اضطراب جدایی کودکان در مدرسه | علائم و روش‌های کمک به کودک

آغاز مدرسه برای برخی از کودکان پر از هیجان و شادی است، اما برای بعضی دیگر با ترس، غم و اضطراب همراه است. این بچه‌ها معمولا از خود مدرسه نمی‌ترسند، بلکه نگران جدایی از پدر و مادرشان هستند. اگر فرزند شما هم مهر امسال قرار است به مهد، پیش‌دبستانی یا دبستان برود و نگران اضطراب جدایی در او هستید، مطالعه این مقاله از دکترساینا را به شما پیشنهاد می‌کنیم. این مقاله، راهکارهای مؤثری را دراختیار شما و مربیان و معلمان قرار می‌دهد تا ورود فرزندتان به مدرسه با تجربه مثبت و آرامش‌بخشی همراه باشد.

اضطراب جدایی چیست و چه زمانی طبیعی است؟

اضطراب جدایی (Separation Anxiety Disorder) در کودکان، نوعی پریشانی هیجانی شامل ترس و ناراحتی است که هنگام جداشدن کودک از والدین یا پرستارش به او دست می‌دهد. اضطراب جدایی از نظر رشدی تا حدی طبیعی است و به‌ویژه در نوزادان و کودکان نوپا به‌وفور دیده می‌شود. بااین‌حال، ادامه‌یافتن آن به‌مدت طولانی و تشدید علائم، می‌تواند کودک را از شرکت در فعالیت‌ها و مکان‌هایی که والدینش حضور ندارند بازدارد. کودکی که دچار اضطراب جدایی است، از رفتن به مهد، پیش‌دبستانی و بعدها مدرسه امتناع خواهد کرد.

به‌گفته آکادمی روانپزشکی کودک و نوجوان آمریکا (AACAP)، اختلال اضطراب جدایی زمانی تشخیص داده می‌شود که این واکنش‌ها نسبت به سن و رشد کودک زیاده‌روی به نظر برسد، حداقل به‌مدت ۴ هفته ادامه یابد و بر عملکرد اجتماعی و تحصیلی او تأثیر بگذارد. دقت کنید که ممکن است کودک اصلا واکنش قابل‌مشاهده‌ای از خود نشان ندهد، ولی این اضطراب را در درون خود نگه دارد و تأثیر آن بر عملکرد آینده‌اش مشخص شود.

علائم اضطراب جدایی در مهد، پیش‌دبستانی و مدرسه

اضطراب جدایی در نوزادانی که به مهد سپرده می‌شوند تا کودکان در سنین مدرسه، علائمی دارد که همه آنها را باتوجه‌به بازه سنی تفکیک کرده‌ایم. برخی از مهم‌ترین علائم اضطراب جدایی عبارت‌اند از:

نوزادان ۰ تا ۱۲ ماهه

• گریه یا بی‌قراری هنگام سپرده‌شدن به پرستار مهد؛
• مشکل در آرام‌شدن پس از رفتن والدین؛
• تغییرات ناگهانی در خواب یا تغذیه پس از سپرده‌شدن به پرستار.

کودکان نوپا ۱ تا ۳ ساله

• چسبیدن به پاهای والدین یا امتناع از رهاکردن آنها هنگام تحویل به مربی؛
• گریه شدید که بعد از رفتن والدین هم ادامه می‌یابد؛
• شرکت‌نکردن در بازی یا امتناع از پیوستن به فعالیت‌های گروهی؛
• کج‌خلقی و عصبانیت (مثل پرت‌کردن اشیا یا اسباب‌بازی‌ها)؛
• پسرفت در کارهایی که قبلا یاد گرفته است (مثل دستشویی رفتن یا صحبت‌کردن).

نکته بسیار مهم این است که کودکان خردسال در بسیاری از مواقع قادر نیستند به‌صورت کلامی اضطراب خود را به زبان آورند. به همین دلیل، پریشانی خود را از طریق رفتارها، تغییرات خلق‌وخو و علائم جسمی نشان می‌دهند.

کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی ۴ تا ۱۰ سال

بیشتر اوقات اضطراب جدایی در کودکانی که مهد نرفته‌اند و اولین بار است پیش‌دبستانی یا دبستان را تجربه می‌کنند ظاهر می‌شود. بااین‌حال، کودکانی هم هستند که مهد را تجربه کرده‌اند و باز هم هنگام ورود به مدرسه با اضطراب جدایی مواجه‌اند.

اولین واکنش این کودکان هنگام ورود به مدرسه این است که به والدین خود می‌چسبند، به‌شکل غیرقابل‌تحملی گریه می‌کنند و ممکن است بگویند که دل‌درد یا سردرد دارند. هنگام خداحافظی با درآغوش‌گرفتن مجدد و چندباره والدین تلاش می‌کنند آنها را نگه دارند. برخی از آنها تا آخرین لحظه از ورود به کلاس امتناع می‌کنند.

بعد از رفتن والدین، آنهایی که پیش‌دبستانی هستند مدام به‌صورت کلامی ابراز نگرانی می‌کنند: «مامانم برمی‌گرده»؟ دبستانی‌ها اغلب به دفتر می‌روند و سعی می‌کنند مدیر را قانع کنند با مادر یا پدرشان تماس بگیرد زیرا نگران آنها هستند. در تمام طول مدرسه گوشه‌گیری می‌کنند و با دوستانشان بازی نمی‌کنند. حتی از فعالیت‌هایی که همه بچه‌ها دارند از آنها لذت می‌برند خودداری می‌کنند. این رفتارها به‌خاطر لجبازی کودکان نیست، آنها فقط می‌ترسند اگر از والدین خود جدا شوند، اتفاق بدی برای خودشان یا آنها بیفتد. والدین و مربیان با درک این علائم، می‌توانند اضطراب جدایی را در کودکان تشخیص دهند و برای رفع آن بکوشند.

علائم ترس غیرمنطقی از جدایی و بروز مشکل

علائمی که گفتیم مهم هستند اما غیرمنطقی نیستند. زمانی مشکل بغرنج می‌شود و به کمک حرفه‌ای نیاز است که ترس‌های کودک غیرمنطقی باشد و برای سن او کمی عجیب به نظر برسد. برای مثال، علائم زیر را ببینید:

• نگرانی درباره گم‌شدن یا ربوده‌شدن یا تصادف‌کردن پدر و مادر؛
• دنبال‌کردن سایه به سایه پدر یا مادر در منزل؛
• شرکت‌نکردن در رویدادهایی که مستلزم دور بودن از خانواده است؛
• مشکل در تمرکز به‌دلیل نگرانی برای والدین؛
• کابوس‌های مکرر درباره جدایی؛
• امتناع از تنها خوابیدن در نوجوانان بالاتر از ۱۱ سال؛
• حملات پانیک یا هراس؛
• ارسال مکرر پیامک یا تماس تلفنی برای دانستن موقعیت مکانی والدین و اطمینان از سلامتی آنها.

این نشانه‌ها همراه با تب، تهوع، اسهال و استفراغ، لکنت زبان هنگام صحبت‌کردن، لجبازی و پرخاشگری همگی نشانه شدت اختلال اضطراب جدایی هستند.

چه کودکانی بیشتر دچار اضطراب جدایی می‌شوند؟

همه کودکان چه پسر باشند و چه دختر، با احتمال یکسانی دچار اضطراب جدایی می‌شوند. بااین‌حال، کودکانی که یکی والدین آنها یا هردو به یکی از انواع اختلالات اضطرابی مبتلا هستند، بیشتر احتمال دارد که اضطراب جدایی را در هنگام مدرسه تجربه کنند. از سوی دیگر، کودکانی که والدین آنها با هم اختلاف دارند و یکی از دو والد مدام دیگری را تهدید به رفتن و برنگشتن می‌کند، بیشتر درمعرض اختلال اضطراب جدایی به‌ویژه در مدرسه هستند.

