علائم تیروئید پرکار؛ نشانه‌های اولیه، علل و روش‌های تشخیص

تصور کنید بدن‌تان همیشه با سرعتی بالاتر از حالت معمول کار می‌کند: قلب‌تان تند می‌زند، دست‌ها و پاهایتان می‌لرزند، ناخواسته وزن کم می‌کنید و حتی خوابیدن هم برایتان سخت می‌شود. این وضعیت برای بسیاری افراد دور از ذهن است، اما بخشی از واقعیت روزمره بیمارانی است که دچار پرکاری تیروئید هستند. در پرکاری تیروئید، افراد با مشکلات سلامت قلب، پوکی استخوان و حتی ناباروری دست‌به‌گریبان هستند. در این مطلب، می‌خواهیم علائم، دلایل و روش‌های تشخیص این بیماری را توضیح دهیم. با شناخت نشانه‌های اولیه تیروئید پرکار، می‌توانید زودتر برای رفع هرگونه ناراحتی مشابه اقدام و از بروز عوارض جدی جلوگیری کنید. 

تیروئید پرکار چیست؟

پرکاری تیروئید یا همان تیروئید پرکار (Hyperthyroidism) که گاهی به آن تیروتوکسیکوز (Thyrotoxicosis) هم گفته می‌شود، وضعیتی است که در آن غده تیروئید مقدار بسیار زیادی هورمون می‌سازد و وارد خون می‌کند. تیروئید یک غده کوچک شبیه به یک پروانه است که پایین گردن جلوی گلو قرار گرفته است. 

اصلی‌ترین هورمون‌هایی که غده تیروئید تولید می‌کند، تری‌یدوتیرونین (Triiodothyronine) یا T3 و تیروکسین (Thyroxine) یا T4 هستند. این هورمون‌ها بسیاری از اعمال حیاتی مثل ضربان قلب، دمای بدن، گوارش و نحوه‌ استفاده بدن از چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها را تنظیم می‌کنند. بنابراین، با ترشح بیش از حد این هورمون‌ها، سرعت سوخت‌وساز بدن هم بیشتر می‌شود. در چنین وضعیتی، همه وظایف بدن، از ضربان قلب تا گوارش، سریع‌تر از حالت عادی انجام می‌شوند و ممکن است باعث بروز علائمی مثل تپش قلب، اضطراب، بی‌قراری و کاهش وزن شوند.

بالا بودن سوخت‌وساز باعث می‌شود بسیاری از افراد دچار تیروئید پرکار، با وجود اشتهای معمولی یا حتی اشتهای زیاد، وزن کم ‌کنند. بقیه علائم تیروئید پرکار شامل لرزش دست‌ها و انگشت‌ها، تعریق زیاد، حساسیت به گرما و بی‌خوابی می‌شوند. پرکاری تیروئید گاهی باعث تغییر در اجابت مزاج، مثل اسهال یا دفع مکرر می‌شود. همچنین، بیماری گواتر (Goitre) که باعث گردن متورم یا بزرگ می‌شود هم یکی دیگر از علائم تیروئید پرکار است. 

علت تیروئید پرکار 

علت‌های مختلفی ممکن است فرد را دچار تیروئید پرکار کنند، اما شایع‌ترین علت تیروئید پرکار بیماری گِرِیوز (Graves’ Disease)، یک نوع بیماری خودایمنی است. چهار نفر از هر پنج نفر مبتلا به پرکاری تیروئید، به‌خاطر بیماری گریوز به مشکل تیروئید دچار می‌شوند. در بیماری گریوز، سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که تیروئید را تحریک می‌کنند. این تحریک اشتباه باعث تولید بیش از حد هورمون می‌شود.

همچنین در بعضی موارد، ممکن است توده‌هایی در غده تیروئید بیش از حد پرکار شوند و هورمون اضافه تولید کنند؛ به این حالت، گواتر چندگره‌ای سمی (Toxic Multinodular Goiter) یا آدنوم سمی (Toxic Adenoma) هم گفته می‌شود. همچنین، مشکلی مثل تیروئیدیت (Thyroiditis) یا همان التهاب غده تیروئید باعث نشت کردن هورمون‌های ذخیره‌شده و ورود آنها به خون می‌شود که پرکاری موقتی تیروئید به وجود می‌آورد. در نهایت، مصرف زیاد ید از طریق غذا یا دارو هم ممکن است تیروئید را پرکار کند. 

