جوش واژن و ناحیه تناسلی زنان: بررسی علل، علائم و درمان‌های موثر + عکس

ناحیه تناسلی از حساس‌ترین قسمت‌های بدن زنان است که گاهی دچار مشکلات پوستی مانند جوش و آکنه می‌شود. معمولا ایجاد جوش در ناحیه تناسلی زنان مشکلی جدی نیست ولی می‌تواند ناراحتی زیادی ایجاد کند. در بیشتر موارد جوش واژن خودبه‌خود بهبود می‌یابد. این جوش‌ها می‌توانند براثر عوامل مختلفی مانند پوشیدن لباس تنگ، عفونت فولیکول‌های مو یا واکنش آلرژیک به پارچه لباس یا صابون ایجاد شوند. برای آشنایی با جوش واژن و ناحیه تناسلی زنان و همچنین علل و راه‌های درمان و پیشگیری از آن تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

منظور از جوش واژن چیست؟

جوش واژن توده‌ای پر از چرک است که به‌دلیل مسدودشدن فولیکول مو یا غده چربی در بیرون کانال واژن ایجاد می‌شود. این جوش مانند هر جوش دیگری است که ممکن است روی صورت یا بدن خود ببینید. جوش واژن می‌تواند قرمز، سفید یا حتی سیاه و گاهی دردناک یا خارش‌دار باشد.

جوش معمولا زمانی ایجاد می‌شود که منافذ پوست با چربی، چرک، عرق یا سلول‌های مرده پوستی مسدود می‌شوند. اگر جوش در بافت بیرونی دستگاه تناسلی زنان (فرج و لابیا) ایجاد شود نیز جوش واژن محسوب می‌شود. فرج شامل اندام تناسلی خارجی مانند دهانه واژن، کلیتوریس و لابیا (لب‌های واژن) می‌شود. گاهی به جوش واژن آکنه واژن نیز می‌گویند.

تشخیص اینکه آیا برآمدگی روی اندام تناسلی جوش است یا نه همیشه آسان نیست. جوش‌ها می‌توانند شبیه زخم، تاول یا بثورات پوستی باشند که دراثر بیماری‌ها و مشکلات پوستی یا عفونت ایجاد شده‌اند. ولی نباید نگران شوید. پوست واژن حساس است و مشاهده گاه‌به‌گاه جوش در آن طبیعی است. جوش واژن مشکلی شایع است و معمولا دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. بیشتر جوش‌ها در عرض چند روز با درمان‌های خانگی از بین می‌روند.

علت جوش واژن چیست؟

شایع‌ترین علت جوش در ناحیه تناسلی زنان وجود منفذی مسدودشده در پوست است. پوست روی فرج دارای منافذی است که ممکن است به‌وسیله باکتری، چربی، عرق و سلول‌های مرده پوست مسدود شوند. این موجب ایجاد پاسخ ایمنی می‌شود که درنتیجه آن جوش به وجود می‌آید. البته دلایل دیگری نیز برای ایجاد جوش واژن وجود دارد. گاهی مشخص نیست که چه چیزی موجب ایجاد جوش شده است. شایع‌ترین دلایل ایجاد جوش واژن عبارت‌اند از:

درماتیت تماسی

درماتیت تماسی نوعی اگزما است که براثر تماس پوست با ماده‌ای حساسیت‌زا یا محرک ایجاد می‌شود. بسیاری از موارد جوش واژن ناشی از درماتیت تماسی در ناحیه تناسلی هستند. گاهی عطرها یا رنگ‌های موجود در صابون یا مواد شوینده لباس موجب تحریک پوست می‌شوند. در این حالت پوست تحریک و خشک می‌شود و جوش‌ها و بثوراتی روی آن ایجاد می‌شود یا واکنش‌هایی آلرژیک را تجربه می‌کنید. با جایگزین‌کردن محصولات ملایم‌تر (بدون رنگ یا بو) می‌توان از جوش‌ها یا بثورات جلوگیری کرد. تحریک پوست گاهی به‌دلیل سایش نواربهداشتی یا لباس زیر روی ناحیه آسیب‌دیده پوست ایجاد می‌شود.

