم.

طرد اجتماعی

وقتی کودکی ازسوی همسالان یا افراد نزدیک به خود طرد می‌شود، اغلب فکر می‌کند که مشکلی در خودش وجود دارد. به فرزندتان کمک کنید که مسائل را از دیدگاه دیگران ببیند. این می‌تواند به فرزندتان کمک کند که گفت‌وگوی انتقادی درونی را (که ریشه مشکلات را در نقص‌ها و کاستی‌های درک‌شده خود می‌بیند) به چالش بکشد. دیدن مسائل از دیدگاه شخص دیگر نیز یکی از ارکان همدلی است.

طرد تحصیلی

ما به‌عنوان والدین می‌خواهیم فرزندانمان موفق شوند و باید درمورد نحوه واکنش خود به شکست‌ها هوشیار باشیم. به‌جای انتقاد یا مقایسه با همسالان، برای درک مشکلات فرزندتان وقت بگذارید. فرزندتان را تشویق کنید که به‌جای اینکه برای رسیدن به نمره عالی خود را تحت فشار قرار دهد، روی تلاش‌ها و پیشرفتش تمرکز کند.

می‌توانید به آنها اطمینان خاطر بدهید و مثلا بگویید: «می‌بینم که سخت کار کردی و از اینکه دانشگاه یا کارآموزی به تو پیشنهاد نشده ناراحت هستی، اشکالی ندارد که این‌طور احساس کنی.» همچنین باید در وهله اول به فرزندتان کمک کنید تا اهداف و انتظارات واقع‌بینانه‌ای داشته باشد. داشتن انتظارات واقع‌بینانه از خود، فرصتی برای تجربه موفقیت به فرزندتان می‌دهد؛ ولی گاهی بزرگسالان متوجه فشاری نیستند که با اظهار نظرهای به‌ظاهر اطمینان‌بخش، ازنظر تحصیلی بر فرزندشان وارد می‌کنند.

طردشدن از ورزش و فعالیت‌ها

کنار‌گذاشته‌شدن از یک تیم ورزشی یا فعالیت‌های فوق‌برنامه می‌تواند موجب از‌دست‌دادن ارتباط اجتماعی، حس تعلق به گروه و حتی هویت شود. این مسئله ممکن است باعث شود کودک نسبت به توانایی‌های خود دچار شک و تردید شود. ما باید چیزهایی را که فرزندمان از دست داده است درک کنیم، با او همدلی کنیم و او را تشویق کنیم که فرصت‌های جدیدی پیدا کند.

۲. ارزش فرزندتان را به شخصیتش گره بزنید نه به دستاوردهایش

معمولا والدین می‌خواهند که فرزندشان به بهترین مدارس برود، نمرات عالی بگیرد و فوق‌ستاره شود. تمام دنیا باید آنچه را که ما در فرزندمان می‌بینیم و دوست داریم، ببینند ولی این «فشار برای موفقیت» این پیام را به فرزند ارسال می‌کند که ارزش تو مستقیما با موفقیت تو مرتبط است. وقتی فرزندتان به هدفی مانند گرفتن نمرات عالی دست می‌یابد، روی اخلاق کاری و عزم او تمرکز کنید، نه نتیجه نهایی. مثلا به او بگویید: «عالیه! این ترم خیلی سخت کار کردی.»

۳. سعی کنید تأثیر روانی طردشدن را درک کنید

اگر فرزندتان از یک بازی کنار گذاشته شده یا در رسانه‌های اجتماعی غرق شده است، این می‌تواند منجر به افکار منفی مانند «من بازنده هستم» یا «همه از من متنفرند» شود. افکار ناراحت‌کننده‌ای مانند این می‌توانند مانند یک «قلدر درونی» عمل کنند. آنها پذیرفته می‌شوند و در ذهن کودک تکرار می‌شوند.

