کهیر در کودکان و نوزادان: از علت و علائم تا تشخیص و درمان
کهیر در کودکان عارضه‌ای رایج است که بیشتر اوقات علت مشخصی ندارد و ممکن است علائمی مانند تورم و خارش بر روی پوست ایجاد کند. اگرچه این عارضه نگران‌کننده به نظر می‌رسد، معمولا نشانه یک مشکل پزشکی جدی نیست. در این مقاله درباره کهیر در نوزادان و کودکان می‌گوییم. با ما همراه باشید.
منظور از کهیر در کودکان چیست و چه انواعی دارد؟
منظور از کهیر همان برجستگی‌های متورم و قرمزرنگ روی پوست است که معمولا به‌طور ناگهانی ایجاد می‌شوند. این برجستگی‌ها معمولا روی سینه، شکم یا پشت کودکان تشکیل می‌شوند. گرچه علائم این عارضه آزاردهنده است، معمولا طی چند روز رفع می‌شود و جای زخم یا کبودی باقی نمی‌ماند.
کهیر در کودکان دو نوع دارد: حاد و مزمن. کهیرهای حاد بین چند ساعت یا چند روز تا ۶ هفته طول می‌کشند؛ این در حالی است که کهیر مزمن ممکن است حتی بیش از ۶ هفته هم طول بکشد. در برخی موارد، کهیرهای مزمن از بین می‌روند و چند روز بعد دوباره ظاهر می‌شوند.
علت کهیر در کودکان و نوزادان: چرا کهیر می‌زنند؟
در نیمی از موارد، کهیرهای روی بدن کودک هیچ علتی ندارند؛ باوجوداین، گاهی هم علت کهیر زدن نوزاد و کودک با ارزیابی‌های مختلف مشخص می‌شود.
علل رایج کهیر کودکان
رایج‌ترین علت کهیر در کودکان عبارت‌اند از:
- لاتکس (نوعی شیره گیاهی)؛
- حیوانات خانگی؛
- حساسیت به مواد غذایی، به‌ویژه شیر، آجیل درختی یا صدف؛
- حساسیت به مواد شیمیایی موجود در شوینده‌ها، لوسیون‌ها و سایر محصولات خانگی.
علل کمتر رایج کهیر در کودکان
از جمله علل کمتر رایج کهیر نوزاد و کودک، می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- نیش حشرات؛
- پوشیدن لباس‌های تنگ؛
- واکنش‌های ناشی از پرتو درمانی؛
- ویروس‌هایی مانند سندرم تنفسی حاد (SARS-CoV)؛
- عفونت‌هایی مانند سرماخوردگی یا گلودرد استرپتوکوکی.
علل نادر کهیر در نوزادان و کودکان
علل نادر کهیر عبارت‌اند از:
- استرس؛
- ورزش‌کردن؛
- حساسیت به برخی داروها؛
- حساسیت به نور خورشید؛
- قرارگرفتن در معرض سرما یا گرما.
علائم کهیر در کودکان و نوزادان: چطور بفهمیم؟
علائم رایج کهیر در کودکان عبارت‌اند از:
- خارش و سوزش؛
- بی‌قراری در کودکان خردسال؛
- ورم دست‌ها پاها چشم‌ها یا لب‌ها.
برخی از کودکان هم با ابتلا به کهیر، دچار واکنش آلرژیک تهدیدکننده زندگی (آنافیلاکسی) می‌شوند. علائم این واکنش آلرژیک عبارت‌ند از:
- تب شدید؛
- استفراغ؛
- درد مفاصل؛
- ورم زبان یا گلو؛
- مشکل در تنفس یا بلع (دیسفاژی)؛
- سرگیجه یا ازدست‌دادن هوشیاری.
ظاهر کهیر در کودکان به چه شکل است و چه احساسی دارد؟
کهیرها معمولا برجستگی‌هایی مایل به قرمز هستند. اما گاهی ممکن است روی پوست‌های تیره، بنفش یا خاکستری‌رنگ هم به نظر برسند. این مشکل پوستی گاهی سطح کوچک و گاه ناحیه بزرگی از پوست نوزاد و کودک را درگیر می‌کند. ممکن است این برجستگی‌های قرمز رنگ در چند جای مختلف بدن و به‌صورت گروهی از برجستگی‌ها ظاهر شوند.
احساس ایجاد کهیر معمولا شبیه نیش پشه است؛ باوجوداین، گاهی بروز کهیر در برخی از کودکان، هیچ ناراحتی یا علائم آزاردهنده‌ای ایجاد نمی‌کند.
