کورتیزول چیست ؟ بررسی علائم، نشانه‌ها و روش‌های تنظیم هورمون کورتیزول
کورتیزول که شاید آن را با عنوان «هورمون استرس» بشناسید، یکی از هورمون‌های بسیار مهم بدن است. این هورمون در پاسخ به استرس، تنظیم متابولیسم، کنترل قند خون و بسیاری از فرایندهای دیگر بدن نقش دارد و به همین دلیل، متعادل‌بودن سطح آن برای سلامتی بدن از اهمیت بسزایی برخوردار است. اگر می‌خواهید بدانید کورتیزول چیست و سطوح غیرطبیعی آن چه علائمی دارد، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
کورتیزول چیست؟
کورتیزول (Cortisol) یکی از هورمون‌های استروئیدی است که به هورمون استرس معروف است. این هورمون را دو غده آدرنال (فوق‌کلیوی) که در بالای کلیه‌ها قرار دارند تولید می‌کنند. سطح متعادل کورتیزول برای سلامتی بسیار مهم است. در یک بدن سالم، افزایش یا کاهش کورتیزول طبیعی است و همیشه با برطرف‌شدن عامل به سطح نرمال خود برمی‌گردد؛ درحالی‌که تولید بیش‌ازحد یا بسیار کم کورتیزول، می‌تواند مشکلاتی برای سلامتی بدن به وجود آورد. معمولا هنگامی که استرس دارید، بدن کورتیزول بیشتری می‌سازد و وارد جریان خون می‌کند.
نقش کورتیزول در بدن
برخلاف تصور عموم، کورتیزول فقط به استرس مربوط نمی‌شود و تقریباً بر تمام اندام‌ها و بافت‌های بدن تأثیر می‌گذارد. برخی از نقش‌های مهمی که کورتیزول در بدن ایفا می‌کند شامل موارد زیر هستند:
پاسخ بدن به استرس یا خطر
درهنگام استرس، بدن بعد از آزادسازی هورمون‌های «جنگ یا گریز» ازجمله آدرنالین، به غدد فوق‌کلیوی دستور می‌دهد که کورتیزول بیشتری تولید کنند. کورتیزول به شما کمک می‌کند همچنان در حالت آماده‌باش بمانید. از سوی دیگر، چون در چنین لحظاتی به افزایش سریع انرژی نیاز دارید، به آزادسازی گلوکز (قند) از کبد کمک می‌کند.
تنظیم متابولیسم گلوکز و سطح قند خون
متابولیسم یا سوخت‌وساز، به فرایندهای شیمیایی خاصی گفته می‌شود که برای زندگی و عملکرد بدن ما ضروری هستند. در هر لحظه، هزاران فرایند متابولیکی در بدن ما رخ می‌دهد.
کورتیزول با تنظیم نحوه استفاده بدن از گلوکز برای تولید انرژی، بر متابولیسم تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان مثال، کورتیزول با تحریک پانکراس (لوزالمعده)، باعث کاهش انسولین (هورمون کاهش‌دهنده قند خون) و افزایش گلوکاگون (هورمون افزایش‌دهنده قند خون) می‌شود. به روش مشابه، کورتیزول به مدیریت مصرف گلوکز در سایر بافت‌های بدن ازجمله بافت چربی، کبد و عضلات کمک می‌کند.
کاهش التهاب
وقتی کورتیزول به‌مدت کوتاهی افزایش می‌یابد، با سرکوب التهاب سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند؛ اما اگر به‌شکل مداوم سطح آن بالا باشد، بدن به‌تدریج به آن عادت می‌کند. نتیجه آن، افزایش التهاب و ضعف سیستم ایمنی است.
تنظیم فشار خون و کنترل ضربان قلب
دانشمندان هنوز نمی‌دانند که کورتیزول دقیقا چگونه فشار خون را تنظیم می‌کند. فقط می‌دانیم که افزایش سطح کورتیزول باعث فشار خون بالا و کاهش آن به زیر سطح نرمال، باعث فشار خون پایین می‌شود.
کمک به کنترل چرخه خواب و بیداری
معمولا هنگام خواب، سطح کورتیزول به‌شدت پایین می‌آید؛ درحالی‌که صبح‌ها درست قبل از بیدارشدن، سطح کورتیزول به اوج خود می‌رسد. بنابراین، این هورمون نقش بسیار مهمی در تنظیم ریتم شبانه‌روزی و نحوه بیدارشدن بدن دارد.
