اختلال یادگیری چیست؟ انواع، علائم و راه‌های پشتیبانی در آموزش
تابه‌حال از زبان فرزندتان شنیده‌اید که از درس و مدرسه متنفر است؟ یا متوجه سردرگمی‌اش هنگام خواندن ساعت و تشخیص دست چپ و راست شده‌اید؟ تابه‌حال احساس کرده‌اید کودک دلبندتان نسبت به هم‌سالانش آهسته‌تر یاد می‌گیرد، دیرتر درک می‌کند و سخت‌تر حرف می‌زند؟ اگر این مسائل با ترس از خواندن متنی با صدای بلند، نوشتن چیزی روی کاغذ یا وحشت از حل یک مسئله ریاضی همراه شوند، کودک مشکوک به «اختلال یادگیری» است، یک اختلال عصبی که کم‌توجهی، بی‌قراری، فراموشی و ضعف کودک در یادگیری اطلاعات و مهارت‌های تازه را به‌دنبال دارد. در این مقاله مفصل درباره اختلال یادگیری در کودکان، نشانه‌های رایج، روش‌های تشخیص و درمان آن بخوانید.
اختلال یادگیری چیست؟
اختلال یادگیری (Learning Disability) بیانگر گروهی از اختلال‌های عصبی و رشدی است که قدرت یادگیری فرد را تضعیف می‌کنند و توان صحبت‌کردن، خواندن، نوشتن، توجه‌کردن، درک اطلاعات، به‌خاطرسپردن مسائل، محاسبات، هماهنگی حرکات و … را از او می‌گیرند. این اختلال نه به‌معنای کم‌هوشی و کم‌انگیزگی است، نه شکست کودک در بزرگ‌سالی؛ انیشتین، داوینچی، ادیسون و چرچیل هم به این اختلال مبتلا بودند.
ناتوانی در یادگیری با مجموعه گسترده‌ای از نشانه‌های متفاوت (با شدت متغیر) ظاهر می‌شود. بعضی از مبتلایان به‌خوبی از عهدۀ کارکردن، درس‌خواندن و تشکیل خانواده برمی‌آیند و بعضی دیگر برای رسیدن به این دستاوردها به حمایت بیشتری نیاز دارند.
حقایقی در مورد اختلال یادگیری
- برای تشخیص قطعی اختلال یادگیری آزمایش پزشکی خاصی وجود ندارد. نمی‌توان این عارضه را با یک تست خون یا اسکن مغزی تشخیص داد.
- هیچ درمان پزشکی برای اختلال یادگیری وجود ندارد؛ فقط می‌توان با مداخلات آموزشی و به‌کارگیری تکنولوژی به افراد مبتلا کمک کرد.
- اختلال یادگیری در کودکان ریشه ژنتیکی دارد و وراثتی است. تقریبا از هر ۴ کودک مبتلا، یکی از آنها با سابقه خانوادگی اختلالات یادگیری به دنیا می‌آید.
- اختلال یادگیری با ناتوانی ذهنی متفاوت است! افراد مبتلا به اختلال یادگیری هوش متوسط یا حتی بالاتر از سطح متوسط دارند.
- ناتوانی یا کم‌توانی افراد مبتلا به این اختلال متفاوت است. عده‌ای به‌تنهایی از عهدۀ کار و زندگی و تشکیل خانواده برمی‌آیند و عده‌ای نیازمند حمایت گسترده‌ترند.
- بی‌توجهی به اختلال یادگیری در کودکان می‌تواند زمینه را برای کمبود عزت‌نفس، انزواطلبی و مشکلات رفتاری کودک فراهم کند.
- درصورت مداخله زودهنگام و آموزش مناسب، کودک راحت‌تر با شرایط سازگار می‌شود، مهارت مقابله با چالش‌ها را می‌آموزد و تصویر مثبتی از خود رقم می‌زند.
- احتمال ابتلا به این اختلال در پسربچه‌ها بیشتر از دختربچه‌ها است.
- اختلال یادگیری ارتباطی با محیط زندگی کودک ندارد.
اختلال یادگیری چه علائمی دارد؟
اصلی‌ترین نشانه اختلال یادگیری در کودکان، شکاف عمیق بین استعداد تحصیلی کودک و عملکرد او در مدرسه است. تقریبا اکثر کودکان در یک دورۀ کوتاه با علائم و نشانه‌های اختلال خواندن و نوشتن دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. چنانچه این علائم مقطعی باشند، خطر ابتلا به اختلال جدی نیست و در غیر این صورت، باید راهی برای درمان اختلال یادگیری پیدا کنید.