تفاوت تیروئید پرکار و کم‌کار 

کم‌کاری و پرکاری تیروئید تفاوت های کلیدی دارند. اصلی‌ترین تفاوت تیروئید پرکار و کم‌کار در میزان هورمون تیروئید بدن و تأثیر آن روی سوخت‌وساز بدن است. پرکاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید مقدار زیادی هورمون T3 و T4 می‌سازد و وارد خون می‌کند. وقتی سطح این هورمون‌ها زیاد شود، کل سوخت‌وساز بدن به‌شدت تندتر می‌شود. در مقابل، کم‌کاری تیروئید، با کمبود هورمون‌های T3 و T4 همراه است و متابولیسم بدن را کندتر می‌کند.

به همین خاطر، در پرکاری تیروئید فرد حتی با اشتهای معمولی یا بیش از حد نرمال، کالری بیشتری می‌سوزاند و وزن زیادی از دست می‌دهد. در پرکاری تیروئید، فرد ممکن است از تپش قلب، اضطراب، بی‌قراری، عرق زیاد و حساسیت به گرما هم رنج ببرد. در مقابل، در کم‌کاری تیروئید، واکنش‌های بدن کندتر هستند و بیمار خیلی اوقات اضافه‌ وزن پیدا می‌کند. 

بااین‌همه، نکته مهم این است که تشخیص و درمان کم‌کاری و پرکاری تیروئید شبیه به هم هستند. در آزمایش خون افراد مبتلا به پرکاری تیروئید، معمولاً سطح T3 و T4 بالاست و در بیشتر موارد، سطح TSH پایین‌تر از حد نرمال اندازه‌گیری می‌شود. از طرف دیگر، در بسیاری اوقات درمان پرکاری تیروئید ممکن است باعث کم‌کاری تیروئید شود.

به‌عنوان مثال، گاهی با انجام عمل جراحی تیروئیدکتومی (Thyroidectomy) یا ید رادیواکتیو (Radioactive Iodine Therapy) سلول‌های تیروئید از بین می‌روند و منبع تولید هورمون‌ها حذف می‌شود. این درمان‌ها باعث درمان پرکاری تیروئید می‌شوند، اما فرد را دچار کم‌کاری تیروئید می‌کنند که البته، کنترل کم‌کاری تیروئید راحت‌تر است. در چنین شرایطی، بیمار باید تا آخر عمر قرص جایگزین هورمون تیروئید مثل لووتیروکسین مصرف کند تا سطح هورمون‌هایش نرمال بماند. بنابراین، افراد مبتلا به پرکاری تیروئید پس از سپری کردن طول درمان، گاهی به مصرف داروهای مربوط به کم‌کاری تیروئید احتیاج پیدا می‌کنند.

علائم تیروئید پرکار 

نشانه‌های اولیه تیروئید پرکار ممکن است ناگهانی شروع شوند یا کم‌کم خودشان را نشان بدهند. این نشانه‌ها جسمی یا روانی هستند و روی کل بدن تاثیر می‌گذارند. همچنین، افراد مبتلا ممکن است فقط تعدادی از نشانه‌های تیروئید پرکار را داشته باشند یا هم‌زمان درگیر چندین مورد از نشانه‌های پرکاری تیروئید شوند. در ادامه این بخش، به برخی از شایع‌ترین علائم تیروئید پرکار در بزرگسالان، زنان و نوجوانان اشاره می‌کنیم. 

علائم شایع تیروئید پرکار در بزرگسالان 

بزرگسالان مبتلا به پرکاری تیروئید ممکن است چند مورد یا اکثر علائم زیر را نشان دهند.