چرا به کورتیزول هورمون استرس می‌گویند؟
کورتیزول بر بیشتر فرایندهای بدن اثر می‌گذارد اما به‌دلیل نقش پررنگی که در مدیریت پاسخ بدن به استرس دارد، آن را هورمون استرس می‌نامند. هریک از انواع استرس شامل استرس حاد (کوتاه‌مدت)، استرس مزمن (بلندمدت) و استرس تروماتیک (به‌دلیل تجربه‌های آسیب‌زا) باعث میشوند بدن کورتیزول بیشتری آزاد کند.
بدن چگونه سطح کورتیزول را کنترل می‌کند؟
بدن ما به‌شکل طبیعی در هر لحظه سطح کورتیزول را کنترل می‌کند تا مقدار آن را ثابت نگه دارد (چیزی که به آن هموستاز می‌گویند). ببینید چقدر دقیق این کار را انجام می‌دهد:
- با کاهش سطح کورتیزول در خون، هیپوتالاموس ابتدا هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین (CRH) را آزاد می‌کند؛
- با افزایش سطح CRH، غده هیپوفیز می‌فهمد که باید هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) تولید کند؛
- هورمون ACTH غدد فوق‌کلیوی را تحریک می‌کند تا کورتیزول بیشتری بسازند و وارد جریان خون کنند.
بنابراین، برای داشتن سطح نرمال کورتیزول، محور HPA شامل غدد هیپوتالاموس، هیپوفیز و آدرنال باید به‌درستی کار کنند.
برخی از عواملی که بر تنظیم سطح کورتیزول تأثیر می‌گذارند، شامل موارد زیر هستند:
- گرما یا سرمای شدید هوا؛
- عفونت‌ها؛
- ورزش؛
- چاقی؛
- رویدادهای آسیب‌زا یا پراسترس؛
- برخی از بیماری‌ها شامل سندرم کوشینگ و بیماری آدیسون.
الگوی روزانه تولید کورتیزول به این صورت است: صبح‌ها به اوج خود می‌رسد و عصرها کاهش می‌یابد. البته برای افرادی که به‌مدت طولانی در شیفت شب کار می‌کنند، این الگو برعکس می‌شود.
کورتیزول بالا نشانه چیست؟ علل احتمالی افزایش کورتیزول
حالا بیایید ببینیم کورتیزول بالا نشانه چیست و چه دلایلی باعث افزایش سطح آن شده‌اند.
اگر سطح کورتیزول بدن به‌شکل مداوم و به‌مدت طولانی بالا باشد (هایپرکورتیزولیسم)، معمولا فرد به سندرم کوشینگ (Cushing Syndrome) مبتلا است. بااین‌حال، ممکن است یک سری عوامل در بالا بودن سطح کورتیزول نقش داشته باشند:
استرس
استرس ترکیبی از سیگنال‌های ناشی از هورمون‌ها و اعصاب را در بدن ایجاد می‌کند. این سیگنال‌ها به غدد فوق‌کلیوی اطلاع می‌دهند که هورمون‌های آدرنالین و کورتیزول بیشتری آزاد کنند.
تا زمانی که استرس در حد طبیعی است، افزایش کورتیزول مشکلی ندارد و به‌محض برطرف‌شدن عامل استرس، کاهش می‌یابد؛ اما اگر به‌شکل مداوم تحت استرس باشید، کورتیزول بدن به حالت طبیعی بازنمی‌گردد. وقتی بدن به‌مدت طولانی درمعرض کورتیزول و سایر هورمون‌های استرس قرار داشته باشد، بر تمام فرایندهای بدن تأثیر منفی می‌گذارد. حتی می‌تواند خطر ابتلا به حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد.
مشکلات غده هیپوفیز
غده هیپوفیز (Pituitary) در پایه مغز قرار دارد. این غده کوچک آن‌قدر مهم است که از آن به‌عنوان غده اصلی بدن یاد می‌کنند. هیپوفیز با ترشح هورمون‌های مختلف، در کنترل و پایش بسیاری از عملکردهای بدن نقش دارد.
گفتیم که هیپوفیز درحالت طبیعی هورمون ACTH را برای تحریک غدد فوق‌کلیوی ترشح می‌کند. حال اگر تومورهای سرطانی تولیدکننده ACTH در هیپوفیز رشد کنند، سطح این هورمون به‌شکل مداوم بالا خواهد بود و غدد فوق‌کلیوی در پاسخ به آن، دائما کورتیزول بیشتری تولید می‌کنند.