محرک‌ها و آلرژن‌های رایجی که منجر به جوش واژن می‌شوند عبارت‌اند از:

• صابون‌ها و شامپوبدن‌ها به‌ویژه انواع معطر آنها؛
• محصولات بهداشتی مانند دستمال مرطوب، دئودورانت‌ها، لوسیون‌ها، پودرها، عطرها و اسپری‌ها؛
• تامپون یا نواربهداشتی به‌ویژه انواع معطر آنها؛
• دوش واژینال؛
• اسپرم‌کش‌ها، کاندوم‌ها، روان‌کننده‌های واژن، یا محرک‌های تحریک جنسی؛
• داروهای موضعی بدون نسخه مانند لوسیون‌ها یا ژل‌های دارویی؛
• مواد شوینده لباس.

پوست شما همچنین ممکن است به دلایل زیر تحریک شود:

• تعریق؛
• ترشحات واژن؛
• ادرار؛
• مایع منی.

هرگونه تحریک پوستی می‌تواند منجر به ایجاد جوش شود.

فولیکولیت

فولیکولیت زمانی رخ می‌دهد که فولیکول‌های مو ملتهب یا عفونی می‌شوند. فولیکول یک حفره کوچک پوستی است که مو از داخل آن رشد می‌کند. هریک از موهای بدن از فولیکول خودش رشد می‌کند.

فولیکولیت می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• تراشیدن و اصلاح موها؛
• موهای زیرپوستی؛
• پوشیدن لباس‌های تنگ یا لباس‌هایی که با پوست اصطکاک ایجاد می‌کنند؛
• مسدود یا تحریک شدن فولیکول‌ها با عرق یا محصولات مراقبت شخصی؛
• استفاده از جکوزی یا استخر شنای آلوده؛
• وجود بریدگی یا زخم عفونی‌شده (احتمالا ناشی از اصلاح مو) که موجب می‌شود باکتری‌ها به فولیکول‌های موی مجاور گسترش یابند.

هیدرآدنیت عفونی (Hidradenitis suppurativa) یا آکنه اینورسا (acne inversa)

یک بیماری پوستی التهابی مزمن است که غدد عرق در کشاله ران و زیر سینه‌ها را درگیر می‌کند. این بیماری موجب ضایعات جوش‌مانندی در قسمت‌های مختلف بدن ازجمله ناحیه فرج می‌شود. این ضایعات به‌راحتی بهبود نمی‌یابند و ممکن است جای آنها باقی بماند. علت این بیماری التهابی نادر مشخص نیست.

مولوسکوم کونتاژیوزوم (Molluscum contagiosum) یا زگیل آبکی

عفونتی ویروسی است که می‌تواند موجب ایجاد جوش در قسمت‌های مختلف بدن ازجمله اندام تناسلی شود. زائده‌های ناشی از این عفونت معمولا به‌صورت جوش‌هایی ریز و سفت ظاهر می‌شوند. اندازه آنها می‌تواند از اندازه سر سوزن ته‌گرد تا پاک‌کن متغیر باشد. جوش‌ها به‌صورت تکی یا گروهی ایجاد می‌شوند. جوش‌ها اغلب دارای یک فرورفتگی در مرکز بوده و معمولا به رنگ گوشت، صورتی یا سفید هستند. آنها معمولا دردی ندارند ولی می‌توانند قرمز، خارش‌دار، آزاردهنده یا متورم باشند.

این بیماری معمولا در مدت ۶ تا ۱۲ ماه خودبه‌خود برطرف می‌شود ولی می‌تواند تا ۴ سال نیز طول بکشد. زگیل آبکی همیشه به درمان نیاز ندارد ولی می‌توان آن را با داروهای موضعی یا خوراکی درمان کرد. درصورت لزوم پزشک می‌تواند جوش‌ها را از بین ببرد.

موهای زیرپوستی

موهای زیرپوستی براثر تراشیدن، اپیلاسیون یا کندن موهای ناحیه تناسلی ایجاد می‌شوند. در کسانی که به‌طورمکرر موهای ناحیه تناسلی خود را می‌تراشند یا اپیلاسیون می‌کنند موهای زیرپوستی ایجاد می‌شود که می‌توانند شبیه جوش به نظر برسند (برآمدگی که ممکن است قرمز باشد). در این حالت وقتی مو از فولیکول بیرون می‌آید به‌سمت پوست فِر می‌خورد و موجب تحریک آن ناحیه می‌شود. در بعضی موارد، مو در داخل پوست رشد می‌کند که موی زیرپوستی نام دارد.

