چرا پوستم در دوران پریود جوش می‌زند؟ راهنمای کامل جوش‌ پریودی

یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های زنان در طول چرخه قاعدگی به‌ویژه قبل از پریود و در این دوره، جوش‌هایی است که ظاهری ناخوشایند دارند و دردناک‌اند. بدن زنان در طول چرخه قاعدگی با طیف وسیعی از تغییرات هورمونی مواجه می‌شود که باعث تولید سبوم می‌شوند. افزایش سبوم یا به‌عبارتی چرب شدن پوست عامل اصلی ایجاد جوش پریودی است. باتوجه‌به اینکه نمی‌توان تغییرات سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون را کنترل کرد، لازم است برای پیشگیری از جوش قاعدگی اقدام کنید. به‌همین‌دلیل در این مقاله از مجله سلامت دکترساینا انواع جوش قاعدگی و دلایل ایجاد این نوع جوش‌ها را بررسی و روش‌هایی علمی برای پیشگیری و درمان‌شان ارائه می‌کنیم.

جوش پریودی چیست؟

تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی تأثیرات زیادی روی وضعیت سلامت پوست دارند. جوش پریودی یکی از شایع‌ترین تغییرات پوستی است که زنان در دوره‌های مختلف چرخه قاعدگی دچارش می‌شوند. با عدم تعادل سطح هورمون استروژن و پروژسترون، انواع جوش‌های پریودی در دوره تخمک‌گذاری، سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و پریود ظاهر می‌شوند.

سطح تستوسترون در تمام چرخه قاعدگی ثابت است، درحالی‌که سطح استروژن و پروژسترون با نزدیک شدن به دوره پریود تغییر می‌کند. بنابراین با کاهش سطح این هورمون‌ها قبل از پریودی و در طول آن، سطح تستوسترون ممکن است بالاتر از استروژن و پروژسترون قرار بگیرد. با افزایش سطح پروژسترون در میانه چرخه قاعدگی، تشکیل سبوم یا چربی پوست تحریک می‌شود که عامل اصلی ایجاد جوش است.

شکل ظاهری و علائم جوش پریودی چگونه است؟

آکنه قاعدگی تفاوت زیادی با آکنه‌های معمولی دارد و با دست‌زدن به آن‌ها احساس درد می‌کنید. این جوش‌ها معمولا برآمدگی‌هایی ملتهب، قرمزرنگ و برجسته‌ای هستند که به آ‌ن‌ها پاپول (Papules) گفته می‌شود اما به‌ندرت ممکن است به پوسچول (Pustules) یا پاپول‌های چرکی تبدیل شوند. علاوه بر جوش‌های ملتهب و چرکی، آکنه پریودی ممکن است به‌شکل لکه‌های سفید یا زرد قبل از چرخه قاعدگی نیز ظاهر شود.

این جوش‌ها ناراحت‌کننده و آزاردهنده هستند اما نباید به آن‌ها دست بزنید یا فشارشان بدهید چون ممکن است بدتر شوند و حتی درمان‌ آن‌ها مدت‌زمان بیشتری طول بکشد و جایشان لک شود.

چه قسمت‌هایی از بدن زنان در دوران پریود جوش می‌زند؟

جوش‌‌های پریودی یا همان جوش‌های هورمونی اغلب در یک‌سوم پایینی صورت یعنی چانه و خط فک ظاهر می‌شوند اما برخی از متخصصان، جوش قاعدگی روی گونه‌ها، گردن و اطراف دهان و حتی روی شانه‌ها و کمر را گزارش داده‌اند.

انواع جوش پریودی

جوش‌های پریودی انواع مختلفی دارند. دانستن تفاوت میان آن‌ها به شما کمک می‌کند درمان مناسب را پیدا کنید.

۱. جوش سرسفید (Whitehead Acne)

جوش‌های سرسفید یکی از انواع جوش پریودی هستند که در دوره تخمک‌گذاری ظاهر می‌شوند. این جوش‌ها لکه‌هایی سفید و پُر از چرک هستند که روی پوست یا زیر پوست ایجاد می‌شوند. نکته مهم اینکه جوش سرسفید بیشتر به‌دلیل آلودگی‌هایی ایجاد می‌شود که توسط منافذ پوست جذب ‌شده‌اند چون وقتی منافذ باز پوست به محلی برای رشد باکتری‌ها تبدیل شوند، پوست ملتهب می‌شود. معمولا جوش‌های سرسفید با پاپول‌ها همراه هستند.

