زایمان زودرس: علائم، عوامل خطر و راه‌های پیشگیری

زایمان زودرس چیست؟ چه عواملی باعث زایمان زودرس می‌شود؟ آیا این مشکل روش پیشگیری و درمان دارد؟ پاسخ به این پرسش‌های مهم می‌تواند برای بسیاری از مادران کمک‌کننده باشد. در این مقاله به‌طور کامل درباره موضوع زایمان زودرس، انواع، دلایل، علائم و همچنین روش‌های تشخیص و درمان آن صحبت می‌کنیم. همچنین، در انتهای مقاله به برخی نکات و سؤالات کلیدی اشاره خواهیم کرد. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

منظور از زایمان زودرس چیست؟

به‌گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO)، به زایمانی که قبل از هفته ۳۷ بارداری اتفاق بیفتد زایمان زودرس (preterm labor) می‌گویند. نوزادی که از این زایمان زنده بیرون می‌آید نوزاد زودرس یا نوزاد نارس (preterm births) نامیده می‌شود. این درحالی است که بارداری طبیعی حدود ۴۰ هفته زمان می‌برد و نوزاد به‌صورت کامل درون رحم مادر رشد کرده است که به آن نوزاد کامل یا فول ترم (full-term) می‌گویند. نوزادان ممکن است به‌صورت خودبه‌خود یا به دلایل پزشکی با برنامه‌ریزی قبلی طی زایمان زودرس یا سزارین زودرس متولد شوند.

نوزاد زودرس زمان کافی برای رشد کامل درون رحم مادر را نداشته است. ازآنجاکه بسیاری از اندام‌ها مثل مغز، ریه و کبد تا هفته‌های پایانی بارداری همچنان در حال رشد و تکوین هستند، خطر مشکلات مربوط به سلامتی در نوزاد زودرس بیشتر است. همچنین ممکن است نوزاد برای گرم نگه‌داشتن بدن، تغذیه و رشد مشکل داشته باشد. خوشبختانه، تکنولوژی‌های پزشکی کمک می‌کند تا نوزادان زودرس هم بر این مشکل غلبه کنند و مثل کودک طبیعی رشد کنند.

آمار زایمان زودرس

براساس آخرین آمار سازمان بهداشت جهانی، در سال ۲۰۲۰ حدود ۱۳ میلیون نوزاد در جهان به صورت زودرس به دنیا آمدند. به عبارتی بیشتر از ۱ نوزاد از هر ۱۰ نوزاد، زودرس بودند (آمارها در ایران نیز مشابه همین رقم است). همچنین در سال ۲۰۱۹، حدود ۹۰۰هزار نوزاد براثر عوارض جانبی زایمان زودرس فوت کردند. بسیاری از نوزادانی که زنده ماندند با عوارض جانبی زایمان زودرس مواجه شدند.

نوزادانی که زیر ۳۲ هفته (دو ماه زودتر) به دنیا می‌آیند، ممکن است به‌دلیل نبود مراقبت‌های لازم، تغذیه نامناسب یا نبود مراقبت‌های مربوط به عفونت و مشکلات تنفسی فوت کنند؛ درنتیجه، محل تولد کودک هم در زنده‌مانی او اثر دارد. به‌عنوان مثال، احتمال مرگ در روزهای اول زندگی نوزادانی که در کشورهایی با اقتصاد ضعیف به دنیا می‌آیند ۱۰ درصد بیشتر از کودکانی است که در کشورهایی با اقتصاد قوی متولد می‌شوند.

انواع زایمان زودرس

نوزاد زودرس ممکن است در هفته‌های مختلفی به دنیا بیاید که زایمان بر همین اساس دسته‌بندی می‌شود:

• زایمان زودرس در هفته‌های پایانی بارداری: زایمان بین هفته ۳۴ تا ۳۶ بارداری؛
• زایمان نسبتا زودرس: بین هفته ۳۲ تا ۳۴ بارداری؛
• زایمان خیلی زودرس: قبل از هفته ۳۲ بارداری؛
• بارداری به‌شدت زودرس: قبل از هفته ۲۵ بارداری.

بیشتر زایمان‌های زودرس در مراحل انتهای بارداری اتفاق می‌افتند.

