خودارضایی در بارداری | بی‌خطر یا خطرناک؟ نظر پزشکان را بدانید!

برخی موضوعات مانند خودارضایی در بارداری تابو هستند. به همین دلیل بعضی از زنان از پرسیدن اینکه آیا خودارضایی در بارداری بی‌خطر است یا خطری برای جنین ایجاد می‌کند خجالت می‌کشند. ولی خودارضایی عملی طبیعی و عادی است و اگر بارداری شما پرخطر نباشد، مشکلی ایجاد نمی‌کند. در ادامه با تمام نکات مربوط به خودارضایی در بارداری مانند فواید، خطرات، عوارض، موارد منع خودارضایی و راه‌های ترک آن آشنا می‌شویم.  

خودارضایی در بارداری؛ چه اتفاقی در بدن می‌افتد؟

در دوران بارداری میل جنسی افراد می‌تواند نوسان داشته باشد. برای برخی، تهوع صبحگاهی، حالت تهوع و خستگی هرگونه علاقه به فعالیت جنسی ازجمله خودارضایی را از بین می‌برد. ولی بعضی دیگر متوجه افزایش میل جنسی خود می‌شوند. این افزایش می‌تواند به‌دلیل افزایش سطح پروژسترون و استروژن باشد. اگر تمایلات جنسی شما طبیعی است یا افزایش یافته است، رابطه جنسی و خودارضایی در دوران بارداری کم‌خطر نباید مشکل‌ساز شود. پزشک به شما خواهد گفت که آیا دخول واژینال و ارگاسم مشکل‌ساز است یا خیر.

اگر در معرض خطر زایمان زودرس هستید، ارگاسم می‌تواند احتمال زایمان را افزایش دهد. منی انزال‌شده در واژن نیز می‌تواند موجب نرم‌شدن دهانه رحم و شروع زایمان شود. ولی در زنانی که در معرض خطر زایمان زودرس نیستند، رابطه جنسی و ارگاسم خوب است.

در بیشتر بارداری‌های کم‌خطر، خودارضایی روشی کاملا ایمن برای کاهش استرس و مدیریت افزایش میل جنسی است. ولی فراموش نکنید که همیشه باید به توصیه‌های پزشک خود توجه کنید و نکات مربوط به افزایش ایمنی و کاهش خطر را رعایت کنید. برای نمونه اگر از اسباب‌بازی‌های جنسی استفاده می‌کنید قبل از استفاده از آنها در ناحیه تناسلی یا اطراف آن، آنها را با آب و صابون بشویید تا از ورود باکتری به واژن جلوگیری شود. این درمورد دست‌ها نیز صدق می‌کند و باید دست‌هایتان را نیز به‌خوبی بشویید. برای جلوگیری از خراشیدگی نیز ناخن‌ها را کوتاه کنید.

درمجموع خودارضایی یا خودارضایی متقابل در دوران بارداری بی‌خطر است. ولی در برخی از بارداری‌های پرخطر پزشکان پرهیز از خودارضایی، ارگاسم و دخول را توصیه می‌کنند. بنابراین بهتر است که درمورد بی‌خطر بودن خودارضایی در بارداری با پزشک خود مشورت کنید. همچنین می‌توانید از خدمات ویزیت آنلاین با پزشک متخصص زنان و زایمان دکتر ساینا استفاده کنید و در سریع‌ترین زمان ممکن درباره بی‌خطر بودن خودارضایی در دوران بارداری مشورت بگیرید.

خودارضایی در سه‌ماهه اول، دوم و سوم بارداری

ارگاسم در طول هر سه‌ماهه می‌تواند متفاوت باشد. در بیشتر موارد داشتن ارگاسم در دوران بارداری خوب است و می‌تواند برای سلامت عاطفی و ذهنی شما نیز مفید باشد.  

سه‌ماهه اول

در سه‌ماهه اول مشکلاتی مانند حالت تهوع می‌توانند موجب ایجاد مشکل در رابطه جنسی شوند. در سه‌ماهه اول بدن شما حساس‌تر شده است و ممکن است که میل جنسی شما نیز افزایش یابد. این مسائل همراه با روان‌کاری طبیعی بیشتر در واژن می‌توانند منجر به ارگاسم سریع‌تر و رضایت‌بخش‌تر شوند. گاهی نیز باید منتظر بمانید تا ناراحتی‌های ناشی از علائم سه‌ماهه اول از بین بروند. در این دوره میل جنسی بعضی از زنان کاهش می‌یابد. این کاملا طبیعی است و مشکلی ندارد.