نشانه‌های اختلال خواندن و نوشتن در مدرسه
- ضعف آشکار در مهارت‌های خواندن، هجی‌کردن، نوشتن و ریاضی در سطح پایه؛
- ضعف در درک و پیروی از دستورالعملها؛
- در‌دست‌گرفتن صحیح مداد؛
- حافظه ضعیف و ضعف آشکار در یادآوری آموخته‌ها؛
- ضعف در مفهوم‌سازی، انتزاع، استدلال و سازمان‌دهی اطلاعات برای حل مسئله؛
- ناهماهنگی عضلات هنگام راه‌رفتن و ورزش؛
- بی‌میلی به مدرسه؛
- بی‌میلی به خواندن با صدای بلند در کلاس یا حل مسائل ریاضی پای تخته؛
- اجتناب از تکالیف یا بی‌میلی به نشان‌دادن تکالیف انجام‌شده؛
- گم‌کردن تکالیف، کتب درسی و غیره؛
- بی‌قراری و تکانشگری در قالب برخورد نافرمانانه یا واکنش‌های عاطفی شدید و پرخاشگرانه در مدرسه:
- مشکلات نظم و انضباط؛
- عملکرد متناقض در روزهای مختلف هفته؛
- مشکلات تمرکز و دامنه توجه بسیار محدود؛
- ناتوانی در تشخیص صداها، حروف یا اعداد؛
- ضعف آشکار در تلفظ کلمات؛
- گیجی بین دست راست و چپ؛
- ضعف در درک کلمات و مفاهیم خاص.
علائم اختلال یادگیری در کودکان در خانه
- ضعف در گوش‌دادن و پیروی از دستورالعملها؛
- تأخیر در رشد گفتار؛
- بی‌نظمی اتاق؛
- پاسخ‌های نابجا؛
- تمایل به انجام کارهای نمایشی؛
- مقاومت در برابر تغییر؛
- ضعف در تشخیص و گفتن زمان؛
- برون‌ریزی، نوسانات خلقی، کج‌خلقی و نافرمانی در خانه؛
- انتقاد از خود با جملاتی مثل «من احمقم»؛
- ضعف در بیان افکار و احساسات؛
- هماهنگی ضعیف دست و چشم.
در جدول زیر نشانه‌های اختلال خواندن و نوشتن در کودکان و نوجوانان را به‌تفکیک سن‌و‌سال بخوانید.
| پیش از دبستان | ۶ تا ۹ سال | ۱۰ تا ۱۳ سال |
| ضعف در تلفظ کلمات، ضعف در یافتن کلمه مناسب، ضعف در قافیه‌بندی.ضعف در یادگیری الفبا، اعداد، رنگ‌ها، شکل‌ها یا روزهای هفته، ضعف در پیگیری دستورالعملها یا یادگیری روال‌ها، ضعف در کنترل مداد شمعی، مداد و قیچی یا رنگ‌آمیزی داخل خطوط، ضعف در بستن دکمه‌ها، زیپ‌ها، دکمه‌های فشاری یا بند کفش | ضعف در مرتبط‌سازی حروف و صداها، ضعف در ترکیب صداها برای ساختن کلمات، ضعف در تلفظ کلمات پایه، ضعف در یادگیری مهارت‌های جدید، ضعف در درست هجی‌کردن، ضعف در یادگیری مفاهیم پایه ریاضی، ضعف در گفتن زمان و به خاطر سپردن توالی‌ها | ضعف در درک مطلب یا مهارت‌های ریاضی، ضعف در پاسخ به سؤالات آزمون‌های تشریحی، بی‌میلی آشکار به خواندن با صدای بلند و نوشتن با دست‌خط بد، ضعف در سازمان‌دهی، ضعف در دنبال‌کردن بحث‌های کلاسی و بیان افکار با صدای بلند |
چند نوع اختلال یادگیری داریم؟
«اختلال یادگیری» یک اصطلاح کلی دربرگیرنده انواع ضعف در یادگیری است. در این بخش درباره شکل‌های مختلف اختلال یادگیری می‌خوانید.