کودکان می‌توانند مثلا با دوری از دوستان، بهانه‌تراشی برای شرکت‌نکردن در باشگاه مدرسه جدید یا صرف ساعت‌ها برای درس خواندن، راهی برای جلوگیری از احساسات و اضطراب‌های پیچیده خود درمورد طردشدن پیدا کنند.

روش‌هایی وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توانیم به فرزندمان کمک کنیم تا متوجه این «قلدر درونی» شود، ولی ابتدا باید سعی کنیم که فعالانه به حرف‌های او گوش دهیم.

۴. کمی عقب بایستید

همه ما می‌خواهیم از فرزندانمان در برابر سختی‌ها و مشکلات محافظت کنیم. ولی اگر برای مدت طولانی آنها را در پناه خود نگه داریم، مانع از ایجاد حس خودکارآمدی (self-efficacy) در آنها می‌شویم. وقتی سعی می‌کنیم مشکلات را برای آنها حل کنیم یا از طرف آنها مداخله کنیم، این پیام را می‌فرستیم که فکر نمی‌کنیم آنها بتوانند کارها را به‌تنهایی انجام دهند. آنها نیز به‌تدریج این موضوع را باور می‌کنند.

سعی کنید مشکلات را باهم حل کنید و بگذارید فرزندتان رهبری را به دست بگیرد. این کار به آنها اعتماد‌به‌نفس می‌دهد تا در آینده بتوانند موقعیت‌ها را مدیریت کنند و به شما نیز آرامش‌خاطر می‌دهد که آنها واقعا می‌توانند از پس مشکلات خود برآیند.

حتما بخوانید

تکنیک‌های افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان

دوره‌ نوجوانی نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت بزرگسالی دارد. افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان از آن‌ها شخصیتی قوی و بااراده می‌سازد و شانس موفقیت آن‌ها را در زندگی افزایش می‌دهد. والدین، معلمان، شرایط محیط مدرسه و دوستان نقش مهمی در اعتماد به نفس نوجوانان دارند. در این مقاله به…

احساس طردشدگی در کودکان - چگونه به کودکانی که احساس طردشدگی دارند کمک کنیم

۵. خودتان تمرین‌های عاطفی و کلامی انجام دهید

برای والدین کودکان طردشده، تمرینات عاطفی شامل تمرین پرورش هیجانی (Emotion Coaching) با تصدیق و تأیید احساسات فرزندتان، اجازه‌دادن به آنها برای ابراز احساساتشان بدون قضاوت و بحث درمورد احساسات به‌روشی آزاد است.

تمرینات کلامی شامل تقویت ارتباط آزاد با پرسیدن منظم حال فرزندتان، تشویق او به پرسیدن سؤال و اطمینان‌دادن به او درمورد امنیت و حضور شما است.

تمرین‌های عاطفی

تمرین پرورش هیجانی یعنی به‌جای تنبیه‌کردن یا نادیده‌گرفتن احساسات منفی، از تنظیم هیجانی (emotional regulation) برای کودکان استفاده کنید. این کار شامل موارد زیر است:

  • پذیرش احساسات: بگذارید فرزندتان بداند که غم، خشم یا ترس او را می‌بینید و تأیید کنید که این احساسات طبیعی هستند.
  • نشان‌دادن همدلی: به کودک بگویید که احساس او را درک می‌کنید، حتی اگر دلیل آن را نمی‌فهمید.
  • بحث درمورد احساسات: توضیح دهید که چگونه احساسات موجب بروز رفتارها می‌شوند و اینکه هر کسی احساسات متفاوتی دارد.

همچنین پرورش خوش‌بینی، شوخ‌طبعی، استقلال و خلاقیت در فرزندتان به ایجاد تاب‌آوری و اتکابه‌نفس کمک می‌کند که می‌تواند التیام‌بخش باشد.