زایمان زودرس در چه هفته‌ای خطرناک است؟

هرچه نوزاد در هفته‌های پایین‌تر (به‌ویژه زیر ۳۲ هفته)‌ به دنیا بیاید، احتمال ایجاد مشکلات سلامتی در او بیشتر است زیرا اندام‌های بدنش به‌خوبی رشد نکرده‌اند، سلو‌ل‌های ذخیره‌کننده چربی‌اش کم‌اند و همچنین سیستم ایمنی ضعیفی دارد و نمی‌تواند از او در برابر بیماری‌ها و عفونت محافظت کند. با این حال، همه نوزادان نارس دچار مشکلات سلامتی نمی‌شوند.

علل زایمان زودرس

اغلب علت زایمان زودرس مشخص نیست؛ با این حال، برخی از دلایلی که نوزادان نارس به دنیا می‌آیند عبارت‌اند از:

• نارسایی دهانه رحم: مشکلات دهانه رحم که آن را برای نگه‌داشتن وزن نوزاد و رحم بسیار ضعیف می‌کند؛ بنابراین زودتر شروع به بازشدن می‌کند.
• حاملگی چندقلو (دوقلو یا بیشتر).
• نیاز به القای زایمان: مادر دچار وضعیت پزشکی‌ای باشد که زایمان باید زودهنگام القا شود، مانند پره‌اکلامپسی.
• مشکلات جفت: مانند نارسایی جفت، جفت سرراهی، جفت آکرتا یا جداشدن جفت.
• پارگی کیسه آب: زمانی که کیسه آمنیوتیک خودبه‌خود پاره شود.
• ابتلای مادر به بیماری‌هایی مانند دیابت یا عفونت.
• داشتن سابقه زایمان زودرس.

عوامل مؤثر در زایمان زودرس

بعضی از وضعیت‌ها خطر زایمان زودرس را افزایش می‌دهند، از جمله:

مشکلات مربوط به بارداری

• خون‌ریزی واژینال در طول بارداری؛
• بارداری از طریق IVF؛
• داشتن نوزاد مشکوک به ناتوانی مادرزادی؛
• فاصله کوتاه بین بارداری‌ها.

موارد مربوط به سن و نژاد

• داشتن سن کمتر از ۱۷ یا بیشتر از ۳۵.
• سیاه‌پوست بودن: به دلایل نامشخص، سیاه‌پوستان بیشتر از سایر نژادها درمعرض زایمان زودرس هستند.

خطرات مربوط به سبک زندگی

• نداشتن مراقبت‌های دوران بارداری؛
• داشتن وزن کمتر از حد معمول (لاغری شدید) یا اضافه‌وزن قبل از بارداری؛
• اضافه‌نکردن وزن به اندازه کافی در دوران بارداری؛
• داشتن رژیم غذایی نامناسب؛
• مصرف سیگار، الکل یا مواد مخدر؛
• داشتن شغلی که در‌ آن چندین ساعت در روز می‌ایستید یا ساعت‌های طولانی کار می‌کنید؛
• داشتن استرس یا اضطراب شدید.
• قرارگرفتن در معرض مواد تراتوژن مانند مواد شیمیایی، سرب، تشعشعات یا سایر مواد مضر.

عوامل خطر پزشکی

• داشتن عفونت‌های درمان‌نشده واژن (عفونت‌های دستگاه ادراری، عفونت‌های مقاربتی یا سایر عفونت‌های رحم یا واژن)؛
• ابتلا به اختلالات بافت همبند مانند سندرم اهلرز ـ دانلوس ( EDS)؛
• داشتن مایع آمنیوتیک بیش از حد (پلی هیدرآمنیوس) یا خیلی کم (الیگوهیدرآمنیوس)؛
• کوتاهی دهانه رحم یا شکل نامنظم آن (مانند رحم سپتوم‌دار یا دوشاخ)؛
• سابقه عمل جراحی روی دهانه رحم یا رحم؛
• ابتلا به بیماری‌هایی مثل فشار خون بالا یا اختلالات لخته‌شدن خون؛
• ابتلا به کلستاز درون‌کبدی بارداری (ICP): یک بیماری کبدی که در دوران بارداری اتفاق می‌افتد.