• مشکلات سیستم قلبی-عروقی: از نشانه‌های اولیه تیروئید پرکار، سرعت گرفتن متابولیسم است که معمولا در علائم سیستم قلبی-عروقی و سیستم عصبی اختلالاتی ایجاد می‌کند. در بزرگسالانی که پرکاری تیروئید دارند، علائمی مثل تپش قلب سریع (تاکی‌کاردی)، ضربان نامنظم قلب (آریتمی)، فشار خون یا تپش نامنظم قلب بسیار شایع هستند. 
• اختلالات خواب: بی‌خوابی یا خواب بی‌کیفیت یکی دیگر از مشکلات رایج در افراد مبتلا به تیروئید پرکار است. افزایش ضربان قلب، اضطراب و احساس گرمای زیاد باعث می‌شوند بدن به‌سختی آرام شود؛ در نتیجه، خواب عمیق مختل می‌شود. کم‌خوابی به مرور زمان خستگی را بیشتر می‌کند و به تحریک‌پذیری و نبودِ تمرکز در فرد بیمار دامن می‌زند. این چرخه گاهی بقیه علائم جسمی و روانی تیروئید را هم تشدید می‌کند.
• مشکلات سیستم عصبی: بزرگسالان مبتلا به پرکاری تیروئید ممکن است دچار لرزش خفیف در دست‌ها و انگشتان خود شوند. همچنین، علائم عمومی تیروئید پرکار شامل بی‌خوابی، تعریق زیاد و حساسیت شدید به گرما هستند. در کنار این علائم فیزیکی، خستگی و ضعف عضلانی هم ممکن است در این بیماران دیده شود.
• علائم روانی و احساسی: تیروئید پرکار و اضطراب به همدیگر گره خورده‌اند. علاوه‌بر اضطراب، گاهی علائم عصبی و روانی دیگری مثل بی‌قراری، عصبی بودن، نوسانات خلقی و تحریک‌پذیری هم بزرگسالان مبتلا به پرکاری تیروئید را درگیر می‌کنند. در صورت بروز این نشانه‌ها، پزشک ممکن است داروهای بتابلاکر تجویز کند. 

• کاهش وزن شدید و مشکلات گوارشی: پرکاری تیروئید روی اشتها، وزن و عملکرد گوارشی هم تاثیر زیادی دارد. سوخت‌وساز بیش از حد باعث کاهش وزن ناخواسته در افراد مبتلا به تیروئید پرکار می‌شود، حتی اگر اشتهای فرد بیشتر شده باشد. تغییر در الگوی اجابت مزاج مثل اسهال یا دفعات بیشتر دفع هم در این افراد شایع است. 
• تغییرات ظاهری در گردن: افراد بیمار گاهی با تغییرات ظاهری و بزرگ شدن گردن دست‌به‌گریبان هستند که ممکن است مشکل در بلغ یا احساس گرفتگی گلو در این افراد ایجاد کند. 
• مشکلات پوست و مو: علائم تیروئید پرکار ممکن است شامل نازک بودن، شکنندگی یا ریزش مو در افراد شود. پوست افراد مبتلا به پرکاری تیروئید هم اغلب گرم، مرطوب و نازک است. 
• مشکلات مرتبط با چشم و بینایی: در مواردی که علت پرکاری تیروئید بیماری‌های خودایمنی مانند گریوز باشند، افراد ممکن است دچار بیماری چشمی تیروئید (Thyroid Eye Disease) شوند. بیماری چشمی ناشی از تیروئید علائمی مثل ورم چشم، بیرون‌زدگی چشم‌، حساسیت به نور یا حس وجود شن در چشم ایجاد ‌می‌کند.

توجه داشته باشید که افراد مسن مبتلا به پرکاری تیروئید ممکن است علائمی مثل افسردگی، خستگی، بی‌حالی، کاهش وزن، ضربان نامنظم قلب یا احساس ضعف در فعالیت‌های روزمره نشان دهند که تشخیص‌شان سخت‌تر است، زیرا این علائم در افراد مسن‌تر، به‌ویژه افراد بالای ۶۰ سال، ممکن است با افسردگی یا زوال عقل اشتباه گرفته شوند. 

علائم تیروئید پرکار در زنان 

تیروئید پرکار در زنان و مردان آسیب‌زا است. اما، فراوانی و شدت این بیماری اغلب در زنان بیشتر است. به گزارش وب‌سایت خدمات ملی سلامتی بریتانیا (NHS)، خانم‌های ۲۰ تا ۴۰ساله تقریبا ۱۰ برابر آقایان در معرض پرکاری تیروئید هستند. به همین علت، شناخت علائم تیروئید پرکار در زنان اهمیت دارد. افزایش هورمون‌های T3 و T4 در خانم‌ها سوخت‌وساز بدن را از حالت معمول تندتر می‌کند. 