تومورهای غدد فوق‌کلیوی
تومورهای غدد فوق‌کلیوی، خواه خوش‌خیم (غیرسرطانی) باشند یا بدخیم (سرطانی) می‌توانند باعث آزادسازی سطح بالایی از هورمون کورتیزول شوند. معمولا اگر اندازه تومور به‌حدی بزرگ باشد که به اندام‌های مجاور فشار وارد کند، ممکن است درد یا پُری در ناحیه شکم احساس کنید.
اغلب تومورهای آدرنال خوش‌خیم هستند و میزان شیوع آن، یک‌نفر از هر ۱۰ نفر است. تومورهای بدخیم آدرنال بسیار نادر هستند.
عوارض جانبی داروهای کورتیکواستروئیدی
مصرف کورتیکواستروئیدهایی مثل پردنیزون، پردنیزولون و دگزامتازون به‌مدت طولانی یا در دُزهای بالا، باعث افزایش سطح کورتیزول می‌شود. یافتن دُز مناسب آنها و مصرف طبق دستور پزشک بسیار مهم است.
هشدار
هرگز نباید داروهای استروئیدی را به‌شکل ناگهانی قطع کنید. این کار می‌تواند باعث بیماری نارسایی آدرنال شود که در آن غدد فوق‌کلیوی از کار می‌افتند.
علائم کورتیزول بالا چیست؟
کورتیزول بیش‌ازحد می‌تواند علائمی از نظر جسمی و روانی داشته باشد. این دو دسته علائم عبارت‌اند از:
علائم جسمی کورتیزول بالا
- افزایش وزن که به‌ویژه خود را با چاقی صورت و شکم نشان می‌دهد؛
- رسوبات چربی بین دو تیغه شانه؛
- ترک‌های پوستی پهن و بنفش روی شکم؛
- پوست نازک و شکننده؛
- آکنه؛
- ضعف عضلانی در بازوها و ران‌ها؛
- قند خون بالا که اغلب به دیابت نوع ۲ تبدیل می‌شود؛
- فشار خون بالا؛
- رشد بیش‌ازحد موی صورت در زنان (هیرسوتیسم)؛
- دوره‌های قاعدگی نامنظم؛
- استخوان‌های ضعیف (پوکی استخوان) و شکستگی استخوان.
علائم روانی کورتیزول بالا
- افسردگی؛
- اضطراب؛
- نوسانات خلقی؛
- مشکل در تمرکز؛
- کاهش میل جنسی (لیبیدو)؛
- مشکلات خواب.
علائم کورتیزول پایین چیست؟
سطح کورتیزول پایین‌تر از حد طبیعی (هیپوکورتیزولیسم)، به‌علت نارسایی آدرنال رخ می‌دهد. دو نوع نارسایی آدرنال داریم: اولیه و ثانویه.
نارسایی آدرنال اولیه اغلب زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به غدد فوق‌کلیوی حمله کند. به این بیماری، آدیسون می‌گویند. عفونت یا خونریزی بافت غدد فوق‌کلیوی هم می‌تواند به کمبود کورتیزول منجر شود.
نارسایی آدرنال ثانویه درنتیجهٔ کم‌کاری غده هیپوفیز (هیپوپیتویتاریسم) یا تومور هیپوفیز رخ می‌دهد. این بیماری‌ها باعث کاهش تولید هورمون ACTH میشوند که به‌نوبه خود، کاهش سطح کورتیزول را در پی دارد. علاوه بر آن، گاهی قطع‌کردن ناگهانی درمان‌های کورتیکواستروئیدی می‌تواند سطح کورتیزول را به‌شدت پایین بیاورد. علائم جسمی و شناختی کورتیزول پایین‌تر از حد نرمال شامل موارد زیر هستند:
- خستگی مداوم؛
- فشار خون پایین؛
- حالت تهوع و استفراغ؛
- ازدست‌دادن اشتها؛
- کاهش وزن ناخواسته؛
- ضعف عضلانی؛
- درد در شکم؛
- دشواری در تمرکز.
نکته مهم
افراد مبتلا به بیماری آدیسون به‌علت داشتن سطح کورتیزول پایین‌تر از حد نرمال، مدام غذاهای شور هوس می‌کنند و لکه‌های تیره‌ای روی پوستشان ایجاد می‌شود.