در بارداری‌های سالم و کم‌خطر خودارضایی و ارگاسم معمولا مشکلی برای مادر و جنین ایجاد نمی‌کند. ولی اگر بارداری شما پرخطر باشد ممکن است که پزشک خودارضایی و هرگونه تحریک جنسی شدید را برای شما ممنوع کند. درصورت احساس درد، خون‌ریزی یا انقباضات شدید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

سه‌ماهه دوم

سه‌ماهه دوم بهترین زمان خودارضایی در بارداری است زیرا علائمی مانند تهوع صبحگاهی از بین رفته‌اند و ناراحتی‌ها و مشکلات سه‌ماهه سوم نیز هنوز شروع نشده‌اند. در سه‌ماهه دوم ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• ارگاسم برای شما لذت‌بخش‌تر است که یکی از دلایل اصلی آن می‌تواند افزایش جریان خون در دوران بارداری باشد. افزایش جریان خون موجب حساس‌ترشدن رحم و ناحیه واژن می‌شود که برای بسیاری به‌معنای لذت بیشتر و ارگاسم آسان‌تر است.
• انقباضات یا گرفتگی‌های رحم پس از ارگاسم را احساس می‌کنید. این کاملا طبیعی است و حتی زمانی که باردار نیستید نیز اتفاق می‌افتد ولی ممکن است که آن را احساس نکرده باشید. نگران نشوید این انقباضات زایمان نیستند و موجب زایمان نیز نمی‌شوند. گرفتگی عضلات معمولا با استراحت برطرف می‌شود.
• شکم شما بسیار سفت می‌شود. این یکی دیگر از اتفاقات رایج در هنگام ارگاسم است، چه باردار باشید و چه نباشید. به‌دلیل کشیدگی پوست و بزرگ‌شدن شکم در دوران بارداری سفتی شکم را بیشتر احساس می‌کنید.
• ترشح هورمون‌ها تشدید می‌شود. بدن شما در دوران بارداری اکسی‌توسین (هورمون عشق) بیشتری تولید می‌کند و وقتی به ارگاسم می‌رسید میزان ترشح این هورمون بیشتر نیز می‌شود. این معمولا احساس بسیار خوبی ایجاد می‌کند.

سه‌ماهه سوم

رابطه جنسی در سه‌ماهه سوم سخت‌تر است زیرا شکم بزرگ شده است و همیشه سر راه قرار می‌گیرد. بنابراین ممکن است که رسیدن به ارگاسم سخت‌تر باشد. با توجه به اینکه جنین فضای زیادی را در رحم اشغال کرده است ممکن است که ماهیچه‌ها نتوانند به‌خوبی منقبض شوند تا به اوج لذت جنسی برسید. بنابراین در سه‌ماهه سوم خودارضایی گزینه بهتری است.

در سه‌ماهه سوم توصیه می‌شود که از هفته ۳۲ بارداری به بعد از خودارضایی و فعالیت جنسی پرهیز کنید زیرا ارگاسم می‌تواند موجب زایمان زودرس شود. ولی خودارضایی پس از هفته ۳۸ بارداری اشکالی ندارد زیرا جنین به‌خوبی شکل گرفته است و اگر ارگاسم موجب زایمان شود، مشکلی به وجود نمی‌آید.

مزایای خودارضایی در بارداری چیست؟

بسیاری از زنان متوجه می‌شوند که خودارضایی تنش‌زدایی عالی در دوران بارداری است. خودارضایی می‌تواند برای بدن مفید باشد. حتی برخی از زنان در دوران بارداری ارگاسم قوی‌تر یا شدیدتری را گزارش داده‌اند.

به‌طور کلی، مزایای خودارضایی در بارداری عبارت‌اند از:

• خودارضایی به کاهش استرس و تنش جنسی (sexual tension) کمک می‌کند.
• برخی از زنان در دوران بارداری مشکلات خواب دارند. خودارضایی می‌تواند موجب بهبود خواب فرد شود.
• در دوران بارداری افزایش جریان خون به اندام تناسلی می‌تواند احساس لذت جنسی یا رسیدن به ارگاسم را آسان‌تر کند. به‌علاوه ارگاسم موجب ترشح اندورفین می‌شود که درنتیجه آن فرد احساس شادی و آرامش می‌کند.
• اندورفین در تسکین درد بدن نیز مؤثر است و می‌تواند دردهای مختلف بارداری را تسکین دهد.
• خودارضایی امن‌ترین شکل فعالیت جنسی ازنظر احتمال انتقال عفونت است. در خودارضایی خطر انتقال عفونت‌های مقاربتی (STIs) وجود ندارد، مگر اینکه از یک اسباب بازی جنسی ‍به‌طور مشترک با شخص دیگری استفاده کنید.
• خودارضایی در بارداری راحت‌تر از مقاربت جنسی است، زیرا وقتی شکم بزرگ می‌شود، بسیاری از پوزیشن‌های جنسی می‌توانند ناراحت‌کننده باشند.
• تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند میل جنسی را افزایش دهد و خودارضایی راه خوبی برای رهایی از این تنش است.
• برخی از مردان درمورد داشتن رابطه جنسی در دوران بارداری تردید دارند زیرا نگران آسیب‌رساندن به همسر و فرزند خود هستند. در چنین مواردی خودارضایی متقابل می‌تواند به دو طرف کمک کند تا از رابطه و صمیمیت متقابل لذت ببرند.
• خودارضایی در بارداری با ایجاد تغییرات فیزیکی و احساسی می‌تواند به فرد کمک کند که احساس اعتمادبه‌نفس بیشتری داشته باشد و تصویر بدن خود را بهبود دهد (تصویر بدن یا body image تصویر ذهنی هر شخص از اندام خود است).
• لذت جسمانی می‌تواند برای زنانی که با جنبه‌های ناخوشایند بارداری مانند حالت تهوع صبحگاهی، تورم مچ پا، اختلال خواب، بیزاری از غذا، سیاتیک و درد رباط گرد مواجه هستند، تسکین خوبی باشد.
• بارداری و استرس و مسئولیت‌های مرتبط با آن می‌تواند موجب شود که فرد خواسته‌های خود را فراموش کند درحالی‌که خودارضایی می‌تواند به او کمک کند که ارزش و هویت خود را به یاد بیاورد.  
• مطالعه‌ای که روی گروه کوچکی از افراد انجام شد نشان داد که ارگاسم به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.

عوارض خودارضایی در دوران بارداری چیست؟

خودارضایی برای زنانی که بارداری کم‌خطری دارند و هیچ عارضه یا مشکل پزشکی دیگری ندارند، هیچ خطری ندارد. ولی درصورت وجود خطر زایمان زودرس، دخول واژینال یا حتی ارگاسم می‌تواند موجب زایمان شود. در این موارد ممکن است پزشک برای کاهش احتمال زایمان زودرس اجتناب از مقاربت یا ارگاسم را توصیه کند.

به‌طورکلی خودارضایی در بارداری عوارض و خطرات کمی دارد اما:

• برخی از زنان پس از رسیدن به ارگاسم دچار انقباضات برکستون‌هیکس می‌شوند. انقباضات برکستون‌هیکس می‌تواند از سه‌ماهه دوم بارداری شروع شود ولی در سه‌ماهه سوم شایع‌تر است. در انقباضات برکستون‌هیکس ماهیچه‌های رحم حدود ۳۰ تا ۶۰ ثانیه سفت می‌شوند و انقباضات تا دو دقیقه ادامه می‌یابند. این انقباضات موجب احساس ناراحتی می‌شوند ولی بدون درد هستند.
• برخی از زنان پس از ارگاسم گرفتگی‌هایی مشابه گرفتگی پریود دارند. این گرفتگی‌ها طبیعی هستند و ممکن است حسی شبیه انقباضات برکستون‌هیکس داشته باشند.
• انگ‌های اخلاقی و اجتماعی مرتبط با خودارضایی و احساسات منفی ناشی از آنها می‌تواند به سلامت روان و بهزیستی فرد آسیب برساند.
• خودارضایی بیش از حد می‌تواند اعتیادآور شود و بر کار و مسئولیت‌های فرد تأثیر منفی بگذارد.
• استفاده مشترک از اسباب‌بازی‌های جنسی می‌تواند موجب ابتلا به بیماری‌های مقاربتی شود. ولی پوشاندن اسباب‌بازی جنسی در کاندوم خطر عفونت را به حداقل می‌رساند. حتما پس از هر بار استفاده از اسباب‌بازی، کاندوم را تعویض کنید.

چه زمانی از خودارضایی در دوران بارداری خودداری کنیم؟

هنگامی که مادران با عوارض خاصی مانند عفونت‌های رحمی و محدودیت‌های رشد داخل‌رحمی مواجه‌اند، ممکن است که پزشکان توصیه کنند که در دوران بارداری از ارگاسم و فعالیت جنسی اجتناب کنند. این محدودیت می‌تواند موقتی باشد یا برای کل دوران بارداری اعمال شود.