تمرین‌های کلامی

محیطی ایجاد کنید که فرزندتان در آن بتواند با احساس امنیت کند درمورد تجربیات و احساسات خود صحبت کند:

  • بررسی‌های منظم: مرتبا از فرزندتان بپرسید که حالش چطور است و روزش را چگونه گذرانده است.
  • تشویق به پرسیدن سؤال: به فرزندتان اجازه دهید درمورد اتفاقات سؤال بپرسد و پاسخ‌هایی صادقانه و اطمینان‌بخش بدهید.
  • گوش شنوا داشته باشید: مطمئن شوید که فرزندتان می‌داند هر زمان که آماده صحبت‌کردن باشد، به حرف‌هایش گوش می‌دهید.

همچنین شما می‌توانید از داستان، بازی و دفتر خاطرات استفاده کنید. این روش‌ها شکل سرگرم‌کننده و جذابی برای کشف احساسات و تجربیات همراه با فرزندتان هستند. مثلا دفتر خاطرات می‌تواند جایی خصوصی برای کودک باشد تا درصورت عدم تمایل به صحبت مستقیم، در آن احساسات خود را ابراز کند.

چگونه برای کاهش حس طردشدگی، با کودک گفت‌وگو کنیم؟

جوهره پذیرش این است که کودک احساس کند براساس جایگاهش به‌عنوان فرزند شما دوست داشته می‌شود، نه براساس عملکردش؛ پس:

درهای گفت‌وگو را باز کنید

احساسات مهمی مانند تنهایی، ناامیدی، سردرگمی و غم می‌توانند پس از طردشدن ایجاد شوند و ممکن است فرزندتان را از ابراز احساساتش به شما بی‌میل کنند. اگر متوجه تغییراتی در فرزندتان شدید با ملایمت به او بگویید متوجه شده‌اید که مثلا با دوستانش وقت نمی‌گذراند یا برای اجتناب از تمرینات ورزشی بهانه می‌آورد.

افکارتان را در میان بگذارید، بدون اینکه انتظار داشته باشید که کودک نیز صحبت کند. بعضی از کودکان به زمان نیاز دارند تا بتوانند گفت‌وگوهای دشوار را انجام دهند، ولی با متوجه‌شدن احساسات آنها می‌توانیم به آنها اطمینان دهیم که مشکلاتشان را تشخیص می‌دهیم و برای حمایت از آنها در کنارشان خواهیم بود.

نفس عمیقی بکشید و «گوش‌دادن فعال» را تمرین کنید

وقتی فرزندمان ازنظر اجتماعی طرد شده و کسی او را ناراحت کرده است احساسات خودمان می‌تواند ما را به اقدام وادار کند. به‌جای واکنش نشان‌دادن، آرام باشید، عجله نکنید و نفس عمیقی بکشید. ما باید برای گوش‌دادن وقت بگذاریم و به‌جای ارائه افکار و قضاوت‌های خودمان، دعوت به گفت‌وگو کنیم. به عبارت دیگر، شاید لازم باشد کمی درمورد شخص یا موقعیتی که فکر می‌کنید منجر به طرد فرزندتان شده است، سکوت کنید! سعی کنید بدون تلاش برای «اصلاح» مسائل فقط گوش دهید.

پس از گوش‌دادن به حرف‌های کودک احساساتش را تأیید کنید

آنچه ممکن است برای ما بی‌اهمیت به نظر برسد، می‌تواند برای فرزندمان مسئله بزرگی باشد. آنچه را می‌شنوید، تکرار کنید و با دادن پاسخ‌هایی مانند «مطمئنم که حس خوبی نداشت» یا «متأسفم که این اتفاق افتاد» با تجربه عاطفی او ارتباط برقرار کنید.

کنجکاو هم باشید؛ این نشان می‌دهد که می‌خواهید احساسات فرزندتان را درک و تأیید کنید. این می‌تواند به کودکان کمک کند تا احساسات دشوار خود را عادی کنند و منابع و تاب‌آوری لازم برای تحمل طردشدن در آینده را به دست بیاورند.

