اضطراب اجتماعی چیست؟ دلایل، علائم و روش‌های غلبه بر ترس از قضاوت

عصبی‌شدن در بعضی از موقعیت‌های اجتماعی، طبیعی است. مثلا سخنرانی‌کردن برای جمع بزرگی از مخاطبان می‌تواند موجب اضطراب و دل‌شوره شود ولی در اختلال اضطراب اجتماعی، که به آن «فوبیای اجتماعی» نیز می‌گویند، حتی تعاملات ساده روزمره نیز ما را مضطرب، دستپاچه و معذب می‌کند زیرا از قضاوت منفی یا مورد توجه دیگران قرارگرفتن می‌ترسیم. اختلال اضطراب اجتماعی یکی از بیماری‌های مزمن سلامت روان است که با روش‌هایی مانند روان‌درمانی و دارودرمانی قابل‌مدیریت و کنترل است. اگر می‌خواهید بدانید که اضطراب اجتماعی چیست، چه نشانه‌هایی دارد و چگونه می‌توان آن را درمان کرد، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

اضطراب اجتماعی چگونه بروز می‌کند؟

اختلال اضطراب اجتماعی موجب می‌شود که فرد در موقعیت‌های اجتماعی خاص یا تمام موقعیت‌های اجتماعی دچار اضطراب یا ترس شود. ازجمله موقعیت‌هایی که موجب اضطراب و ترس در بیماران مبتلا به اضطراب اجتماعی می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ملاقات با افراد جدید؛
• اجراکردن برنامه‌ای در مقابل دیگران؛
• تماس گرفتن با دیگران یا جواب‌دادن تلفن؛
• استفاده از سرویس بهداشتی عمومی؛
• درخواست کمک در رستوران، فروشگاه یا سایر مکان‌های عمومی؛
• قرارهای عاشقانه؛
• پاسخ‌دادن به سؤال در مقابل دیگران؛
• غذاخوردن در مقابل دیگران؛
• شرکت‌کردن در مصاحبه.

یکی از ویژگی‌های اصلی اختلال اضطراب اجتماعی این است که از قضاوت‌شدن، طردشدن و تحقیرشدن می‌ترسیم. در اختلال اضطراب اجتماعی، ترس و اضطراب منجر به اجتناب از موقعیت‌های استرس‌زا می‌شود. استرس شدید و اجتناب از موقعیت‌های مختلف می‌تواند بر روابط، کارهای روزمره، کار، تحصیل یا سایر فعالیت‌ها اثر بگذارد.

تأثیرات اضطراب اجتماعی در محیط کار و روابط اجتماعی

اضطراب اجتماعی بر عملکرد ما در محل کار و روابط اجتماعی‌مان تأثیر زیادی می‌گذارد. اضطراب اجتماعی در محل کار می‌تواند منجر به اجتناب از تعاملات، مشکل در کار گروهی و عدم پیشرفت شغلی به‌دلیل ناتوانی در صحبت‌کردن در جمع و تصمیم‌گیری شود. در روابط اجتماعی نیز اضطراب اجتماعی می‌تواند منجر به انزوا، تنهایی و مشکل در ایجاد و حفظ ارتباطات به‌دلیل ترس از قضاوت دیگران و ارزیابی منفی آنها شود.

تأثیر اضطراب اجتماعی بر محل کار

• کاهش بهره‌وری: کارمندان مبتلا به اضطراب اجتماعی از انجام وظایفی که به تعامل نیاز دارند (مانند معرفی محصولات یا خدمات یا تماس‌ با مشتری) اجتناب می‌کنند یا این وظایف را به‌سختی انجام می‌دهند. این منجر به تعلل در انجام وظایف و به‌موقع تکمیل‌نکردن آنها می‌شود.
• عدم پیشرفت شغلی: بیماران مبتلا به اضطراب اجتماعی در صحبت‌کردن در جمع، ارائه ایده‌ها و داشتن ابتکارعمل مشکل دارند. این می‌تواند فرصت‌های ارتقا و پیشرفت شغلی آنها را کاهش دهد.
• اختلال در کار گروهی: اضطراب اجتماعی می‌تواند همکاری مؤثر با همکاران را دچار مشکل کند و بر کار تیمی و موفقیت پروژه تأثیر بگذارد.
• افزایش استرس و فرسودگی شغلی: نگرانی و اضطراب مداوم درمورد موقعیت‌های اجتماعی در محل کار می‌تواند منجر به استرس مزمن، خستگی و فرسودگی شغلی شود.  