علائم زایمان زودرس

به‌محض اینکه متوجه هر نوع نشانه‌های زایمان زودرس شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید، از جمله:

• ترشحات واژنی غیرمعمول (شبیه نشت مایع آمنیون) یا خون‌ریزی؛
• انقباضات یا گرفتگی پایین شکم احتمالا شبیه درد نفخ، همراه یا بدون اسهال؛
• ۴ یا بیشتر از ۴ انقباض (گرفتن و آزاد شدن عضلات رحم) در ساعت که بعد از تغییر وضعیت یا استراحت از بین نمی‌رود؛
• درد پیش‌رونده در قسمت پایین کمر؛
• درد لگن؛
• افزایش فشار در لگن و واژن؛
• گرفتگی‌های مداوم شبیه قاعدگی؛
• علائم شبیه آنفولانزا مثل حالت تهوع و استفراغ؛
• کاهش حرکات جنین (اگر کمتر از ۶ حرکت در ساعت حس می‌کنید)؛
• پاره‌شدن کیسه آب.

همچنین در صورت بروز تورم در صورت، دست‌ها یا پاها، دوبینی، تاری دید یا سایر اختلالات چشمی، باید با ماما یا پزشک خود تماس بگیرید. اینها علائم پره‌اکلامپسی هستند که یکی از دلایل شایع زایمان زودرس است.

اگر بیماری‌هایی مثل دیابت، فشار خون بالا یا پره‌اکلامپسی دارید و نمی‌توانید شرایط‌تان را مدیریت کنید، به پزشک مراجعه کنید. هرچند زایمان زودرس به‌طور کامل قابل‌پیشگیری نیست، ممکن است پزشک برای جلوگیری از زایمان زودرس بعضی روش‌ها را پیشنهاد دهد.

تشخیص زایمان زودررس

پزشک با معاینه دهانه رحم می‌تواند زایمان زودرس را تشخیص دهد. اگر دهانه رحم شما نازک و باز شده باشد، احتمالا درمعرض زایمان زودرس هستید. علاوه بر معاینه لگن، پزشک می‌تواند از روش‌های دیگری استفاده کند، از جمله:

• سونوگرافی: سونوگرافی به بررسی اندازه جنین، موقعیت آن درون رحم یا بررسی مشکلات مربوط به جفت یا مایع آمنیوتیک کمک می‌کند؛
• ارزیابی انقباضات: ممکن است پزشک از شما بخواهد انقباضات‌تان را بررسی کنید؛
• آزمایش فیبرونکتین جنین (FFN): پزشک نمونه‌ای از مایع واژنی برمی‌دارد تا فیبرونکتین جنین را بررسی کند. فیبرونکتین نوعی پروتئین است که به چسبیدن کیسه آمنیون به رحم کمک می‌کند. اگر این ماده در واژن شما وجود داشته باشد، می‌تواند نشانه زمان زایمان باشد.

مشخصات ظاهری نوزادان زودرس

ممکن است نوزاد شما علائم خفیف تا مشکلات جدی مربوط به زایمان زودرس را داشته باشد. بعضی از علائم زود نمایان می‌شوند، از جمله:

• اندازه کوچک نوزاد و بزرگ‌تر بودن سر نسبت به بدن؛
• وزن پایین هنگام تولد؛
• اندام‌هایی که به‌دلیل کمبود سلول‌های ذخیره‌کننده چربی واضح‌تر و متفاوت از نوزادی است که در زمان طبیعی به دنیا آمده است؛
• موهایی که کل بدن را پوشانده است؛
• دمای پایین بدن بلافاصله بعد از زایمان؛
• مشکل تنفسی؛
• مشکل تغذیه.

جداول زیر میانگین وزن، طول بدن و اندازه دور سر نوزادان در سنین مختلف بارداری برای هر جنس را نشان می‌دهد:

نوزادان پسر

نوزادان دختر

عوارض زایمان زودرس برای نوزاد

لزوما همه نوزادان زودرس عوارض جانبی ندارند اما به‌دنیا‌آمدن خیلی زودهنگام می‌تواند مشکلات کوتاه‌مدت یا بلندمدتی برای سلامتی‌شان داشته باشد. در واقع، بعضی از مشکلات ممکن است در زمان تولد مشخص شود، اما بعضی از آنها تا مدت‌ها نمایان نمی‌شود. به‌طور کلی، هرچه نوزاد زودتر به دنیا بیاید، خطر عوارض جانبی بیشتر است. وزن هنگام تولد هم نقش مهمی در سلامت نوزاد ایفا می‌کند.