۱. اختلال در خواندن (دیسلکسیا)
شایع‌ترین نوع اختلال یادگیری نارساخوانی یا اختلال در خواندن است. این عارضه قدرت تکلم، خواندن، نوشتن و درک کلمات را هدف قرار می‌دهد و مشکلات مرتبط با دستور زبان، درک مطلب و دیگر مهارت‌های زبانی را به‌دنبال دارد. فرد مبتلا نمی‌تواند حروف و کلمات را به‌درستی تشخیص دهد، سریع و روان نمی‌خواند و دایره واژگان محدود دارد. ۸۰٪ از مبتلایان به این اختلال در این گروه قرار می‌گیرند.
۲. اختلال در نوشتن (دیس‌گرافیا)
دیس‌گرافیا نوعی اختلال یادگیری است که قدرت نوشتن افکار را از فرد مبتلا می‌گیرد؛ در نتیجه فرد در فکرکردن و نوشتن هم‌زمان به مشکل برمی‌خورد. این نوع ناتوانی یادگیری در قالب ضعف در فاصله‌گذاری مابین حروف، نوشتن حروف الفبا، کپی دقیق کلمات و انسجام نوشته‌ها ظاهر می‌شود.
۳. اختلال در ریاضیات (دیسکالکولیا)
نوعی از اختلال یادگیری مربوط به درک اعداد و شماره‌بندی است. کودکان و بزرگسالان مبتلا به دیسکالکولیا (Dyscalculia) برای شمارش پول، خواندن ساعت و گفتن زمان، انجام محاسبات ریاضی ذهنی، شناسایی الگوهای عددی و به‌کار‌بردن فرمول‌های ریاضی به مشکل می‌خورند.
۴. اختلال پردازش شنوایی (APD)
شکل دیگری از اختلال یادگیری هست که قدرت پردازش صداها را هدف قرار می‌دهد! در این اختلال مغز قادر به تفسیر درست اطلاعات شنیده‌شده نیست؛ بنابراین ترتیب صداها را در کلمات درست ادا نمی‌کند یا نمی‌تواند بین صدای معلم و صدای پس‌زمینه (سروصدای بچه‌ها) تمایز قائل شود.
۵. ناتوانی‌های یادگیری غیرکلامی (NVLD)
این نوع اختلال یادگیری توانایی تفسیر نشانه‌های غیرکلامی مانند حالات چهره، زبان بدن، لحن صدا و سایر سیگنال‌های غیرکلامی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
۶. نقص ادراک بصری یا حرکتی بصری
افراد مبتلا به این شکل از اختلال یادگیری در هماهنگی حرکت دست و چشم به مشکل می‌خورند، یعنی خط خواندن را مرتب گم می‌کنند، حروف مشابه را اشتباه می‌گیرند، هنگام خواندن یا نوشتن حرکات چشم غیرعادی دارند، در جهت‌یابی ضعف دارند و از عهدۀ مدیریت خودکار، مداد، مداد شمعی، چسب و قیچی برنمی‌آیند.
چه عواملی باعث اختلال یادگیری می‌شوند؟
اگر نشانه‌های اختلال یادگیری را در کودک دلبندتان می‌بینید، بدانید که این ناتوانی به‌خاطر عملکرد متفاوت سیستم عصبی مغز کودک شماست. این تفاوت‌ها در ژنتیک، آسیب‌های زودهنگام یا مشکلات دیداری و شنیداری کودک ریشه دارند.
۱. نقش ژنتیک و مغز
سابقه ابتلا به اختلال یادگیری در پدر، مادر و خویشاوندان خونی، کودک را از‌نظر ژنتیکی مستعد و آسیب‌پذیر می‌کند. همچنین تأثیر سایر بیماری‌های مادر در دوران بارداری بر اختلال‌های یادگیری کودکان انکارنشدنی است.
۲. آسیب‌های زودهنگام
اتفاقات بزرگ و کوچک در جریان تولد که اکسیژن‌رسانی به مغز نوزاد را مسدود کنند، زمینه‌ساز ابتلا به اختلال‌های یادگیری هستند. همچنین آسیب‌ها و بیماری‌های کودکی مثل مننژیت، صرع، اوتیسم و برخی بیماری‌های سیستم عصبی مثل فلج مغزی و سندرم داون در ایجاد اختلال‌های یادگیری نقش پررنگی دارند. سایر آسیب‌های جدی که باعث ضعف یادگیری کودک می‌شوند، ناشی از تولد در محیط مسموم با سرب، تولد نوزاد نارس، تولد نوزاد کم‌وزن، سوءتغذیه، آسیب‌های مغزی تروماتیک و سوءمصرف الکل و مخدر توسط مادر در دوران بارداری هستند.