کهیر در کودکان چگونه تشکیل می‌شود؟
بروز کهیر به‌عنوان بخشی از پاسخ سیستم ایمنی بدن نوزاد یا کودک رخ می‌دهد. هنگامی که بدن وجود یک ماده خارجی را احساس کند، هیستامین آزاد می‌کند. هیستامین ماده‌ای شیمیایی است که در برابر میکروب‌ها از بدن محافظت می‌کند، اما در عین حال ممکن است برخی از بافت‌ها را نیز تحریک کند. تحریک بافت‌ها باعث می‌شود رگ‌های خونی منبسط و گاهی اوقات حتی پاره شوند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، پلاسما به بیرون نشت می‌کند که منجر به ایجاد برجستگی‌های قرمزرنگ روی پوست یا همان کهیر می‌شود.
تشخیص کهیر در کودکان: پزشک چگونه مطمئن می‌شود؟
در صورتی که کهیر علائم خاص یا شدیدی نداشته باشد یا به قدری آزاردهنده نباشد که نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشد، لازم نیست به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که کودک از علائم ناشی از ظاهرشدن کهیر بر روی پوست حساسش ناراحتی می‌کند، خوابش مختل شده یا کهیرها ناحیه بزرگی از بدن او را پوشانده‌اند، به پزشک مراجعه کنید.
کهیرهای مزمن معمولا نیاز به مراجعه به پزشک و مراقبت‌های تخصصی دارند. گاهی پزشک با توجه به علائم کهیر روی پوست کودک یا نوزاد و توضیحات والدین در خصوص علل ایجاد این مشکل پوستی، اقدام به تجویز دارو می‌کنند. گاهی هم ممکن است نیاز به نمونه‌برداری پوستی یا سایر روش‌های ارزیابی برای پیداکردن علت کهیر باشد. در این شرایط ممکن است کودک نیاز به مصرف ترکیبی از آنتی‌هیستامین‌ها داشته باشد.
درمان کهیر در کودکان و نوزادان: روش‌های سریع و علمی
به‌کارگیری روش‌های درمانی و استفاده از دارو برای کهیر کودکان به نوع، شدت و علائم این مشکل پوستی بستگی دارد. معمولا کهیرهای حاد که دارای علائمی خفیف هستند، نیاز به درمان خاصی ندارند. درصورتی‌که کودک به کهیر مزمن یا کهیر حاد با علائم آزاردهنده مبتلا شده باشد، نیاز به مداخله پزشکی خواهد بود. گاهی پزشک اقدام به تجویز پماد و شربت برای کهیر کودکان می‌کند. مصرف داروهایی مانند انواع آنتی‌هیستامین‌ها، خارش ناشی از کهیر را کنترل و سرعت گسترش این عارضه را کاهش می‌دهد.
داروهای رایجی که برای درمان کهیر در کودکان تجویز می‌شود، عبارت‌اند از:
- شربت یا قرص سیتریزین؛
- قرص فکسوفنادین؛
- قرص لوراتادین؛
- شربت، قرص یا کپسول دیفن‌هیدرامین.
گفتیم برخی کودکان مبتلا به کهیر، علائم واکنش آلرژیک یا همان آنافیلاکسی دارند. در مواجهه با چنین واکنشی لازم است هرچه سریع‌تر به اورژانس مراجعه کنید. درمان کهیر در نوزادان و کودکان در این شرایط، ممکن است شامل تزریق اپی‌نفرین باشد.
کهیر در کودکان چند روز طول می‌کشد؟
زمان اثربخشی درمان کهیر در کودکان اگر کهیر فرزند شما از نوع حاد باشد، ممکن است در عرض چند ساعت تا چند روز احساس بهتری داشته باشد. کهیرهای مزمن معمولا شدیدترند و زمان بهبود آنها طولانی‌تر است.
چه کار دیگری می‌توانم انجام دهم تا به فرزندم کمک کنم احساس راحتی کند؟
به‌دنبال درمان کهیر در کودکان در خانه هستید؟ در کنار توجه به توصیه‌های پزشک، می‌توانید با انجام اقداماتی روند بهبود کودک را تسریع کنید. اقداماتی که می‌توانید برای کمک به کودک خود در زمان ابتلای او به کهیر انجام دهید، عبارت‌اند از:
- روی کهیرها لوسیون کالامین بمالید؛
- از قرارگرفتن کودک در معرض گرما و آفتاب پیشگیری کنید؛
- با راهکارهایی مانند روشن‌کردن کولر، کودک را در معرض هوای خنک قرار دهید؛
- کمپرس سرد را روی ناحیه تحت‌تاثیر کهیر قرار دهید یا کودک را با آب ولرم مایل به سرد حمام کنید؛
- گاهی علت کهیر در کودک چیزی است که روی پوست او قرار گرفته و پوست حساسش را تحریک کرده است. اگر روی یک قسمت از بدن کودک نشانه‌هایی از کهیر را مشاهده کردید، بدن کودک را با آب و صابون ملایم بشویید و لباس فرزندتان را عوض کنید.