تأثیر اضطراب اجتماعی بر روابط اجتماعی

• مشکل‌داشتن در ایجاد و حفظ دوستی‌ها: ترس از قضاوت و ارزیابی منفی می‌تواند افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی را از شروع یا مشارکت در تعاملات اجتماعی بازدارد و منجر به دوستی‌های کمتر و انزوای اجتماعی شود.
• چالش در روابط عاشقانه: اضطراب اجتماعی می‌تواند به‌دلیل ترس از صمیمیت، طردشدن یا ابراز محبت در مقابل دیگران، ایجاد و حفظ روابط عاشقانه را دشوار کند.
• انزوا و کناره‌گیری اجتماعی: افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی از موقعیت‌های اجتماعی کناره‌گیری می‌کنند. این می‌تواند منجر به تنهایی و احساس انزوا در آنها شود.
• تأثیر منفی بر عزت‌نفس: اضطراب اجتماعی می‌تواند اعتماد به نفس را از بین ببرد و منجر به احساس بی‌کفایتی و عزت‌نفس پایین شود.
• اجتناب از رویدادهای اجتماعی: ترس از قضاوت‌شدن یا خجالت‌کشیدن می‌تواند افراد را به اجتناب از اجتماعات، مهمانی‌ها و سایر رویدادها سوق دهد و تعاملات اجتماعی آنها را بیشتر محدود کند.

انواع اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟

فردی که مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی است می‌تواند به نوع خفیف، متوسط یا شدید آن مبتلا باشد. بعضی از بیماران مبتلا به اضطراب اجتماعی فقط در یک نوع موقعیت، مانند غذاخوردن در مقابل دیگران، مشکل دارند درحالی‌که بعضی دیگر در چندین موقعیت اجتماعی یا در تمام اشکال تعاملات اجتماعی دچار علائم اضطراب اجتماعی می‌شوند. انواع مختلف اضطراب اجتماعی عبارت‌اند از:

• اضطراب اجتماعی خفیف: فرد علائم جسمی و روانی اضطراب اجتماعی را دارد ولی همچنان در موقعیت‌های اجتماعی شرکت می‌کند یا آنها را تحمل می‌کند. این افراد ممکن است که فقط در موقعیت‌های اجتماعی خاصی دچار علائم شوند.
• اضطراب اجتماعی متوسط: فرد علائم جسمی و روانی اضطراب اجتماعی را دارد و همچنان در بعضی از موقعیت‌های اجتماعی شرکت می‌کند ولی از انواع دیگر موقعیت‌های اجتماعی اجتناب می‌کند.
• اضطراب اجتماعی شدید: فرد در موقعیت‌های اجتماعی دچار علائم شدیدتری از اضطراب اجتماعی (مانند حمله پانیک) می‌شود. به همین دلیل بیماران مبتلا به اضطراب اجتماعی شدید معمولا تحت هیچ شرایطی در موقعیت‌های اجتماعی شرکت نمی‌کنند. آنها معمولا در همه موقعیت‌های اجتماعی یا بسیاری از انواع آنها دچار علائم می‌شوند.

ممکن است که در طول زندگی اضطراب اجتماعی شما از نوعی به نوع دیگر تغییر کند.