تغییرات هورمونی

نوسانات هورمونی می‌تواند باعث ایجاد جوش در ناحیه تناسلی شود. در بیشتر موارد دلیل آن این است که هورمون‌ها می‌توانند موجب ترشح چربی بیشتر از غدد شوند. نوسانات هورمونی می‌توانند به‌دلایلی مانند بارداری، چرخه‌های قاعدگی یا یائسگی ایجاد شوند. 

سایش پوست و اصطکاک

اگر عادت به پوشیدن لباس‌های تنگ دارید، باید بدانید که لباس‌هایی که خیلی تنگ هستند یا روی پوست اصطکاک ایجاد می‌کنند می‌توانند موجب ایجاد جوش شوند. این وضعیت در زمان ورزش‌کردن یا پوشیدن لباس‌های تنگ برای مدت طولانی بیشتر ایجاد می‌شود.

عفونت

عفونت‌های باکتریایی، قارچی یا ویروسی می‌توانند موجب ایجاد جوش در ناحیه تناسلی شوند.

آیا بروز جوش تناسلی در دختر مجرد طبیعی است؟

همان‌طور که گفتیم، جوش‌های واژن به‌دلایلی مانند موهای زیرپوستی، مسدودشدن منافذ پوست، درماتیت تماسی و دلایل دیگری به وجود می‌آیند که هیچ‌یک ارتباطی با رابطه جنسی ندارند. بنابراین ایجاد این جوش‌ها در دختران مجرد کاملا طبیعی است.

علائم همراه با جوش واژن چیست؟

علامت اصلی جوش واژن ایجاد یک برآمدگی قرمز یا قهوه‌ای روی پوست فرج یا لابیا است. ممکن است که رنگ دقیق جوش بسته به رنگ پوست شما متفاوت باشد. جوش واژن می‌تواند علائم زیر را داشته باشد:

• کوچک و برجسته (سفت‌دانه یا پاپول (papule): برآمدگی توپر سفت و کوچک در پوست)؛
• دارای نوک سفید (چون پر از چرک است)؛
• حساس یا دردناک در زمان لمس‌کردن (همچنین می‌تواند بدون درد باشد)؛
• خارش‌دار.

فرق زگیل تناسلی با جوش واژن چیست؟

تشخیص تفاوت میان جوش و برجستگی‌های ناشی از یک بیماری مقاربتی می‌تواند دشوار باشد زیرا گاهی شبیه هم هستند. توجه به تفاوت‌های زیر می‌تواند به تشخیص آنها از یکدیگر کمک کند:

• جوش معمولا یک برجستگی منفرد است و به‌صورت خوشه‌ای یا تکه‌ای نیست.
• جوش معمولا پر از چرک است ولی جوش ناشی از عفونت مقاربتی ممکن است که دارای مایع سفید، زرد یا شفاف باشد.
• جوش تاول نمی‌زند یا زخم نمی‌شود.
• جوش موجب علائم دیگری مانند تب، علائم شبیه آنفولانزا یا درد شدید نمی‌شود.
• جوش معمولا ظرف یک هفته خودبه‌خود بهبود می‌یابد ولی ضایعات ناشی از بیماری‌های مقاربتی معمولا بدون رسیدگی پزشکی به این سرعت بهبود پیدا نمی‌کنند.

زگیل تناسلی نوعی زائده پوستی است که با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. زگیل‌های تناسلی برجستگی‌های کوچک گوشتی هستند که می‌توانند در ناحیه تناسلی، کشاله ران، ران‌ها و اطراف مقعد ایجاد شوند. آنها می‌توانند ظاهری شبیه گل‌کلم داشته باشند ولی جوش‌ها برجستگی‌های ملتهبی روی پوست هستند که با تجمع چربی، سلول‌های مرده پوست یا باکتری‌ها ایجاد می‌شوند. گاهی دست‌زدن به جوش‌ها موجب ایجاد درد می‌شود. جوش‌ها برخلاف زگیل تناسلی می‌توانند در هر جایی از بدن ایجاد شوند و با داروهای بدون نسخه قابل‌درمان هستند.