طردشدن می‌تواند عزت‌نفس را از بین ببرد و موجب شود که کودکان از اینکه خود را در معرض طردشدن یا انتقاد بیشتری ازسوی دیگران قرار دهند، مضطرب شوند. این اضطراب‌ها را به رسمیت بشناسید و از فرزندتان حمایت کنید تا ارزشی را که با مشارکت در فعالیت‌های فوق‌برنامه تجربه می‌کند، بشناسد و او را تشویق کنید که درصورت آمادگی، چالش‌های جدیدی را بپذیرد.

احساس طردشدگی در کودکان - گوش‌دادن به حرف‌های کودک و تأیید احساسات او

بپذیرید که طردشدن بخش اجتناب‌ناپذیری از زندگی است

طردشدن فرصتی برای ایجاد همدلی، اتکابه‌نفس و مهارت‌های تفکر انتقادی فراهم می‌کند. با فرزندتان همکاری کنید تا به او در درک احساسات بزرگش، درک تجربه طردشدن، توجه به منتقد درونی و به چالش‌کشیدن آن و حل مسئله کمک کنید: این کار می‌تواند موجب ایجاد اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس شود و از فرزندتان در شناسایی راه‌های پیشرفت و پاسخ به طرد‌شدن در آینده حمایت کند.

دلداری بدهید و تجربه کودک را تأیید کنید

وقتی بچه‌ها احساس می‌کنند که تأیید و درک می‌شوند، بهتر می‌توانند حس خودآگاهی را در خود پرورش دهند. این احساسات آنها را نیز عادی می‌کند و چیزی را که می‌توان «عضله روانی» نامید، تقویت می‌کند. تقویت عضله روانی نیز مانند ورزش‌کردن است: وقتی می‌توانیم وزنه‌های سنگین‌تری بلند کنیم، قوی‌تر می‌شویم و انجام این کار برایمان آسان‌تر می‌شود. هرچه بهتر بتوانیم احساسات ناراحت‌کننده را احساس و تحمل کنیم، دفعه بعد راحت‌تر می‌توانیم آنها را مدیریت کنیم.

مثلا اگر فرزندتان به‌دلیل پذیرفته‌نشدن در دانشگاه موردعلاقه‌اش ناامید شده است، می‌توانید بگویید: «این خیلی ناامیدکننده است، می‌دانم که خیلی امیدوار بودی قبول شوی.» بسیاری از والدین بدون اینکه قصد بدی داشته باشند سعی می‌کنند احساس ناامیدی را برای فرزندشان به حداقل برسانند، ولی تصویر کلی را از دست می‌دهند. فرزند شما ناامید شده است و ممکن است قبل از اینکه بتواند به گزینه‌های دیگر فکر کند، به کمی آرامش نیاز داشته باشد.

شکست را برای فرزندتان بی‌خطر کنید

نوجوانان معمولا از شکست می‌ترسند. ولی شکست تجربه‌ای عالی برای یادگیری است، گرچه ناخوشایند است. شکست می‌تواند به ما کمک کند که اهداف خود را دوباره ارزیابی کنیم و برنامه‌ای جدید برای تلاش دوباره داشته باشیم.

کلام آخر دکترساینا

طردشدن در دوران کودکی می‌تواند موجب ترس از صمیمیت، بی‌اعتمادی، اضطراب و افسردگی و رفتارهای مهرطلبی شود. احساس سردرگمی و درد عاطفی ناشی از طردشدن ممکن است منجر به چالش‌های دلبستگی، مکانیسم‌های مقابله‌ای ناکارآمد یا احساس کلی تنهایی شود. ازآنجاکه احساس طردشدگی در کودکان می‌تواند اثرات ماندگاری داشته باشد، عدم ارائه حمایت عاطفی به کودک زخم‌هایی را که تجربه خواهد کرد، عمیق‌تر می‌کند. او باید بداند که شما عمیقا او را دوست دارید و دوست‌داشتن شما نه به‌دلیل دستاوردهایش بلکه به‌خاطر خود او است.  
اگر برای کمک به فرزندتان در کنارآمدن با احساس طردشدگی به مشاوره و راهنمایی نیاز دارید به‌راحتی می‌توانید با مشاوران سلامت روان دکترساینا ارتباط برقرار کنید و دغدغه‌ها و نگرانی‌های خود را با آنها در میان بگذارید.