۲. جوش پاپول (Papules Acne)

پاپول‌ نوعی جوش قاعدگی است که در دوره تخمک‌گذاری ایجاد می‌شود. پاپول‌ها جوش‌هایی مایل به صورتی هستند که درد زیادی دارند و اغلب در ناحیه چانه ظاهر می‌شوند. آکنه پاپولی یکی از شایع‌ترین جوش‌های پریودی است.

۳. جوش کیستی (Cystic Acne)

جوش کیستی یا آکنه کیستیک شکل شدیدی از جوش پریودی است که روی صورت، سینه و کمر ظاهر می‌شود. این نوع آکنه با توده‌هایی ملتهب متعدد زیر پوست (ندول‌ها، کیست‌ها و معمولا اسکارها) همراه است. جوش‌های کیستی، بزرگ و پُر از چرک هستند؛ بنابراین نباید به آن‌ها دست بزنید یا فشارشان دهید.

جوش کیستی قاعدگی هم در چرخه قاعدگی و هم در مراحل دیگری مانند بارداری و یائسگی (به‌دلیل تغییرات هورمونی) ممکن است ایجاد شود. درمان این نوع جوش‌ها بسیار چالش‌برانگیز بوده و ممکن است به ترکیبی از داروها نیاز داشته باشید. پس برای درمان باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.

تأثیر جوش پریودی بر روحیه و اعتمادبه‌نفس

جوش قاعدگی به‌صورت مستقیم روی روحیه و اعتمادبه‌نفس شما تأثیر می‌گذارد. این جوش‌ها ظاهری ناراحت‌کننده و آزاردهنده دارند و در کنار دردی که ایجاد می‌کنند می‌توانند تأثیر منفی روی روحیه شما داشته باشند. ظاهر آن‌ها قرمز، چرکی و ملتهب است و پوست دیگر آن شفافیت و شادابی قبل را ندارد. همین موضوع باعث می‌شود از دیدن خود در آینه چندان خوشحال نباشید و اعتماد‌به‌نفس شما کاهش یابد.

در ادامه، با بررسی علت و روش‌های پیشگیری و درمان جوش پریودی خواهیم دید که این مسئله قابل‌حل است.

علت جوش پریودی چیست؟

هورمون‌ها در طول چرخه قاعدگی در نوسان هستند و این موضوع باعث تغییراتی مانند افزایش تولید سبوم (چربی پوست) می‌شود. با افزایش سبوم، احتمال شکل‌گیری آکنه نیز افزایش می‌یابد.

زمان شروع قاعدگی کمی پیچیده‌تر از چیزی است که تصور می‌کنید. بسیاری از زنان قبل از پریود جوش می‌زنند و در واقع جوش پریودی یکی از نشانه‌ها و علائم اولیه PMS است چون در این دوره، هورمون استروژن در پایین‌ترین سطح خود قرار می‌گیرد، سطح هورمون پروژسترون در حال افزایش است و از طرفی هورمون پروژسترون تولید سبوم یا چربی پوست را افزایش می‌دهد. همین امر می‌تواند باعث ایجاد جوش قاعدگی شود.

بدن زنان نیز مانند مردان هورمون مردانهٔ تستوسترون تولید می‌کند. پوست برخی از زنان ممکن است واکنش شدیدتری نسبت به سطح هورمون تستوسترون در بدن نشان دهد که می‌تواند باعث ایجاد آکنه‌های هورمونی در نقاط مختلف بدن در طول چرخه قاعدگی شود.

آکنه قاعدگی چقدر طول می‌کشد؟

چرخه قاعدگی هیچ زنی ثابت نیست و همواره در حال تغییر است. به‌همین‌دلیل، زمان دقیق شروع آکنه پریودی و مدت‌زمان آن در زنان متفاوت خواهد بود. برخی از پزشکان متخصص پوست و مو می‌گویند که آکنه‌ها ممکن است قبل از دوره پریود و در دوران PMS شروع شوند و چند روز تا چند هفته ادامه داشته باشند.

چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟

اگر علاوه بر جوش پریودی علائمی مانند پریودهای نامنظم و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. PCOS نوعی اختلال هورمونی شایع است که با علائم مختلفی همراه است؛ بنابراین اگر جوش‌های پریودی با علائم زیر همراه بود، به پزشک متخصص مراجعه کنید.