۳. مشکلات دیداری و شنوایی
گاه مشکلات یادگیری کودک نه به‌خاطر ژنتیک و نه به‌خاطر آسیب‌های کودکی، بلکه ناشی از معلولیت‌های بینایی، شنوایی، کلامی یا حرکتی است. کودکانی که سخت می‌بینند، کم می‌شنوند، راحت حرف نمی‌زنند یا مشکلات حرکتی دارند، نسبت به هم‌سن‌و‌سالان خود برای یادگیری مفاهیم جدید با چالش جدی‌تر روبه‌رو هستند.
اختلال یادگیری چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر کودک شما مشکوک به اختلال یادگیری است، فکر خودتشخیصی را از سر بیرون کنید و تشخیص را به پزشکان حرفه‌ای و متخصصان این حوزه بسپارید. ریشه‌یابی هر نوع اختلال نیازمند مهارت، آگاهی، تجربه و بررسی طولانی‌مدت است. روان‌شناسان بالینی، روان‌پزشکان کودک، روان‌شناسان کودک و نوجوان، مشاوران مدرسه، کاردرمان‌گران و گفتاردرمان‌گران حاذق می‌توانند با ارزیابی و گفت‌و‌گو، علائم اختلال یادگیری را از بحران‌های مشابه تشخیص دهند.
ارزیابی آموزشی و عملکردی
درمان‌گر نشانه‌های اختلال خواندن و نوشتن را در تست‌های تحصیلی و آزمون‌های ضریب هوشی تشخیص می‌دهد. نمره بالای آزمون IQ و نمره پایین تست تحصیلی زنگ هشدار اختلال یادگیری است. پزشک مهارت‌های خواندن، نوشتن، املا، درک مطلب، درک اعداد و استدلال ریاضی را در این آزمون‌ها می‌سنجد؛ اگر کودک دست‌کم در یکی از این زمینه‌ها به‌مدت بیشتر از ۶ ماه عملکرد نامطلوب (ضعیف‌تر از هم‌سن‌و‌سالان خود) داشته باشد، ابتلا به اختلال یادگیری تأیید می‌شود.
ارزیابی عملکرد
پزشک برای تشخیص دقیق‌تر اختلال یادگیری در کودکان، عملکرد تحصیلی، حرفه‌ای، اجتماعی و رشدی آنان را ارزیابی می‌کند. گزارش‌های معلم در مورد رفتار کودک در کلاس درس، پزشک را به تشخیص دقیق‌تر می‌رساند.
ارزیابی روانشناختی
هدف این ارزیابی تشخیص ناهنجاری‌های روح‌و‌روان مثل اضطراب و افسردگی یا اختلالات رشد مثل نافرمانی مقابله‌ای یا نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) است. این مشکلات روانشناختی زمینه‌ساز اختلال یادگیری یا تشدیدکننده علائم آن هستند. همچنین در جلسه روانشناختی پزشک نگرش کودک نسبت به درس و مدرسه، سطح انگیزه، روابط با هم‌سالان و سطح عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس کودک را ارزیابی می‌کند.
ارزیابی عصب-روانشناختی
این ارزیابی تخصصی تأثیر مغز و سیستم عصبی بر رفتار و مهارت‌های شناختی کودک را مطالعه می‌کند. این تکنیک یک نقشه کامل از نواحی مغز مرتبط با ضعف‌ها و توانمندی‌های یادگیری در اختیار پزشک می‌گذارد تا به تشخیص دقیق و درست برسد.
معاینه و بررسی سوابق پزشکی
اختلال یادگیری یک بیماری وراثتی است؛ از این‌رو پزشک سوابق پزشکی شخصی و خانوادگی کودک را موشکافانه بررسی می‌کند تا از سلامت ژنتیکی کودک مطمئن شود. سپس برای اطمینان از آنکه چالش یادگیری کودک ناشی از یک بیماری زمینه‌ای، ناتوانی ذهنی یا اختلال‌های عصبی و رشدی نیست، ارزیابی شرایط سلامت روان، بیماری‌های مغزی و ناتوانی‌های ذهنی و رشدی را آغاز می‌کند.