تفاوت اضطراب جدایی و ترس از مدرسه در چیست؟

اضطراب از جدایی و ترس از مدرسه، دو مقوله کاملا جداگانه هستند و تفاوت آنها به ریشه ترس در این دو مفهوم برمی‌گردد.

زمانی که کودک به‌دلیل اضطراب از جدایی از مدرسه‌رفتن امتناع می‌کند، لزوما از خود مدرسه نمی‌ترسد بلکه نگران جدایی از والدین خود است.

در مقابل، کودکی که به‌دلیل ترس از مدرسه از مدرسه‌رفتن امتناع می‌کند، با خود مدرسه مشکل دارد. برای مثال، ممکن است همکلاسی‌هایش او را مسخره کرده باشند، معلمش بسیار سخت‌گیر و ترسناک باشد یا از دروسی مثل ریاضی وحشت داشته باشد.

راهکارهایی برای کاهش اضطراب جدایی در کودک

در این بخش راهکارهایی ارائه می‌دهیم که به مدیریت اضطراب جدایی کودک کمک می‌کنند. بخش اول، کارهایی است که شما به‌عنوان والدین یا پرستار انجام می‌دهید و بخش دوم، به معلمان و مربیان مدرسه مربوط است.

بخش اول: پدر و مادرها بخوانند

راهکارهایی که در این بخش می‌خوانید به شما کمک می‌کند آرام‌آرام کودکتان را برای کاهش وابستگی از خودتان و انتقال به مدرسه آماده کنید:

قبل از روز اول مهر، معلمان و مربیان مدرسه را در جریان قرار دهید

اگر نشانه‌هایی از اضطراب جدایی در کودکتان وجود دارد، احتمالا از قبل باید متوجه آنها شده باشید. اگر پیش‌بینی می‌کنید که کودکتان از مدرسه‌رفتن امتناع خواهد کرد، قبل از روز اول با معلمان صحبت کنید. آنها می‌توانند با اطلاع از این موضوع، هنگام ورود کودک به مدرسه مراقب باشند و راهکارهایی را که آموزش دیده‌اند برای برخورد با کودک به کار بگیرند.

از قبل تمرین‌های وابستگی سالم به والدین را امتحان کنید

اگر کودکتان همیشه در زندگی به شما سنجاق شده است، از مدتی قبل سعی کنید وابستگی او را نسبت به خودتان کاهش دهید. برای مثال:

• جدایی‌های کوتاه‌مدتی ایجاد کنید. مثلا او را با یکی از اعضای خانواده مثل مادربزرگ یا پدرش تنها بگذارید و درعرض چند دقیقه برگردید؛
• وقتی برگشتید بغلش کنید و به او اطمینان بدهید که همیشه سر قول خود می‌ایستید.

هنگام تحویل کودک به مدرسه آرام و مثبت باشید

دیدن فرزندتان درحالی‌که اضطراب دارد یا بغض کرده است، دشوار است؛ قبول داریم. بااین‌حال، اگر خودتان آرام نگیرید به کودکتان کمکی نخواهید کرد. جداشدن از شما و رفتن به مدرسه برای رشد و استقلال فرزند دلبند شما بسیار مهم است. بنابراین، از اینکه او را در آن رها می‌کنید عذاب‌وجدان نگیرید.

پرانرژی رفتار کنید ولی نه آن‌طور که کودک احساس کند برای رفتن در پوست خودتان نمی‌گنجید. اگر گریه کرد یا فریاد زد، واکنش هیجانی نشان ندهید؛ فقط با کلمات آرام‌اش کنید. اگر خودتان غمگین یا ناراحت به نظر برسید، پریشانی آنها افزایش می‌یابد. درمقابل او آرام بمانید، بعدا هنگام بازگشت به خانه کل مسیر را برای گریه‌کردن وقت خواهید داشت!