• نامنظم بودن یا عقب‌افتادن پریود؛
• افزایش موهای زائد در صورت و بدن؛
• افزایش وزن یا مشکل در کاهش وزن؛
• لکه‌های تیره روی پوست، پشت گردن و سایر نواحی بدن (آکانتوز نیگریکانس)؛
• ریزش مو؛
• نازک شدن تار موها

زنان و زایمان

ویزیت آنلاین

از متخصصان این حوزه بپرسید

دریافت ویزیت آنلاین

درمان جوش پریودی

روش‌های مختلفی برای درمان جوش قاعدگی وجود دارد که برخی از آن‌ها برای تسکین درد جوش‌ها و ازبین‌بردن سریع جای لک‌ها کاربرد دارند. پزشکان متخصص معمولا روش‌های زیر را پیشنهاد می‌دهند اما مهم‌ترین راهکار این است که از دست‌زدن به جوش‌ها و فشاردادن آن‌ها خودداری کنید.

۱. گذاشتن کمپرس سرد و گرم

کمپرس گرم می‌تواند با بیرون کشیدن چرکِ جوش قاعدگی، فشار و درد را کاهش دهد اما کمپرس سرد می‌تواند درد و التهاب را کاهش دهد.

۲. استفاده از پاک‌کننده آرایش حاوی بنزوئیل پراکسید

بنزوئیل پراکسید ماده‌ای است که در بسیاری از پاک‌کننده‌های آرایش استفاده می‌شود. این ماده باکتری‌ها را می‌کُشد و میزان سبوم را کاهش می‌دهد.

اگر پوست حساسی دارید، بهتر است از محصولات حاوی بنزوئیل پراکسید با غلظت پایین استفاده کنید تا پوست تحریک نشود.

۳. استفاده از پاک‌کننده ملایم آرایش غیرکومدون‌زا

پاک‌کننده‌ها و محصولات حاوی مواد کومدون‌زا پوست را تحریک می‌کنند. از محصولاتی استفاده کنید که غیرکومدون‌زا هستند.

۴. مصرف محصولات مراقبت از پوست حاوی اسید سالیسیلیک

اسید سالیسیلیک ماده‌ای ضروری برای تمیزکردن منافذ پوست و لایه‌برداری آن است.

۵. توجه به محصولات آرایشی و بهداشتی حاوی سنتلا

ماده سنتلا با التهاب و باکتری‌ها مبارزه می‌کند و در عین حال باعث بهبود زخم نیز خواهد شد؛ بنابراین از محصولات آرایشی حاوی این ماده استفاده کنید.

۶. درمان با کرم‌ها، ژل‌ها و پماد‌ها

آکنه پریودی خفیف را می‌توان با درمان موضعی و استفاده از کرم، ژل و پماد درمان کرد. در برخی موارد، پزشک متخصص پوست ممکن است محصولات موضعی حاوی اسید آزلائیک را تجویز کند. این محصول باکتری‌ها را از بین می‌برد و التهاب پوست را کاهش می‌دهد. از طرفی ثابت شده است که محصولات حاوی اسید آزلائیک به‌طور قابل‌توجهی لک‌های ناشی از جوش قاعدگی را کم‌رنگ می‌کنند.

۷. مصرف آنتی‌بیوتیک‌های موضعی و خوراکی

آنتی‌بیوتیک‌های موضعی و خوراکی می‌توانند برخی از باکتری‌های روی پوست را از بین ببرند و قرمزی و التهاب را کاهش دهند. از جمله آنتی‌بیوتیک‌های موضعی می‌توان به اریترومایسین و کلیندامایسین اشاره کرد که در درمان آکنه مؤثر هستند. نکته مهم اینکه استفاده از این آنتی‌بیوتیک‌های موضعی می‌تواند خطر مقاومت باکتریایی داشته باشد؛ بنابراین هرگز نباید بدون تجویز پزشک از آن‌ها استفاده کنید.

۸. تمیزی و بستن منافذ باز پوست

یکی از بهترین روش‌ها برای درمان جوش پریودی و پیشگیری از آن، تمیز نگه‌داشتن منافذ باز پوست و کاهش اندازه آن‌ها است. بهتر است پوست خود را با آب ولرم بشویید و از محصولات بهداشتی مانند سرم‌های ضد منافذ پوست استفاده کنید. به‌این‌ترتیب منافذ پوست از آلود‌گی‌ها و سبوم که عامل اصلی جوش قاعدگی هستند پاک خواهند شد.