درمان و روش‌های پشتیبانی اختلال یادگیری
اگر کودک دلبند شما در دبستان جمع و تفریق را یاد نگیرد، در دبیرستان جبر و مشتق را هم یاد نمی‌گیرد. درمان زودهنگام اختلال یادگیری کلید حل‌و‌فصل این ناتوانی مادام‌العمر است.
۱. درمان با آموزش ویژه
کودکان مبتلا به اختلال یادگیری همگام با هم‌سن‌و‌سالات خود حرکت نمی‌کنند و در جلسه آزمون، انجام تکالیف کلاسی و حتی پرسش‌و‌پاسخ شفاهی عملکرد آهسته‌تری دارند. از این‌رو برای جبران ناتوانی‌ها و تقویت توانمندی‌های خود نیازمند یک روال آموزشی متفاوت و مخصوص هستند. مثلا بهتر است تعداد تکالیف کمتری داشته باشند، نزدیک به جایگاه معلم بنشینند، ابزارهای کمکی (مثل ماشین‌حساب) داشته باشند، کتاب صوتی دریافت کنند یا سؤالات امتحان را به‌صورت شفاهی پاسخ بدهند.
۲. مداخله روان‌درمانی
در جلسه روان‌درمانی کودک مهارت مقابله را یاد می‌گیرد تا چالش‌های عاطفی (مثل اضطراب و استرس) که عامل اختلال یادگیری هستند را بهتر مدیریت کند. هرچقدر این مهارت کودک تقویت شود، نشانه‌های اختلال خواندن و نوشتن کم‌رنگ‌تر خواهد شد.
۳. همکاری والدین، معلمان و متخصصان
کودکانی که ضعف یادگیری دارند، برای ابراز احساسات، بازیابی آرامش خود و درک نشانه‌های غیرکلامی دیگران به مشکل برمی‌خورند. والدین، معلمان و متخصصان می‌توانند با ایجاد یک سیستم حمایتی قرص‌و‌محکم، ساده‌ترین راه ابراز وجود، مقابله با ناامیدی و غلبه بر چالش‌ها را به کودک بیاموزند.
نقش حمایتی والدین بسیار پررنگ است، چراکه فرزند خود را بهتر از هرکسی می‌شناسند. با تمرکز بر «رشد» به‌جای «دستاوردها»، به کودک نشان دهید تقویت مهارت‌های اجتماعی و عاطفی در کنار دستاوردهای تحصیلی «مهم» و زمینه‌ساز موفقیت در آینده است.
۴. دارودرمانی
دارو یا مکمل خاصی برای کمک به پیشرفت تحصیلی، افزایش هوش و بهبود یادگیری کودک وجود ندارد، مگر آنکه ضعف یادگیری ناشی از یک اختلال سیستم عصبی مثل ADHD باشد. در این صورت، پزشک برای تقویت توجه، تمرکز و توان یادگیری، داروهای محرک روانی مثل متیل فنیدات، ریتالین، دکسدرین و سیلرت را تجویز می‌کند.
برخی پزشکان تغییر رژیم غذایی، مصرف ویتامین و تکنیک‌های نوروفیدبک را برای درمان اختلال یادگیری مؤثر می‌دانند. برای اثبات اثربخشی این درمان‌ها تحقیقات بیشتری لازم است.
آیا اختلال یادگیری با آموزش مناسب قابل‌جبران است؟
قابل‌درمان خیر، ولی قابل‌جبران چرا! نقصی که بر اثر این اختلال در عملکرد مغز ایجاد می‌شود، به‌مرور زمان و با دریافت آموزش مناسب قابل‌مدیریت است. درصورت مداخله زودهنگام، پشتیبانی تخصصی و برنامه‌های آموزشی کار‌آمد، کودک یاد می‌گیرد سیستم مغز خود را مدیریت کند، مهارت‌های خواندن، نوشتن، ریاضی و … را بهبود ببخشد و بدون ضعف عزت‌نفس با پیامدهای این ناتوانی مقابله کند.
زندگی با اختلال یادگیری: راهکارها و امیدها
- تفاوت‌های یادگیری کودک را درک کنید و در مورد نوع ناتوانی یادگیری فرزندتان بیشتر بخوانید.
