علائم سینوزیت چیست و راه‌های درمان آن کدام است؟

سینوزیت به‌معنای التهاب بافت پوششی سینوس‌ها یا حفره‌های موجود در سر است. علائم سینوزیت با سردرد، گرفتگی بینی و … خود را نشان می‌دهند. عوامل مختلفی می‌توانند منجر به سینوزیت شوند. در این مقاله به بررسی علل، علائم و عوارض سینوزیت می‌پردازیم و در انتها راه‌های درمان آن را مرور می‌کنیم.

سینوزیت چیست؟

سینوزیت یک بیماری شایع است که حدود ۱۱٪ از جمعیت بزرگسال آمریکا به آن دچارند.^[۱] سینوزیت به التهاب یا تورم بافت پوششی سینوس‌ها گفته می‌شود. سینوس‌ها به‌صورت چهار حفره در سر قرار دارند که از طریثق کانال‌های باریکی به هم متصل می‎شوند. سینوس‌ها ترشحات مخاطی رقیقی تولید می‌کنند که از بینی خارج‌شده و به تمیز نگه‌داشتن بینی کمک می‌کند.

به‌طورمعمول حفره‌های سینوس با هوا پرشده‌اند؛ اما درصورتی‌که با مایع یا هر چیز دیگری مسدود شوند، منجر به رشد عوامل بیماری‌زا و ایجاد سینوزیت می‌شوند.

علت عفونت سینوس‌ها

سینوزیت ممکن است ناشی از باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها اتفاق بیفتد و باعث تورم و مسدود شدن سینوس‌ها شود. شایع‌ترین علت عفونت سینوس‌ها شامل سرماخوردگی، آلرژی فصلی و رینیت آلرژیک، حساسیت به کپک، پولیپ بینی، انحراف تیغه‌ی بینی و ضعف سیستم ایمنی است.

در نوزادان و کودکان استفاده از پستانک، شیشه شیر یا نوشیدنی در حالت خوابیده خطر ابتلا به سینوزیت را افزایش می‌دهد.

انواع سینوزیت

سینوزیت ممکن است بر اساس مدت‌زمان آن (حاد و مزمن) و نوع التهاب (عفونی یا غیرعفونی) به انواع مختلفی دسته‌بندی شود که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.

• سینوزیت حاد: این نوع سینوزیت با علائم سرماخوردگی مانند آبریزش بینی، گرفتگی بینی و درد در ناحیه‌ی صورت که پس از گذشت ۱۰ روز برطرف نمی‌شود بروز پیدا می‌کند.
• سینوزیت مزمن: به شرایطی گفته می‌شود که در آن احتقان بینی، درد و فشار در صورت و کاهش حس بویایی به مدت حداقل ۱۲ هفته ادامه دارد.
• سینوزیت تحت حاد: شرایطی است که علائم سینوزیت ۴ تا ۱۲ هفته طول بکشد.
• سینوزیت حاد مکرر: علائم سینوزیت بیش از ۴ بار در یک سال تکرار می‌شود و هر بار کمتر از ۲ هفته طول می‌کشد..

علائم سینوزیت چیست؟

علائم سینوزیت عبارت‌اند از:

• درد و تورم و حساسیت اطراف گوش، چشم، پیشانی و گونه‌ها
• گرفتگی و انسداد بینی
• کاهش حس بویایی
• سردرد سینوسی
• دندان‌درد
• بوی بد دهان
• تب
• ترشحات سبز یا زردرنگ از بینی

درصورت مشاهده‌ی این علائم حتماً با یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید.

تفاوت سینوزیت و آلرژی

اگرچه آلرژی بیشتر در دوران کودکی بروز پیدا می‌کند؛ اما احتمال بروز آن در هر مرحله‌ای از زندگی وجود دارد. آلرژی نوعی واکنش است که در برابر یک مادهي حساسیت‌زا در بدن ایجاد می‌شود.

وقتی ماده‌ی حساسیت‌زا یا اصطلاحاً آلرژن وارد بدن می‌شود، سیستم ایمنی با ترشح ماده‌ای به نام هیستامین به آن واکنش نشان می‌دهد؛ ترشح هیستامین با علائمی مانند عطسه، سردرد یا گرفتگی بینی ظاهر می‌شود. احساس گیجی و بثورات پوستی نیز از دیگر علائم آلرژی است.

حساسیت شدید می‌تواند باعث رینیت آلرژیک شود. رینیت آلرژیک علاوه بر علائمی که در بالا اشاره کردیم، باعث خارش چشم نیز می‌شود که این خارش چشم وجه تمایز رینیت آلرژیک و سینوزیت است.