آیا علائم شایع کورتیزول در زنان و مردان متفاوت است؟
از بین علائم بالابودن کورتیزول در بدن، برخی از آنها بیشتر در مردان و برخی دیگر بیشتر در زنان مشاهده میشوند. برای نمونه:
علائم شایع کورتیزول در زنان
- موهای ضخیم و تیره روی صورت و بدن که هیرسوتیسم نامیده می‌شود؛
- قاعدگی‌های نامنظم.
علائم شایع کورتیزول در مردان
- میل جنسی کمتر؛
- کاهش باروری؛
- مشکل در نعوظ.
مطالعات نشان می‌دهند از نظر افزایش کورتیزول و آدرنالین، پاسخ زنان و مردان به استرس مشابه است. بااین‌حال، زنان در مرحله بعد با تولید هورمون اکسی‌توسین بیشتر، به‌جای مقابله تمایل به حمایت اجتماعی دارند که اثرات منفی کورتیزول بالا را کاهش می‌دهد. در مقابل، مردان نوراپی‌نفرین بیشتری ترشح می‌کنند که پاسخ شدیدتری ایجاد می‌کند.
این موضوع همیشه درست نیست. برای نمونه، در استرس مزمن یا افسردگی، پاسخ کورتیزولی زنان اغلب قوی‌تری از مردان است.
بهترین دارو و مکمل تنظیم هورمون کورتیزول
معمولا برای تنظیم هورمون کورتیزول، از دارو استفاده نمی‌کنند، مگر آنکه دلیل آن بیماری خاصی ازجمله سندرم کوشینگ و آدیسون باشد. بااین‌حال، مکمل‌هایی وجود دارند که می‌توانند سطح هورمون کورتیزول را تنظیم کنند. برخی از آنها را در ادامه معرفی کرده‌ایم:
هشدار
بهتر است مکمل‌ها را با مشورت پزشک مصرف کنید. ممکن است بسته به شرایط بدن شما مواردی از منع مصرف مکمل خاصی وجود داشته باشد.
مکمل منیزیم
مکمل منیزیم برای کنترل عضلات، عملکرد اعصاب، تنظیم فشار خون، آرامش و مدیریت سطح کنترل ضروری است. کمبود منیزیم در بدن می‌تواند واکنش استرس بدن را تحریک کند.
براساس تحقیقات، مصرف روزانه ۲۵۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم منیزیم به‌ویژه بعد از ورزش، استرس و سطح کورتیزول را کاهش می‌دهد.
قرص ماهی
اسیدهای چرب امگا۳ به‌شکل طبیعی در غذاهایی مانند ماهی چرب، گردو و دانه چیا یافت میشوند. براساس تحقیقات داشتن سطوح پایین امگا۳ با افزایش سطح التهاب و کورتیزول مرتبط است. مصرف روزانه ۲٫۵ میلی‌گرم مکمل اسید چرب امگا۳ به‌مدت ۴ ماه، می‌تواند تقریبا ۱۹درصد از سطح کورتیزول بالا را کاهش دهد.
مکمل جنسینگ
جنسینگ یک گیاه سنتی چینی است که از بدن در برابر استرس و التهاب محافظت می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند که جنسینگ می‌تواند کورتیزول آزادشده از غدد فوق‌کلیوی و محور HPA (هیپوتالاموس، هیپوفیز، آدرنال) را کاهش دهد.
شواهد حاکی از آن است که مصرف روزانه ۲۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم پودر ریشه خشک جنسینگ به کاهش استرس کمک می‌کند. بااین‌حال، هنوز مطالعات بیشتری درباره تأثیر جنسینگ بر سطح کورتیزول موردنیاز است.
ویتامین C
ویتامین C به‌شکل غذایی و مکمل می‌تواند برای پشتیبانی از عملکرد غدد فوق‌کلیوی و تنظیم هورمون‌های استروئیدی که بر سطح استرس و کورتیزول تأثیر می‌گذارند، مفید باشد.
در یک مطالعه، مصرف روزانه ۱۰۰۰ میلی‌گرم ویتامین C به‌مدت دو ماه، کاهش ۳۵درصدی سطح کورتیزول را در شرکت‌کنندگان نشان داد.