علائم تیروئید پرکار در زنان و مردان تقریبا شبیه به همدیگر است. بیشتر علائم پرکاری تیروئید، مثل تپش قلب، کاهش وزن، اضطراب، لرزش دست، اسهال، تغییر حجم گردن، تورم چشم (در صورت ابتلا به گریوز)، بی‌خوابی، تعریق زیاد، حساسیت به گرما، احساس خستگی و ضعف عضلانی، بین خانم‌ها و آقایان مشترک است. 

در کنار مشکلات رایج، زنان مبتلا به تیروئید پرکار دچار اختلال در دوره‌های قاعدگی و باروری هم می‌شوند. در واقع، یکی از مهم‌ترین نشانه‌های افزایش سوخت‌وساز غیرعادی و پرکاری تیروئید در زنان، تغییر در دوره‌های قاعدگی است. زنان مبتلا به پرکاری تیروئید ممکن است خونریزی سبک‌تر و نامنظم‌تری داشته باشند یا حتی قاعدگی آنها قطع شود.

همچنین، اگر تیروئید پرکار در زنان درمان نشود، ممکن است روی باروری هم تأثیر منفی داشته باشد و باعث نازایی یا مشکلات جدی در بارداری شود. بعضی از عوارض تیروئید پرکار شامل پره‌‌اکلامپسی (Preeclampsia) یا همان افزایش فشار خون در بارداری، زایمان زودرس، وزن کم نوزاد موقع تولد یا حتی سقط هستند. 

مشکل زمانی جدی‌تر می‌شود که گاهی اوقات، خودِ بارداری هم می‌تواند باعث التهاب و پرکاری تیروئید شود. تشخیص این مشکل در زمان بارداری سخت‌تر است، زیرا در دوران حاملگی سطح هورمون‌های تیروئید به‌طور طبیعی بالاتر هستند و علائم پرکاری تیروئید در بارداری ممکن است با نشانه‌های معمول این دوره اشتباه گرفته شوند. 

نشانه‌های تیروئید پرکار در کودکان و نوجوانان 

شایع‌ترین علت تیروئید پرکار در نوجوانان، بیماری خودایمنی گریوز است. در موارد نادر، التهاب تیروئید یا وجود گره‌های خوش‌خیم تیروئید نیز می‌تواند باعث پرکاری تیروئید شود. در نوجوانان هم مثل بزرگسالان، احتمال دارد علائمی مثل افزایش سوخت‌وساز، اضطراب، تحریک‌پذیری، تپش قلب، کاهش وزن، لرزش دست‌ها و اختلالات خواب دیده شود.

از آنجا که هورمون تیروئید نقش مهمی در رشد دارد، پرکاری تیروئید در نوجوانان امکان دارد باعث بلوغ زودرس و حتی کوتاه‌تر ماندن قد نوجوان شود. نوجوانان در مرحله رشد و بلوغ ممکن است دچار اضطراب‌های اجتماعی شوند. رابطه مستقیم تیروئید پرکار و اضطراب به این مشکلات دامن می‌زند و تمرکز نوجوان و عملکرد تحصیلی و اجتماعی او را کاملا تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل، والدینی که نوجوان مبتلا به تیروئید پرکار دارند هم بهتر است مراقب وضعیت روحی و تحصیلی نوجوان خود باشند و از او بیشتر حمایت کنند. 

ناگفته نماند که تشخیص به‌موقع، درمان صحیح پرکاری تیروئید و کمک گرفتن از مشاوران متخصص در زمینه مشکلات روحی به نوجوانان مبتلا به تیروئید پرکار کمک می‌کند زندگی سالم و عادی خود را داشته باشند. 

روش‌های تشخیص تیروئید پرکار 

تشخیص پرکاری تیروئید یک فرایند چندمرحله‌ای است. این فرایند شامل معاینه بدنی، آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌ها و تصویربرداری می‌‌شود. روند تشخیص هم زمانی شروع می‌شود که یک پزشک طبق نشانه‌های سوخت‌وساز بالا، مثل تپش قلب سریع، بزرگ‌ شدن تیروئید (گواتر) یا ورم چشم‌ها به پرکاری تیروئید مشکوک شود. 