سؤالات متداول

احساس طردشدگی چه تاثیراتی روی رشد اجتماعی کودک دارد؟

احساس طردشدن، ازسوی والدین، همسالان یا سایر افراد مهم، می‌تواند تأثیرات قوی و ماندگاری بر رشد اجتماعی کودک داشته باشد. احساس طرد‌شدن می‌تواند اعتماد‌به‌نفس، سلامت عاطفی و توانایی کودک در ایجاد پیوندهای اجتماعی سالم را با مشکل مواجه کند.

چرا بعضی کودکان در جمع همسالان احساس طردشدگی می‌کنند؟

کودکان به‌دلیل عواملی مانند پرخاشگری، کم‌رویی و گوشه‌گیری اجتماعی، که می‌توانند به‌عنوان نقص اجتماعی یا رفتارهای هنجارشکنانه تلقی شوند، ازسوی همسالان خود طرد می‌شوند. سایر عوامل مؤثر شامل بی‌عرضگی اجتماعی کودک، مشکل در حل تعارضات یا سابقه متفاوت‌بودن از گروه است. طرد همسالان همچنین می‌تواند یک چرخه معیوب باشد که در آن تجربه طرد می‌تواند منجر به افزایش احساسات منفی و رفتارهای ناسازگار شود و احتمال طردشدن را افزایش دهد.

چه رفتارهایی نشان‌دهنده طردشدگی کودک توسط خانواده است؟

رفتارهایی شامل گوشه‌گیری، اضطراب، پرخاشگری، غم و عزت‌نفس پایین و همچنین فاصله‌گذاری فیزیکی، عدم دسترسی عاطفی و درماندگی نشان‌دهنده طردشدگی کودک در خانواده هستند. آنها همچنین ممکن است رفتارهایی مانند سرپیچی، نافرمانی، تلاش برای راضی‌کردن دیگران یا تمایل به خودآزاری را انجام دهند.

چگونه می‌توان اعتماد به نفس کودکان طردشده را تقویت کرد؟

برای تقویت اعتماد‌به‌نفس کودک طردشده، با تأیید احساسات او، تقویت ارتباط آزاد و تشویق دوستی‌های سالم، محیطی امن و حمایتی ایجاد کنید. بر توانایی‌ها و علایق منحصربه‌فرد او تمرکز کنید، به‌جای تمرکز بر نتایج، تلاش و پشتکار او را تشویق کنید و به او کمک کنید تا با خودگویی‌های مثبت، افکار منفی خود را به چالش بکشد. با تبدیل شکست‌ها به تجربیاتی برای یادگیری، فرصت‌هایی را برای او فراهم کنید تا استعدادهایش را کشف کند، استقلال خود را افزایش دهد و تاب‌آوری را تمرین کند.

نقش مدرسه و معلمان در حمایت از کودکان طردشده چیست؟

مدارس و معلمان می‌توانند با ایجاد محیطی برای همه، آموزش مهارت‌های اجتماعی-عاطفی مانند همدلی و تاب‌آوری، اجرای مداخلات رفتاری مثبت مانند سیستم‌های حمایتی همسالان و همکاری با والدین برای ایجاد برنامه‌های حمایتی منسجم و فردی، از کودکان طردشده حمایت کنند.

اطلاعات این مقاله صرفاً برای افزایش آگاهی شماست. به‌هیچ‌عنوان بدون مشورت با پزشک اقدام به خوددرمانی نکنید.