کودک را بیشتر نگران نکنید

بعضی از والدین برای برطرف‌کردن نگرانی و اضطراب کودک، طوری صحبت می‌کنند که اگر آن کودک دلیلی هم برای اضطراب نداشت، نگران شود! برای مثال، از کودک می‌پرسند: «نمی‌ترسی که؟ نگرانی؟» یا کودکی را گریه می‌کند به او نشان می‌دهند و می‌گویند: «تو خیلی شجاعی عزیزدلم»! جالب اینجاست که این جملات به کودک سیگنالی می‌دهند که جدایی از والدین دقیقا چیز ترسناکی است و او خیلی شجاع است که نمی‌ترسد. به‌جای این کار، طوری صحبت کنید که فرزندتان متوجه شود مدرسه‌رفتن یک فعالیت‌های عادی است و همه بچه‌ها بدون پدر و مادرشان به مدرسه می‌روند.

خداحافظی را به شیوه درستی انجام دهید

طرز خداحافظی‌کردن با کودک بسیار مهم است. اولا که خیلی معطل نکنید و به‌محض اینکه کودک درحال آرام‌شدن است، با او خداحافظی کنید و بروید. هرچه بیشتر بمانید، جدایی برایش سخت‌تر می‌شود و ممکن است حتی به این تفکر برسد که با گریه یا بی‌قراری می‌تواند از رفتن شما جلوگیری کند.

از آن سو، تأکید می‌کنیم به‌هیچ‌عنوان به‌دور از چشم کودک و وقتی حواسش پرت شده است، به‌شکل یواشکی ناپدید نشوید. این بدترین کاری است که پدر و مادر می‌توانند درباره فرزندشان انجام دهند. روان‌شناسان می‌گویند حتی در خانه، بدون خداحافظی از کودک هرگز از او جدا نشوید. این رفتار آسیب شدیدی به کودک وارد می‌کند؛ زیرا کودک احساس می‌کند شما دیگر برنمی‌گردید و او حتی فرصت خداحافظی با شما را هم نداشته است.

زیباترین کاری که می‌توانید برای خداحافظی انجام دهید، ایجاد یک روال است. یک حرکت خاص را در نظر بگیرید و همیشه موقع خداحافظی آن حرکت را تکرار کنید. برای مثال:

• او را در آغوش بگیرید و ببوسید؛
• کف دست‌تان را به کف دست او بزنید؛
• مشت‌تان را به مشت او بزنید؛
• بینی‌تان را به بینی‌اش بمالید.

این چیزی است بین شما دو نفر. در آخر، جمله‌ای را که بسیار مهم است به او یادآوری کنید: «عصر میام دنبالت». این به کودک شما اطمینان می‌دهد که شما همیشه برای بردن او برمی‌گردید و همیشه می‌تواند دوباره شما را ببیند.

راهکارهای روزمره برای کاهش اضطراب صبحگاهی کودک را اجرا کنید

برای اینکه کودک با بهترین حالت و کمترین استرس به مدرسه برود، راهکارهای روزمره زیر را برای کاهش اضطراب صبحگاهی کودک اجرا کنید. برخی از این راهکارها عبارت‌اند از:

۱. ایجاد یک روال صبحگاهی

همه کودکان، حتی آنهایی که اضطراب جدایی ندارند، باید برای آرامش بدن و ذهنشان با روال صبحگاهی مشخصی به مدرسه بروند. بچه‌هایی که اضطراب جدایی دارند، با تغییرات اطرافشان بیشتر احساس ترس و بی‌ثباتی می‌کنند. یک برنامه مشخص و آشنا در ابتدای صبح تا حد زیادی اضطراب او را تسکین می‌دهد. کارهای زیر را هر صبح تکرار کنید:

• در یک زمان مشخص او را از خواب بیدار کنید؛
• ترجیحا ساعت زنگ‌دار را خاموش کنید و خودتان برای بیدارکردنش به اتاقش بروید. صدای ساعت می‌تواند او را با شدت از خواب بپراند و مضطربش کند؛
• با هم صبحانه بخورید و گفت‌وگو کنید؛
• هنگام لباس‌پوشیدن و مسواک‌زدن کمی با او بازی کنید یا برقصید تا انرژی بیشتری پیدا کند؛
• کیف مدرسه را از شب قبل آماده کنید تا صبح باعث استرس و عجله نشود.