اگر مطمئن نیستید، بهتر است که به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با انجام آزمایش‌هایی بررسی کند که برجستگی ایجادشده جوش است یا ناشی از بیماری مقاربتی است.

تشخیص جوش واژن چگونه است؟

معمولا پزشک پس از معاینه به‌راحتی جوش‌های ناحیه تناسلی را تشخیص می‌دهد. ولی اگر درمورد این مسئله شک داشته باشد، ارزیابی دقیق‌تری انجام می‌دهد. این ارزیابی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• بررسی تغییرات در برنامه روزانه شما که می‌توانند موجب درماتیت تماسی شده باشند؛
• صحبت درمورد عادت‌های بهداشتی شما؛
• سؤال درمورد سابقه جنسی، تعداد شرکای جنسی و سایر موارد مربوط به روابط جنسی شما؛
• انجام آزمایش‌هایی برای بررسی احتمال ابتلا به بیماری‌های مقاربتی.

چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟

در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

• جوش‌های ناحیه تناسلی به‌طورمکرر ایجاد می‌شوند؛
• جوش‌ها دردناک یا بزرگ هستند یا پس از مدتی بهبود نمی‌یابند؛
• نمی‌دانید برآمدگی‌های روی واژن شما چه هستند و نگران هستید که جوش نباشند.

روش‌های درمان جوش واژن چیست؟

روش درمان جوش واژن به علت آن بستگی دارد. معمولا جوش‌های ناشی از مسدودشدن منافذ پوست یا موهای زیرپوستی ظرف یک هفته خودبه‌خود برطرف می‌شوند. اگر علت جوش واژن درماتیت تماسی باشد حذف صابون، شوینده و سایر محرک‌های احتمالی می‌تواند به شما کمک کند که علت اصلی تحریک پوست را پیدا کنید. برای این کار باید برای مدتی از تمام محصولاتی که در تماس با ناحیه تناسلی هستند استفاده نکنید. وقتی که علائم فروکش کرد می‌توانید هر بار از یکی از محصولات را استفاده کنید و به هرگونه واکنش نامطلوب توجه کنید. پس از شناسایی عامل تحریک‌کننده از استفاده از آن در آینده پرهیز کنید.

سایر اقدامات و روش‌های درمان جوش تناسلی در زنان عبارت‌اند از:

رعایت بهداشت

گرما و رطوبت موجود در ناحیه تناسلی آن را به مکانی ایدئال برای رشد باکتری‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها تبدیل می‌کند. بنابراین باید هر روز ناحیه تناسلی را با آب گرم و صابون ملایم و بدون عطر بشویید. از محصولات پاک‌کننده قوی برای ناحیه تناسلی استفاده نکنید زیرا این محصولات می‌توانند بر تعادل pH اثر بگذارند و موجب عفونت شوند.

از لباس زیر پنبه‌ای استفاده کنید و از پارچه‌هایی که گرما و رطوبت را در خود نگه می‌دارند پرهیز کنید. از لباس‌های گشاد و راحتی استفاده کنید که اجازه می‌دهند پوست شما نفس بکشد. همیشه بعد از ورزش لباس خود را عوض کنید. در دوران قاعدگی نیز مرتب تامپون یا نواربهداشتی خود عوض کنید. کاپ قاعدگی جایگزینی مناسب و بهداشتی برای تامپون است.

تمیز نگه‌داشتن جکوزی نیز مهم است. فقط به استخرهایی بروید که نظافت را رعایت می‌کنند و پس از شنا حتما دوش بگیرید. همچنین از استفاده از روغن‌ها روی پوست پرهیز کنید زیرا می‌توانند موجب به‌دام‌افتادن باکتری‌ها در فولیکول‌های مو شوند.

همیشه قبل از پوشیدن لباس ناحیه تناسلی را کاملا خشک کنید تا از رشد باکتری‌ها جلوگیری شود.

گرمادرمانی (heat therapy)

برای رفع خارش و درد می‌توانید روی جوش‌ها کمپرس گرم بگذارید. برای این کار حوله کوچکی را در آب گرم خیس کنید و آب اضافی آن را بچلانید و سپس آن را روی پوست بگذارید. این کار را می‌توان چند بار در روز تکرار کرد.