علائم رایج اضطراب اجتماعی

معمولا وقتی افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی مجبور به انجام کاری در مقابل دیگران یا حضور در کنار آنها می‌شوند، با علائم، رفتارها و افکار خاصی مواجه می‌شوند. فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی می‌تواند این علائم را در انواع خاصی از موقعیت‌های اجتماعی، در چند موقعیت یا در همه موقعیت‌ها داشته باشد.

علائم احساسی و رفتاری

علائم و نشانه‌های اضطراب اجتماعی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• احساس ترس یا نگرانی شدید از اینکه دیگران درمورد شما قضاوت منفی داشته باشند یا شما را طرد کنند؛
• نگرانی درمورد کِنِف‌شدن یا تحقیر خود؛
• ترس شدید از تعامل یا صحبت با غریبه‌ها؛
• ترس از اینکه دیگران متوجه شوند که مضطرب هستید؛
• ترس از علائم جسمی که ممکن است موجب خجالت شما شود، مانند سرخ‌شدن، عرق‌کردن، لرزیدن یا لرزش صدا؛
• اجتناب از موقعیت‌هایی که ممکن است در آنها در مرکز توجه باشید؛
• اضطراب برای فعالیت یا رویدادی که برایتان ترسناک است؛
• ترس یا اضطراب شدید در موقعیت‌های اجتماعی؛
• تجزیه‌وتحلیل عملکردتان و شناسایی نقص‌ها در تعاملات خود پس از یک موقعیت اجتماعی؛
• انتظار بدترین عواقب ممکن از تجربه‌ای منفی در یک موقعیت اجتماعی؛
• خجالتی‌بودن در مقابل دیگران؛
• احساس دستپاچگی یا دست‌وپاچلفتی بودن در مقابل دیگران؛
• احساس «خالی‌شدن ذهن» و ندانستن اینکه به دیگران چه بگویید؛
• عدم برقراری تماس چشمی هنگام تعامل با دیگران؛
• وضعیت بدن یا پوسچر رسمی و خشک هنگام حضور در کنار دیگران؛
• اجتناب از مکان‌هایی که افراد دیگری در آنها حضور دارند؛
• اجتناب از کارها یا تجربیات روزمره مانند:
  • رفتن به محل کار یا مدرسه؛
  • بازکردن سر صحبت با دیگران؛
  • رفتن به قرار عاشقانه؛
  • پس‌دادن اقلام معیوبی که از فروشگاه خریده‌ایم؛
  • غذاخوردن در مقابل دیگران؛
  • استفاده از توالت عمومی.

در کودکان اضطراب درمورد تعامل با بزرگسالان یا همسالان می‌تواند با گریه، کج‌خلقی، چسبیدن به والدین یا امتناع از صحبت در موقعیت‌های اجتماعی بروز کند.

علائم جسمی و فیزیولوژیکی

گاهی نشانه‌های اضطراب اجتماعی به‌صورت علائم فیزیولوژیکی و جسمی بروز می‌کنند که عبارت‌اند از:

• سرخ‌شدن؛
• تپش قلب؛
• لرزیدن؛
• تعریق؛
• ناراحتی معده یا حالت تهوع؛
• مشکل در تنفس؛
• سرگیجه یا سبکی سر؛
• احساس خالی‌شدن ذهن؛
• تنش عضلانی.

نشانه‌های اضطراب اجتماعی می‌توانند به‌مرورِزمان تغییر کنند. اگر در زندگی خود با تغییرات، استرس یا شرایط سختی روبرو شوید، ممکن است که این علائم تشدید شوند.

عوامل خطر اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟

عوامل مختلف بیولوژیکی و محیطی در ایجاد اضطراب اجتماعی نقش دارند. استعداد ژنتیکی و عدم تعادل در شیمی مغز، به‌ویژه درمورد سروتونین، می‌تواند در شروع این اختلال مؤثر باشد. علاوه‌بر این، عوامل محیطی مانند تجربیات منفی اجتماعی یا آسیب‌های روحی، همراه با انتظارات اجتماعی می‌توانند این وضعیت را تشدید کنند.