اگر خودتان او را با خودرو به مدرسه می‌برید، سعی کنید آهنگ‌هایی پخش کنید که همیشه گوش می‌دهد. هر روز همان آهنگ‌ها تکرار شوند بهتر است. ترجیحا از یک مسیر مشخص او را به مدرسه ببرید و مدام خیابان‌ها را عوض نکنید.

یکی از کارهای جالبی که می‌توانید انجام دهید، تهیه یک چک‌لیست بصری زیبا برای روتین صبح است. کودک هریک از کارهایی را که انجام می‌دهد تیک بزند تا حس خوبی در ابتدای صبح پیدا کند.

یک نمونه از این چک‌لیست‌ها را ببینید:

۲. رعایت بهداشت خواب

علائم اضطراب در صبح اول وقت شدیدتر احساس می‌شود. بنابراین، کودک در سن مدرسه باید حداقل ۹ تا ۱۲ ساعت بخوابد. برایش کتاب بخوانید، یک لیوان شیر آب‌گرم بدهید بخورد یا موزیک بسیار ملایم برایش پخش کنید.

۳. اجتناب از رسانه‌ها در ساعات ابتدایی صبح

هنگام صبحانه‌خوردن رسانه‌هایی مثل رادیو، تلویزیون، شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های مختلف را روشن نکنید. ممکن است ناخواسته خودتان یا فرزندتان چیزی بشنوید و استرس به بچه منتقل شود. به‌جای آن با هم حرف بزنید و بخندید.

۴. رژیم غذایی مناسب برای صبحانه

برای صبحانه غذاهای مفیدی مثل تخم‌مرغ، نان و پنیر و گردو، نان و پنیر و سبزی و یک لیوان آب‌پرتقال طبیعی در صورت وجود یا شیر و غلات کامل تهیه کنید.

بخش دوم: معلمان و مربیان مدرسه بخوانند

نقش مدرسه در تعدیل اضطراب جدایی بسیار مهم و پررنگ است. بعد از اینکه والدین کودک را تحویل مدرسه می‌دهند، حالا معلمان و مدیران باید نقش خود را به‌درستی ایفا کنند. برای مدیریت اضطراب جدایی در کودکان، راهکارهای زیر را اجرا کنید:

قبل از روز اول خانواده‌ها را دعوت کنید

قبل از روز اول مهدکودک، پیش‌دبستانی یا دبستان، از خانواده‌ها دعوت کنید به آنجا بیایند تا کودکان تعامل بین خانواده، بچه‌ها و معلمان را ببینند.

این رویداد به شما کمک می‌کند برنامه خود را با والدین در میان بگذارید. با کودکان آشنا شوید و به آنها توضیح دهید که قرار است چه کارهایی با هم انجام بدهید. اطراف مدرسه را به آنها نشان دهید تا ببینند که مکان سرگرم‌کننده و جذابی برای آنها فراهم کرده‌اید و همه معلمانی که آنجا هستند، به کودکان اهمیت می‌دهند.

اجازه دهید کودکان برای مدت کوتاهی از والدین جدا شوند و در اطراف مدرسه بچرخند یا با وسایل تفریحی بازی کنند. این فعالیت‌ها به آنها کمک می‌کند اولین نشانه‌های احساس اضطراب برای دوری از والدین با خوشحالی از بودن در آن محیط جایگزین شود.