- دریابید که اختلال یادگیری چه تأثیری بر فرایند یادگیری تأثیر می‌گذارد و کدام مهارت‌های شناختی را درگیر می‌کند.
- همواره در جست‌و‌جوی روش‌های درمانی جدید و مؤثر باشید.
- اگر به برنامه آموزشی ویژۀ این کودکان در مدرسه دسترسی ندارید، به فکر استخدام معلم خصوصی باتجربه و پرحوصله باشید.
- ممکن است این کودکان در جنبه‌های دیگری از زندگی عملکرد عالی داشته باشند! با توجه تیزبینانه به علایق و اشتیاق‌های کودک، توانمندی‌ها نقاط قوت او را پرورش دهید.
کلام آخر دکترساینا
اختلال یادگیری به‌معنی ناتوانی یا کم‌توانی ذهن کودک در یادگیری خواندن، نوشتن، درک، محاسبه و … است. این چالش ریشه در مشکلات ساختاری یا نقص‌های عملکردی مغز دارد و اگرچه درمان قطعی برایش نیست، با آموزش ویژه، مداخله روان‌درمانی، مصرف برخی داروها و حمایت والدین، مربیان و متخصصان سلامت می‌توان علائمش را مدیریت کرد. اگر فرزند شما در مدرسه و جامعه یادگیری ضعیف‌تر و آهسته‌تری نسبت به هم‌سالانش دارد، هرچه سریع‌تر از پزشکی حاذق کمک بخواهید. چراکه بی‌خیالی و بی‌توجهی نسبت به علائم یادگیری کودک نتیجه‌ای جز وخامت اوضاع ندارد!
در سامانه سلامت دکترساینا ده‌ها متخصص روان‌شناس از جای‌جای کشور آماده بررسی علائم اختلال یادگیری و کمک‌رسانی به فرزندان عزیز شما هستند. هرجا هستید، فقط یک کلیک با مشاوره آنلاین پزشکان ما فاصله دارید.
سؤالات متداول
۱. آیا اختلال یادگیری با بزرگ‌تر شدن حل می‌شود؟
خیر، این اختلال خود‌به‌خود و به‌تدریج درمان نمی‌شود، اما مداخله زودهنگام اثرات منفی آن را کم‌رنگ و احتمال موفقیت در آینده را تقویت می‌کند. کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری می‌توانند بزرگسالان موفقی باشند.
۲. آیا کودکان با اختلال یادگیری هم استعدادهای خاص دارند؟
نه لزوما، اما غیرممکن هم نیست! هر کودک استعداد منحصربه‌فردی دارد که باید کشف شود. اگر فرزندتان با ضعف در یادگیری دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، شاید عملکرد خارق‌العاده‌ای در هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی، علوم، مهندسی و … نشان دهد.
۳. داروی درمان اختلال یادگیری چیست؟
اختلال یادگیری درمان دارویی ندارد؛ اما اگر ریشۀ علائم این ناتوانی در اختلال دیگری مثل ADHD باشد، پزشک با داروهای محرک روان مثل ریتالین، دکسدرین و سیلرت سعی می‌کند علائم این عارضه را کنترل کند.
۴. انواع اختلالات یادگیری کدام‌اند؟
انواع اختلال یادگیری شامل اختلال در خواندن (دیسلکسیا)، اختلال در نوشتن (دیس‌گرافیا)، اختلال در ریاضیات (دیسکالکولیا)، اختلال پردازش شنوایی (APD)، ناتوانی‌های یادگیری غیرکلامی (NVLD) و نقص ادراک بصری یا حرکتی بصری است.
۵. اختلال یادگیری در بزرگسالان چه عوارضی دارد؟
رایج‌ترین عوارض اختلال یادگیری در بزرگ‌سالی شامل حافظه ضعیف، ضعف در درک اطلاعات، پیگیری دستورالعملها، بی‌نظمی و ناسازگاری با تغییر و تحول است. دشواری یادگیری مهارت‌های جدید، آهسته حرف‌زدن و محدودیت دایره لغات این افراد را به چالش می‌کشد و نمی‌توانند مسئولیت‌های یک فرد بزرگ‌سال را تمام‌و‌کمال بر عهده بگیرند.
اطلاعات این مقاله صرفاً برای افزایش آگاهی شماست. به‌هیچ‌عنوان بدون مشورت با پزشک اقدام به خوددرمانی نکنید.
