علائم تخمک گذاری موفق و ناموفق چیست؟

تخمک گذاری منظم، یکی از نشانه‌های سلامت دستگاه تناسلی زنانه است. ازسوی‌دیگر زوج‌ها می‌توانند با برنامه‌ریزی بهتری برای فرزندآوری اقدام کنند. در این مقاله به بررسی علائم تخمک گذاری موفق و ناموفق می‌پردازیم. پیش از هرچیز از شما دعوت می‌کنیم نظر دکتر طاهره محمودوند متخصص زنان، زایمان، نازایی و از پزشکان دکترساینا را در این باره مشاهده کنید.

تخمک گذاری چیست؟

تخمک‌گذاری آزاد شدن تخمک از تخمدان است. در یک سیکل قاعدگی ۲۸ روزه، روز ۱۴ سیکل روز تخمک‌گذاری محسوب می‌شود. هرماه روز ۶ تا ۱۴ سیکل هورمون تحریک‌کننده فولیکول باعث بالغ شدن فولیکول‌ها در یکی از تخمدان‌ها می‌شود. در روز ۱۰ تا ۱۴ سیکل قاعدگی تنها یکی از فولیکول‌ها به تخمک بالغ تبدیل می‌شود و تخمک گذاری رخ می‌دهد. برای مطالعه‌ی بیشتر به مقاله‌ی چرخه قاعدگی مراجعه کنید.

چرا زمان تخمک‌گذاری اهمیت دارد؟

زمان تخمک‌گذاری نه‌تنها برای زوج‌هایی که قصد بارداری دارند اهمیت دارد بلکه برای زوج‌هایی که درحال‌حاضر قصد بچه‌دار شدن ندارند نیز مهم است. تخمک‌گذاری زمانی است که تخمک بالغ از تخمدان‌ها آزاد می‌شود. سپس تخمک از طریق لوله‌های رحمی حرکت می‌کند و در صورت وجود اسپرم و لقاح (بارور شدن تخمک توسط اسپرم) باروری رخ می‌دهد.

شانس بارداری در زمان پنجره باروری افزایش پیدا می‌کند. پنجره‌ی باروری ۵ روز قبل از تخمک‌گذاری شروع می‌شود و تا روز تخمک‌گذاری ادامه دارد. بیشترین احتمال بارداری در این دوره است. بهترین زمان برای زوج‌هایی که قصد بچه‌دار شدن دارند داشتن رابطه جنسی در پنجره باروری است؛ بنابراین شناخت علائم تخمک‎گذاری برای همه‌ی زوج‌ها ضروری است.

در یک سیکل ۲۸ روزه، روز چهاردهم سیکل روز تخمک‌گذاری است و از روز ۹ تا ۱۴ سیکل پنجره باروری در نظر گرفته می‎شود.

علائم تخمک گذاری برای تعیین زمان باروری

تغییرات مخاط دهانه رحم

در زمان نزدیک به تخمک‌گذاری ترشحات مخاط دهانه رحم افزایش پیدا می‌کند و ظاهر ترشحات شبیه سفیده تخم‌مرغ خام می‌شود.^[۱] این تغییرات در مخاط دهانه رحم به حرکت اسپرم به سمت تخمک کمک می‌کند و باعث بالا رفتن شانس باروری و همچنین لذت در رابطه‌ی جنسی می‌شود. در زمان غیر از تخمک‌گذاری ترشحات بسیار چسبنده هستند.

افزایش میل جنسی

میل جنسی در زنان اغلب قبل از زمان تخمک‎گذاری افزایش پیدا می‌کند. البته عوامل مختلفی مانند استرس، کیفیت رابطه‌ی عاطفی و مسئولیت‌های فردی بر میزان میل جنسی در زنان اثر می‌گذارد.

افزایش دمای پایه بدن

دمای پایه‌ی بدن به دمایی گفته می‌شود که هنگام صبح و قبل از انجام هرگونه فعالیت بدنی اندازه‌گیری شود. دمای پایه بدن هنگام تخمک‌گذاری و ۲۴ ساعت بعدازآن به‌اندازه‌ی یک درجه سانتی‌گراد یا کمتر افزایش پیدا می‌کند.

هورمون پروژسترون علت افزایش دمای پایه بدن است. این هورمون باعث افزایش ضخامت دیواره‌ی رحم می‌شود و به کاشت جنین در رحم کمک می‌کند.

درد تخمک‌گذاری

برخی از زنان قبل از شروع تخمک‌گذاری دچار درد تخمدان‌ها می‌شوند. این درد اغلب مربوط به بزرگ شدن فولیکولی است که تخمک بالغ را نگه می‌دارد. درد ممکن است به‌صورت لحظه‌ای یا کمی طولانی‌تر باشد.

نشانه‌های عدم تخمک گذاری

شناخت علائم تخمک گذاری به آگاهی از علائم عدم تخمک‌گذاری کمک می‌کند. خونریزی پریود لزوماً به معنای تخمک گذاری نیست. علائم و نشانه‌های عدم تخمک‌گذاری عبارت‌اند از:

• پریودهای نامنظم
• خونریزی قاعدگی شدید یا خیلی کم
• قطع قاعدگی (آمنوره)
• عدم وجود ترشحات مخاط دهانه رحم
• اختلال در دمای پایه بدن

درصورتی‌که این علائم را مشاهده می‌کنید با دکتر زنان مشورت کنید.

از کجا بفهمیم در تخمک گذاری مشکلی داریم؟

قاعدگی‌های نامنظم نشان‌دهنده‌ی اختلال در تخمک‌گذاری است. برای تشخیص علت عدم تخمک‌گذاری باید بررسی‌های لازم انجام شود. پزشک با توجه به علائم شما برخی از آزمایش‌های زیر را برای تشخیص علت عدم تخمک‌گذاری تجویز می‌کند:

• اندازه‌گیری سطح پروژسترون
• اندازه‌گیری سطح هورمون‌های تیروئید
• اندازه‌ گیری سطح پرولاکتین
• سونوگرافی شکم و لگن

کلام آخر دکترساینا

شناخت تخمک گذاری برای تمامی خانم‌ها اهمیت دارد؛ چراکه تخمک‌گذاری منظم نشان‌دهنده‌ی سلامت دستگاه تناسلی است. چنانچه در محاسبه‌ی زمان تخمک گذاری خود مشکل دارید یا علائم عدم تخمک‌گذاری را مشاهده می‌کنید، با پزشک زنان در این رابطه صحبت کنید. شما می‌توانید همین حالا در سامانه‌ی دکترساینا مشاوره آنلاین زنان دریافت کنید.

سؤالات متداول

همراهان مجله سلامت دکترساینا، شما عزیزان نیز می‌توانید سؤالات خود را در رابطه با موضوع این مقاله در بخش نظرات بنویسید. متخصصان ما در تلاش هستند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پرسش‌های شما پاسخ دهند.

منابع

[۱] Su, H. W., Yi, Y. C., Wei, T. Y., Chang, T. C., & Cheng, C. M. (2017). Detection of ovulation, a review of currently available methods. Bioengineering & translational medicine, 2(3), 238–۲۴۶. https://doi.org/10.1002/btm2.10058