هنگام تحویل‌گرفتن بچه‌ها به استقبالشان بروید

وقتی کودکان با والدین به مدرسه می‌رسند، به سمتشان بروید و خوش‌آمد بگویید. درباره فعالیت‌های آن روز با آنها دقایقی صحبت کنید. یک برنامه سلام و خداحافظی داشته باشید. برای مثال، وقتی بچه‌ها وارد می‌شوند، به خانواده‌ها بگویید به صف بایستند، بچه‌ها هم همین کار را انجام دهند. روبه‌روی آنها بایستید و سلام کنید. سپس بگویید بچه‌ها برگردند و به خانواده‌ها خداحافظ بگویند یا مثلا می‌توانند دوبار کف بزنند. بعد از آن والدین می‌توانند بروند. این روال را هر روز برگزار کنید.

احساسات کودکان را تأیید کنید

اگر کودکی با اضطراب جدایی مواجه شده است، لحظه‌ای وقت بگذارید و به او نشان دهید که درکش می‌کنید. به هیچ عنوان، با کلمات منفی «نترس» یا «نباید نگران باشی» احساسات او را دست‌کم نگیرید. به کودک بگویید که احساساتش کاملا طبیعی هستند و بسیاری از کودکان همین حالت را پیدا می‌کنند. درنهایت، به او اطمینان بدهید که اوضاع بهتر خواهد شد.

اجازه بدهید بچه‌ها وسیله موردعلاقه‌شان را به مدرسه بیاورند

روز اول وقتی متوجه اضطراب کودک می‌شوید، به والدینش بگویید چیزی را که باعث آرامشش می‌شود با او به مدرسه بفرستند. برای مثال، می‌تواند یکی از عروسک‌هایش را با خود بیاورد.

تکنیک‌های تنفس عمیق را در کلاس آموزش دهید

درباره کودکان بزرگ‌تر، مهارت‌های مقابله‌ای را به آنها بیاموزید. برای مثال، آنها را به تمرین تنفس تشویق کنید. این تمرینات استرس و اضطراب را کاهش می‌دهند، ضربان قلب را پایین می‌آورند، بدن را آرام می‌کنند و سطح اکسیژن بدن را افزایش می‌دهند. تنفس شکمی یک تمرین تنفسی آسان برای کودکان خردسال است. از آنها بخواهید صاف بنشینند یا به پشت دراز بکشند، به‌طور عادی با یک دست روی شکم و دست دیگر روی سینه خود نفس بکشند. نفس‌کشیدن را ۴ ثانیه ادامه دهند تا زمانی که احساس کنند سینه آنها پر از هوا می‌شود و هوا به‌سمت شکم آنها می‌رود. سپس نفس خود را به‌مدت چهار ثانیه نگه دارند. درنهایت به‌آرامی بازدم کنند. می‌توانند از طریق نی یا با لب‌های جمع‌شده این کار را انجام دهند تا بازدم آنها کنترل‌شده‌تر و کندتر باشد.

توضیح دهید که چگونه احساس اضطراب را تشخیص دهند

در کلاس به کودکان توضیح دهید که اضطراب چیست و چه احساسی دارد. به آنها بگویید که این یک احساس طبیعی است و همه ما در موقعیت‌هایی این حس را تجربه می‌کنیم؛ به‌ویژه اگر آن موقعیت‌ها ناآشنا، ترسناک یا عجیب باشند. درباره علائم اضطراب مثل ناراحتی معده، ازدست‌دادن تمرکز، تعریق و تپش قلب با آنها صحبت کنید.

بچه‌ها را با هم جور کنید

می‌توانید به بچه‌ها بگویید دوبه‌دو با هم بنشینند و صحبت کنند. با هم آشنا شوند، اسم همدیگر را بپرسند، رنگ موردعلاقه‌شان را به هم بگویند. با هم صحبت کنند و در فعالیت‌های مختلف زوج یکدیگر باشند. البته این به‌معنای جداسازی کودکان از هم نیست، یعنی قرار نیست یارکشی انجام شود. درنهایت همه بچه‌ها باید دوبه‌دو با هم آشنا شوند.