دارو

پیش از استفاده از دارو برای درمان جوش تناسلی زنان باید به پزشک مراجعه کرد. اگر علت جوش واژن درماتیت تماسی باشد، ممکن است که پزشک داروهای موضعی یا آنتی‌هیستامین را تجویز کند. آنتی‌بیوتیک‌های موضعی یا خوراکی نیز می‌توانند عفونت‌های باکتریایی را درمان کنند. تشخیص و درمان زودهنگام آکنه اینورسا می‌تواند از بدترشدن آن جلوگیری کند. مولوسکوم کونتاژیوزوم اغلب بدون درمان برطرف می‌شود ولی ممکن است که پزشک برای مواردی که بهبود نمی‌یابند داروی موضعی یا خوراکی تجویز کند.

معمولا برای درمان جوش واژن از داروهای زیر استفاده می‌شود:

• داروهای آکنه برای کاهش التهاب یا میزان چربی تولیدشده در پوست؛
• آنتی‌هیستامین‌ها برای درمان آلرژی و سایر علل التهاب؛ 
• آنتی‌بیوتیک درصورتی‌که جوش به‌دلیل عفونت باکتریایی ایجاد شده باشد؛
• داروهای ضدویروسی برای ویروس‌های عامل بیماری‌های مقاربتی؛
• پماد برای جوش ناحیه تناسلی زنان (با تجویز پزشک) مانند پماد ایمی‌کیمود برای کاهش واکنش سیستم ایمنی به مولوسکوم کونتاژیوزوم و زگیل تناسلی یا پماد سینکاتیشین که از چای سبز تولید می‌شود.

بعضی از داروهای مؤثر در درمان جوش واژن:

داروی ضدآکنه بنزوئیل پراکسید

از بنزوئیل پراکسید می‌توان به‌صورت موضعی روی ناحیه بیکینی استفاده کرد. بنزوئیل پراکسید در اشکال مختلف مانند ژل، کرم، تونر و لوسیون عرضه می‌شود. شوینده‌های بدن حاوی بنزوئیل پراکسید می‌توانند به درمان جوش در ناحیه واژن کمک کنند.

اگر پوست حساسی دارید برای جلوگیری از بثورات پوستی محصولاتی با بنزوئیل پراکسید ۵درصد یا کمتر را انتخاب کنید. شوینده‌های بنزوئیل پراکسید می‌توانند قبل از اصلاح در تمیزکردن پوست مؤثر باشند. ولی باید دقت کنید که شوینده بیرون فرج استفاده شود و فقط پس از مشورت با پزشک از آن روی سطح پوست استفاده کنید.

کورتیزون

تزریق کورتیزون می‌تواند جوش واژن را درمان کند درست همان‌طور که در درمان آکنه‌های شدید صورت به کار می‌رود. برای تسکین سریع‌تر جوش‌های بزرگ‌تر با تزریق کورتیزون به متخصص پوست مراجعه کنید.

اگر نمی‌دانید چه چیزی موجب جوش‌ها شده است، از مصرف داروهای بدون نسخه خودداری کنید و به پزشک مراجعه کنید.

درمان‌های خانگی

مخلوط نشاسته ذرت و آب گرم

نشاسته ذرت می‌تواند چربی اضافی در ناحیه واژن را جذب کند و از بروز آکنه‌های بیشتر جلوگیری کند. آب گرم نیز می‌تواند رشد و گسترش جوش‌ها را سرکوب کند.

ترکیب نشاسته ذرت و آب گرم را روی جوش‌های واژن بمالید و اجازه دهید که حدود ۱۵ دقیقه بماند سپس آن را با آب گرم بشویید. با حرکات ضربه‌ای حوله ناحیه را خشک کنید.

روغن درخت چای

روغن درخت چای دارای خواص ضدباکتریایی طبیعی است و می‌توان از آن به‌عنوان درمان خانگی مؤثری برای جوش واژن استفاده کرد. چند قطره روغن درخت چای را با یک روغن حامل مانند روغن نارگیل یا زیتون مخلوط کنید. ترکیب به‌دست‌آمده را با گوش‌پاک‌کن روی جوش‌ها بمالید. اجازه دهید که ترکیب ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی جوش‌ها بماند و سپس آن را با آب گرم بشویید.