به‌طور کلی عوامل زیادی می‌توانند احتمال ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی را افزایش دهند، ازجمله:

• سابقه خانوادگی: اگر والدین یا خواهر و برادر بیولوژیکی شما به اختلال اضطراب اجتماعی مبتلا باشند، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر است.
• تجربیات منفی: کودکانی که مورد آزار، زورگویی، طردشدن، تمسخر یا تحقیر قرار می‌گیرند، بیشتر مستعد ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی هستند. سایر رویدادهای منفی زندگی مانند دعواهای خانوادگی، تروما یا سوءاستفاده نیز می‌توانند با این اختلال مرتبط باشند.
• خلق‌وخو: کودکانی که در مواجهه با موقعیت‌ها یا افراد جدید خجالتی، کم‌رو، گوشه‌گیر یا تودار هستند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
• نیازهای جدید اجتماعی یا کاری: گرچه علائم اختلال اضطراب اجتماعی معمولا در دوران نوجوانی شروع می‌شوند، ملاقات با افراد جدید، سخنرانی در جمع یا معرفی یک محصول یا خدمت به مشتریان می‌تواند برای اولین بار موجب بروز علائم اضطراب اجتماعی شود.
• داشتن ظاهر یا وضعیتی که موجب جلب توجه دیگران می‌شود: مشکلاتی مانند ازشکل‌افتادگی صورت، لکنت زبان یا لرزش ناشی از بیماری پارکینسون می‌توانند احساس خجالت و معذب‌بودن را افزایش دهند و در بعضی از افراد منجر به اختلال اضطراب اجتماعی شوند.

اضطراب اجتماعی محدود به نوجوانی یا اوایل بزرگسالی نیست. گرچه این اختلال اغلب در طول این سال‌ها که شخصیت فرد شکل می‌گیرد بروز می‌کند، ولی تغییرات عمده زندگی می‌تواند در هر مرحله‌ای از زندگی موجب اضطراب اجتماعی شود. مثلا شروع یک شغل جدید، نقل‌مکان یا ایجاد تغییرات قابل‌توجه در زندگی می‌توانند منجر به شروع اضطراب اجتماعی شوند، حتی در افرادی که در گذشته دچار اضطراب اجتماعی نشده‌اند.

درمان‌های دارویی و غیر دارویی اضطراب اجتماعی

روان‌درمانی (مشاوره روان‌شناختی یا گفتاردرمانی) و دارودرمانی رایج‌ترین روش‌های درمان اضطراب اجتماعی هستند.

روان‌درمانی

روان‌درمانی در بیشتر بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی موجب بهبود علائم می‌شود. در طول درمان یاد می‌گیرید که چگونه افکار منفی درمورد خود را بشناسید و تغییر دهید و برای افزایش اعتمادبه‌نفس در موقعیت‌های اجتماعی مهارت‌هایی را کسب می‌کنید.

رفتاردرمانی شناختی (CBT) مؤثرترین نوع روان‌درمانی برای اضطراب است. CBT نوعی درمان روان‌شناختی است که در آن روانشناس یا درمانگر سعی می‌کند الگوهای فکری و رفتاری مضر یا غیرمفید شما را تغییر دهد. CBT معمولا در چند جلسه انجام می‌شود. درمانگر یا روانشناس با صحبت‌کردن و پرسیدن سؤال به شما کمک می‌کند تا دیدگاه خود را تغییر دهید. در این روش یاد می‌گیرید که به استرس، اضطراب و موقعیت‌های دشوار واکنش بهتری نشان دهید و با آنها کنار بیایید.