برنامه خروج از مدرسه را به کودکان یادآوری کنید تا آرامش بگیرند

بسیار مهم است که کودکان بدانند چه زمانی والدین به‌دنبال آنها می‌آیند. برای مثال، اگر برنامه روزانه بچه‌ها تا ساعت ۱۲:۳۰ است ولی والدین یک کودک قرار است یک‌ربع دیرتر بیایند، به کودک بگویید که والدینش ساعت ۱۲:۴۵ دقیقه به‌دنبال او می‌آیند. با این یادآوری، نگرانی کودک کمتر می‌شود.

به هر کودک نقش ویژه‌ای بدهید

دادن مسئولیت به کودکان نه‌تنها برای رشد کلی آنها عالی است، بلکه می‌تواند با ایجاد تمرکز بر چیز متفاوتی در روز، اضطراب آنها را تسکین دهد. برای مثال، یکی از کودکان هر روز توزیع لوازم مربوط به بازی یا فعالیت خاصی را بر عهده بگیرد، دیگری وظیفه انتخاب کتاب را داشته باشد، یکی مسئول پاک‌کردن تخته شود و همین‌طور برای هر کودک یک نقش هرچند ساده تعریف کنید.

اگر کودکان از نقش خود ناراضی هستند می‌توانید هرهفته آنها را تعویض کنید یا به آنها بگویید نقش‌های جدیدی پیدا کنند.

چه زمانی به کمک حرفه‌ای نیاز است؟

با اینکه اضطراب جدایی بخش طبیعی‌ای از رشد اولیه کودکان است، مواقعی وجود دارد که شدت پریشانی کودک و مدت‌زمانی که این اضطراب را تجربه می‌کند، به‌حدی زیاد است که چاره‌ای جز کمک حرفه‌ای نمی‌ماند. دانستن اینکه چه زمانی باید به‌دنبال درمان حرفه‌ای باشید، می‌تواند در سلامت هیجانی و آمادگی کودک برای مدرسه کمک بزرگی باشد.

اگر والدین متوجه شدت اضطراب جدایی در کودک نیستند، وظیفه یادآوری به آنها برعهده اولیای مدرسه است. باید خانواده‌ها را تشویق کنید که با پزشک متخصص اطفال یا روان‌درمانگر کودکان مشورت کنند. اگر علائم زیر را در کودک می‌بینید حتما برای کمک اقدام کنید:

• پریشانی ناشی از اختلال اضطراب جدایی بیش از ۴هفته طول کشیده است و هیچ نشانه‌ای از بهبود وجود ندارد؛
• کودک به‌دلیل اضطراب، به‌طور مداوم از رفتن به مدرسه یا مهدکودک خودداری می‌کند؛
• علائم جسمی (مانند دل‌درد، سردرد، حالت تهوع) به‌شکل مداوم و عمدتا هنگام ورود کودک به مدرسه رخ می‌دهند؛
• کودک ترس بیش‌ازحدی از خودش در هنگام جدایی از والدین نشان می‌دهد، با این دلیل که می‌ترسد اتفاق بدی برای آنها رخ دهد؛
• اضطراب، اختلال قابل‌توجهی در یادگیری، تعامل اجتماعی یا کارهای روزمره کودک ایجاد کرده است؛
• کودک رفتارهای واپس‌گرایانه‌ای مانند شب‌ادراری، ازدست‌دادن مهارت‌های زبانی یا تمیزکردن خود در توالت دارد که مدتی است ادامه دارند.

درمان زودهنگام، چه از طریق حمایت مدرسه، بازی‌درمانی یا مشاوره خانواده یا درمان شناختی‌رفتاری، می‌تواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌های مقابله‌ای را بیاموزند و اضطراب جدایی را مدیریت کنند.

سؤالات متداول