آلوئه‌ورا

آلوئه‌ورا دارای خواص ضدالتهابی است که می‌تواند به تسکین التهاب و کاهش تورم کمک کند. مقدار کمی از ژل آلوئه‌ورا را روی جوش‌های واژن بمالید و بگذارید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بماند. سپس آن را با آب گرم بشویید. 

سرکه سیب

سرکه سیب قابضی طبیعی است که می‌تواند در خشک‌شدن جوش‌ها و جلوگیری از عفونت مؤثر باشد. مقادیر مساوی از آب و سرکه سیب را مخلوط کنید و با پنبه روی جوش‌ها بمالید. اجازه دهید که این ترکیب تقریبا ۱۰ دقیقه روی جوش‌ها بماند سپس ناحیه را آب‌کشی کنید.

لایه‌برداری با نمک اپسوم

نمک اپسوم لایه‌برداری طبیعی است که می‌تواند به حذف سلول‌های مرده پوست و بازکردن منافذ پوست کمک کند. یک قاشق غذاخوری نمک اپسوم را با آب گرم مخلوط کنید تا به‌شکل خمیر درآید. سپس آن را روی جوش‌ها بمالید. اجازه دهید که ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی جوش‌ها بماند تا اثر لایه‌برداری داشته باشد. سپس آن را بشویید.

آیا ترکاندن جوش‌ واژن بی‌خطر است؟

فشردن یا ترکاندن جوش واژن می‌تواند موجب درد و سوزش بیشتر شود. با این کار خطر گسترش باکتری‌ها و ایجاد عفونت افزایش می‌یابد و ممکن است که تعداد جوش‌ها و شدت آنها افزایش یابد.

اگر جوش پر از چرک شود و چند روز به بزرگ‌شدن ادامه دهد می‌تواند به کورک (boil) تبدیل شود. کورک با بزرگ‌تر شدن دردناک می‌شود. هرگز نباید کورک نزدیک اندام تناسلی را بترکانید یا دست‌کاری کنید. احتمالا کورک خودش پاره می‌شود. درصورت پاره‌نشدن بهتر است که به پزشک مراجعه کنید. او می‌تواند چرک کورک را طوری خالی کند که مانع از گسترش عفونت شود.

ماندگاری جوش‌های واژن چقدر است؟

جوش واژن معمولا طی یک تا دو هفته خودبه‌خود برطرف می‌شود. اگر جوش‌ها پس از چند هفته بهبود نیافتند، به پزشک مراجعه کنید.

چگونه از بروز جوش در اطراف واژن پیشگیری کنیم؟

برای جلوگیری از جوش واژن می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• روزانه ناحیه تناسلی خود را با آب گرم و صابون ملایم بشویید.
• رابطه جنسی ایمن داشته باشید و از کاندوم یا کاندوم دهانی استفاده کنید.
• ناحیه واژن را خشک نگه دارید. عرق یکی از رایج‌ترین دلایل جوش واژن است؛ بنابراین باید هرگونه لباس مرطوب یا عرق‌کرده را عوض کنید و این ناحیه را تا جای ممکن خشک نگه دارید. این شامل لباس شنا نیز می‌شود.
• به‌جای تراشیدن موهای ناحیه تناسلی آنها را کوتاه کنید.
• اگر می‌خواهید موها را اپیلاسیون کنید، پیش از شروع مطمئن شوید که این ناحیه تمیز است. پس از اپیلاسیون این ناحیه را لایه‌برداری کنید تا از رویش موهای زیرپوستی جلوگیری شود.
• از پوشیدن شلوار یا لباس زیر تنگ، که می‌تواند موجب اصطکاک شود، پرهیز کنید.
• به‌جای الیاف مصنوعی از لباس‌های زیر پنبه‌ای استفاده کنید.
• زیاد به جوش‌ها دست نزنید.
• هنگام حمام‌کردن یا دوش‌گرفتن از آب داغ استفاده نکنید.
• از صابون‌های معطر استفاده نکنید.
• در دوران قاعدگی به‌طورمرتب نواربهداشتی و تامپون را تعویض کنید.
• از پزشک خود بپرسید که کدام محصولات قاعدگی برای شما مناسب هستند.

سؤالات متداول