روش‌هایی مثل انجام آزمایش خون تیروئید پرکار، تصویربرداری، سونوگرافی تیروئید یا تست جذب ید رادیواکتیو (RAIU) برخی از ابزارهای پزشک متخصص برای بررسی وضعیت بدن بیمار مبتلا به پرکاری تیروئید هستند. هر کدام از این آزمایش‌ها جنبه‌ای خاص از وضعیت فیزیکی بیمار را مورد بررسی قرار می‌دهند و در مرحله‌ای خاصی از تشخیص بیماری به کار گرفته می‌شوند.  

به‌عنوان مثال، سونوگرافی تیروئید یا تست جذب ید رادیواکتیو پس از مثبت بودن آزمایش خون تیروئید انجام می‌شوند تا علت دقیق و شدت فعالیت غده تیروئید مشخص شود. تست جذب ید رادیواکتیو مشخص می‌کند که تیروئید چقدر از خون ید می‌کشد. سلول‌های تیروئید پرکار ید بیشتری جذب می‌کنند. نتایج این آزمایش‌ها و تصویربرداری‌ها در کنار معاینه بدنی به پزشک کمک می‌کند تا علت پرکاری تیروئید را تشخیص و تجویز صحیح‌تری برای درمان بیماری انجام دهد. 

معاینه فیزیکی و علائم ظاهری تیروئید پرکار

قدم اول برای تشخیص تیروئید پرکار، معاینه فیزیکی توسط پزشک است. پزشک در این معاینه دنبال نشانه‌هایی می‌گردد که نشان‌دهنده افزایش متابولیسم بدن باشد. یکی از مواردی که پزشک چک می‌کند، اندازه غده تیروئید است. بزرگ شدن بیش از حد تیروئید که به بیماری گواتر مشهور است، به شکل ورمی پایین گردن دیده می‌شود. بعضی اوقات، این ورم به‌اندازه‌ای بزرگ می‌شود که جلوی بلع را می‌گیرد یا حس سنگینی و پری در گردن فرد ایجاد می‌کند.

بخش دیگر معاینه مرتبط با ضربان قلب و وضعیت پوست است. ضربان قلب بالا (تاکی کاردی)، ضربان نامنظم یا تپش قلب می‌توانند برخی از نشانه‌های تیروئید پرکار باشند. حساسیت بیش از حد بدن به گرما، تعریق زیاد یا پوست گرم و مرطوب هم یکی دیگر از نشانه‌های پرکاری تیروئید است. لرزش دست‌ها و انگشت‌ها هم مورد دیگری است که در معاینه فیزیکی بررسی می‌شود.

نشانه دیگری که ممکن است خطرناک هم باشد، وضعیت ظاهری چشم‌هاست، به‌ویژه اگر دلیل تیروئید پرکار بیماری خودایمنی گریوز باشد. ورم، قرمزی یا بیرون‌زدگی چشم‌ها، حساسیت به نور، درد چشم، پف‌کردگی یا حس کشیده شدن پلک هم برخی دیگر از علائمی است که پزشک زیر نظر می‌گیرد. بسیاری از مبتلایان به گریوز گزارش می‌دهند که حس می‌کنند چیزی شبیه شن در چشم‌هایشان وجود دارد.

توجه به کاهش وزن ناگهانی، نازک شدن پوست یا موهای ضعیف و شکننده هم برخی دیگر از نکاتی هستند که پزشک برای معاینه فیزیکی تیروئید در نظر می‌گیرد.

آزمایش خون تیروئید پرکار (TSH و T4) 

تشخیص تیروئید پرکار با آزمایش خون یکی از روش‌های رایج برای بررسی وضعیت بیماران است. پزشک‌ها به کمک آزمایش خون متوجه می‌شوند که بین مغز و غده تیروئید چه سیگنال‌هایی رد و بدل می‌شوند و چه مقدار، هورمون در خون بیمار جریان دارد. در صورت مشاهده علائم مشکوک یا نیاز به تفسیر نتایج آزمایش، می‌توانید از طریق ویزیت آنلاین متخصص غدد با پزشک مشورت کنید تا نتیجه آزمایش‌ها و روند درمان به‌صورت دقیق بررسی شود.

آزمایش خون مربوط به تیروئید پرکار معمولا میزان ترشح سه هورمون مهم در بیماری تیروئید را ارزیابی می‌کند. این سه هورمون تری‌یودوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) و هورمون محرک تیروئید (TSH) هستند. در یک مورد معمولی پرکاری تیروئید، آزمایش خون سطح T3 و T4 را بالاتر از حد نرمال و سطح TSH را پایین‌تر از حد نرمال (گاهی نزدیک به صفر) نشان می‌دهد. 