عوارض کوتاه‌مدت زایمان زودرس

عوارض زایمان زودرس در هفته اول می‌تواند متفاوت باشد که در ادامه به هر کدام از آنها می‌پردازیم.

۱. مشکلات تنفسی

نوزاد زودرس ممکن است مشکل تنفسی داشته باشد، زیرا با ریه‌هایی به دنیا آمده است که کامل رشد نکرده‌اند. اگر ریه‌های نوزاد فاقد نوعی ماده (سورفاکتانت) باشد که به ریه‌ها اجازه انبساط (بازشدن) می‌دهد، ممکن است کودک برای دریافت هوای کافی دچار مشکل شود. این موضوع یک مشکل قابل‌درمان است که به نام سندرم دیسترس تنفسی شناخته می‌شود.

از طرف دیگر، توقف تنفسی یا همان آپنه در نوزادان زودرس شایع است. آپنه در بیشتر نوزادان با مرخص‌شدن از بیمارستان و رفتن به خانه برطرف می‌شود. همچنین بعضی از نوزادان نارس نوعی اختلال ریوی کمتر شایع به نام دیسپلازی برونشی ریوی می‌گیرند. این نوزادان تا چند هفته یا چند ماه به اکسیژن نیاز دارند. این مشکل به‌مرور از بین می‌رود.

۲. مشکلات قلبی

مجرای شریانی باز یا پی دی ای (PDA) و فشار خون پایین از جمله مشکلات قلبی شایع در نوزادان زودرس است. مجرای شریانی باز یک سوراخ بین دور رگ خونی مهم یعنی آئورت و شریان ریوی است. این نقص قلبی معمولا خودبه‌خود برطرف می‌شود اما بدون درمان ممکن است موجب مشکلاتی مثل نارسایی قلبی شود. نارسایی قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که قلب نمی‌تواند خون را به‌خوبی پمپ کند. فشار خون پایین هم ممکن است به درمان با سرم، دارو و گاهی اوقات انتقال خون نیاز داشته باشد.

۳. مشکلات مغزی

هرچه نوزاد زودتر به دنیا بیاید، خطر خون‌ریزی در مغز بیشتر است که به آن هموراژی اینتراونتریکولار یا خون‌ریزی داخل‌بطنی می‌گویند. بیشتر خون‌ریزی‌ها خفیف هستند و بعد از مدت کوتاهی برطرف می‌شوند اما بعضی نوزادان ممکن است خون‌ریزی مغزی بیشتری داشته باشند که موجب آسیب مغزی دائمی می‌شود.

۴. مشکلات کنترل دما

نوزادان زودرس سریع دمای بدن را از دست می‌دهند. این نوزادان به اندازه یک نوزاد کامل چربی ذخیره‌کننده در بدن ندارند و نمی‌توانند آن مقدار حرارتی که از سطح بدن از دست می‌دهند را جبران کنند. اگر دمای بدن خیلی اُفت کند، می‌تواند موجب مشکلات خطرناکی مثل هیپوترمی (سرمازدگی) شود.

هیپوترمی در نوزاد زودرس می‌تواند موجب مشکلات تنفسی و کاهش میزان قند خون شود. همچنین ممکن است نوزاد زودرس تمام انرژی به‌دست‌آمده از تغذیه را صرف گرم نگه‌داشتن خودش کند. به همین دلیل، نوزادان کوچک‌تر در ابتدا به گرمای اضافی با گرم‌کننده یا انکوباتور نیاز دارند یعنی همان محفظه شیشه‌ای که احتمالا در فیلم‌های سینمایی دیده باشید که نوزاد نارس را در آن قرار می‌دهند تا رحم مادر شبیه‌سازی شود.