در رفتاردرمانی شناختی مبتنی بر مواجهه (exposure-based CBT) به‌تدریج برای مواجهه با موقعیت‌هایی که بیشتر از آنها می‌ترسید، آماده می‌شوید. این می‌تواند مهارت‌های مقابله‌ای شما را بهبود دهد و به شما کمک کند تا اعتمادبه‌نفس لازم برای مقابله با موقعیت‌های اضطراب‌آور را به دست آورید. همچنین می‌توانید در آموزش مهارت‌ها یا رول پلی (role-playing یا بازی نقش یک تکنیک روان‌شناختی که در آن نقش‌های مختلف را بازی می‌کنید تا مهارت‌هایتان در تعاملات اجتماعی را تقویت کنید) شرکت کنید تا مهارت‌های اجتماعی‌تان را تقویت کنید و در ارتباط با دیگران احساس راحتی و اعتمادبه‌نفس بیشتری پیدا کنید.

دارودرمانی

داروهای ضدافسردگی در درمان اختلالات افسردگی و اضطراب مؤثرند و خط مقدم درمان اضطراب اجتماعی محسوب می‌شوند. ولی ممکن است هفته‌ها طول بکشد تا داروهای ضد افسردگی شروع به اثر کنند. داروهای ضداضطراب سریع‌تر اثر می‌کنند ولی از آنها نمی‌توان برای دوره‌های طولانی استفاده کرد. داروهای فشارخون نیز، که به‌عنوان مسدودکننده‌های بتا شناخته می‌شوند، می‌توانند موجب بهبود علائم اضطراب اجتماعی شوند.

داروهایی که برای درمان اضطراب اجتماعی استفاده می‌شوند عبارت‌اند از:

• مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs): SSRIها نوعی داروی ضدافسردگی هستند. SSRIها معمولا اولین نوع دارویی هستند که برای علائم پایدار اضطراب اجتماعی امتحان می‌شوند. SSRIهای رایج مورداستفاده برای درمان اضطراب اجتماعی شامل فلوکستین (fluoxetine)، سرترالین (sertraline)، پاروکستین (paroxetine)، سیتالوپرام (citalopram) و اس‌سیتالوپرام (escitalopram) هستند.
• مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین (SNRIs): SNRIها نوع دیگری از داروهای ضدافسردگی هستند. ونلافاکسین (Venlafaxine) یا دولوکستین (duloxetine) از SNRIهای رایج مورداستفاده برای درمان اضطراب اجتماعی به شمار می‌روند.
• بنزودیازپین‌ها: بنزودیازپین‌ها سطح اضطراب را کاهش می‌دهند. این داروها معمولا سریع اثر می‌کنند، ولی چون پس از مدتی بدن فرد نسبت به آنها مقاوم می‌شود و برای رسیدن به همان اثر به دُزهای بالاتری نیاز خواهد داشت، فقط برای مدت کوتاهی تجویز می‌شوند تا زمانی که داروهای ضدافسردگی شروع به کار کنند. از بنزودیازپین‌ها می‌توان در موقعیت‌های اضطراب‌آور نیز استفاده کرد. لورازپام و آلپرازولام نمونه‌هایی از بنزودیازپین‌ها هستند.
• بتابلاکرها یا مسدودکننده‌های بتا: این داروها با مسدودکردن اثر تحریک‌کنندگی اپی‌نفرین (آدرنالین) عمل می‌کنند و برای درمان یا پیشگیری از علائم فیزیکی اضطراب تجویز می‌شوند. آنها ضربان قلب، فشارخون، تپش قلب و لرزش صدا و اندام‌ها را کاهش می‌دهند. به همین دلیل می‌توانند در کنترل علائم در موقعیت‌های خاص (مانند سخنرانی) مؤثر باشند. پروپرانولول و متوپرولول نمونه‌هایی از بتالاکرها هستند.

تعیین بهترین دُز و نوع دارو به زمان نیاز دارد. ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا علائم به‌طور محسوسی بهبود یابند.