۹. مراجعه به پزشک زنان و پزشک پوست

مراجعه به پزشک زنان و پزشک متخصص پوست می‌تواند راهکاری عالی و علمی برای درمان جوش پریودی باشد. این پزشکان با تجویز داروهای مناسب نه‌تنها جوش قاعدگی را کنترل می‌کنند بلکه به درمان آن نیز کمک خواهند کرد.

چگونه از جوش پریودی پیشگیری کنیم؟

اگر چه ممکن است جوش پریودی کاملا قابل‌پیشگیری نباشد، اما راهکارهایی برای کاهش خطر ایجاد آن‌ها وجود دارد. بنابراین اگر می‌خواهید از آکنه هورمونی در دوران پریودی پیشگیری کنید، راهکارهای زیر را دنبال کنید:

۱. کاهش استرس

گفتن اینکه استرس خود را کاهش دهید آسان است اما اقدام برای مدیریت آن نه. زمانی‌که تحت استرس زیادی قرار بگیرید، تعادل هورمونی و سیستم ایمنی بدن شما مختل شده و این تغییرات با علائمی مانند جوش و آکنه نمایان می‌شود. هرچند نمی‌توانیم استرس را به‌طور کامل از زندگی حذف کنیم اما با ورزش، تعامل اجتماعی سالم و ذهن‌آگاهی می‌شود آن را مدیریت کرد.

۲. خواب کافی

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد بین کیفیت خواب و شدت آکنه‌ها ارتباط نزدیکی وجود دارد. نتیجه این مطالعه منطقی است چون سطح کورتیزول با خواب ناکافی تغییر می‌کند و روی هورمون‌های بدن تأثیر می‌گذارد.

۳. رژیم غذایی متعادل

هر ماده غذایی که می‌خورید می‌تواند روی پوست نیز تأثیر بگذارد. برخی از غذاها باعث ایجاد جوش و لک می‌شوند. اگر می‌خواهید از جوش پریودی پیشگیری کنید، لازم است رژیم غذایی سالمی را رعایت کنید که بیشتر شامل سبزیجات تازه باشد. علاوه‌براین باید مصرف قند، شکر و غذاهای فراوری‌شده را نیز محدود کنید.

۴. استفاده از محصولات غیرکومدون‌زا

لوازم آرایشی و بهداشتی غیرکومدون‌زا می‌تواند باعث سلامت پوست شود. این لوازم آرایشی به‌طور خاص برای جلوگیری از بسته‌شدن منافذ پوست و مراقبت از آن طراحی شده‌اند و از جوش قاعدگی پیشگیری می‌کنند.

۵. استفاده از داروهای ضدبارداری

بسیاری از زنان نمی‌دانند که برخی از داروهای ضدبارداری برای پیشگیری از جوش پریودی بسیار مناسب هستند. اگر پریود شما نامنظم است یا گرفتگی شدید عضلات دارید، پزشک متخصص در صورت لزوم داروهای ضدبارداری تجویز می‌کند. این داروها روی سلامت پوست نیز تأثیر می‌گذارند.

بهبود وضعیت پوست با مصرف داروهای ضدبارداری چند ماه زمان می‌برد؛ بنابراین باید صبور باشید. البته این داروها تنها برای درمان‌ برخی از بیماری‌ها توسط پزشک متخصص زنان تجویز می‌شوند و نباید آن‌ها را خودسرانه مصرف کنید.

۶. مراجعه به پزشک

پزشک متخصص زنان و زایمان با تجویز برخی از آزمایش‌ها تغییرات هورمونی مؤثر در ایجاد جوش پریودی را بررسی می‌کند؛ سپس طیف وسیعی از داروها را برای آکنه پریودی تجویز می‌کند که اغلب شامل رتینوئیدها، اسپیرونولاکتون (داروی ضدآندروژن) و داروهای پیشگیری از بارداری هستند.

اگر این داروها در چند ماه اول مصرف مؤثر نبودند، پزشک متخصص زنان شما را به پزشک متخصص پوست ارجاع خواهد داد؛ اما اگر علائمی مانند پریودهای نامنظم، افزایش موهای زائد بدن و ریزش مو دارید، پزشک متخصص زنان آزمایش و سونوگرافی برای تشخیص احتمال ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) را تجویز خواهد کرد.

سؤالات متداول