پایین بودن TSH به این دلیل است که کنترل‌کننده هورمون‌های بدن یعنی غده هیپوفیز، سطح بالای هورمون‌های تیروئید را حس می‌کند و با کاهش تولید TSH تلاش می‌کند جلوی تولید هورمون بیشتر توسط تیروئید را بگیرد. غده هیپوفیز وظیفه ایجاد تعادل ترشح هورمون‌ها را برعهده دارد. اما، وقتی بدن دچار بیماری‌های خودایمنی مثل گریوز است، تیروئید به فرمان غده هیپوفیز گوش نمی‌دهد و همچنان، بی‌وقفه T3 و T4 می‌سازد و وارد خون می‌کند. همچنین، گاهی ممکن است در آزمایش خونی که تیروئید پرکار از نوع خفیف‌تر را تایید می‌کند، سطح TSH پایین و T4 و T3 در محدوده طبیعی باشند.

در مراحل بعدی، از آزمایش خون برای تشخیص علت تیروئید پرکار هم استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال، آزمایش خون تشخیص می‌دهد که آنتی‌بادی‌های خاصی مثل ایمونوگلوبولین محرک تیروئید (TSI)، آنتی‌بادی‌های گیرنده تیروتروپین (TRAB) یا آنتی‌بادی تیروپراکسیداز (TPO) در خون وجود دارند یا خیر. وجود این آنتی‌بادی‌ها معمولاً نشانه‌ای از بیماری خودایمنی گریوز است که یکی از شایع‌ترین علت‌های پرکاری تیروئید است.

به‌طور کلی، تشخیص تیروئید پرکار با آزمایش خون به پزشک اجازه می‌دهد بررسی کند مشکل پرکاری تیروئید بیمار تا چه‌ اندازه شدت دارد و چقدر از نظر بالینی بیمار را درگیر کرده است. شروع و شیوه درمان پرکاری تیروئید به عوامل مختلفی بستگی دارد. سایر بیماری‌های بیمار مثل مشکلات قلبی یا پوکی استخوان، سن فرد و شدت علائم همگی در شیوه‌ای که پزشک متخصص برای درمان تیروئید پرکار انتخاب می‌کند، موثر هستند.  

سونوگرافی تیروئید 

سونوگرافی تیروئید یک روش تصویربرداری است که پزشک ممکن است آن را برای تشخیص پرکاری تیروئید تجویز کند. اغلب بعد از بررسی و مشخص شدن سطح هورمون‌های تیروئید توسط آزمایش خون، سونوگرافی تیروئید به تجویز پزشک انجام می‌شود.

اگر آزمایش خون نشان بدهد سطح هورمون‌های T3 و T4 بالاست و سطح هورمون TSH پایین است، دکتر از آزمایش‌های تصویربرداری مثل سونوگرافی استفاده می‌کند تا بفهمد دقیقا چه عاملی باعث این پرکاری شده است. سونوگرافی تیروئید یک تصویر واضح از غده تیروئید را به پزشک نشان می‌دهد. 

تست سونوگرافی تیروئید بسیار مهم است، زیرا ظاهر غده تیروئید به پزشک کمک می‌کند متوجه شود مشکل از کجاست. به‌عنوان مثال، اگر پرکاری تیروئید به خاطر وجود توده یا ندول تیروئید (Thyroid Nodules) در تیروئید باشد، سونوگرافی می‌تواند این توده‌ها و ندول‌ها را نشان دهد. همچنین، بعضی از ندول‌ها ممکن است فعالیت بیش از حد داشته باشند و باعث بیماری‌هایی مثل گواتر یا آدنوم سمی شوند. 

عوارض و مشکلات ناشی از تیروئید پرکار 

اگر تیروئید پرکار به‌موقع و صحیح درمان نشود، ممکن است مشکلاتی جدی و حتی خطرناک برای زندگی فرد به دنبال داشته باشد. افزایش بیش از حد متابولیسم، سیستم‌های مهم بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بعضی از شدیدترین مشکلات ناشی از تیروئید پرکار، به‌طور مستقیم سیستم قلب و عروق را هدف قرار می‌دهند. تیروئید پرکار درمان‌نشده، خطر مشکلات قلبی مثل فیبریلاسیون دهلیزی و نارسایی قلبی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. نارسایی قلبی وضعیتی است که در آن قلب قادر نیست خون کافی برای تأمین نیازهای بدن پمپاژ کند؛ این مسئله می‌تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد. همچنین، مشکلات گردش خون، خطر سکته مغزی را هم افزایش می‌دهند. 