۵. مشکلات گوارشی

به احتمال زیاد، سیستم گوارشی نوزادان زودرس به‌طور کامل رشد نکرده است. این موضوع می‌تواند موجب مشکلاتی مثل انتروکولیت نکروزان (NEC) شود. در بیماری انتروکولیت نکروزان سلول‌های پوششی دیواره روده آسیب دیده‌اند. این مشکل می‌تواند بعد از شروع شیردهی در نوزادان زودرس اتفاق بیفتد. خطر انتروکولیت نکروزان در نوزادان زودرسی که تنها از شیر مادر تغذیه می‌کنند کمتر است.

۶. مشکلات خونی

نوزادان زودرس در معرض مشکلات خونی مثل کم‌خونی یا زردی نوزادی هستند. نوزادان مبتلا به کم‌خونی، سلول‌های قرمز خونی کافی ندارند. تمام نوزادان در ماه‌های اول زندگی کمی افت در سلول قرمز خون دارند اما این افت ممکن است در نوزادان زودرس بیشتر باشد. رنگ پوست و چشم‌ها در نوزادان مبتلا به زردی نوزادی، زرد است. این موضوع به‌دلیل ترشح نوعی ماده زردرنگ از کبد به درون خون نوزاد ایجاد می‌شود. این ماده بیلی‌روبین نامیده می‌شود. هرچند زردی دلایل زیادی دارد و در بیشتر نوزادان نیز وجود دارد، اما در نوزادان نارس شایع‌تر است.

۷. مشکلات متابولیسم

نوزادان زودرس اغلب مشکلات متابولیسم دارند. متابولیسم یا سوخت‌وساز فرایندی است که غذا و نوشیدنی‌های بدن را به انرژی تبدیل می‌کند. بعضی از نوزادان زودرس ممکن است میزان قند خون خیلی پایینی داشته باشند، به این دلیل که نوزادان زودرس اغلب قند خون ذخیره‌شده کمتری نسبت به نوزادان طبیعی دارند. همچنین، نوزادان زودرس برای تبدیل قند ذخیره‌شده به شکل قابل‌استفاده و فعال قند خون، مشکلات بیشتری دارند.

۸. مشکلات سیستم ایمنی

سیستم ایمنی کامل‌رشدنکرده در نوزادان زودرس شایع است. این موضوع می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری در این نوزادان را افزایش دهد. عفونت در نوزاد زودرس می‌تواند به‌سرعت وارد جریان خون شود و نوعی مشکلات تهدیدکننده زندگی به نام سپسیس (عفونت خونی) را ایجاد کند.

عوارض طولانی‌مدت زایمان زودرس

زایمان زودرس می‌تواند در درازمدت مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

۱. فلج مغزی

این گروه اختلالات می‌توانند موجب مشکلاتی در حرکت، حجم عضله یا وضعیت بدن شوند. فلج مغزی می‌تواند به‌دلیل نوعی عفونت یا جریان خون ضعیف ایجاد شود. همچنین ممکن است به‌دلیل آسیب به مغز نوزاد در اوایل دوره بارداری یا روزهای اولیه پس از تولد ایجاد شود.

۲. مشکل یادگیری

نوزادان زودرس در نقاط عطف زندگی، بیشتر از نوزادان طبیعی عقب می‌مانند. کودکی که زود به دنیا آمده است، ممکن است در سن مدرسه‌ بیشتر در معرض اختلالات یادگیری باشد.

۳. مشکلات بینایی

نوزادان زودرس ممکن است نوعی اختلال بینایی به نام رتینوپاتی پره‌مچوریتی (اختلال شبکیه مربوط به نوزادان زودرس) داشته باشند. این اتفاق زمانی می‌افتد که رگ‌های خونی ورم می‌کند و بیش از حد وارد بافت حساس به نور در پشت چشم به نام شبکیه می‌شود. گاهی اوقات، این رشد زیاد عروق به‌آرامی به شبکیه آسیب می‌زند و آن را از جای خود بیرون می‌آورد. زمانی که شبکیه از پشت چشم بیرون می‌آید به آن جداشدگی شبکیه می‌گویند. درمان نکردن این موضوع می‌تواند به بینایی آسیب بزند و موجب کوری شود.

۴. مشکلات شنوایی

خطر ازدست‌دادن شنوایی در نوزادان زودرس بیشتر است. تمام نوزادان قبل از ترخیص از بیمارستان و رفتن به خانه باید ازنظر شنوایی بررسی شوند.