مکمل آشواگاندا
به نظر می‌رسد گیاه آشواگاندا می‌تواند در بهبود خواب و کاهش اضطراب مؤثر باشد. مطالعات نشان داده‌اند ترکیبات موجود در آشواگاندا احتمالا در کاهش استرس و پایین‌آوردن سطح کورتیزول نقش دارند. ممکن است دلیل آن، توانایی این گیاه آداپتوژن در آرام‌کردن مغز و کاهش فشار خون باشد.
براساس برخی تحقیقات، مصرف روزانه ۱۲۵ تا ۶۰۰ میلی‌گرم آشواگاندا به‌مدت حداقل ۳۰ روز، می‌تواند تا ۳۳درصد کورتیزول را در بزرگ‌سالان سالم کاهش دهد.
مکمل رودیولا روزیا
مکمل رودیولا روزیا (Rhodiola Rosea) از سیستم ایمنی بدن پشتیبانی می‌کند و در مدیریت التهاب نقش دارد. یک بررسی تحقیقاتی نشان داد این مکمل در کاهش سطح کورتیزول و افزایش انرژی در افرادی که با فرسودگی شغلی مواجه میشوند مؤثر است.
بیشترین اثربخشی مکمل رودیولا روزیا زمانی است که در دوز روزانه ۲۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم مصرف شود.
بهترین دمنوش‌های گیاهی برای تنظیم هورمون کورتیزول
برخی دمنوش‌های گیاهی می‌توانند به تنظیم هورمون کورتیزول کمک کنند. اگر همیشه سطح کورتیزول بالایی دارید، این دمنوش‌ها را امتحان کنید:
چای سبز
چای سبز به‌دلیل محتوای اپیگالوکاتچین-۳-گالات (EGCG) خود که یک ترکیب آنتی‌اکسیدانی بسیار مهم است، به کاهش کورتیزول کمک می‌کند. یک مطالعه روی افراد مبتلا به لکنت زبان نشان داد نوشیدن ۶ فنجان چای سبز بدون کافئین به‌مدت شش هفته، می‌تواند سطح کورتیزول را کاهش دهد.
علاوه بر آن، چای سبز حاوی اسیدآمینه‌ای به‌نام ال‌تیانین است که اثرات ضدالتهابی و ضداضطرابی دارد. تحقیقات نشان داده‌اند مصرف ۲۰۰ میلی‌گرم ال‌تیانین روزانه به‌مدت چهار هفته، می‌تواند بر سطح کورتیزول تأثیر مثبت بگذارد.
دمنوش آشواگاندا
مشابه مکمل آشواگاندا، دمنوش گیاهی آن هم می‌تواند به کاهش سطح کورتیزول و مدیریت استرس و اضطراب کمک کند. این دمنوش از ریشه‌ها و گاهی برگ‌های گیاه بوته‌ای آشواگاندا تهیه می‌شود.
دمنوش گل بابونه
بابونه شناخته‌شده‌ترین گیاه در بین گیاهان آرامش‌بخش است. گل‌های بابونه حاوی یک فلاونوئید به‌نام اپیژنین هستند که به گیرنده‌های بنزودیازپین مغز متصل می‌شود و آرامش طبیعی را بدون نیاز به دارو فراهم می‌کند. عطر شیرین و میوه‌ای بابونه در آب داغ، به کاهش سطح تدریجی کورتیزول و آماده‌سازی برای خواب کمک می‌کند. برای تهیه این دمنوش، یا گل خشک بابونه را دم کنید یا از دمنوش کیسه‌ای آماده استفاده کنید.
دمنوش بادرنجبویه
این گیاه برگ‌های معطری با طعم لیمو دارد و دارای خواص ضداضطراب طبیعی است. دمنوش بادرنجبویه مستقیم بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد. طعم تند و عطر مرکبات در آن، می‌تواند ذهن را از نگرانی‌های روزانه و کورتیزول بالا برهاند.
دمنوش اسطوخودوس
گل‌های بنفش و ظریف اسطوخودوس قدرت آرامش‌بخشی دارند. هم در طب سنتی و هم در علم مدرن، خواص اسطوخودوس در رهاکردن بدن از تنش و استرس شناخته‌شده است. محتوای لینالول و لینالیل استات موجود در گل اسطوخودوس اثر مثبتی بر سیستم عصبی ما دارند.