از طرف دیگر سینوزیت زمانی رخ می‌دهد که مجاری بینی دچار التهاب شده باشد. سینوزیت اغلب توسط ویروس ایجاد و باعث تجمع مخاط در بینی می‌شود.

سینوزیت باعث درد چشم‌ها و گونه‌ها شده و باعث ترشح مخاط غلیظ و بوی بد دهان می‌شود.

عوارض سینوزیت

عوارض مزمن سینوزیت نادر است؛ اما ممکن است در صورت عدم درمان باعث مشکلات بینایی شود. اگر عفونت سینوس‌ها به چشم سرایت کند می‌تواند باعث کاهش بینایی و در مواردی نابینایی دائمی شود.

همچنین ممکن است عفونت سینوس‌ها به لایه‌های محافظ مغز نفوذ کرده و باعث مننژیت و آسیب مغزی شود.

تشخیص سینوزیت

تشخیص سینوزیت با توجه به علائم و معاینه‌ی فیزیکی داده می‌شود. در طول معاینه‌ گوش، بینی و گلو از نظر تورم و انسداد بررسی می‌شوند. با استفاده از وسیله‌ای به نام آندوسکوپ داخل بینی مشاهده شده و از نظر التهاب و تورم بررسی می‌شود.

در مواردی ممکن است به متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) ارجاع داده شود و برای تشخیص دقیق‌تر از CT اسکن استفاده شود.

درمان سینوزیت

مهم‌ترین بخش درمان سینوزیت، تعیین علت اصلی آن است. در بیشتر مواقع درمان سینوزیت به‌صورت ترکیبی از چند روش درمانی انجام می‌شود.

درصورتی‌که سینوزیت باکتریایی باشد از آنتی‌بیوتیک برای درمان آن استفاده می‌شود. ممکن است داروهای مسکن برای کاهش درد تجویز شوند. همچنین از داروهای ضد احتقان برای کاهش گرفتگی و انسداد بینی استفاده می‌شود.

بسیاری از موارد سینوزیت ناشی از آلرژی درمان‌نشده است؛ بنابراین در این شرایط از داروهای درمان‌کننده‌ی آلرژی استفاده می‌شود. در برخی موارد ممکن است پزشک از استروئیدهای استنشاقی برای کاهش تورم در غشای سینوس استفاده کند.

برای آشنایی بیشتر می‌توانید مقاله‌ی درمان دارویی سینوزیت را مطالعه کنید.

درمان خانگی سینوزیت

داروها در درمان سینوزیت بسیار مؤثر هستند و در اغلب اوقات ممکن است سینوزیت به‌خودی‌خود برطرف شود. برخی از روش‌های خانگی به بهبود و پیشگیری از سینوزیت کمک می‌کنند.

• حتماً فضایی را که در آن قرار دارید مرطوب نگه دارید.
• از حمام بخار برای کاهش تورم بینی و رفع انسداد استفاده کنید.
• حوله‌ی گرم و مرطوب روی صورت قرار دهید.
• از محلول شستشوی بینی استفاده کنید (قطره بینی).
• مایعات کافی بنوشید.
• در صورت ابتلا به سینوزیت به‌اندازه کافی استراحت کنید.

برای مطالعه‌ی بیشتر به مقاله‌ی درمان خانگی سینوزیت مراجعه کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

درصورتی‌که چندین بار به سینوزیت مبتلا شده‌اید و به درمان پاسخ مناسبی نداده‌اید یا علائم بیش از ۱۰ روز طول کشیده است باید به پزشک مراجعه کنید.

در صورت مشاهده‌ی علائمی مانند تب، تورم و قرمزی چشم، سردرد، گیجی، تغییرات بینایی، سفتی و گرفتگی گردن فوراً با پزشک تماس بگیرید.

کلام آخر دکترساینا

سینوزیت می‌تواند عفونی یا غیرعفونی باشد. علائم سینوزیت در هردو کم‌وبیش یکسان است؛ اما روش‌های درمان آن تفاوت دارد. اگر با علائم سینوزیت مواجه هستید توصیه می‌کنیم با پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مشورت کنید. همچنین اگر قبلاً درمان دریافت کرده‌اید اما نتیجه نگرفته‌اید؛ مشورت با یک پزشک دیگر می‌تواند به شما کمک کند.

سؤالات متداول

برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بهترین پزشکان مشاوره آنلاین دریافت کنید.

منابع

[۱]  CDC, Chronic Sinusitis