سایر شرایط و عوارضی که می‌توانند خطرات مرتبط با فعالیت جنسی را افزایش دهند عبارت‌اند از:

۱. نارسایی دهانه رحم (Incompetent cervix)

نارسایی دهانه رحم به‌معنی گشادشدن زودرس دهانه رحم در دوران بارداری است که معمولا با درد یا انقباض همراه نیست. درصورت مشاهده هرگونه علائم نارسایی دهانه رحم پزشک بین هفته‌های ۱۶ تا ۲۰ بارداری سونوگرافی ترانس‌واژینال را انجام می‌دهد. ناتوانی دهانه رحم می‌تواند موجب زایمان زودرس و سقط‌جنین شود.

۲. علائم یا سابقه زایمان زودرس

گاهی از زنانی که در بارداری‌های قبلی خود سابقه زایمان زودرس داشته‌اند خواسته می‌شود که از خودارضایی پرهیز کنند.

۳. نشت آب

پارگی زودرس کیسه آب یا PPROM شرایطی است که در آن قبل از هفته ۳۷ بارداری کیسه آمنیوتیک پاره می‌شود و مایعات آن پیش از زایمان خارج می‌شود. در برخی از زنان پارگی زودرس کیسه آب می‌تواند موجب زایمان شود. این اتفاق فقط در حدود سه درصد از تمام بارداری‌ها رخ می‌دهد. درصورت نشت آب ممکن است به شما توصیه شود که استراحت کافی داشته باشید و از خودارضایی خودداری کنید.

۴. خون‌ریزی واژینال

گرچه لکه‌بینی در سه‌ماهه اول شایع است، خون‌ریزی در مراحل بعدی بارداری می‌تواند نشان‌دهنده پیامدهای بیماری زمینه‌ای (underlying pathology) باشد. پزشک ممکن است که درصورت مشاهده خون‌ریزی در برخی از زنان به آنها توصیه کند که از خودارضایی اجتناب کنند. اگر در طول خودارضایی یا بعد از آن دچار گرفتگی، خون‌ریزی یا ناراحتی می‌شوید، با پزشک خود مشورت کنید.

۵. جفت سرراهی (placenta previa)

وضعیتی است که در آن جفت در پایین رحم قرار دارد و دهانه رحم را می‌پوشاند. جفت سرراهی معمولا در سه‌ماهه دوم تشخیص داده می‌شود و در حدود یک مورد از هر ۲۰۰ بارداری دیده می‌شود. جفت سرراهی می‌تواند موجب خون‌ریزی و سایر عوارض در ماه‌های بعدی بارداری شود.

جزئیات می‌تواند متفاوت باشد، بنابراین اگر پزشک نداشتن رابطه جنسی را توصیه کرده است، از او بپرسید که دقیقا منظورش چیست. ممکن است که منظور پزشک از رابطه جنسی، مقاربت، ارگاسم یا هر دو یا فقط دخول واژینال باشد. از پزشک بپرسید که پرهیز از رابطه جنسی شامل خودارضایی نیز می‌شود یا خیر. اگر پزشک توصیه کرده است که از دخول واژینال خودداری کنید، خودارضایی یا خودارضایی متقابل با همسر می‌تواند جایگزین خوبی باشد ولی اگر ارگاسم ممنوع باشد باید از خودارضایی و سایر فعالیت‌های جنسی خودداری کنید.

راهکارهای ترک خودارضایی در دوران بارداری چیست؟

اگر خودارضایی شما را از انجام کارهای روزانه بازمی‌دارد یا در کار یا مسئولیت‌های شما تداخل ایجاد می‌کند، زمان آن رسیده است که آن را ترک کنید. ولی توقف خودارضایی فرایندی است که در آن باید بر انگیزه‌ها و رفتارهایی غلبه کنید که در طول ماه‌ها یا حتی سال‌ها شکل گرفته‌اند. این کار می‌تواند زمان‌بر باشد ولی امکان‌پذیر است.

پستی یافت نشد

ترک خودارضایی شامل مراحل و استراتژی‌های زیر است:

درمانگر پیدا کنید

با پزشک خود درمورد ترک خودارضایی صحبت کنید. او می‌تواند شما را به مشاور، روان‌شناس یا روان‌پزشک متخصص در زمینه سلامت جنسی ارجاع دهد. این متخصصان برای کمک به افرادی آموزش دیده‌اند که نگرانی‌های مربوط به سلامت جنسی دارند و می‌توانند شما را راهنمایی کنند.همچنین می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین دکتر ساینا بهره‌مند شوید و به‌راحتی و در هر زمان با مشاوران و روانشناسان متخصص در این حوزه صحبت کنید.