اصلاح سبک زندگی

گرچه بهبود اختلال اضطراب اجتماعی به کمک پزشک یا روان‌درمانگر نیاز دارد، با اجرای توصیه‌های زیر می‌توانید موقعیت‌هایی را که موجب بروز علائم می‌شوند مدیریت کنید:

• مهارت‌های کاهش استرس را بیاموزید؛
• به‌طور منظم ورزش کنید یا ازنظر جسمی فعال باشید؛
• به‌اندازه کافی بخوابید؛
• رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید؛
• از مصرف الکل خودداری کنید؛
• مصرف کافئین را محدود یا متوقف کنید؛
• با افرادی که با آنها احساس راحتی دارید، در موقعیت‌های اجتماعی شرکت کنید.

تمرین‌ها و تکنیک‌های رفتاری برای بهبود

ابتدا ترس‌های خود را پیدا کنید تا مشخص شود که چه موقعیت‌هایی بیشترین اضطراب را ایجاد می‌کنند. سپس به‌تدریج فعالیت‌های اضطراب‌آور را تمرین کنید تا اضطراب کمتری در شما ایجاد کنند. با گام‌های کوچک شروع کنید: ابتدا در موقعیت‌هایی که خیلی برایتان سخت نیستند برای خود اهداف روزانه یا هفتگی را تعیین کنید. هرچه بیشتر تمرین کنید، اضطراب کمتری خواهید داشت.

برای تمرین می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:

• با یکی از اقوام نزدیک، دوستان یا آشنایان در محیطی عمومی غذا بخورید؛
• تماس چشمی برقرار کنید و سلام دیگران را پاسخ دهید یا اولین کسی باشید که سلام می‌کند؛
• از کسی تعریف کنید؛
• از فروشنده بخواهید در یافتن کالا به شما کمک کند؛
• از غریبه‌ای آدرس بپرسید؛
• به دیگران علاقه نشان دهید، مثلا درمورد خانه، فرزندان، نوه‌ها، سرگرمی‌ها یا سفرهایشان بپرسید؛
• با یکی از دوستانتان تماس بگیرید تا برای چیزی برنامه‌ریزی کنید.

آماده‌شدن برای شرکت در موقعیت‌های اجتماعی

اجتماعی‌بودن در شرایطی که در آن احساس اضطراب می‌کنید در ابتدا برایتان سخت است. هرچقدر هم که این کار برایتان سخت باشد باز هم نباید از موقعیت‌هایی که موجب بروز علائم اضطراب می‌شوند اجتناب کنید. با مواجهه منظم با این نوع موقعیت‌ها مهارت‌های مقابله‌ای را در خود پرورش می‌دهید و تقویت می‌کنید.  

استراتژی‌های زیر می‌توانند به شما کمک کنند تا با موقعیت‌های اضطراب‌آور روبرو شوید:

• برای گفت‌وگو با دیگران آماده شوید، مثلا درباره اخبار و رویدادهای جاری مطالعه کنید تا داستان‌های جالبی پیدا کنید که می‌توانید درموردشان صحبت کنید؛
• روی ویژگی‌های شخصیتی خودتان که به آنها علاقه دارید تمرکز کنید؛
• تمرین‌های آرامش‌بخش انجام دهید؛
• تکنیک‌های مدیریت استرس را بیاموزید؛
• اهداف اجتماعی واقع‌بینانه‌ای داشته باشید؛
• به این توجه کنید که موقعیت‌های اضطراب‌آوری که از آنها می‌ترسید، چند وقت یک بار واقعا اتفاق می‌افتند. شاید متوجه شوید که سناریوهایی که از آنها می‌ترسید به‌ندرت رخ می‌دهند.
• وقتی موقعیت‌های اضطراب‌آور ایجاد می‌شوند، به خود یادآوری کنید که احساسات شما گذرا هستند و می‌توانید تا زمانی که برطرف می‌شوند، آنها را مدیریت کنید. بیشتر اطرافیان شما یا متوجه کارها یا رفتار شما نمی‌شوند یا به‌اندازه‌ای که فکر می‌کنید به آن اهمیت نمی‌دهند.