۵. مشکلات دندان

نوزادان زودرس بیشتر از نوزادان طبیعی ممکن است نقایص مربوط به پوشش خارجی دندان یا مینای دندان را داشته باشند. همچنین، به احتمال زیاد، رشد دندان در نوزادانی که خیلی زود به دنیا آمده‌اند بیشتر طول می‌کشد.

۶. مشکلات رفتاری و ذهنی

کودکانی که زود به دنیا آمده‌اند با احتمال بیشتری نسبت به سایر کودکان مشکلات ذهنی مثل تأخیر در رشد دارند. همچنین ممکن است نوزادان زودرس از نظر تعاملات و ارتباطات اجتماعی مشکل داشته باشند.

۷. بیماری‌های پیش‌رونده

نوزدان زودرس با احتمال بیشتری نسبت به نوزادان طبیعی مشکلات سلامتی طولانی‌ مدت دارند. احتمال ایجاد یا ادامه‌دارشدن بیماری‌هایی مثل آسم و مشکلات تغذیه در این نوزادان بیشتر است. همچنین، احتمال سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) در نوزدان زودرس بیشتر است. در این شرایط، نوزاد بدون دلیل مشخص و اغلب زمانی که خواب است می‌میرد.

عوارض زایمان زودرس برای مادر

نوزاد زودرس می‌تواند بار احساسی زیادی روی کل خانواده داشته باشد. افرادی که زایمان زودرس دارند، ممکن است مشکلات مختلفی را تجربه کنند، از جمله:

• اضطراب؛
• افسردگی بعد از زایمان؛
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)؛
• مشکل ارتباط با نوزاد.

جلوگیری از زایمان زودرس

در اغلب موارد، علت دقیق زایمان زودرس مشخص نیست اما بعضی روش‌ها می‌توانند برای جلوگیری از زایمان زودرس به کار بروند، از جمله:

• مصرف مکمل‌های پروژسترون: پروژسترون هورمونی است که در بارداری نقش دارد. اگر در گذشته زایمان زودرس داشته‌اید، ممکن است مصرف مکمل پروژسترون خطر زایمان زودرس را کاهش دهد. همچنین اگر دهانه رحم شما کوتاه است، مصرف مکمل پروژسترون می‌تواند خطر زایمان زودرس را کاهش دهد. دهانه رحم بخش پایینی رحم است که در طول زایمان باز می‌شود تا کودک به دنیا بیاید.
• سرکلاژ دهانه رحم: سرکلاژ نوعی جراحی است که در دوران بارداری انجام می‌شود. اگر دهانه رحم شما کوتاه باشد و در گذشته زایمان زودرس داشته باشید، ممکن است پزشک این جراحی را به شما پیشنهاد دهد. در این جراحی، دهانه رحم با بخیه‌های قوی دوخته می‌شود. این کار قدرت بیشتری به رحم می‌دهد. در موعد زایمان بخیه‌ها برداشته می‌شود. در مورد لزوم کنارگذاشتن فعالیت جنسی در ادامه بارداری با پزشک مشورت کنید.

همچنین به پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی، توجه به بعضی موضوعات می‌تواند به پیشگیری از زایمان زودرس کمک کند، از جمله:

• رژیم غذایی سالم و تغذیه مناسب؛
• عدم مصرف سیگار و تنباکو؛
• استفاده از سونوگرافی اولیه برای تعیین اندازه جنین، سن حاملگی و باداری چندقلو؛
• انجام مراقبت‌های اولیه در سه‌ماهه اول بارداری؛
• دریافت مشاوره در مورد کنترل بیماری‌هایی مثل دیابت یا فشار خون بالا؛
• کاهش میزان استرس؛
• حداقل ۸ نوبت مراجعه به متخصص زنان برای بررسی عفونت؛
• رسیدگی به دندان‌ها: ارتباط مستقیمی بین سلامت لثه و زایمان زودرس وجود دارد؛
• فاصله حداقل ۱۸ ماه بین بارداری‌ها.