برخی والدین برای درمان کهیر در کودکان طب سنتی یا راهکارهای درمان خانگی را دنبال می‌کنند. با توجه به اینکه پوست نوزادان و کودکان بسیار حساس است، از به‌کارگیری توصیه‌های افراد غیرمتخصص یا استعمال مواد گیاهی مختلف بر روی پوست کودک پرهیز کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در شرایطی که سن فرزندتان کمتر از دو سال است و کهیرهای گسترده‌ای در نقاط مختلف بدنش ظاهر شده است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی هم که کودکی با هر سن‌وسال دچار این علائم بود، بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید:
- دست‌ها، پاها یا سایر مفاصل بدن او ورم کرده است؛
- کهیر ایجادشده بر روی پوست کودک بیش از یک هفته باقی مانده است؛
- پس از مصرف غذا یا دارویی خاص یا گزش حشره، کهیرهایی گسترده روی بدنش ایجاد شده است؛
- پس از ایجاد کهیر در نقاط مختلف بدن، دچار علائم شدیدی مانند تب، دل‌درد، استفراغ مکرر و بی‌حالی است.
ویزیت آنلاین
از متخصصان این حوزه بپرسید
پیشگیری از کهیر در کودکان: چطور جلوگیری کنیم؟
برای شست‌وشوی بدن کودکتان از صابون‌ها و شوینده‌های قوی استفاده نکنید. تغییرات ساده در سبک زندگی ممکن است بتواند از ایجاد کهیر یا عود مجدد آن پیشگیری کند. اگر کودک شما آلرژی دارد و می‌دانید چه عواملی ممکن است باعث واکنش آلرژیک در بدن او شوند، از قرارگرفتن کودک در معرض این عوامل اجتناب کنید.
کلام آخر دکترساینا
کهیر زدن پوست نوزاد و کودک عارضه‌ای شایع است و ممکن است علل متعدد و متفاوتی داشته باشد. این مشکل پوستی به شکل حاد یا مزمن بروز و علائمی متفاوت ایجاد می‌کند. در حالی که کهیرهای حاد با علائم خفیف طی چند روز بهبود می‌یابند، کهیرهای مزمن ممکن است چندین هفته هم طول بکشند و گاها نیاز به مراقبت پزشکی و آزمایشاتی برای تشخیص علت عارضه دارند. در موارد نادر، کهیر باعث واکنش آلرژیک شدید می‌شود. در صورتی که علائمی از کهیر روی پوست نواحی مختلف بدن کودکتان مشاهده کرده‌اید و نگران هستید، می‌توانید با پزشکان حاذق دکترساینا مشورت کنید و با دادن شرح حال کودک و دریافت توصیه‌های تخصصی درباره راهکارهای درمانی نظیر استفاده از شربت و پماد برای کهیر پوستی کودکان خیالتان را راحت کنید.
سؤالات متداول
مدت‌زمان بهبودی کهیر در کودکان چقدر طول می‌کشد؟
این زمان به نوع کهیر بستگی دارد. کهیرهای حاد ممکن است در عرض چند ساعت یا چند روز بهبود یابند. کهیرهای مزمن هم بسته به شدت‌شان، ممکن است مدت زمان بیشتری دوام بیاورند و برای بهبود به مصرف دارو نیاز داشته باشند.
تب همراه با کهیر در کودکان نشانه چیست؟
تب همراه با کهیر در کودکان یعنی سیستم بدنی آنها در حال فعالیت شدید و مقابله با عوامل حساسیت‌زاست.
کهیر در کودکان خطرناک است؟
معمولا خیر، کهیر عارضه‌ای رایج در میان نوزادان و کودکان است و بسته به نوع و شدت آن در عرض چند روز تا چند هفته بهبود می‌یابد.
اطلاعات این مقاله صرفاً برای افزایش آگاهی شماست. به‌هیچ‌عنوان بدون مشورت با پزشک اقدام به خوددرمانی نکنید.