صادق باشید

برخی از سنت‌های دینی، فرهنگی و معنوی خودارضایی را با فسق یا گناه مرتبط می‌دانند. خودارضایی نه بد است و نه غیراخلاقی. اگر به‌دلیل خودارضایی احساس گناه یا ناراحتی می‌کنید، به درمانگر یا پزشک خود بگویید. بسیار مهم است که شما و پزشکتان ریشه احساسات خود را پیدا کنید تا بتوانید بر آنها غلبه کنید.

وقت بگذارید

درمان خودارضایی فرایندی یک‌مرحله‌ای نیست. یک بار مراجعه به پزشک یا درمانگر فقط گامی به‌سوی دریافت کمک است. برای ترک خودارضایی باید چند هفته یا چند ماه به درمانگر متخصص در زمینه سلامت جنسی مراجعه کنید. با ادامه مراجعات و صحبت‌کردن، احساس راحتی بیشتری خواهید داشت. این به شما کمک می‌کند که درمورد احساسات و رفتارهای خود صادق‌تر و صریح‌تر باشید.

خودتان را سرگرم کنید

داشتن یک برنامه کامل فرصت‌های شما برای خودارضایی را کاهش می‌دهد. فعالیت‌هایی را پیدا کنید که آرامش‌بخش، جذاب یا هیجان‌انگیز هستند، مانند ورزش، ذهن‌آگاهی، یوگا، بیرون‌رفتن با دوستان برای شام یا رفتن به موزه‌ها یا نمایشگاه‌های جدید. وقتی مشغول باشید، فرصت‌های خودارضایی کاهش می‌یابد.

مراقب بدن خود باشید

رژیم غذایی سالم و ورزش از بسیاری از جهات برای بدن مفید هستند. تأکید بیشتر بر مراقبت از خود در افرادی که سعی می‌کنند خودارضایی را ترک کنند، موجب کاهش هوس‌ها یا ایجاد انگیزه برای مقاومت می‌شود. مراقبت از خود می‌تواند تمرکز جدیدی برای انرژی و تلاش‌های شما نیز ایجاد کند.

استراتژی‌هایی را ایجاد کنید

با کمک پزشک یا درمانگر زمان‌های مشکل‌ساز را شناسایی کنید؛ شاید شب‌ها قبل از خواب یا هر روز صبح زیر دوش خودارضایی می‌کنید. اگر بتوانید تشخیص دهید که چه زمانی بیشترین احتمال خودارضایی وجود دارد، می‌توانید فعالیت‌ها و برنامه‌هایی را برای غلبه بر این هوس و رفتارهای آموخته‌شده در نظر بگیرید.  

زمان تنهایی خود را محدود کنید

سعی کنید فعالیت‌هایی را که معمولا به‌تنهایی انجام می‌دهید، به فضای عمومی‌تری منتقل کنید. مثلا اگر به تماشای مسابقات ورزشی علاقه‌مند هستید، به‌جای ماندن در خانه به مکانی بروید که در آن مسابقات ورزشی به‌صورت عمومی نمایش داده می‌شود. اگر به یک سریال تلویزیونی علاقه دارید دوستانتان را دعوت کنید تا با هم آن را تماشا کنید.  

شب‌ها لباس بیشتری بپوشید

لباس زیر مانع فیزیکی کمی بین شما و اندام تناسلی‌تان ایجاد می‌کند و مالش‌دادن یا لمس‌کردن خود در شب می‌تواند شما را به خودارضایی تشویق کند. با پوشیدن لباس بیشتر می‌توانید این احساس را کاهش دهید.

از تماشای محتواهای پورنوگرافی پرهیز کنید

گاهی تحریک ناشی از پورنوگرافی به‌اندازه‌ای قوی است که نمی‌توان بر آن غلبه کرد. تمام فیلم‌ها، مجلات یا هرگونه مطالب پورنوگرافی دیگر را دور بریزید. رایانه خود را به فضایی عمومی در خانه منتقل کنید تا هنگام استفاده از آن تنها نباشید. همچنین می‌توانید یک نرم‌افزار مسدودکننده پورن را نصب کنید.

صبور باشید

رفتاری که از کنترل خارج می‌شود یک‌شبه شکل نمی‌گیرد و یک‌شبه نیز تمام نمی‌شود. بنابراین باید در طول این روند صبور باشید. به نتیجه نهایی متعهد باشید و درک کنید که ممکن است در طول مسیر به موانعی برخورد کنید.

سؤالات متداول