دمنوش تولسی
تولسی که به نام ریحان مقدس هم معروف است، نوعی آداپتوژن است که به بدن کمک می‌کند با تعدیل تولید کورتیزول (نه سرکوب آن)، واکنش متعادل‌تری نسبت به محرک‌های استرس‌زا نشان دهد. عطر پیچیده دمنوش تولسی با ترکیبی از نت‌های تند و شیرین، باعث تحریک حواس می‌شود. همچنین، ترکیبات زیست‌فعال آن به تقویت تاب‌آوری بدن کمک می‌کند.
کلام آخر دکترساینا
در این مقاله، درباره اینکه کورتیزول چیست و چه نقشی در سلامتی ما ایفا می‌کند صحبت کردیم. این هورمون بسیار مهم باید در سطح متعادل در بدن وجود داشته باشد تا بتواند به مدیریت پاسخ بدن به استرس، تنظیم قند خون و تنظیم فرایندهای متابولیکی بدن کمک کند. بهبود کیفیت خواب، حفظ آرامش از طریق تکنیک‌های آرام‌سازی بدن و مصرف برخی مکمل‌ها و دمنوش‌های گیاهی، می‌تواند برای کنترل سطح کورتیزول مفید باشد.
اگر احساس می‌کنید سطح کورتیزول بدن شما بسیار بالاست و مداوم استرس دارید، می‌توانید از خدمات آنلاین پزشکی دکترساینا استفاده کنید. دکترساینا تعداد زیادی از متخصصان و پزشکان را گرد آورده است تا بدون نیاز به مراجعه حضوری، برای رفع مشکلات سلامتی خود ویزیت شوید.
سؤالات متداول
کورتیزول بالا چه علائمی دارد و چطور بفهمم؟
سطوح بالای کورتیزول می‌تواند علائم متعددی ازجمله افزایش وزن، سردرد و تحریک‌پذیری را به همراه داشته باشد. در بیشتر موارد، علائم ویژه‌ای وجود ندارد که بگوییم فقط به‌دلیل کورتیزول بالاست. در ویزیت‌های روتین خود می‌توانید از پزشک درباره سطح کورتیزول خود سؤال کنید.
سطح کورتیزول چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟
معمولا سطح کورتیزول را با آزمایش خون، ادرار و بزاق اندازه می‌گیرند.
آیا درمان قطعی برای کورتیزول بالا وجود دارد؟
اگر کورتیزول بالا به‌دلیل سندرم کوشینگ باشد، کنترل آن با درمان دارویی و در برخی موارد، جراحی انجام می‌شود. بااین‌حال، درمان قطعی نیست و همه علائم کورتیزول بالا را به‌طور کامل بهبود نمی‌بخشد.
بهترین دارو برای تنظیم هورمون کورتیزول چیست؟
معمولا از دارو برای تنظیم سطح کورتیزول استفاده نمی‌کنند مگر اینکه به سندرم کوشینگ مبتلا باشید. در این صورت، داروهایی ازجمله کتوکونازول، اسیلودروستات، میتوتان، لووکتوکونازول و متیراپون برای کنترل کورتیزول در غدد آدرنال تجویز میشوند.
آیا می‌توان کورتیزول بالا را با طب سنتی درمان کرد؟
به نظر می‌رسد تکنیک‌های آرام‌سازی بدن، تغییر در رژیم‌غذایی، ترک سیگار و مصرف برخی دمنوش‌های گیاهی مثل دمنوش آشواگاندا یا مکمل‌هایی مثل رودیولا روزیا می‌توانند در مدیریت یا پایین‌آوردن سطح کورتیزول مفید باشند.
قرص کورتیزول چیست و برای چه کسانی تجویز می‌شود؟
قرص کورتیزول یک داروی استروئیدی است که التهاب را کاهش می‌دهد، فعالیت سیستم ایمنی بیش‌فعال را کُند می‌کنند یا جایگزین هورمون کورتیزول میشوند. این قرص به بدن کمک می‌کند به استرس پاسخ دهد. معمولا برای افراد مبتلا به اسم، واکنش‌های آلرژیک، بیماری‌های التهابی روده، اختلالات آدرنال تجویز می‌شود.
کورتیزول پایین چه خطری دارد و چطور درمان می‌شود؟
کمبود بیش‌ازحد کورتیزول می‌تواند به بحران آدرنال بینجامد که ممکن است به مرگ منجر شود. این افراد باید به‌طور مداوم داروهای جایگزین کورتیزول را مصرف کنند.
اطلاعات این مقاله صرفاً برای افزایش آگاهی شماست. به‌هیچ‌عنوان بدون مشورت با پزشک اقدام به خوددرمانی نکنید.