برای آرام‌کردن اعصاب خود الکل مصرف نکنید. شاید موقتا مفید باشد ولی در درازمدت می‌تواند موجب افزایش اضطراب شود.

نقش مشاوره روانشناسی در کاهش اضطراب اجتماعی

مشاوره روانشناسی و سایر روش‌های حمایتی به فرد کمک می‌کنند که دوباره اعتمادبه‌نفس خود را بالا ببرد و توانایی کنترل خود در فضاهای اجتماعی را به دست بیاورد. مشاوران حرفه‌ای فضایی امن و بدون قضاوت را برای فرد ایجاد می‌کنند تا علل ریشه‌ای اضطراب خود را بشناسد. رویکردهای درمانی مانند رفتاردرمانی شناختی (CBT) ابزارهایی را برای به‌چالش‌کشیدن و تغییر الگوهای فکری منفی فراهم می‌کنند. از تکنیک‌های مواجهه‌درمانی و ذهن‌آگاهی برای حساسیت‌زدایی تدریجی افراد نسبت به موقعیت‌های اجتماعی ترسناک استفاده می‌شود.

مشاوره افراد را به مهارت‌های عملی برای مدیریت اضطراب مجهز می‌کند، مهارت‌هایی شامل تکنیک‌های آرامش‌بخش، استراتژی‌های ارتباطی مؤثر و مکانیسم‌های مقابله با موقعیت‌های اجتماعی چالش‌برانگیز.

جنبه‌های مهم مشاوره در درمان اضطراب اجتماعی عبارت‌اند از:

• شناسایی محرک‌ها: درک موقعیت‌ها، افکار و احساسات خاصی که اضطراب اجتماعی را تحریک می‌کنند، برای ایجاد استراتژی‌های مقابله‌ای هدفمند بسیار مهم است.
• به‌چالش‌کشیدن افکار منفی: یادگیری نحوه تشخیص و زیرسؤال‌بردن افکار منفی درمورد موقعیت‌های اجتماعی و جایگزینی آنها با افکار متعادل‌تر و واقع‌بینانه‌تر، بخش مهمی در CBT است.
• ایجاد مکانیسم‌های مقابله‌ای: تکنیک‌های مدیریت علائم اضطراب، مانند تنفس عمیق، تمرینات آرامش‌بخش و گفت‌وگوی درونی مثبت (positive self-talk) را می‌آموزیم و تمرین می‌کنیم.  
• مواجهه تدریجی: روبه‌رو شدن آهسته و سیستماتیک با موقعیت‌های اجتماعی ترسناک می‌تواند به فرد کمک کند تا اضطراب کمتر و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد.
• تمرین مهارت‌های اجتماعی: یادگیری و تمرین مهارت‌های اجتماعی مانند شروع گفت‌وگو، برقراری تماس چشمی و شرکت در گفت‌وگوهای کوتاه می‌تواند تعاملات اجتماعی را بهبود دهد.

عوارض عدم درمان اضطراب اجتماعی چیست؟

اضطراب اجتماعی درصورت عدم درمان می‌تواند زندگی شما را کنترل کند. اضطراب‌ها می‌توانند در کار، تحصیل، روابط یا لذت‌بردن از زندگی اختلال ایجاد کنند. این اختلال می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• عزت‌نفس پایین؛
• مشکل در ابراز وجود؛
• خودگویی منفی؛
• حساسیت بیش‌از‌حد به انتقاد؛
• مهارت‌های اجتماعی ضعیف؛
• انزوا و روابط اجتماعی دشوار؛
• پیشرفت تحصیلی و شغلی پایین؛
• سوءمصرف مواد مانند نوشیدن بیش‌ازحد الکل؛
• خودکشی یا اقدام به خودکشی.

سایر اختلالات اضطرابی و بعضی از اختلالات سلامت روان، به‌ویژه اختلال افسردگی اساسی و مشکلات سوءمصرف مواد، اغلب با اختلال اضطراب اجتماعی رخ می‌دهند.

سؤالات متداول