تیروئید پرکار علاوه‌بر قلب، برای استخوان‌ها و چشم‌ها هم مشکلات جدی ایجاد می‌کند. پرکاری تیروئید درصورتی که درمان نشود، استخوان‌ها را ضعیف و فرد را مستعد پوکی استخوان می‌کند. زیرا، هورمون تیروئید اضافه، جلوی جذب کلسیم و مواد معدنی لازم را می‌گیرد و ساختار استخوان را شکننده می‌کند.

همچنین، افرادی که بیماری گریوز (شایع‌ترین علت بروز پرکاری تیروئید) دارند، ممکن است دچار بیماری‌های چشم و بینایی شوند. این مشکل روی عضلات و بافت‌های اطراف چشم اثر می‌گذارد و می‌تواند باعث بیرون‌زدگی چشم، دوبینی، حساسیت به نور، درد چشم، قرمزی یا ورم شود. در موارد حاد، این مشکلات ممکن است بینایی فرد را تهدید کنند.

در خانم‌ها، تیروئید پرکار درمان‌نشده می‌تواند مشکلات باروری ایجاد کند. همچنین، تیروئید پرکار در دوران بارداری ممکن است مشکلاتی مثل سقط، زایمان زودرس، وزن کم نوزاد و پره‌اکلامپسی (فشار خون بالا در بارداری) به وجود بیاورد. 

در برخی موارد نادر، بیمار ممکن است دچار طوفان تیروئید (Thyroid Storm) باشد که به آن بحران تیروتوکسیک (Thyrotoxic Crisis) هم گفته می‌شود. این وضعیت پزشکی اورژانسی است و زمانی اتفاق می‌افتد که تیروئید در مدت کوتاهی مقدار بسیار زیادی هورمون تولید و آزاد کند. علائم طوفان تیروئید اغلب شدید هستند و به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارند. این علائم شامل تب شدید، ضربان قلب بسیار بالا، حالت تهوع، استفراغ، هذیان یا کم‌آبی بدن هستند. در بعضی موارد، عوامل استرس‌زا مثل عفونت، آسیب یا جراحی این بحران را به وجود می‌آورند.

درمان تیروئید پرکار

با خواندن این مقاله، ممکن است فکر کنید پرکاری تیروئید یک وضعیت سلامتی خطرناک است، اما خبر خوب اینجاست که تیروئید پرکار هم قابل درمان و قابل کنترل است. درمان تیروئید پرکار به افراد مبتلا اجازه می‌دهد با وجود برخی مشکلات، همچنان به زندگی باکیفیت و پرانرژی خود ادامه دهند. 

داروهای ضدتیروئید، درمان ید رادیواکتیو و جراحی تیروئید (تیروئیدکتومی) برخی از درمان‌هایی هستند که بسته به شدت و علت پرکاری تیروئید، برای بیماران تجویز می‌شوند. داروهای ضدتیروئید میزان هورمون‌های تیروئید را کاهش می‌دهند. درمان ید رادیواکتیو سلول‌های تیروئید پرکار را از بین می‌برند. جراحی تیروئید هم یک بخش یا کل غده تیروئید را برمی‌دارد. البته، حذف بخش یا کل غده تیروئید می‌تواند پرکاری تیروئید را به کم‌کاری تیروئید تبدیل کند؛ اما کنترل کم‌کاری غده تیروئید راحت‌تر است.

بیمارانی که مشکلات تیروئید دارند، ممکن است مجبور شوند تا آخر عمر از داروهای مخصوص این بیماری استفاده کنند. بااین‌حال، تشخیص به‌موقع و پیگیری درمان، به افراد مبتلا اجازه می‌دهد زندگی طبیعی و فعالی داشته باشند، وزن و انرژی خود را بازیابند و خطر عوارض جدی مثل مشکلات قلبی، پوکی استخوان و ناباروری را به حداقل برسانند.