چیزی که به پیشگیری از زایمان زودرس کمک می‌کند نماندن در تخت‌خواب است. ماندن در تخت، خطر لخته‌شدن خون را افزایش می‌دهد، استخوان را ضعیف‌تر می‌کند و قدرت عضلانی را کاهش می‌دهد. همچنین احتمال زایمان زودرس را بالا می‌برد. ماندن در تخت فقط با نظر پزشک قابل‌انجام است.

درمان زایمان زودرس

اگر خانمی زایمان زودرس را تجربه کند یا در معرض زایمان زودرس باشد، می‌تواند با کمک بعضی روش‌ها از اختلالات عصبی آینده یا مشکلات تنفسی و عفونت در نوزاد زودرس جلوگیری کند. هدف از مصرف دارو توقف زایمان زودرس و ایجاد فرصتی برای جنین است که تا حد امکان درون رحم رشد کند.

داروهای مختلفی برای جلوگیری از زایمان زودرس وجود دارد، از جمله:

• توکولیتیک‌ها: این دارو انقباضات را تا ۴۸ ساعت متوقف می‌کند تا زایمان به تأخیر بیفتد. به‌محض اینکه زایمان به تأخیر افتاد، پزشک منیزیم سولفات یا کورتیکواستروئیدها را تجویز می‌کند. این داروها به پزشک فرصت می‌دهند تا شما را به بیمارستان یا بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان منتقل کند.
• منیزیم سولفات: این دارو ازطریق درون‌رگی تزریق می‌شود تا خطر فلج مغزی یا مشکلات حرکتی جسمی جنین را کم کند. این دارو در شرایطی تجویز می‌شود که زیر هفته ۳۲ بارداری هستید و احتمالا تا ۲۴ ساعت آینده زایمان می‌کنید.
• کورتیکواستروئیدها: استروئیدها موجب رشد ریه‌ها، اندام‌های گوارشی و مغز جنین قبل از زایمان می‌شود. این داروها معمولا بین هفته ۲۴تا ۳۴ بارداری تجویز می‌شوند.
• آنتی‌بیوتیک: برای جلوگیری از پارگی زودرس غشاهای زایمان تجویز می‌شود.

اگر سابقه زایمان زودرس دارید، ممکن است پزشک دارویی تجویز کند تا از زایمان زودرس مجدد شما جلوگیری کند. شایع‌ترین دارو پروژسترون است.

درمان نوزاد زودرس

اگر نوزاد زودرس دارید، او باید در بخش مراقبت‌های ویژه نوزاد (NICU) بیمارستان قرار بگیرد. بعضی از نوزادان باید مدتی در این واحد بمانند تا شبانه‌روز از آنها مراقبت شود و وضعیت سلامت نوزاد از نزدیک بررسی شود. یک مرحله پایین‌تر از NICU، مرکز مراقبت‌های متوسط ​​است که مراقبت‌های ویژه کمتری ارائه می‌دهد. با این حال، این واحد هم شامل افرادی است که برای مراقبت از نوزادان نارس آموزش دیده‌اند.

ممکن است نوزاد شما بلافاصله بعد از زایمان برای تغذیه و سازگاری با محیط به مراقبت بیشتر نیاز داشته باشد. تیم مراقبتی به شما کمک می‌کند تا در مورد نیازهای نوزاد و برنامه مراقبتی او آگاه‌تر شوید. بنابراین، بدون نگرانی از آنها سؤال کنید.

نوزادان زودرس در موارد مختلفی ارزیابی و یاری می‌شوند، از جمله:

• تنفس؛
• تغذیه؛
• وزن‌گیری؛
• حفظ دمای بدن.

همچنین به‌گزارش سازمان بهداشت جهانی، انجام بعضی روش‌ها به کاهش مرگ‌و‌میر نوزادان زودرس و کم وزن کمک می‌کند، از جمله:

• درآغوش‌گرفتن نوزاد توسط مادر بلافاصله بعد از زایمان؛
• شروع زودهنگام شیردهی؛
• استفاده از دستگاه فشار مثبت مداوم برای راه هوایی؛
• استفاده از داروهای حاوی کافئین برای مشکلات تنفسی.

مادر و نوزاد باید بعد از تولد در کنار هم باقی بمانند، مگر اینکه بیماری خاصی در کودک باعث این جدایی شود.

سؤالات متداول